Η ναυτιλία έγινε πάλι... σέξι για τις τράπεζες

Νώντας Χαλδούπης

Στη λέξη «θαλασσοδάνεια» συμπυκνώνεται η κοινή αντίληψη για τον υψηλό κίνδυνο των ναυτιλιακών δανείων. Φαίνεται, όμως, ότι τα δάνεια στη ναυτιλία έχουν γίνει μια από τις ασφαλέστερες κατηγορίες δανείων των ελληνικών τραπεζών, καθώς το 2018 καταγράφηκε μείωση - ρεκόρ στα προβληματικά ναυτιλιακά δάνεια, ενώ οι τράπεζες ανοίγουν τη στρόφιγγα των χορηγήσεων στις ελληνικές εφοπλιστικές εταιρείες, με ρυθμό αύξησης δανείων που ξεπέρασε και το 20%, στην περίπτωση της Eurobank, μέσα στο 2018.

Όπως δείχνουν τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (Επισκόπηση του Ελληνικού Χρηματοπιστωτικού Συστήματος, 2018), στα ναυτιλιακά χαρτοφυλάκια των ελληνικών τραπεζών συντελέσθηκε πέρυσι η μεγαλύτερη μείωση προβληματικών δανείων, σε σχέση με τους άλλους επιχειρηματικούς τομείς.

Ειδικότερα, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ναυτιλίας μειώθηκαν θεαματικά, κατά 38,1%. Από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, μόνο το 16% βρίσκονται σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών. Τα δάνεια αυτής της κατηγορίας μειώθηκαν κατά 46,2% μέσα στο 2018. Μείωση κατά 11% παρουσίασαν και τα δάνεια που έχουν καταγγελθεί. Σημειώνεται ότι η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων κατά 38,1% φέρνει τον κλάδο ναυτιλίας με διαφορά πρώτο, καθώς κατά μέσο όρο τα μη εξυπηρετούμενα επιχειρηματικά δάνεια μειώθηκαν κατά 17%, ενώ, μετά τη ναυτιλία, η μεγαλύτερη μείωση (22,2%) παρουσιάζεται στα δάνεια μεγάλων επιχειρήσεων.

Εκτός από την ταχύτατη εξυγίανση, στα ναυτιλιακά δάνεια παρατηρήθηκε μέσα στο 2018 και η μικρότερη πτώση στο σύνολο χορηγήσεων. Ουσιαστικά, τα συνολικά υπόλοιπα δανείων στη ναυτιλία έμειναν αμετάβλητα, εμφανίζοντας μείωση μόνο 0,4%, στα 7,4 δισ. ευρώ, τη στιγμή που το υπόλοιπο των επιχειρηματικών δανείων των ελληνικών τραπεζών μειώθηκε κατά 12%, στα 102,8 δισ. ευρώ. Η συμμετοχή της ναυτιλίας στις συνολικές χορηγήσεις επιχειρηματικών δανείων αυξήθηκε στο 7,2%.

Όπως εξηγούν τραπεζικά στελέχη, η σταθερότητα του συνολικού υπολοίπου κρύβει την έντονη κινητικότητα που παρουσιάσθηκε το 2018 στις νέες χορηγήσεις ναυτιλιακών δανείων, η οποία αντιστάθμισε τη μείωση του υπολοίπου δανείων που έρχεται ως αποτέλεσμα της εξυγίανσης χαρτοφυλακίων. Με απλά λόγια, όπως λένε, οι στρόφιγγες του δάνεισμου έχουν ανοίξει... για τα καλά για τις ναυτιλιακές επιχειρήσεις, που αποτελούν το πιο δυναμικό και εξωστρεφές κομμάτι του ελληνικού επιχειρείν και ευνοήθηκαν, το 2018, από τις καλές συνθήκες στην παγκόσμια οικονομία.

Σύμφωνα με ανάλυση της Petrofin Bank Research, η συνολική χρηματοδότηση στο ναυτιλιακό κλάδο το 2018 (από ελληνικές και ξένες τράπεζες) παρουσίασε μικρή μείωση (-1,52%), με τα υπόλοιπα δανείων να υποχωρούν στα 53,2 δισ. δολ. Όμως, οι ελληνικές τράπεζες συνέχισαν για δεύτερη χρονιά να αυξάνουν τις χορηγήσεις τους, οι οποίες ενισχύθηκαν κατά 8,03%.

Τη μεγαλύτερη έκθεση στη ναυτιλία έχει η Τράπεζα Πειραιώς, όμως η Eurobank ήταν η τράπεζα με τη μεγαλύτερη αύξηση χορηγήσεων το 2018, κατά 20,73%. Οι χορηγήσεις της Πειραιώς αυξήθηκαν κατά 3,27%, της Alpha κατά 5,17% και της Εθνικής κατά 1,05%, με αποτέλεσμα το συνολικό μερίδιο των ελληνικών τράπεζων στη χρηματοδότηση της ελληνικής ναυτιλίας να ανεβεί στο 18,47%, από 16,84%. Πρώτη με διαφορά στη χρηματοδότηση της ελληνικής ναυτιλίας παραμένει η Credit Suisse.

Όπως σημειώνεται στην ίδια ανάλυση, το 2018 ήταν μια χρονιά αντιθέσεων στη χρηματοδότηση της ναυτιλίας διεθνώς. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ η ελληνική ναυτιλία έλαβε περισσότερα δάνεια από τις τράπεζες, η χρηματοδότηση της γερμανικής ναυτιλίας υποχώρησε δραματικά, κατά 18,64%.

Η γενική εικόνα του ναυτιλιακού κλάδου το 2018 δεν ήταν η καλύτερη, αλλά πρόσφερε κάποια υποστήριξη στις τράπεζες. Ιδιαίτερα οι κλάδοι ξηρού φορτίου και υγροποιημένου φυσικού αερίου είχαν καλές αποδόσεις, όπως σημειώνεται στην ανάλυση. Πάντως, η ελληνική ναυτιλία, παρά τους περιορισμούς που δημιουργεί το διεθνές περιβάλλον, συνέχισε να αναπτύσσεται.

Για τις προοπτικές των επόμενων ετών, ο οίκος τονίζει ότι η διαδικασία προσαρμογής των τραπεζών από την υπερβολική μόχλευση και την επιθετικότητα στις χορηγήσεις προς συντηρητικότερες κατευθύνσεις, που άρχισε με την παγκόσμια κρίση του 2009, φθάνει στο τέλος της, καθώς είναι λίγες πλέον οι τράπεζες, σε διεθνές επίπεδο, με μεγάλα χαρτοφυλάκια μη εξυπηρετούμενων δανείων ναυτιλίας. Έτσι, τόσο οι τράπεζες που επιβίωσαν από την κρίση, όσο και οι νεοεισερχόμενες στις ναυτιλιακές χορηγήσεις αναμένεται ότι θα οδηγήσουν σε υψηλότερα επίπεδα τη χρηματοδότηση της ναυτιλίας.

Πολλά θα κριθούν στο μέλλον από την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας, που καλύπτεται από σύννεφα αβεβαιότητας, λόγω των εντάσεων στο διεθνές εμπόριο και πολλών παραγόντων γεωπολιτικής αβεβαιότητας. Πάντως, όπως τονίζουν τραπεζικά στελέχη, αν δεν υπάρξει κάποιο σοβαρό επεισόδιο ύφεσης, η ελληνική ναυτιλία, που έδειξε αξιοσημείωτη αντοχή και προσαρμοστικότητα στις δύσκολες συνθήκες των προηγούμενων ετών, θα εξακολουθήσει να αντιμετωπίζεται ευνοϊκά από τις ελληνικές τράπεζες.

Πηγή: www.economistas.gr