Το Ταμείο Ανάκαμψης και ο κίνδυνος καταχρήσεων

Η ΕΕ αντιμετωπίζει «μεγάλο κίνδυνο» καταχρήσεων στο Ταμείο Ανάκαμψης που θα αποφέρει πάνω από 800 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές στην οικονομία της. Ο λόγος είναι επειδή ορισμένες χώρες αρνούνται να εγγραφούν σε μια κοινή βάση δεδομένων συναλλαγών, όπως προειδοποίησε ο γενικός διευθυντής της Ευρωπαϊκής Yπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (Olaf).

Το χάσμα στην κεντρική εποπτεία θα μπορούσε να καταστήσει δυσκολότερη την παρακολούθηση των καταγραφών των χρηματοοικονομικών ροών παρόλο που οι Βρυξέλλες εξοπλίζουν και άλλα τμήματά τους κατά της διαφθοράς, δήλωσε ο Βίλε Ίταλα μιλώντας στους Financial Times.

Τα σχόλιά του υπογραμμίζουν την ανησυχία της ΕΕ σχετικά με την προσπάθεια να αποφευχθεί η κατάχρηση των επιδοτήσεων και των δανείων του Ταμείου που συμφωνήθηκε από τα κράτη μέλη για να βοηθήσει το μπλοκ 27 μελών να ανακάμψει από τις οικονομικές συνέπειες που προκάλεσε η πανδημία.

«Είναι τόσο μεγάλο χρηματικό ποσό - η πρόληψη είναι σημαντική», είπε η Ίταλα εκφράζοντας παράλληλα τη λύπη του για την απόφαση ορισμένων κρατών μελών να μπλοκάρουν τις προσπάθειες για τη χρήση του μακροχρόνιου μηχανισμού οικονομικής εποπτείας και εκτίμησης κινδύνων σε ολόκληρη την ΕΕ, το οποίο είναι γνωστό ως το εργαλείο Arachne.

«Βλέπουμε ότι είναι ένας μεγάλος κίνδυνος, αυτό είναι σίγουρο. Επειδή δεν έχουμε τις ίδιες δυνατότητες να παρακολουθούμε τις ροές χρημάτων και τις πληροφορίες - και να βρούμε τους τελικούς δικαιούχους», είπε.

Η Κομισιόν αυτή την εβδομάδα ξεκίνησε το πρόγραμμα δανεισμού της που αποσκοπούσε στη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης με την έκδοση ομολόγων για λογαριασμό της ΕΕ. Οι προσφορές ξεπέρασαν τα 142 δισ. ευρώ αναγκάζοντας την ΕΕ να αντλήσει τελικά 20 δισ. ευρώ, αντί 10 δισ. ευρώ που ήταν ο αρχικός στόχος και κάνοντας ένα βήμα προς την επίτευξη του στόχου της να δαπανήσει 800 δισ. ευρώ για να βοηθήσει στην επανέναρξη των οικονομιών της από την πανδημία.

Οι Βρυξέλλες άρχισαν επίσης να εγκρίνουν τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης των κρατών μελών. Την Τετάρτη έδωσαν το πράσινο φως στο σχέδιο της Ισπανίας και της Πορτογαλίας.

Ο Ίταλα σημείωσε ότι η σκληρή εποπτεία τόσο σε εθνικό όσο και σε επίπεδο ΕΕ είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί ότι δεν θα χαθούν χρήματα από σπατάλη και απάτη, δεδομένων των προηγούμενων σκανδάλων για κατάχρηση κοινοτικών πόρων.

Πρόσθεσε ότι η έλλειψη πλήρους, πανευρωπαϊκού σετ δεδομένων θα καθιστούσε δυσκολότερη την ανάλυση των τελικών αποδεκτών χρημάτων πίσω από τα σύνθετα στρώματα εταιρειών και συναλλαγών σε περισσότερες από μία δικαιοδοσίες.

«Μπορούμε να το κάνουμε, αλλά είναι πολύ, πολύ πιο περίπλοκο», δήλωσε η Ίταλα. «Και είναι πολύ περισσότερη δουλειά να το κάνεις αν δεν έχεις αυτά τα εργαλεία πληροφορικής για να το ακολουθήσεις στον τελικό δικαιούχο», πρόσθεσε.

Περισσότερα από 20 κράτη μέλη χρησιμοποιούν το εργαλείο Arachne για να παρακολουθούν την υπάρχουσα χρηματοδότηση της ΕΕ για τη συνοχή, και πολλά αναμένεται να το χρησιμοποιήσουν εθελοντικά για τις δαπάνες της ΕΕ για το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες δεν θα τους ζητηθεί. Το εργαλείο δεν χρησιμοποιείται στη Γερμανία, την Πολωνία, τη Σουηδία, τη Δανία ή την Κύπρο, καθώς ορισμένες πρωτεύουσες προτιμούν να χρησιμοποιούν τα δικά τους εσωτερικά συστήματα.

Ωστόσο, οι Βρυξέλλες πιστεύουν ότι η ΕΕ έχει αποκτήσει άλλα νέα, ισχυρότερα όπλα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παρακολούθηση των κοδνυλίων και την αντιμετώπιση των καταχρήσεων.

Τα κράτη μέλη οφείλουν να δημιουργήσουν εθνικά συστήματα για την καταγραφή και την αναφορά των τελικών δικαιούχων των κονδυλίων της ΕΕ που εκταμιεύονται στο πλαίσιο του προγράμματος, καθώς οι Βρυξέλλες τα διατηρούν υπό αυστηρότερες απαιτήσεις.

Ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Βάλντις Ντομπρόβσκις, δήλωσε στους FT ότι οι Βρυξέλλες δημιούργησαν ένα «ισχυρό σύστημα», σημειώνοντας ότι η Επιτροπή ασκούσε και τα δύο εθνικά «συστήματα ελέγχου» για τη δαπάνη των χρημάτων και την εφαρμογή των δικών της ελέγχων.

Πρόσθεσε ότι οι Βρυξέλλες ήταν έτοιμες να αναστείλουν τις πληρωμές εάν υπήρχαν ενδείξεις ότι μια εθνική κυβέρνηση δεν προχώρησε σε μεταρρυθμίσεις ή δεν χρηματοδοτούσε προσυμφωνημένες επενδύσεις.

Ο Ίταλα αναγνώρισε ότι η παρακολούθηση των δαπανών του Ταμείου Ανάκαμψης από την ΕΕ αντιμετωπίζει μια επιπλέον πρόκληση επειδή συμβαίνει ταυτόχρονα με την έναρξη της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας. Ο νέος οργανισμός έχει εξουσία να ασκεί ποινικές υποθέσεις και είναι μια προσπάθεια να καλυφθεί ένα κενό που δημιουργήθηκε επειδή η Olaf έχει την εξουσία μόνο να προτείνει και όχι να απαιτεί από τα κράτη μέλη να κινήσουν διώξεις.

Ο Ίταλα είπε ότι η Olaf έχει «χτίσει» καλές σχέσεις με το γραφείο του εισαγγελέα και πέρασε περισσότερες από 150 ανοιχτές έρευνες ή περίπου το ένα τέταρτο των υφιστάμενων υποθέσεων. «Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε το EPPO», είπε. «Και αν συνδυάσουμε τη δύναμή μας, μπορούμε να έχουμε πολύ καλύτερα αποτελέσματα», εκτίμησε.

Πηγή: naftemporiki.gr