Είναι σωστή η πολιτική της FED σήμερα;

Η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (FED) έχει χάσει τον έλεγχο του πληθωρισμού. Κατά το μήνα Φεβρουάριο, ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή, αυξήθηκε κατά 7,9%. Η προηγούμενη φορά που είχε βρεθεί σε τέτοιο επίπεδο ήταν τον Ιανουάριο του 1982. Την περίοδο εκείνη, το βασικό επιτόκιο της FED έφτανε στο 13,2%. Από το Μάρτιο του 2020, μέχρι και σήμερα, βρίσκεται στο μηδέν (δείτε εδώ). Η διαφορά μεταξύ του βασικού επιτοκίου και του πληθωρισμού, βρίσκεται στο -7,8% και είναι η μεγαλύτερη διαφορά που έχει παρατηρηθεί ποτέ (δείτε εδώ). Αυτό, δεν είναι φυσιολογικό, ούτε συμβάλλει στην καταπολέμηση του πληθωρισμού και γεννά αμφιβολίες για το εάν ο κ. Powell (πρόεδρος της FED) μπορεί να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό που, σταδιακά, γιγαντώνεται.

Να δούμε τί είχε συμβεί στο παρελθόν. Όταν ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ κ. Κάρτερ, τοποθέτησε τον Paul Volker, επικεφαλής της FED (Αύγουστος 1979), είχε ξεκινήσει η μεγάλη αυξητική πορεία του πληθωρισμού. Η αφορμή για την αύξηση του δείκτη, ήταν η αύξηση των τιμών του πετρελαίου, λόγω της κρίσης που εξελισσόταν στο Ιράν. Τον Μάρτιο του 1980, ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ, έφτασε στο υψηλότερο σημείο του, στο 14,8%. Όταν, μερικά χρόνια αργότερα (το 1987) ο Paul Volker αποχωρούσε από τη FED, ο πληθωρισμός είχε υποχωρήσει στο 4,3%. Πώς συνέβη αυτό;

Αφού ο Volker ανέλαβε τη διοίκηση της κεντρικής τράπεζας, αύξησε δραματικά τα επιτόκιά της. Αυτά έφτασαν μέχρι και το 19,1%, τον Ιούνιο του 1981. Η διαφορά μεταξύ των επιτοκίων και του πληθωρισμού, από το -4,9% που ήταν τον Ιούνιο του 1980, έφτασε στο +9,5% τον Ιούνιο του 1981. Το αποτέλεσμα ήταν μία αρκετά ισχυρή ύφεση, η οποία προκάλεσε την πτώση του πληθωρισμού.

Η FED, έχει προαναγγείλει ήπιες αυξήσεις των επιτοκίων κατά το 2022, με 6 δόσεις των 0,25% κάθε φορά. Η πολιτική αυτή πιθανότατα δε θα είναι αρκετή. Βέβαια, σήμερα, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε το 1980, οι πρόεδροι της FED, κοιτάζουν προς τις αγορές, περισσότερο απ’ ότι κοιτάζουν προς τις οικονομιες (μάλιστα, ο κ. Powell έχει μία δυσμενή εμπειρία, όταν, το 2018, κινδύνεψε να απολυθεί από τον πρόεδρο Τραμπ, επειδή προχώρησε σε μία “βιαστική” αύξηση του επιτοκίου) και άλλαξε την πολιτική του, άμεσα.

Η “υπομονετική” στάση της FED σήμερα, βασίζεται σε προσδοκίες για την εξομάλυνση στην προσφορά προϊόντων και πρώτων υλών, εφόσον διορθωθεί η λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας και εξομαλυνθεί η κατάσταση του πολέμου στην Ουκρανία. Με τον τρόπο αυτό όμως, η FED αναλαμβάνει ένα μεγάλο ρίσκο, αφού, αν οι εκτιμήσεις της είναι λανθασμένες, το τίμημα για την οικονομία -και τις αγορές- θα είναι υψηλό.