Ο πληθωρισμός, τα επιτόκια και οι χρηματιστηριακές αγορές: Οι περιπτώσεις των κρίσεων του 1973 και του 1979

01 Ιουλίου 2022, 12:10 | Χ&Α - 242

Ο πληθωρισμός, τα επιτόκια και οι χρηματιστηριακές αγορές

Οι περιπτώσεις των κρίσεων του 1973 και του 1979

Τί συνέβη το 1973, στις οικονομίες, τις αγορές και τις κοινωνίες; Όπως σε πολλά θέματα οικονομικής ιστορίας, οι περισσότεροι από μας, στην αρχή, είχαμε απλά μια γενική ιδέα για το τί συνέβη το 1973 και γιατί αυτό το έτος χαρακτηρίζεται ως “ιστορικό”. Όμως, όταν αρχίσαμε να εξετάζουμε πιο προσεκτικά την περίοδο αυτή, διαπιστώσαμε πολλές ομοιότητες με όσα συμβαίνουν σήμερα. Και όταν αναζητήσαμε λεπτομέρειες, τις οποίες αναλύσαμε, διαπιστώσαμε οι ομοιότητες αυτές είναι εντυπωσιακές.(1)

 

Δεν είναι μόνον η ομοιότητα πολλών σημερινών γεγονότων, με γεγονότα που, το 1973, προσδιόρισαν τις εξελίξεις και που προκάλεσαν τη μεγαλύτερη μεταπολεμική οικονομική κρίση στη διεθνή οικονομία, που προκαλεί εντύπωση και που προβληματίζει. Είναι κυρίως, η ομοιότητα της αντίδρασης των κοινωνιών εκείνης της περιόδου, με την αντίδραση των σημερινών κοινωνιών -οι κοινωνίες συνήθως αντιδρούν με τον ίδιο τρόπο, απέναντι σε ίδια κοινωνικά φαινόμενα. Το ερώτημα που τίθεται, είναι κατά πόσο, αυτές οι ομοιότητες, μπορούν να συνεχιστούν.(2)

 

Οι άνθρωποι, έχουμε “κοντή” μνήμη. Στον οικονομικό χώρο, αυτό έχει αποδειχθεί πολλές φορές. Στη μνήμη μας, κυριαρχούν τα πιο πρόσφατα γεγονότα και χαράσσουμε τη στρατηγική μας με βάση αυτά, πιστεύοντας ότι, “αυτή τη φορά είναι διαφορετικά” και ότι, τα “μακρινά” γεγονότα απέχουν πάρα πολύ από την τρέχουσα περίοδο και αποκλείεται να επαναληφθούν. Με βάση αυτή τη λειτουργία της μνήμης, μέχρι πρόσφατα, αρνούμασταν να δεχθούμε ότι, είναι δυνατό να επαναληφθούν τόσο υψηλοί ρυθμοί πληθωρισμού, αφού -όπως πιστεύαμε- οι νομισματικές αρχές έχουν τόσα πολλά “εργαλεία” ώστε να μπορέσουν να περιορίσουν το φαινόμενο, ενώ οι αγορές, είναι έξυπνες και αποτελεσματικές και θα μπορέσουν να “αυτορρυθμιστούν”.

Μέσα απ’ αυτή τη λογική, μέχρι και σήμερα, εξακολουθούμε να θεωρούμε ότι, ένα επιτόκιο της τάξης του 3,0% είναι υψηλό και καταστροφικό, ενώ έχουμε ξεχάσει ότι, κατά το μεγαλύτερο διάστημα της μεταπολεμικής περιόδου -ακόμη και μέχρι το 2008- το μέσο επιτόκιο της FED, κυμαίνονταν μεταξύ του 4% και του 5,0%. Θεωρούσαμε λογική -και εφαρμόσιμη- την άποψη της FED και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ότι δύο ή τρεις αυξήσεις των επιτοκίων, για το σύνολο του 2022, κατά 0,25% η κάθε μία, θα ήταν αρκετές για να τιθασεύσουν, τον πληθωρισμό που, κινούνταν με έντονα ανοδικό ρυθμό και που έφτανε στα υψηλότερα επίπεδα πολλών δεκαετιών.

 

Οι κεντρικές τράπεζες, σήμερα, αντιμετωπίζουν το ζήτημα με λανθασμένο τρόπο. Τα μηδενικά ή τα αρνητικά επιτόκια, δεν είναι φυσιολογική κατάσταση -ποτέ στην ιστορία δεν ήταν. Η λογική και η φιλοσοφία της αμοιβής του κεφαλαίου (δηλαδή του κόστους του κεφαλαίου) δεν ανατράπηκαν ξαφνικά, ώστε να μπορεί να είναι το επιτόκιο των δανείων και των ομολόγων, χαμηλότερο από τον πληθωρισμό.

 

Αυτό που άλλαξε κατά το διάστημα 2008-2021, είναι η ποσότητα του χρήματος που κυκλοφορεί, η οποία αυξήθηκε με απίστευτο ρυθμό και σε παράλογα ύψη, έτσι ώστε το “χρήμα” να παύσει να είναι “πολύτιμο”. Αυτό συνιστά μια ανισορροπία που θα παύσει να υφίσταται. Και ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτό, είναι να περιοριστεί η κυκλοφορία του και να αυξηθεί η τιμή του (επιτόκιο).


Το επιτόκιο της FED, μέχρι και το 2010, πάντα προσαρμοζόταν, ώστε να είναι μεγαλύτερο του πληθωρισμού, ώστε τελικά, το επιτόκιο των εμπορικών τραπεζών και των ομολόγων, να είναι θετικό.

 

Για το τί συνέβη κατά το 1973 ή και κατά το σύνολο της δεκαετίας του 1970, ή και για το πώς εμφανίστηκε ο “μεγάλος πληθωρισμός” από το 1965 και πώς διατηρήθηκε μέχρι τις αρχές της δεκαετίες του 1980 (και σε άλλα κράτη, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα) έχουν γραφτεί πολλά και κάποιος μπορεί εύκολα να τα αναζητήσει στο ίντερνετ.(3)

 

Αυτό που εμείς θελήσαμε να μελετήσουμε, ήταν δύο συγκεκριμένοι τομείς:

α) Η πορεία των αγορών κατά την περίοδο εκείνη. Η μελέτη αυτή δημοσιεύτηκε στο τεύχος Νο 240 (Μάιος 2022) (εδώ), όπου διαπιστώσαμε μεγάλες ομοιότητες στην αντίδραση των χρηματιστηριακών δεικτών που εξετάσαμε, κατά την πρώτη φάση της κρίσης της περιόδου εκείνης, με την πορεία των ίδιων δεικτών σήμερα.

β) Η εξέλιξη των αμερικανικών οικονομικών δεικτών και των επιτοκίων, κατά την περίοδο 1972-1981 και διερεύνηση για το εάν και πώς, η εξέλιξη αυτή, επηρέασε τους χρηματιστηριακούς δείκτες. Η μελέτη αυτή, δημοσιεύεται στο παρόν τεύχος. Οι δύο μεγάλοι πίνακες των σελίδων αυτών, περιέχουν πολύτιμα στοιχεία που θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε τις εξελίξεις.

 

Η άνοδος των τιμών και των επιτοκίων, την περίοδο 1972-1974

 

Δύο βασικά σημεία της ιστορικής εξέλιξης των γεγονότων που θα πρέπει να γνωρίζουμε, ώστε να έχουμε μια εικόνα του ιστορικού πλαισίου της περιόδου, είναι:

α) Η άνοδος του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή στις ΗΠΑ, είχε ήδη ξεκινήσει, σε ήπιο βαθμό, από τα τέλη του 1965. Από τις αρχές του 1972 όμως, ο πληθωρισμός είχε υποχωρήσει στα “αποδεκτά” επίπεδα του 2,5% έως 3,0%.

β) Οι αμερικανικοί χρηματιστηριακοί δείκτες είχαν καταγράψει μία ήπια πτωτική πορεία, κατά το διάστημα από το 1964 έως και το 1970.  Κατά τη φάση που ο πληθωρισμός άρχισε να εντείνεται, οι αμερικανικοί δείκτες, βρίσκονταν σε μία ανοδική πορεία, που κορύφωσε στις 11/1/1973. Δείτε το σχετικό διάγραμμα, εδώ.

 

Ας δούμε τις εξελίξεις.

Κατά το 1969, ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ βρισκόταν στο 6,2% (Δεκέμβριος). Το βασικό επιτόκιο της FED ήταν 6,0%. Η ανεργία κινούνταν σε χαμηλά επίπεδα (3,5%) και η οικονομία μόλις είχε εισέλθει σε ύφεση.

Τον Ιούνιο του 1970, οι χρηματιστηριακοί δείκτες κατέγραψαν τα χαμηλότερα σημεία μιας μακράς (από το 1964) ήπιας πτωτικής πορείας (δείτε το παραπάνω διάγραμμα). Από το Νοέμβριο του 1970 η FED ξεκίνησε έναν πτωτικό κύκλο επιτοκίων. Οι χρηματιστηριακοί δείκτες, συνέχισαν να κινούνται ανοδικά.

Από τον Ιανουάριο του 1971 έως και τον Αύγουστο του 1972, ο πληθωρισμός είχε υποχωρήσει στο 2,9%, ενώ το επιτόκιο της FED είχε υποχωρήσει στο 5,50. Η οικονομία βρισκόταν σε φάση ανάπτυξης, ενώ, από τον Ιούνιο του 1970, μέχρι τον Αύγουστο του 1972,  ο χρηματιστηριακός δείκτης S&P, είχε αυξηθεί κατά 52,8%.

 

Έλλεψη καυσίμων. Μια συνηθισμένη εικόνα στις ΗΠΑ και σε όλο το κόσμο, στις αρχές του 1974.

Τις εξελίξεις από τον Αύγουστο του 1972, μπορείτε να τις παρακολουθήσετε και στο Πίνακα 1 του συνδέσμου. Δείτε τον Πίνακα 1, εδώ.

Από την πορεία των μεγεθών σ’ αυτή την τόσο κρίσιμη (όπως αποδείχθηκε) περίοδο, μπορούμε να δούμε τα εξής:

  • Από τον Αύγουστο του 1972, ο πληθωρισμός αυξανόταν με ταχύ ρυθμό.
  • Η οικονομία των ΗΠΑ βρισκόταν σε φάση ανάπτυξης, η οποία διακόπηκε το Νοέμβριο του 1973.
  • Η FED, κινήθηκε ιδιαίτερα επιθετικά. Από το Δεκέμβριο του 1972, ξεκίνησε έναν επιθετικό, ανοδικό, κύκλο αύξησης του επιτοκίου. Από το 5,50% του Νοεμβρίου του 1972, το επιτόκιο κατέληξε στο 11,00%, τον Αύγουστο του 1973, ενώ τον ίδιο μήνα, ο πληθωρισμός είχε φτάσει στο 7,4%.
  • Οι τρεις βασικοί χρηματιστηριακοί δείκτες, κορύφωσαν ταυτόχρονα, στις 11/1/1973. Δηλαδή, είχαμε κορύφωση των δεικτών, λίγες μέρες μετά από την έναρξη του ανοδικού κύκλου των επιτοκίων.
  • Όσο αυξάνονταν τα επιτόκια (τα οποία προσπαθούσαν να βάλουν “εμπόδιο” στην αύξηση του πληθωρισμού) υποχωρούσαν οι χρηματιστηριακοί δείκτες. Οι τρεις χρηματιστηριακοί δείκτες βρέθηκαν στα χαμηλότερα σημεία της πτωτικής φάσης, στις 3 και 4 Οκτωβρίου 1974, μετά από έναν “εφιαλτικό” μήνα Αύγουστο (ο μήνας που παραιτήθηκε ο Πρόεδρος Νίξον και ανέλαβε καθήκοντα ο Αντιπρόεδρος Τζ. Φορντ) και Σεπτέμβριο, μήνες κατά τους οποίους, οι απώλειες για κάθε δείκτη ξεπέρασαν το 10,0%.
  • Γιατί το χαμηλότερο επίπεδο της πτωτικής πορείας, σημειώθηκε στις αρχές Οκτωβρίου 1974; Ίσως λόγω των πολύ μεγάλων απωλειών κατά τους δύο προηγούμενους μήνες. Ίσως λόγω του ότι, οι συνολικές απώλειες, από τον Ιανουάριο του 1973, κυμαίνονταν από το -45,0% για τον Dow Jones, και -48,2% για τον S&P, έως και -60,0% για τον Nasdaq (δείτε διάγραμμα εδώ). Ή ακόμη, οι αγορές προεξόφλησαν την πτώση του επιτοκίου της FED, το οποίο όντως, τον επόμενο μήνα (στις 19/11/1974) υποχώρησε από το 13,0%, στο 9,25%.
  • Κατά τους επόμενους μήνες, ο πληθωρισμός δεν υποχώρησε ιδιαίτερα (έφτασε μέχρι το 9,5%, το Μάιο του 1975. Υποχώρησε όμως το επιτόκιο, το οποίο (τον Μάιο 1975) υποχώρησε στο 5,25%, εξέλιξη που βοήθησε την οικονομία των ΗΠΑ να βρεθεί και πάλι σε φάση ανάπτυξης.
  • Οι τιμές των χρηματιστηριακών δεικτών κινήθηκαν ανοδικά, χωρίς όμως να μπορέσουν να φτάσουν στα επίπεδα που είχαν, κατά την κορύφωσή τους, τον Ιανουάριο του 1973.

 

Από τις παραπάνω εξελίξεις, αντιλαμβανόμαστε ότι:

α) Κατά το 1973, η FED κινήθηκε επιθετικά και αύξησε το επιτόκιό της, έως και το 13,0%, με στόχο την ανακοπή της αύξησης του πληθωρισμού.

β) Η αύξηση των επιτοκίων, επέδρασε καταλυτικά στην πορεία των χρηματιστηριακών δεικτών και προκάλεσε υψηλότατες απώλειες.

γ) Η αύξηση των επιτοκίων, σε συνδυασμό με τις αποσταθεροποιητικές επιδράσεις του πληθωρισμού, προκάλεσαν ύφεση στην οικονομία.

δ) Οι χρηματιστηριακές αγορές αντέδρασαν θετικότατα ευθύς αμέσως ξεκίνησε η υποχώρηση των επιτοκίων. Το ίδιο αντέδρασε και η οικονομία.

 

Κατά τα επόμενα χρόνια, μέχρι το 1979, η οικονομία των ΗΠΑ κινήθηκε ελαφρά αναπτυξιακά. Ο πληθωρισμός κινήθηκε γύρω στο 6,0%, συνεχίζοντας να είναι πρόβλημα, ενώ η ανεργία σταθεροποιήθηκε σε ανώτερα επίπεδα (μεταξύ 6,0% έως 8,0%), σε σχέση με το παρελθόν. Το επιτόκιο της FED διακυμάνθηκε, από το 4,75% έως το 7,0%. Οι χρηματιστηριακοί δείκτες, κατέγραψαν μικρές διακυμάνσεις, χωρίς ουσιαστικές μεταβολές (εδώ).

 

Το πρόβλημα του πληθωρισμού, επανήλθε έντονο, από τα μέσα του 1978 και βρέθηκε πάνω από το 10,0%, το Μάρτιο του 1979 (δείτε Πίνακα 2), κατά το διάστημα που ξεκινούσε η β’ πετρελαϊκή κρίση της δεκαετίας (εδώ). Δείτε τον Πίνακα 2, εδώ.

 

 

Ο πρόεδρος της FED Paul Volcker (1979-1986), μετά τον διορισμό του από τον πρόεδρο Jimmy Carter

 

Η FED αντέδρασε με ελαφρά αύξηση του επιτοκίου της, από το 10,0% στο 10,25%, ενέργεια η οποία δεν είχε αποτέλεσμα. Τον Αύγουστο του 1979, ο πληθωρισμός βρέθηκε στο 11,8% και ήταν τότε που ο Πρόεδρος Carter, τοποθέτησε τον Paul Volcker ως επικεφαλής της FED.

Καθώς η πετρελαϊκή κρίση συνεχιζόταν και οι ΗΠΑ εμπλέχθηκαν στην κρίση του Ιράν, ο πληθωρισμός κινήθηκε μέχρι το 14,8% (Μάρτιος 1979). Την ίδια περίοδο, η FED ανέπτυξε την πιο επιθετική επιτοκιακή πολιτική στην ιστορία της. Το επιτόκιο, αυξήθηκε από 11,0% τον Αύγουστο του 1979, σε 15,5% τον Οκτώβριο και σε 20,0% το Μάρτιο του 1980, ενώ στη συνέχεια κινήθηκε με βίαιες διακυμάνσεις, μέχρι και τα τέλη του 1982, οπότε ο πληθωρισμός περιορίστηκε και, τελικά, έπαυσε να συνιστά πρόβλημα, για τις περισσότερες οικονομίες, για διάστημα τεσσάρων δεκαετιών.

 

Την ίδια περίοδο, η οικονομία των ΗΠΑ πέρασε σε ύφεση (από τον Φεβρουάριο έως τον Ιούλιο του 1980 και από τον Αύγουστο του 1981 έως το Νοέμβριο του 1982), οπότε και η ανεργία πλησίασε μέχρι και το 11,0%.

Η εξέλιξη των βασικών οικονομικών μεγεθών (πληθωρισμός, ανεργία, επιτόκια) κατά την "ταραγμένη" δεκαετία του 1970.

 

Το ενδιαφέρον, σ’ αυτή τη δεύτερη πετρελαϊκή κρίση και διεθνή οικονομική κρίση της δεκαετίας του 1970, είναι η συμπεριφορά των χρηματιστηριακών αγορών (των ΗΠΑ, αλλά και των υπόλοιπων μεγάλων δυτικών χωρών).

Αντίθετα απ’ ότι είχε συμβεί κατά την πρώτη πετρελαϊκή κρίση (1973-1974), στην κρίση των ετών 1979-1982, οι αγορές αντέδρασαν ηπιότερα, χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις, ή απώλειες (δείτε εδώ). Ακολούθησαν, βεβαίως, του κύκλους των επιτοκίων (πτωτικές αντιδράσεις των αγορών στην άνοδο των επιτοκίων και ανοδικές στην πτώση τους), όμως με πολύ μικρότερη ένταση και με διακυμάνσεις που σύντομα επανέφεραν τους δείκτες κοντά στις προηγούμενες τιμές τους.

 

Αυτή η συμπεριφορά εξηγείται από τα παρακάτω:

α) Οι αγορές, είχαν εθιστεί στις διακυμάνσεις των επιτοκίων. Άλλωστε, το “ίδιο πράγμα, δε μπορεί να συμβεί δύο φορές”. Οι αγορές είχαν αντιληφθεί ότι, αφ’ ενός μεν η άνοδος των επιτοκίων, τελικά δεν τις καταστρέφει, ενώ η ζημιά που προκαλεί η παραγόμενη ύφεση, είναι μικρότερη από τη ζημιά που θα μπορούσε να προκαλέσει η παραμονή του πληθωρισμού σε υψηλά επίπεδα.

β) Από την ιστορική εξέταση, προκύπτει ότι, κατά το μεγαλύτερο διάστημα της περίοδου 1972 - 1982, οι τιμές των δεικτών διακυμάνθηκαν σε ένα εύρος τιμών 750 έως 1000 μονάδων (χρησιμοποιούμε ως παράδειγμα το δείκτη Dow Jones). Οι αριθμητικές μεταβολές του δείκτη φαίνονται ως ήπιες, όμως, δε θα πρέπει να παραβλέπουμε την επίδραση του πληθωρισμού στις τιμές των μετοχών (και συνεπώς και των δεικτών). Δηλαδή, παρά το γεγονός ότι οι αριθμητικές απώλειες δείχνουν χαμηλές, η πραγματική απώλεια της αξίας, είναι μεγαλύτερη, λόγω του πληθωρισμού της περιόδου. Και βέβαια, η ανάγκη να καλυφθεί το “χαμένο έδαφος” και οι απώλειες αξίας τόσων ετών, εξηγεί την επιθετική κίνηση των τιμών των μετοχών και των χρηματιστηριακών δεικτών, στα χρόνια μετά το 1982.

 

Γενικά συμπεράσματα

 

Εξετάσαμε βασικά ιστορικά και χρηματιστηριακά στοιχεία της περιόδου 1970 έως και 1982. Ο λόγος που το κάναμε αυτό είναι, η μεγάλη ομοιότητα των περιστάσεων της περιόδου αυτής, με τη σημερινή περίοδο. Από την εξέταση αυτή, καταλήγουμε σε μερικά χρήσιμα γενικά συμπεράσματα:

 

α) Εφ’ όσον έχει υπάρξει ένα “κατάλληλο υπόστρωμα” σε μια οικονομία, ο πληθωρισμός μπορεί να εμφανιστεί και να εξαπλωθεί ταχύτατα, μέσα σ’ αυτή. Ο πληθωρισμός της δεκαετίας του 1970 είχε τα χαρακτηριστικά του “πληθωρισμού κόστους” (περισσότερο γι’ αυτό δείτε στο τεύχος 241), ήταν διεθνής και επίμονος (έντονο και μακροχρόνιο φαινόμενο).

β) Ο πληθωρισμός μπορεί να αντιμετωπιστεί, κυρίως με νομισματικά μέτρα, μεταξύ των οποίων πρωτεύοντα ρόλο έχουν τα επιτόκια. Ο “πληθωρισμός κόστους” μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με πτώση της οικονομικής δραστηριότητας, που συνήθως καταλήγει σε ύφεση.

γ) Για την αντιμετώπιση του επίμονου πληθωρισμού κόστους, της δεκαετίας του 1970, το επιτόκιο της FED αυξήθηκε μέχρι και το ποσοστό του 20,0% και παρέμεινε στο επίπεδο αυτό για πολλούς μήνες (Μάρτιο - Μάιο 1980, Φεβρουάριο - Νοέμβριο 1982). Η κλιμάκωση των επιτοκίων, ιδίως κατά τη β’ πετρελαϊκή κρίση, υπήρξε ταχύτατη, όπως ταχύτατη υπήρξε και η αποκλιμάκωσή τους.

δ) Οι χρηματιστηριακές αγορές, στις ΗΠΑ και σε όλο το κόσμο, επηρεάστηκαν καταλυτικά από τις εξελίξεις. Οι μεγάλες κινήσεις και διακυμάνσεις τους, ταυτίστηκαν με τους κύκλους ανόδου και πτώσης των επιτοκίων.

ε) Το φαινόμενο υπήρξε πολυετές και είχε μεγάλες επιδράσεις στις οικονομίες, στις χρηματιστηριακές αγορές, στις κοινωνίες και στις πολιτικές εξελίξεις, του δυτικού κόσμου.

 

 

Υποσημειώσεις

 

(1) Δείτε προηγούμενα άρθρα μας για το θέμα: “1971 - 2022: Η επίδραση του πληθωρισμού στους χρηματιστηριακούς δείκτες” Χ&Α, τεύχος 240, Μάιος 2022, εδώ, “Η απειλή του πληθωρισμού κόστους: Θα επαναληφθεί το φαινόμενο της κρίσης του 1973;”, Χ&Α, τεύχος 238, Μάρτιος 2022, εδώ.

 

(2) Γιατί επικεντρωνόμαστε στην οικονομία των ΗΠΑ; Αυτό το κάνουμε, λόγω της ειδικής θέσης και βαρύτητας που έχουν, η οικονομία των ΗΠΑ και οι χρηματιστηριακές αγορές της, στο διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα, κατά το μεγαλύτερο διάστημα μετά το τέλος του β’ παγκοσμίου πολέμου. Οι εξελίξεις στην οικονομία και τις αγορές των ΗΠΑ, επηρεάζουν τις οικονομίες και τις αγορές του υπόλοιπου δυτικού κόσμου.

 

(3) Από την “πανσπερμία” των άρθρων, των μελετών και των βιβλίων που μπορεί κάποιος να βρει στο ίντερνετ, για τη μεγάλη κρίση που ξεκίνησε το 1973, κάποιος θα μπορούσε να έχει μια ικανοποιητική αντίληψη των γεγονότων, διαβάζοντας κάποια άρθρα από τη Wikipedia (“Πετρελαϊκή κρίση του 1973”, εδώ, και “1973–1975 recession”, εδώ), ή από τον οικονομικό τύπο της εποχής εκείνης (“Η παγκόσμιος νόσος του πληθωρισμού: Ποιά τα αίτια, αι συνέπειαι και τα μέσα θεραπείας" - Βιομηχανική Επιθεώρησις, Φεβρουάριος 1973 - εδώ). Τέλος,  μπορείτε να διαβάσετε ένα πολύ ενδιαφέρον ιστορικό άρθρο από το site της αμερικανικής Federal Reserve System (“The Great Inflation, 1965-1982”, εδώ).

 

Γιάννης Σιάτρας

 

-----

 

Δείτε το σύνολο των άρθρων του παρόντος αφιερώματος:

  • Οι χρηματιστηριακές κρίσεις, τα χαρακτηριστικά τους και η αντιμετώπισή τους (εδώ)
  • Οι έξι χρηματιστηριακές κρίσεις κατά τη διάρκεια των τελευταίων 50 ετών (εδώ)
  • Ο πληθωρισμός, τα επιτόκια και οι χρηματιστηριακές αγορές: Οι περιπτώσεις των κρίσεων του 1973 και του 1979
  • Η αντιμετώπιση της κρίσης - Η αναζήτηση του “πάτου” (εδώ)

 

Το παρόν άρθρο, είναι τμήμα της ύλης του τεύχους 242 (Ιούλιος 2022) του περιοδικού ΧΡΗΜΑ & ΑΓΟΡΑ. Δείτε τα πλήρη περιεχόμενα του τεύχους 242, εδώ.