Συνωστισμός μνηστήρων για τις μεγάλες ενεργειακές αποκρατικοποιήσεις του 2020

Tα ενεργειακά είναι αυτά που ξεχωρίζουν ανάμεσα στις μεγάλες αποκρατικοποιήσεις που πρόκειται να τρέξουν μέσα στο 2020, αποτελώντας μαζί με το Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών και το κλείσιμο της συναλλαγής του Ελληνικού, τα πιο βαριά χαρτιά του ελληνικού προγράμματος, συγκεντρώνοντας μεγάλο ενδιαφέρον, τόσο ελληνικό, όσο κυρίως ξένο.

Την επόμενη χρονιά πρόκειται να «τρέξουν» τέσσερις συνολικά διαγωνισμοί, αμιγώς ενεργειακοί, αυτοί για ΔΕΠΑ, Υπόγεια Αποθήκη Φυσικού Αερίου Ν.Καβάλας, ΔΕΔΔΗΕ, και ΑΔΜΗΕ, προσελκύοντας το ενδιαφέρον μεγάλων παικτών, και αναδιατάσσοντας τον επιχειρηματικό χάρτη, καθώς λόγω των κεφαλαίων που απαιτούνται, θέση στο παιχνίδι θα πάρουν εκ των πραγμάτων, ισχυρά ονόματα από το εξωτερικό.

Πρεμιέρα θα γίνει από την ΔΕΠΑ, όπου σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο διαγωνισμός για την πώληση του 65% του κομματιού των υποδομών θα προκηρυχθεί μέσα στο Δεκέμβριο, ενώ εκείνος για το σκέλος της εμπορίας, θα βγει «στον αέρα» τον Ιανουάριο.

Η αγορά θεωρεί ότι ανάμεσα στους διεκδικητές για τις υποδομές θα συμπεριλαμβάνονται οι σημερινοί μέτοχοι του ΔΕΣΦΑ, δηλαδή η ιταλική Snam, η βελγική Fluxys και η ισπανική Enagas, ενώ ενδιαφέρον έχει εκδηλώσει και η επίσης ιταλική Italgas, η μεγαλύτερη εταιρεία διανομής φυσικού αερίου της γείτονος και η τρίτη μεγαλύτερη στην Ευρώπη. Ούτως ή άλλως η τελευταία βρίσκεται προ των πυλών για την είσοδό της στην ελληνική αγορά, καθώς είναι πολύ κοντά σε συμφωνία με την επίσης ιταλική Εni Gas e luce για την εξαγορά του χαρτοφυλακίου που διαθέτει στα ελληνικά δίκτυα διανομής φυσικού αερίου (ΕΔΑ ΘΕΣΣ).

Στην εμπορία, μπορεί πλέον η ΔΕΠΑ να μην έχει πια το μονοπώλιο, ωστόσο το ισχυρό της δίκτυο, (Αέριο Αττικής) τα συμβόλαια και η εμπειρία της, αποτελούν πόλο έλξης, πολλώ δε μάλλον όταν το συγκεκριμένο καύσιμο πρόκειται να πρωταγωνιστήσει μέχρι και την πλήρη ανθρακοποίηση της οικονομίας, που θα χρειαστεί ακόμη μερικές δεκαετίες.

Δημόσια έχουν επιβεβαιώσει το ενδιαφέρον τους για την ΔΕΠΑ Εμπορίας, ο Όμιλος Μυτιληναίος, και ΕΛΠΕ, ενώ ανάμεσα σε εκείνους που θεωρείται πολύ πιθανό να κατέβουν στο διαγωνισμό είναι οι Motor Oil, ο όμιλος Κοπελούζου, η ZeniΘ, και η Edison.

Έτερη μεγάλη μάχη στην αγορά του αέριου θα είναι αυτή για την υπόγεια αποθήκη στο εξαντλημένο κοίτασμα της Νότιας Καβάλας, χωρητικότητας τουλάχιστον 360 εκ. κυβικών μέτρων. Ενόψει του επικείμενου διαγωνισμού, θέσεις έχει σπεύσει να πάρει η κοινοπραξία STORENGY, των εταιριών Engie, Energean Oil & Gas και τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ενώ στην κούρσα της διεκδίκησης αναμένεται να μπει και ο ΔΕΣΦΑ.

Στην προκειμένη περίπτωση, η μετατροπή του εξαντλημένου κοιτάσματος σε υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου, εκτιμάται ότι θα απαιτήσει μια επένδυση 300 με 400 εκατ ευρώ, με τον διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ να τοποθετείται μέσα στο πρώτο εξάμηνο του νέου έτους.

Σήμερα λειτουργούν διεθνώς πάνω από 640 υπόγειες αποθήκες αερίου, με ενεργή δυναμικότητα άνω των 330 δισ. κυβικών μέτρων, ποσότητα ίση με περίπου το 11% της παγκόσμιας κατανάλωσης. Μόνο στην Ευρώπη λειτουργούν 126 τέτοιες αποθήκες συνολικής δυναμικότητας περίπου 80 δισ. κ.μ. αερίου. Η Ελλάδα ανήκει στις ελάχιστες ευρωπαικές χώρες που δεν διαθέτει παρόμοια υποδομή.

Στην αγορά ηλεκτρισμού, η «μητέρα των μαχών» θα δοθεί για την διεκδίκηση του ΔΕΔΔΗΕ, τα πάγια του οποίου έχουν λογιστική αξία γύρω στα 3,5 δισ. ευρώ. Το ακριβές μοντέλο πώλησης, δηλαδή το αν θα αφορά ποσοστό 49% ή 51% θα γίνει πιθανότατα γνωστό στις 16 Δεκεμβρίου οπότε και θα παρουσιαστεί το νέο Business Plan της ΔΕΗ.

Ευρωπαϊκοί και κινεζικοί όμιλοι βλέπουν τεράστιες ευκαιρίες στα δίκτυα διανομής μήκους 239.000 χλμ, τόσο ενόψει των υποχρεωτικών επενδύσεων για τον εκσυγχρονισμό τους, προκειμένου να επιτευχθούν οι φιλόδοξοι στόχοι του 2030 για τις ΑΠΕ, όσο και επειδή αυτά κρύβουν έναν "θησαυρό", καθώς πάνω τους μπορούν να κουμπώσουν οπτικές ίνες (5G), και μεγάλη γκάμα υπηρεσιών τηλεφωνίας και ίντερνετ.

Ενδιαφέρον έχει επίσημα εκδηλώσει στην ελληνική κυβέρνηση η γερμανική EON, ενώ θεωρείται πολύ πιθανό να δώσουν παρουσία στο διαγωνισμό, τόσο η ιταλική Enel, ένας από τους μεγαλύτερους ευρωπαϊκούς παίκτες στα δίκτυα, όπως επίσης η Enedis, θυγατρική της γαλλικής EDF, αλλά και κινεζικές εταιρείες.

Κοινός τόπος των παραπάνω, είναι ότι σε μια συγκυρία σταδιακής ενοποίησης της ευρωπαϊκής αγοράς, ο ΔΕΔΔΗΕ, μπορεί να αποτελέσει ισχυρή βάση για επέκτασή τους στην ελλιπή ακόμη σε υποδομές, ΝΑ Ευρώπη. Την ίδια ακριβώς θεώρηση, δηλαδή ότι η εταιρεία μπορεί να αποτελέσει το «πάτημα» για επέκταση στις γειτονικές χώρες, έχουν οι ξένοι παίκτες και για τον ΑΔΜΗΕ, για τον οποίο η κυβέρνηση έχει εξαγγείλει ότι θα πουλήσει περαιτέρω ποσοστό του, το πιθανότερο ένα 20% - 30%. Σήμερα το 24% της εταιρείας ελέγχεται από την κινεζική State Grid, η οποία έχει επισήμως υποβάλει ενδιαφέρον για να αυξήσει την παρουσία της στον ΑΔΜΗΕ, ζήτημα που θα περάσει φυσικά από την "κρησάρα" των Βρυξελλών, όπως κάθε επεκτατική κίνηση του Πεκίνου σε ευρωπαικούς τομείς της οικονομίας με στρατηγικό ενδιαφέρον. Στους πιθανούς μνηστήρες για τον ΑΔΜΗΕ συγκαταλέγεται και η ιταλική ΤΕRNA, η οποία επίσης έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον στην ελληνική πλευρά.

Σε αντίθεση με τις τέσσερις παραπάνω περιπτώσεις, ο διαγωνισμός για τα ΕΛΠΕ κινείται σε ένα εντελώς θολό τοπίο. Σειρά λόγων, από το γεγονός ότι η πλευρά Λάτση έχει αρνηθεί να επαναλάβει το αρχικό αποτυχημένο εγχείρημα, δηλαδή την από κοινού πώληση μεριδίου της Paneuropean με το Δημόσιο, το όχι και τόσο ευνοϊκό κλίμα στην αγορά πετρελαίου, αλλά και επειδή η πώληση της συμμετοχής 35,5% που κατέχει το Δημόσιο δεν συνιστά δομικό μέτρο για το άνοιγμα της συγκεκριμένης αγοράς, παρά μόνο εισπρακτικό, έχουν παγώσει τις όποιες διαδικασίες. Πιθανώς οι όποιες αποφάσεις για τα ΕΛΠΕ να μετατεθούν σε βάθος χρόνου.