Μην υποτιμάτε το ελληνικό χρηματιστήριο

Τριάντα τρεις μονάδες μας χωρίζουν για να σβήσει το ελληνικό χρηματιστήριο όλες τις απώλειες της φετινής χρονιάς, οι οποίες αν θέλουμε να είμαστε ακριβοδίκαιοι, σε σχέση με τις απώλειες των διεθνών αγορών ήταν μάλλον «βόλτα στο πάρκο».

Δεδομένα βέβαια που δεν αλλάζουν την πάγια άποψη της στήλης.

Η συγκυρία τα έφερε έτσι ώστε η Ελλάδα να βρίσκεται σε εξαιρετικά πλεονεκτική θέση έναντι των Ευρωπαίων εταίρων της αλλά και πολλών άλλων οικονομιών, τόσο χάρη στη «γυάλα» του δημόσιου χρέους, του οποίου το μεγαλύτερο μέρος βρίσκεται στα χέρια του επίσημου τομέα και εξυπηρετείται όπως φαίνεται στα διαγράμματα από την επίσημη ιστοσελίδα του ΟΔΔΗΧ που ακολουθούν, με μεσοσταθμικά επιτόκια πέριξ του 1,52%, όσο και χάρη στον επανασχεδιασμό των ενεργειακών δρόμων μετά τον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας που προσδίδουν στην χώρα μας μια νέα βαρύτητα στον ενεργειακό χάρτη.

Φυσικά πολλά οφείλουμε και στους πόρους του Ταμείου Ανάπτυξης, οι οποίοι δεν θα υπήρχαν αν δεν υπήρχε η ατυχής συγκυρία της Covid-19.

Οι θεοί φαίνεται ότι εξακολουθούν να είναι με το μέρος της Ελλάδας, καθώς ο πληθωρισμός συνεπικουρεί στη βελτίωση της μακροοικονομικής εικόνας μας, συμβάλλοντας ενεργά στη σμίλευση του κλάσματος Χρέος/ΑΕΠ. Βλέπετε, βραχυπρόθεσμα, ο πληθωρισμός αυξάνει περαιτέρω το ονομαστικό ΑΕΠ, συμβάλλοντας έτσι στην ταχύτερη αποκλιμάκωση του λόγου.

Υπενθυμίζουμε ότι το δημόσιο χρέος της Ελλάδας, εξαιτίας και των μέτρων στήριξης κατά της πανδημίας, ξεπερνούσε στο τέλος του 2020 το 206% του ΑΕΠ.

Το δημόσιο χρέος της χώρας μας όμως αναμένεται πλέον να μειωθεί ταχύτερα από τις αρχικές προβλέψεις, ακριβώς λόγω του υψηλού πληθωρισμού αλλά και της υψηλότερης ανάπτυξης και της προόδου στο κεφάλαιο που ακούει στο όνομα δημοσιονομική εξυγίανση.

Ο στόχος του ΟΔΔΗΧ είναι η συγκράτηση του δημοσίου χρέους στα 355-356 δισ. ευρώ, ώστε η αναλογία ως ποσοστό του ΑΕΠ να πέσει κάτω από το 180%, ίσως και κάτω από το 175%.

Στο σημείο αυτό να αναφερθούμε σε μια σημαντική λεπτομέρεια. Θα συμπεριληφθεί στο χρέος της γενικής κυβέρνησης και το ποσό των εγγυήσεων που έχει εκχωρήσει το ελληνικό Δημόσιο κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Αυτό μπορεί να επιβαρύνει το χρέος έως και 18,5 δισ. ευρώ, αλλά η ενσωμάτωση των εγγυήσεων στο χρέος δεν παράγει ουσιαστικό οικονομικό αποτέλεσμα στον κρατικό προϋπολογισμό για τον απλό λόγο ότι η γενική κυβέρνηση δεν επιβαρύνεται με τόκους από τις εγγυήσεις και η οικονομική ζημία επέρχεται αν οι εγγυήσεις καταπίπτουν.

Πολλά θα εξαρτηθούν και από τις τελικές επιδόσεις μας φέτος όσον αφορά στο ύψος του ΑΕΠ. Η κυβέρνηση έβαλε τον πήχη του ΑΕΠ πάνω από τα 200 δις ευρώ και όπως θα δούμε παρακάτω, η τουριστική μηχανή πιθανότατα να μας εξασφαλίσει τις επιδόσεις που χρειαζόμαστε.

Έτσι, ακόμη κι αν προστεθούν όλες οι εγγυήσεις των 18,5 δισ. ευρώ, στέλνοντας το ονομαστικό χρέος στα 374 δισ. ευρώ -χωρίς όμως να επηρεαστεί το κονδύλι των τόκων- η αναλογία του χρέους ως προς το ΑΕΠ θα παραμείνει κάτω από το 180%.

Όλα αυτά αντανακλώνται στο υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον που καταγράφηκε την περασμένη εβδομάδα στην έξοδο του Ελληνικού Δημοσίου στις αγορές με την επανέκδοση 5ετούς ομολόγου κυμαινόμενου επιτοκίου. Η έκδοση υπερκαλύφθηκε περίπου 2,5 φορές και έτσι ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους δέχθηκε προσφορές που ξεπέρασαν τα 1,865 δις.ευρώ με αποτέλεσμα το Δημόσιο να κάνει αποδεκτά τα 975 εκατ.ευρώ, τη στιγμή που ο στόχος ήταν πέριξ των 750 εκατ. ευρώ.

Φυσικά και η έκδοση δεν έγινε με μηδενικό σχεδόν επιτόκιο όπως το 2021, αλλά ο βασικός σκοπός του οικονομικού επιτελείου ήταν να στείλει το μήνυμα στους επενδυτές ότι η Ελλάδα δίνει το παρόν στις αγορές, παρά τις δύσκολες συγκυρίες και χωρίς να υπάρχει λόγος χρηματοδότησης των κρατικών ταμείων, προκειμένου να διατηρήσει ζεστό το ενδιαφέρον για τοποθετήσεις στους ελληνικούς τίτλους.

Βλέπετε το μαξιλάρι ρευστότητας είναι ήδη σε ικανοποιητικά επίπεδα άνω των 36 δισ. ευρώ, ενώ σημειωτέον ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες μας ανά ετος κινούνται πέριξ των 6 δις ευρώ τα επόμενα τέσσερα χρόνια.Τουτέστιν, η Ελλάδα δεν χρειάζεται να βγει στις αγορές για το επόμενο διάστημα. Το γεγονός ότι υπάρχει αυτή η επιλογή μια περίοδο κάθετης ανόδου των επιτοκίων, είναι κάτι παραπάνω από σημαντικό για την επενδυτική ψυχολογία.

Το brand name «Ελλάδα» στηρίζει το ΑΕΠ

Για ένα τόσο δύσκολο διεθνές περιβάλλον, οι επιδόσεις της χώρας μας για το εννεάμηνο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου του 2022 είναι αν μη τι άλλο αξιοσημείωτες.

Τα φορολογικά έσοδα κατέγραψαν υπέρβαση κατά 13,7% , ήτοι 4,9 δισ. ευρώ, φτάνοντας τα 40,644 δισ. ευρώ.

Την ίδια στιγμή είχαμε μια σημαντική υστέρηση στις δαπάνες κατά 605 εκατ. ευρώ και καταλήξαμε σε ένα πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 37 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 5,943 εκατ. ευρώ.(σ.σ: To 9μηνο του 2021 είχαμε πρωτογενές έλλειμα 5,960 εκατ. ευρώ).

Οι επιδόσεις μας οφείλονται ως ένα σημαντικό βαθμό στο γεγονός ότι τρία σχεδόν έτη μετά το χτύπημα της πανδημίας, οι τουριστικές εισπράξεις της Ελλάδας την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου προσεγγίζουν τα επίπεδα ρεκόρ του 2019, ενώ σημαντικές είναι οι επιδόσεις και των δύο πρώτων μηνών του φθινοπώρου.

Βέβαια, έχει βάλει και εδώ ο πληθωρισμός το χεράκι του. Βλέπετε, παρά το γεγονός ότι οι αφίξεις ξένων τουριστών παρέμειναν ελαφρώς χαμηλότερα έναντι του 2019 -για την ακρίβεια στο 88%-  καθώς οι πολύ δυναμικές αεροπορικές αφίξεις αντισταθμίστηκαν εν μέρει από τη μείωση των οδικών αφίξεων, εντούτοις η δαπάνη ανά άφιξη κινήθηκε 11% υψηλότερα σε σχέση με το 2019. Σχεδόν τα 2/3 αυτής της ανόδου εκτιμάται ότι είναι αποτέλεσμα των αυξημένων τιμών.

Παράλληλα με τις παραπάνω επιδράσεις, οι πωλήσεις των ελληνικών ξενοδοχείων ευνοήθηκαν περαιτέρω, με τις πωλήσεις 8μήνου να ξεπερνούν εκείνες του 2019 κατά 17%, σε μεγάλο βαθμό λόγω βελτίωσης ποιότητας και διεύρυνσης των παρεχόμενων υπηρεσιών. Σημειωτέον ότι το σταθερά αυξανόμενο κομμάτι των τετράστερων και πεντάστερων ξενοδοχείων πετυχαίνει υψηλότερες πληρότητες.

Η επιτυχημένη αυτή πορεία αποτυπώθηκε σε ταχύτερη μεταπανδημική ανάκαμψη της Ελλάδας σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο, προσπερνώντας ακόμα και βασικούς ανταγωνιστές της στη Μεσόγειο.

Για να είμαστε πιο συγκεκριμένοι, για το διάστημα Ιανουάριος – Ιούλιος η Ελλάδα προσέλκυσε το 88% των τουριστών του 2019, έναντι 85% στη Μεσόγειο και 57% παγκοσμίως!

Τουτέστιν καταφέραμε να αυξήσουμε το μερίδιό μας στη Μεσόγειο σε 19% το πρώτο 7μηνο του 2022, έναντι 17% το 2019 και 13% το 2013.

Μάλιστα κατά τους θερινούς μήνες η Ελλάδα ήταν η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που κατέγραψε θετικό πρόσημο στις πτήσεις σε σύγκριση με το 2019. Αυτό μεταφράζεται ως εξής: To brand name της χώρας μας έχει αυξήσει την αναγνωρισιμότητα και φυσικά την αξία του.

Βέβαια μεγάλο ρόλο σε αυτή την εξέλιξη έπαιξε το γεγονός ότι κατανοήσαμε επιτέλους τι εννοούσαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι με την προτροπή «συν Αθηνά και χείρα κίνει».

Το υπουργείο Τουρισμού κινήθηκε πολύ έγκαιρα για το χτίσιμο μιας στρατηγικής σχέσης με τις ΗΠΑ, επιστέγασμα της οποίας ήταν η καθιέρωση εννέα απευθείας πτήσεων την ημέρα με τα μεγαλύτερα αεροδρόμια της Αμερικής, ένας αριθμός που αντιστοιχεί σε 63 πτήσεις την εβδομάδα. Ένα μεγάλο μέρος των φετινών επιδόσεων βασίζεται ακριβώς σε αυτή την πρωτοβουλία.

Στόχος πλέον είναι η αύξηση των απευθείας πτήσεων από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα και πέραν των καλοκαιρινών μηνών. Σημαντική εξέλιξη είναι ότι η Delta, η οποία φέτος άνοιξε για πρώτη φορά με απευθείας πτήση το δρομολόγιο Αθήνα-Βοστώνη έπειτα από 25 χρόνια, έχει ήδη προγραμματίσει στην γραμμή Νέα Υόρκη-Αθήνα απευθείας πτήσεις για την Ελλάδα έως και τις 10 Ιανουαρίου 2023, καλύπτοντας και τις χριστουγεννιάτικες/πρωτοχρονιάτικες διακοπές.

Υπόψιν ότι βάσει του αρχικού προγραμματισμού της εταιρείας τα απευθείας δρομολόγια Νέα Υόρκη-Αθήνα θα εκτείνονταν το αργότερο μέχρι τον Οκτώβριο. Το γεγονός ότι η Delta ουσιαστικά μετατρέπει τη δραστηριοποίησή της στη χώρα μας σε δεκάμηνη είναι εξαιρετικά σημαντικό.

Η σκανδιναβική αγορά έπαιξε επίσης σημαντικό ρόλο φέτος στις επιδόσεις της χώρας, καθώς αφορά και εναλλακτικούς προορισμούς. Σύμφωνα με ανακοίνωση των tour operators, οι πτήσεις τους έφτασαν το 97% σε πληρότητα, η Eurowings παρουσίασε αύξηση 30% των πτήσεων από όλες τις αγορές της Βόρειας Ευρώπης προς τη χώρα μας σε σχέση με το 2019, ενώ σημαντικό είναι το ενδιαφέρον για την επέκταση της τουριστικής περιόδου, κυρίως μέσα από «θεματικά πακέτα» που αφορούν το γκολφ, την πεζοπορία και την ποδηλασία, σε Κρήτη, Ρόδο, Πελοπόννησο και Ήπειρο.

Ένας ακόμα στόχος του Υπουργείου είναι να ανοίξει η Emirates νέα πτήση Ντουμπάι - Θεσσαλονίκη - Νέα Υόρκη. Όσο περισσότεροι από αυτούς τους στόχους υλοποιούνται, τόσο η χώρα μας θα εκτινάσσει το ΑΕΠ, καθώς ακόμα και μια extra πτήση charter έχει σημαντικό αποτύπωμα, πόσο μάλλον αν πρόκειται για τοπικές οικονομίες.

Αντί επιλόγου

Από την παραπάνω σύντομη ανάλυση προκύπτει ότι παρά τη διεύρυνση των spreads των ομολόγων στην Ευρωζώνη που ομολογουμένως δυσχεραίνει το επενδυτικό περιβάλλον, τα εγχώρια μακροοικονομικά μεγέθη παραμένουν ισχυρά και οι αναπτυξιακές προοπτικές διατηρούνται χάρη στο «γύρισμα» του τουρισμού, τις ροές από το Ταμείο Ανάκαμψης που ενισχύουν τόσο τις ιδιωτικές όσο και τις δημόσιες επενδύσεις και τις νέες ενεργειακές υποδομές που θα αυξήσουν όπως θα δούμε σε επόμενο άρθρο την βαρύτητα της χώρας μας στην νοτιανατολική Μεσόγειο.

Την ίδια στιγμή οι αποτιμήσεις στο ελληνικό χρηματιστήριο κινούνται σε ελκυστικά επίπεδα.

Αν δεν μας έρθει « ο ουρανός στο κεφάλι» από κάποια απρόσμενη γεωπολιτική εξέλιξη ή από μια ανεξέλεγκτη επιτάχυνση του πληθωρισμού και αν δεν αρχίσουμε να συμπεριφερόμαστε αλόγιστα όπως μερικά χρόνια πριν και με τη συνδρομή των ιδιωτικών επενδύσεων οι οποίες ήδη έχουν αρχίσει να μας δίνουν ένα εξαιρετικό δείγμα γραφής, η χώρα μας βρίσκεται μπροστά σε μια ιστορική ευκαιρία: Να κερδίσει το χαμένο έδαφος των προηγούμενων 15ετών και να αλλάξει σελίδα στο κεφάλαιο της οικονομίας και ως εκ τούτου της ευημερίας για όλους μας.

Η εξέλιξη αυτή νομοτελειακά θα αντικατροπτιστεί και στο Χρηματιστήριο Αθηνών, το οποίο για όσους έχουν έναν μεσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα, αξίζει μια εις βάθος διερεύνηση κάποιων πραγματικά εξαίρετων μετοχικών επιλογών, ειδικά τις μέρες που η αγορά λόγω της διεθνούς συγκυρίας πιέζεται.