Κίνα: Η επερχόμενη μεγάλη αλλαγή στην οικονομική της πολιτική

21 Σεπτεμβρίου 2021, 12:26 | Χ&Α - Επικαιρότητα

Κίνα: Η επερχόμενη μεγάλη αλλαγή στην οικονομική της πολιτική

Μία πολύ σημαντική αλλαγή οικονομικής πολιτικής συμβαίνει αυτό το καιρό στη Κίνα, τα σημάδια της οποίας, για πρώτη φορά, έγιναν ορατά μετά την “εξαφάνιση” του κ. Ma της Alibaba και του χρηματοοικονομικού ομίλου Ant Group, σημάδια που συνεχίστηκαν και κατά τους επόμενους μήνες, μέχρι και σήμερα.

Η αλλαγή αυτή έχει να κάνει με τον τρόπο ανάπτυξης, διοίκησης και διανομής των κερδών των μεγάλων κινεζικών εταιριών, κυρίως στους επιχειρηματικούς κλάδους αιχμής, αλλά και στην ιδιωτική εκπαίδευση.

 

Ακολουθώντας τους στόχους και την πολιτική φιλοσοφία του Μάο, ο σημερινός πρόεδρος Xi Jinping, περιορίζει τη δύναμη των μεγάλων εταιριών, αναγκάζει τον διορισμό μελών του κόμματος στα διοικητικά τους συμβούλια, αναγκάζει τη μεταφορά data από τις εταιρίες αυτές σε αποθηκευτικούς χώρους (cloud) που ελέγχονται από το κράτος και, σε αρκετές περιπτώσεις, αναγκάζει την πώληση ποσοστών των εταιριών αυτών σε κρατικούς φορείς.

Αυτό προκαλεί δυσκολίες στη δυνατότητα των κινεζικών εταιριών να συγκεντρώνουν κεφάλαια από ξένες αγορές, ενώ έχει οδηγήσει σε κάθετη πτώση τους χρηματιστηριακούς δείκτες στην Κίνα.

Ο πολιτικός στόχος του Xi Jinping είναι να εφαρμόσει το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κινεζικής κοινωνίας, όπως τον οραματιζόταν ο Μάο, αφού πρώτα περάσει η χώρα μέσα από τον καπιταλισμό.

Επί τρεις δεκαετίες, η Κίνα εκμεταλλεύτηκε τη Δύση, αποσπώντας κεφάλαια για επενδύσεις, αποκτώντας δυτική τεχνολογία, δημιουργώντας τεράστια εμπορικά πλεονάσματα και μετεξελισσόμενη, από μία αγροτική χώρα, στη μεγαλύτερη βιομηχανική δύναμη της γης και, σταδιακά, και στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.

 

Το κράτος, σταδιακά αλλάζει τον τρόπο λειτουργίας των μεγάλων κινεζικών επιχειρήσεων, τη διανομή του πλούτου και περιορίζει τη δύναμη των κινέζων μεγιστάνων. Έχει τη δύναμη να το πετύχει και θα το πετύχει. Όμως, το μεγάλο ερώτημα -που, εφόσον όντως συνεχιστεί αυτή η πολιτική από την πλευρά του κινεζικού κράτους, θα απαντηθεί μέσα στις επόμενες δεκαετίες- είναι εάν, μέσα από αυτά τα δεδομένα, θα μπορέσουν οι κινεζικές επιχειρήσεις να συνεχίσουν να πετυχαίνουν την πρόοδο και την πρωτοπορία, όπως κάνουν επί δύο δεκαετίες τώρα;

 

Αν κάποιος μελετήσει την προσωπικότητα και τις, κατά καιρούς, δηλώσεις του προέδρου Xi Jinping, θα αντιληφθεί ότι, αυτή ήταν ανέκαθεν η πολιτική ιδεολογία του -ένας πιστός στρατιώτης του κόμματος. Γιατί όμως προχωρά σήμερα σ’ αυτές τις μεταβολές; Για δύο κυρίως λόγους.

Πρώτο, σήμερα η Κίνα έχει την “πολυτέλεια” να αποσπαστεί -εν μέρει- από το διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα. Έχει δημιουργήσει μία τεράστια, σε μέγεθος, οικονομία, είναι ο κυριότερος βιομηχανικός παράγοντας του κόσμου, έχει δημιουργήσει μία ικανοποιητικού μεγέθους εσωτερική αγορά και έχει αναπτύξει στρατιωτική ισχύ. Θα μπορούσε να είχε κάνει την κίνηση αυτή νωρίτερα, όμως, ο εμπορικός πόλεμος που εξαπέλυσε ο Ντ. Τραμπ σε βάρος της Κίνας, πολιτική που συνεχίζει ο πρόεδρος Μπάιντεν και η πανδημία, ίσως εμπόδισαν την εκδήλωση της πολιτικής αυτής.

Δεύτερο -και ίσως πιο σημαντικό- η κίνηση αυτή, θα αποτελέσει το μεγάλο “ιδεολογικό όπλο” και το λόγο που ο Xi Jinping θα επιδιώξει να πετύχει και τρίτη προεδρική θητεία (κάτι που δεν προβλέπεται από την κινεζική νομοθεσία), στις διεργασίες του ΚΚΚ που θα γίνουν τον επόμενο χρόνο για την εκλογή νέου προέδρου.

 

Πώς θα επηρεάσουν οι αλλαγές αυτές τη διεθνή οικονομία και τις χρηματοοικονομικές αγορές. Σε επίπεδο διεθνούς οικονομίας, είναι ακόμη νωρίς για να γίνουν προβλέψεις. Η λογική λέει ότι, βεβαίως, η Κίνα δε θα αποκοπεί από τις εμπορικές συναλλαγές και θα συνεχίσει να είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας στον κόσμο. Μάλιστα, μία “καλύτερη” κατανομή πλούτου και η “μάχη” του κράτους κατά των δισεκατομμυριούχων και της “οικονομικής ελίτ” που έχει αναπτυχθεί, ίσως βοηθήσει την Κίνα να διατηρήσει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην παραγωγή (λόγω χαμηλού εργατικού κόστους) για μεγαλύτερο διάστημα. Βέβαια, πάντα θα υπάρχει το ερωτηματικό του κατά πόσο θα μπορούν να πετυχαίνουν καινοτομία και πρωτοπορία οι κινεζικές επιχειρήσεις, αν θα χαθεί το κίνητρο του κέρδους (ή του υπέρ-κέρδους) από τους πρωτοπόρους επιχειρηματίες της. Όμως, ακόμη δε γνωρίζουμε το πώς ακριβώς θα έχουν οι εξελίξεις. Θα το μάθουμε με τον καιρό.

Όσον αφορά στις χρηματοοικονομικές αγορές, είναι σαφές ότιι ο περιορισμός της παρουσίας των κινεζικών επιχειρήσεων σ’ αυτές, σαφώς θα επηρεάσει τη δυνατότητα ανάπτυξης των μεγάλων κινεζικών επιχειρήσεων (παρά το ότι ήδη έχει δημιουργηθεί μία μεγάλη αγορά κεφαλαίων και μέσα στη Κίνα).

Παράλληλα, θα υπάρξουν -κάτι που είναι ήδη εμφανές- επιδράσεις και στο διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα, αφού ο περιορισμός της παρουσίας των μεγάλων κινεζικών επιχειρήσεων σ’ αυτό, μειώνει την προσφορά τίτλων και περιορίζει τις επιλογές, από μία χώρα μάλιστα της οποίας η σημασία για τη διεθνή οικονομία είναι ήδη τεράστια. Όμως, το διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα, θα ξεπεράσει -και ήδη έχει μπει στη διαδικασία αυτή- ευκολότερα τον περιορισμό της κινεζικής παρουσίας, αφού είναι εξαιρετικά ευέλικτο και μπορεί να προσαρμόζεται στις μεταβολές, ευκολότερα.

 

Σε κάθε περίπτωση, εάν και όταν “ξεδιπλωθεί” πλήρως, η νέα πολιτική της Κίνας στην αντιμετώπιση του εγχώριου κεφαλαίου -και βεβαίως εάν τελικά κατορθώσει να επικρατήσει ο Xi Jinping στην εσωτερική αυτή μάχη, αφού θα υπάρξουν αντιδράσεις- δεν είναι ένα θετικό γεγονός. Θα δούμε την εξέλιξή και τις επιδράσεις του, στα χρόνια που θα ακολουθήσουν. Όμως, θα πρέπει να είμαστε διαρκώς προετοιμασμένοι για “ειδήσεις” από την Κίνα.

 

Γιάννης Σιάτρας

 

 

Δείτε σχετικά άρθρα:

Xi Jinping Aims to Rein In Chinese Capitalism, Hew to Mao’s Socialist Vision - Wall Street Journal, 20 Σεπτεμβρίου 2021, εδώ. (Αν δε σας επιτρέπεται η πρόσβαση, λόγω του ότι το site είναι συνδρομητικό, μπορείτε να διαβάσετε το άρθρο, μέσω της σελίδας μας στο Facebook, εδώ).

Why Xi Jinping waited years to launch his crackdown on tycoons - www.business-standard.com, 11 Αυγούστου 2021, εδώ.