Ερχεται η σειρά των καταθετών να επωμιστούν τα αρνητικά επιτόκια

Η πολιτική των αρνητικών επιτοκίων έχει ενοχοποιηθεί για τη μείωση της κερδοφορίας των τραπεζών και για πολλά δεινά του κλάδου τους. Εχει δεχθεί επικρίσεις από Γερμανούς πολιτικούς με κορυφαία εκείνη του πρώην υπουργού Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, που προ ετών επέρριψε στην ΕΚΤ την ευθύνη για την άνοδο του ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία. Ειδικότερα στην Ευρωζώνη έχει εντονότατα προβληματίσει τις τράπεζες που καταβάλλουν το κόστος των αρνητικών επιτοκίων για να διατηρούν τα κεφάλαιά τους στα ταμεία της ΕΚΤ. Την ίδια στιγμή, όμως, διστάζουν να επιβάλουν πραγματικά αρνητικά επιτόκια στους καταθέτες τους.  Οι εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία τείνουν, όμως, να παγιώσουν τα επιτόκια σε αρνητικό πρόσημο, εξωθώντας τες να επανεξετάσουν τη στάση τους και να επιβάλουν χρεώσεις στους καταθέτες. Κάποια στελέχη του τραπεζικού κλάδου πιστεύουν μάλιστα πως μόνον έτσι θα τελεσφορήσει η αναπτυξιακή πολιτική της ΕΚΤ.

Οπως αναφέρει το Bloomberg, τολμηρότερες έχουν αποδειχθεί ορισμένες ελβετικές τράπεζες που πήραν την πρωτοβουλία να επιβάλουν αρνητικά επιτόκια στις μεγάλες καταθέσεις. Η ελβετική UBS, για παράδειγμα, αποφάσισε να χρεώσει αναλόγως όσους πελάτες της διατηρούν καταθέσεις άνω των 500.000 ευρώ, ενώ κάνει το ίδιο σε όσους διατηρούν εξίσου μεγάλες καταθέσεις σε ελβετικά φράγκα. Παράλληλα, η Credit Suisse έχει ανακοινώσει ότι εφεξής θα επιβάλει χρέωση σε όσους πελάτες της έχουν καταθέσεις άνω του ενός εκατ. ευρώ.  Την ίδια στιγμή, οι πιέσεις προς αυτή την κατεύθυνση είναι ισχυρές στις σκανδιναβικές χώρες όπου τα επιτόκια βρίσκονται σε αρνητικό έδαφος πολύ προτού συμβεί το ίδιο στην Ευρωζώνη.

Ετσι στη Δανία ορισμένες μικρές τράπεζες εξετάζουν την επιβολή αρνητικών επιτοκίων  στους πελάτες τους από τον ιδιωτικό τομέα.  Σύμφωνα με τη FinansWatch, εταιρεία ερευνών για τον τραπεζικό κλάδο, ανάμεσά τους είναι οι τράπεζες Ringkjobing Landobank και Sparekassen Sjaelland-Fyn που έχουν ήδη ανακοινώσει  ότι σκέπτονται να επιβάλουν χρεώσεις σε όσους πελάτες τους έχουν λογαριασμούς με μεγάλα ποσά.

Απηχώντας τον προβληματισμό του κλάδου, ο επικεφαλής της Ενωσης Τραπεζιτών της Δανίας, Ούρλικ Νόντγκααρντ, τόνισε πως όσο οι τράπεζες προστατεύουν τους καταθέτες από το κόστος των αρνητικών επιτοκίων, «πουλάνε τα προϊόντα τους σε τιμές κάτω του κόστους και αυτό αποτελεί σαφώς πρόβλημα». Μιλώντας στο Bloomberg ο επικεφαλής της Εποπτικής Αρχής Τραπεζών της Δανίας, Γέσπερ Μπεργκ,  υπογράμμισε πως οι τράπεζες δεν έχουν ώς τώρα επιβάλει αρνητικά επιτόκια στους καταθέτες για «λόγους πολιτικής φύσης». Και όπως προσέθεσε ο ίδιος, «θα είναι ενδιαφέρον να δούμε αν θα το δεχθούν οι πελάτες ή θα το βάλουν στα πόδια», αποσύροντας δηλαδή τις καταθέσεις τους.

Εξάλλου, σημαντικοί επενδυτές των τραπεζών τις πιέζουν να επιδείξουν τόλμη και να αρχίσουν να χρεώνουν τους καταθέτες. Η φινλανδική εταιρεία συμμετοχών Sampo Oyj, που ελέγχει περίπου το 20% της σκανδιναβικής Nordea Bank, επιμένει πως είναι καιρός να αλλάξει η κατάσταση.  «Δεν νομίζω ότι κάτι τέτοιο θα καταστρέψει τη λιανική τραπεζική» δήλωσε στο Blooomberg  ο διευθύνων σύμβουλος της Sampo, Κάρι Στάντιγκ, που επιμένει πως αντιθέτως «θα σταθεροποιηθεί ο τραπεζικός τομέας όταν οι άνθρωποι θα πρέπει απλώς να πληρώνουν για να διατηρούν τις καταθέσεις τους στην τράπεζα».

Ο ίδιος φτάνει, μάλιστα, στο σημείο να προεξοφλεί πως μόνον όταν ο χρηματοπιστωτικός τομέας αναγνωρίσει αυτήν την πραγματικότητα, τότε θα αποδώσουν πραγματικά οι προσπάθειες της ΕΚΤ να δώσει ώθηση στην οικονομία. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του, η ΕΚΤ δεν θα επιτύχει τους στόχους της με τη στάση που τηρεί τώρα  εκτός κι αν μπορέσει να επιβάλει σε όλες τράπεζες να έχουν αρνητικά επιτόκια στις καταθέσεις. Οπως τονίζει ο ίδιος, «η θεωρία αποδίδει μόνον όταν εφαρμόζεται πλήρως και μια πλήρης εφαρμογή της ποσοτικής χαλάρωσης απαιτεί αρνητικά επιτόκια καταθέσεων ώστε να αναγκαστούν οι άνθρωποι να επενδύουν και να καταναλώνουν».

Πηγή: www.kathimerini.gr