G7: Ο κινεζικός «δράκος», η... επιστροφή της Δύσης και τα ερωτήματα

15 Ιουνίου 2021, 09:46 | Διεθνής Οικονομία

G7: Ο κινεζικός «δράκος», η... επιστροφή της Δύσης και τα ερωτήματα

Ο ανταγωνισμός με την Κίνα και τη Ρωσία ήταν στο επίκεντρο της ατζέντας των μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου. Οι μεγάλες φιλοδοξίες και τα μεγάλα ερωτήματα που έμειναν χωρίς απάντηση.

Από τότε που εξελέγη πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Joe Biden δεν έχει χάσει ευκαιρία να ανακοινώνει πως «η Αμερική επέστρεψε».

Το υποκείμενο μήνυμα της συνόδου των G7 που ολοκληρώθηκε στην Κορνουάλη θα μπορούσε να συνοψιστεί στο ότι «η Δύση επέστρεψε». Ο στόχος των ηγετών που συγκεντρώθηκαν για τη Σύνοδο ήταν να επιδείξουν ενότητα, σκοπό και ηγεσία στην αντιμετώπιση των προβλημάτων του κόσμου –και να απλώσουν χέρι στον ευρύτερο κόσμο.

Αυτή ήταν η πρώτη συνεδρίαση των G7 –των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας, της Γερμανίας, του Καναδά και της Ιταλίας- από τότε που ξέσπασε η πανδημία και από την εκλογική ήττα του Donald Trump. Όμως, ενώ οι ηγέτες που συνεδρίασαν στην Κορνουάλη έδειξαν μπόλικη φιλοδοξία, η σύνοδος αφήνει μεγάλα ερωτήματα ως προς το αν αυτά που θα κάνουν τελικά οι G7 θα ανταποκρίνονται στη ρητορική τους.

Αυτό το ερώτημα της απόδοσης κρέμεται πάνω από πολλά από τα μεγάλα θέματα για τα οποία μίλησαν οι G7 –περιλαμβανομένων των εμβολίων, του κλίματος και της προσπάθειας για δημιουργία μιας διεθνούς ώθησης για υποδομές που θα ανταγωνίζονται τη Πρωτοβουλία Ζώνης και Δρόμου της Κίνας.

Για τα εμβόλια, οι G7 υποσχέθηκαν να παραδώσουν ένα δισεκατομμύριο δόσεις στον αναπτυσσόμενο κόσμο εντός του έτους. Αλλά αυτό το νούμερο, που ακούγεται εντυπωσιακό, μπορεί και πάλι να είναι πολύ μικρό και να έρθει πολύ αργά. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει πει πως ο κόσμος χρειάζεται 11 δισ. δόσεις εμβολίου για να καταπολεμήσει αποτελεσματικά την Covid-19. Και μια ανάπτυξη που μπορεί να πάρει 18 μήνες θα σημαίνει πολλούς περισσότερους θανάτους –και μπόλικο χρόνο ώστε να αναπτυχθούν νέα στελέχη του ιού που θα είναι ανθεκτικά στα εμβόλια.

Ο ανταγωνισμός με την Κίνα ήταν το υποκείμενο θέμα μεγάλου μέρους της συνόδου των G7. Αλλά η κινεζική κυβέρνηση είναι πιθανό να δεσμευτεί για παροχή ενός μεγαλύτερου αριθμού εμβολίων στον ευρύτερο κόσμο απ’ ότι οι G7. Ωστόσο, οι αμφιβολίες αναφορικά με την αποτελεσματικότητα των κινεζικών εμβολίων μπορεί να σημαίνουν πως αυτό θα έχει και πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.

Η αποφασιστικότητα των G7 να αποκρούσουν την αυξανόμενη παγκόσμια επιρροή της Κίνας ήταν πιο εμφανής στην στήριξη που παρείχε η ομάδα για μια δυτική εναλλακτική της κινεζικής πρωτοβουλίας Ζώνη και Δρόμος, για την κατασκευή υποδομών σε όλο τον αναπτυσσόμενο κόσμο. Η ιδέα είναι πως η επιλογή των G7 θα παράσχει υψηλότερα περιβαλλοντικά στάνταρντ και περισσότερη διαφάνεια στα δάνεια και τη διακυβέρνηση.

Αλλά είναι επίσης πιθανό να προσφέρουν σημαντικά λιγότερα χρήματα –ένα σημείο επί του οποίου το ανακοινωθέν των G7 γίνεται σημαντικά αόριστο. Εν τω μεταξύ, οι κινεζικές τράπεζες και εταιρείες δουλεύουν πυρετωδώς σε projects-ορόσημα σε όλον τον κόσμο –όπως είναι η κατασκευή μιας νέας πρωτεύουσας για την Αίγυπτο.

Πέραν των ανακοινώσεων και των πρωτοσέλιδων, υπάρχει το βαθύτερο ερώτημα για το πόσο ενωμένος είναι πράγματι ο δυτικός κόσμος στην αποφασιστικότητά του να αντιταχθεί στην κινεζική επιρροή. Ακόμα και στα περιθώρια των G7 ήταν προφανές πως η γλώσσα που χρησιμοποιούσαν οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία ήταν αξιοσημείωτα ισχυρότερη απ’ ότι η ρητορική των Ευρωπαίων.

Οι τέσσερις χώρες που είχαν προσκληθεί να συμμετέχουν στη σύνοδο των G7 στην Κορνουάλη –ιδιαίτερα η Ινδία και η Αυστραλία- είναι ξεκάθαρα σημαντικές για οποιαδήποτε προσπάθεια να οργανωθεί ο δημοκρατικός κόσμος για να αντιμετωπίσει την Κίνα. Μιλώντας, όμως, λίγο πριν τη σύνοδο των G7, ο Γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron, τόνισε την ανάγκη η Ευρώπη να διατηρήσει την «ανεξαρτησία σε ό,τι αφορά τη στρατηγική μας έναντι της Κίνας».

Αυτό το συναίσθημα θα το μοιράζονταν η καγκελάριος της Γερμανίας Angela Merkel και ακόμα και ο Boris Johnson, σε κάποιον βαθμό. Ένας αγανακτισμένος αξιωματούχος, από συμμαχικό κράτος, περιέγραψε τον Βρετανό πρωθυπουργό ως άνθρωπο που «εξακολουθεί να θέλει και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο στο θέμα της Κίνας».

Οι G7 δεν μπορούν να αποφύγουν την πραγματικότητα ότι η κινεζική συνεργασία είναι ουσιώδης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Αυτό που προσπάθησαν να κάνουν οι ηγέτες που συγκεντρώθηκαν στην Κορνουάλη ήταν να παράσχουν ηγεσία στην παγκόσμια προσπάθεια. Ανακοίνωσαν φιλόδοξα σχέδια για το κλείσιμο σταθμών ενέργειας που τροφοδοτούνται με άνθρακα όσο το δυνατόν συντομότερα –και  να προστατεύσουν το 30% των εδαφών και θαλασσών του πλανήτη μέχρι το 2030. Το επίσημο ανακοινωθέν αναπόφευκτα δεν είχε πολλές λεπτομέρειες. Αλλά εξακολουθεί να παραμένει η υποψία πως τα πρακτικά βήματα για την επίτευξη των στόχων αυτών ίσως να μην είναι επερχόμενα.

Μετά την Κορνουάλη, η επόμενη στάση του Biden ήταν στη σύνοδο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες –και ακολουθεί συνάντηση με τον πρόεδρο της Ρωσίας Vladimir Putin. Το ανακοινωθέν των G7 φρόντισε να ζητήσει έρευνα για τη χρήση χημικών όπλων σε ρωσικό έδαφος –όπως και να καταδικάσει την ανοχή που δείχνει η Ρωσία για επιθέσεις ransomware που εξαπολύονται από το έδαφός της. Η ελπίδα είναι πως ο Putin θα εντυπωσιαστεί από την επίδειξη δυτικής αποφασιστικότητας και ενότητας στην Κορνουάλη και τις Βρυξέλλες.

Η φετινή σύνοδος των G7 οπωσδήποτε έκανε έντονη αντίθεση με τα χρόνια του Trump, όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ φαίνονταν να ενδιαφέρεται πολύ περισσότερο να «φουντώσει» τους διχασμούς με παλαιούς συμμάχους παρά να δείξει ενότητα. Ακόμα και ο φιλικός προς τον Trump, Johnson, πιθανότατα ήταν ειλικρινής όταν περιέγραψε τον Biden ως «ανάσα δροσιάς» για τη δυτική συμμαχία.

Ο Putin – όπως και ο πρόεδρος της Κίνας Xi Jinping- θα σημειώσουν πως τα πράγματα έχουν εμφανώς αλλάξει στη δυτική συμμαχία, με την αποχώρηση του Trump από τον Λευκό Οίκο.

Θα τρομάξουν όμως ή θα συμμορφωθούν; Ίσως όχι ακόμα.

 

Πηγή: Euro2day.gr