Η Ελλάδα ως “κανονικό Κράτος”

Η Ελλάδα ξανάγινε ένα ...κανονικό Κράτος. Για δεύτερη χρονιά, θα είναι σε θέση να καλύψει τις υποχρεώσεις της χωρίς να καταφύγει σε δανεισμό. Η πρώτη χρονιά ήταν το 2019 -μάλιστα ήταν η πρώτη φορά μετά το 1905 που η χώρα δεν είχε ανάγκη να δανειστεί. Η δεύτερη χρονιά θα είναι το 2020, όπως τουλάχιστον προβλέπεται με βάση την πληροφόρηση που δόθηκε σχετικά με τη δανειακή στρατηγική του ΟΔΔΗΧ.

Παράλληλα, η χώρα εξακολουθεί να διατηρεί το “ταμειακό μαξιλάρι” ύψους 31,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο μπορεί μεν να έχει ένα αυξημένο κόστος διακράτησης (περίπου 500 εκατομμύρια ευρώ ανά έτος), πλην όμως συνιστά την “εγγύηση” με βάση την οποία η χώρα βγαίνει στις αγορές και σταδιακά δημιουργεί ένα “επενδυτικό προφίλ” προσπαθώντας να θεωρηθεί και πάλι ως ένας “κανονικός εκδότης”. Τα διαθέσιμα αυτά λαμβάνονται πολύ σοβαρά υπ' όψη από τους επενδυτικούς οίκους και θα συμβάλλουν στην επαναφορά της αξιολόγησης των ελληνικών ομολόγων στην “επενδυτική βαθμίδα”, κάποια στιγμή εντός του 2021.

Βεβαίως, για να αντιλαμβανόμαστε την περιοχή του χρέους στην οποία κινούμαστε και το πώς ακριβώς έχουν τα πράγματα, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι, η χώρα μπορεί σήμερα και καλύπτει τις υποχρεώσεις της, επειδή το μεγαλύτερο τμήμα του χρέους της (251,7 δισεκατομμύρια ευρώ, έναντι συνολικού χρέους 353,8 δισεκατομμυρίων) κατέχεται σήμερα από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης (δείτε εδώ) και για το τμήμα αυτό ισχύει περίοδος χάριτος, έως το έτος 2031. Βεβαίως -και αυτό είναι κάτι το οποίο αποφεύγουν να αναφέρουν οι πολιτικοί- αυτό δε σημαίνει ότι οι τόκοι -που “τρέχουν” με επιτόκιο περίπου 1,8%- χαρίζονται, αλλά απλά δεν πληρώνονται σήμερα. Συσσωρεύονται και θα καταστούν απαιτητοί στη λήξη της συμφωνηθείσας περιόδου. Το ποσό το οποίο δεν πληρώνει σήμερα η χώρα για την εξυπηρέτηση του χρέους της -και το οποίο δεν εμφανίζεται στον Προϋπολογισμό της ως υποχρέωση- φθάνει στα 4,5 δισ. ευρώ περίπου. Με βάση τα επιτόκια που ισχύουν σήμερα, εκτιμάται ότι στο έτος 2031, θα έχουν συσσωρευθεί τόκοι ύψους 75 έως 80 δισεκατομμύρια ευρώ (υπολογίζουμε και τους τόκους της περιόδου από το 2012 που ισχύει η περίοδος χάριτος), οι οποίοι, τουλάχιστον θεωρητικά, θα είναι άμεσα απατητοί. Ουδείς γνωρίζει τί θα μπορούσε να γίνει τότε και όλοι θεωρούν ότι θα υπάρξει νέα ρύθμιση του ελληνικού χρέους, άγνωστο με τί όρους.

Διαβάζοντας τα παραπάνω, κάποιος θα αναλογιστεί, για ποιούς λόγους πέρασε η χώρα την καταστροφική περιπέτεια της χρεοκοπίας, η οποία θα εξακολουθεί μάλιστα να την ταλαιπωρεί για αρκετές ακόμη δεκαετίες, ενώ, οι δημογραφικές συνέπειες της περιπέτειας αυτής (μείωση του πληθυσμού λόγω πτώσης των γεννήσεων, αλλά και φυγής εκατοντάδων χιλιάδων νέων). Όπως αποδεικνύεται, η χώρα μπορούσε να ζήσει άνετα, χωρίς να δανείζεται, ή έστω διατηρώντας έναν λογικό και διαχειρίσιμο δανεισμό.

Δυστυχώς, με τη συνταγματική μεταρρύθμιση -η οποία ολοκληρώνεται σήμερα- χάθηκε μία μοναδική ευκαιρία ώστε να ενταχθούν στο Σύνταγμα της χώρας, μηχανισμοί ελέγχου των διαδικασιών δανεισμού και των τρόπων αποπληρωμής του. Βεβαίως, καθώς η χώρα θα ελέγχεται από τους δανειστές επί αρκετές ακόμη δεκαετίες, διασφαλίζεται ότι η δημοσιονομική πολιτική δεν πρόκειται να παρεκτραπεί. Όμως, ο έλεγχος και η απώλεια της δυνατότητας χάραξης ανεξάρτητης οικονομικής πολιτικής (και όχι μόνον) δεν είναι η λύση. Η λύση είναι να αρχίσουν να λειτουργούν οι θεσμοί. Και να λειτουργεί η χώρα ως κανονική χώρα. Αποδείχθηκε ότι δεν είναι δύσκολο να γίνει. (Δείτε εδώ περισσότερα στοιχεία για τους σχεδιασμούς του ΟΔΔΗΧ).