Τι επιθυμούν οι Ρώσοι πολίτες στο ουκρανικό ζήτημα

Οι επιλογές του Βλαντίμιρ Πούτιν στο ζήτημα των σχέσεων με τη Δύση και ειδικότερα στο ουκρανικό ζήτημα που απειλείται να μετατραπεί σε εστία ευρύτερης σύγκρουσης, δεν μπορούν να ερμηνευθούν πλήρως χωρίς αναφορά στις διαθέσεις της ρωσικής κοινής γνώμης και στην ανάγκη του ενοίκου του Κρεμλίνου να διατηρεί την πολιτική ηγεμονία στο εσωτερικό.

Αυτό επισημαίνει ανάλυση που δημοσιεύθηκε στις 8 Δεκεμβρίου στη Washington Post και αποτελεί μία από τις λίγες προσεγγίσεις του θέματος στη Δύση που λαμβάνει υπόψη την συνθετότητα των κινήτρων της ρωσικής ηγεσίας. "Οι απειλές προς την Ουκρανία βοηθούν τον Πούτιν στο εσωτερικό, όχι όμως και η ανάληψη πραγματικής πολεμικής δράσης” συμπεραίνει το εν λόγω άρθρο, υπενθυμίζοντας ότι τυχόν εμπλοκή στο ουκρανικό μέτωπο θα αποτελεί εγχείρημα πολύ δυσκολότερο από τον πόλεμο των πέντε ημερών με την Γεωργία το 2008, την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 χάρη στα "πράσινα ανθρωπάκια με το μπερέ" ή τη δραστηριοποίηση ρωσικών εταιρειών μισθοφόρων σε μέρη όπως η Λιβύη.

Το τι πραγματικά σκέφτεται ο μέσος Ρώσος ως προς το ουκρανικό ζήτημα αποτυπώνεται εύγλωττα στις κατά καιρούς έρευνες του ανεξάρτητου οργανισμού δημοσκοπήσεων Levada, που μόνο ως όργανο του Κρεμλίνου δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί.

"Ευθύνη ΗΠΑ και NATO"

Έτσι, σε έρευνα που δημοσίευσε το Levada τον περασμένο Μάιο, το 48% κατά μέσο όρο των ερωτηθέντων αποδίδει την ευθύνη της επιδείνωσης της ουκρανικής κρίσης στις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, το 20% στην κυβέρνηση του Κιέβου, το 2% στις αποσχισθείσες "Λαϊκές Δημοκρατίες” του Ντονμπάς, το 4% στη Μόσχα, το 2% σε κάποιον άλλο παράγοντα, ενώ το 10% απαντά "Σε κανέναν συγκεκριμένα” και το 14% δυσκολεύεται να απαντήσει.

Έχει πάντως ιδιαίτερο ενδιαφέρον το ότι οι αποκρίσεις διαφοροποιούνται αξιοσημείωτα ανά ηλικιακή κατηγορία, με την ενοχοποίηση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ να καταγράφει τα υψηλότερα ποσοστά της στους άνω των 55 ετών ερωτηθέντες, ενώ στους νέους 18 έως 24 ετών την ίδια απάντηση δίνει μόλις το 36% και η απάντηση "Κανείς συγκεκριμένα” εκτοξεύεται στο 21%.

Μεγάλη διαφοροποίηση παρατηρείται και σε σχέση με τις πηγές πληροφόρησης των πολιτών. Το 57% όσων ενημερώνονται από την τηλεόραση τηρεί "αντιδυτική” στάση, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό διαρκώς αποκλιμακώνεται μεταξύ των ακροατών ραδιοφώνου, αναγνωστών εφημερίδων, χρηστών διαδικτύου κ.ο.κ. για να φτάσει σε όσους στηρίζονται στην ενημερωτική πλατφόρμα του Telegram οι οποίοι κατατάσσουν τη ρωσική πλευρά, με ποσοστό 28%, στην πρώτη θέση των υπευθύνων για την κλιμάκωση της κρίσης.

Στην ίδια έρευνα προκύπτει ότι μόνο 2% των Ρώσων εκφράζουν την εκτίμηση ότι η κατάσταση στο Ντονμπάς θα εξελιχθεί σε πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, ενώ το 35% θεωρούν το ενδεχόμενο αυτό απλώς πιθανό, το 39% μάλλον απίθανο και το 16% εντελώς απίθανο.

Σκεπτικισμός

Ωστόσο, στο ερώτημα αν η Ρωσία θα πρέπει να υπερασπισθεί (ένοπλα) τις "Λαϊκές Δημοκρατίες” σε περίπτωση που αυτές δεχθούν επίθεση, το 18% απαντά "οπωσδήποτε”, το 25% "μάλλον ναι”, επίσης 25% "μάλλον όχ锨, το 18% "σίγουρα όχι”, ενώ το 14% δυσκολεύεται να απαντήσει. Και εδώ η ηλικιακή κατανομή είναι ασύμμετρη, με τους νεότερους να στέκονται πολύ πιο επιφυλακτικά απέναντι στο ενδεχόμενο πολεμικών περιπετειών.

Αν οι Λαϊκές Δημοκρατίες ζητήσουν την ενσωμάτωσή τους στη Ρωσική Ομοσπονδία, το 65% των Ρώσων πολιτών αντιδρά περισσότερο ή λιγότερο θετικά και μόνο το 26% αρνητικά.

Η περίπτωση πολεμικής εμπλοκής εκτιμάται από το 16% των ερωτηθέντων ότι θα ενισχύσει το κύρος του Πούτιν μεταξύ των Ρώσων, ενώ το 31% εκτιμάται ότι η δυσαρέσκεια έναντι του προέδρου θα ενταθεί και το 42% ότι δεν θα αλλάξει κάτι.

Σε έρευνα του Μαρτίου προκύπτει ότι μόνο 17% των Ρώσων επικροτεί την πιθανότητα ένωσης της Ρωσίας με την Ουκρανία. Πάντως οι γνώμες έναντι της Ουκρανίας είναι θετικές σε ποσοστό 55%, αν και για τους άνω των 55 ετών πολίτες αυτό περιορίζεται στο 49%. Αντίστοιχα, μεταξύ των Ουκρανών θετική ή μάλλον θετική γνώμη για τη Ρωσία εκφράζει το 41% κατά μέσο όρο, αλλά με μεγάλη διαφοροποίηση των απαντήσεων ανάμεσα στα ανατολικά και τα δυτικά της χώρας.

Το 57% των κατοίκων της Ρωσίας και το 49% των κατοίκων της Ουκρανίας πιστεύουν ότι και τα δύο κράτη πρέπει να είναι ανεξάρτητα, αλλά φιλικά (χωρίς βίζα και τελωνεία) και το μερίδιο των ανθρώπων με τέτοια άποψη δεν έχει αλλάξει σημαντικά τα τελευταία δύο χρόνια.

Με άλλα λόγια, ο μέσος Ρώσος, δεν επιθυμεί πολεμικές περιπέτειες, δεν διακατέχεται από ιδιαίτερα αρνητικά αισθήματα για τους Ουκρανούς, ενδιαφέρεται για την τόνωση της συνεργασίας των δύο κρατών, αλλά από την άλλη πλευρά ενοχοποιεί την Δύση, στέκει αλληλέγγυος προς τους αυτονομιστές του Ντονμπάς και δεν δελεάζεται καθόλου από την προοπτική ανάληψης των βαρών διαχείρισης της Ουκρανίας.

Κώστας Ράπτης

Πηγή:capital.gr