Οι τελευταίες κινήσεις στην ελληνοτουρκική σκακιέρα

του Κώστα Ράπτη

Ο Ερντογάν μεταξύ Σαράτζ και Πούτιν

Ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε χθες πως η χώρα του είναι έτοιμη να στείλει στρατεύματα στη Λιβύη, αν της ζητηθεί, για να υποστηρίξει την Kυβέρνηση Eθνικής Eνότητας του Φάγεζ αλ-Σαράτζ, βάσει των όρων της συμφωνίας επικαιροποίησης της συνεργασίας στον στρατιωτικό τομέα, που υπογράφηκε μεταξύ των δύο μερών στις 27 Νοεμβρίου, όπως και το "μνημόνιο” οριοθέτησης θαλασσίων δικαιοδοσιών στη Μεσόγειο.

Παράλληλα, ο Ταγίπ Ερντογάν υποστήριξε πως οι δυνάμεις του στρατηγού Χαλίφα Χάφταρ, μεγάλου ανταγωνιστή της κυβέρνησης Σαράτζ και ισχυρού άνδρα της ανατολικής Λιβύης έχουν την υποστήριξη της ρωσικής εταιρείας ασφαλείας που αυτή έχει στείλει επιτόπου προσωπικό. Ο Τούρκος πρόεδρος μοιάζει έτσι να υιοθετεί τις δημοσιογραφικές πληροφορίες, που διαψεύδονται από τη Μόσχα, περί παρουσίας Ρώσων μισθοφόρων στη Λιβύη.

Είναι σε αυτό το πλαίσιο προφανώς που θα κινηθεί η τηλεφωνική επικοινωνία την οποία πρόκειται να έχουν περί Λιβύης ο Ερντογάν και ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν τις ερχόμενες μέρες, όπως ανακοίνωσε χθες ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνο Ντμίτρι Πεσκόφ.

"Η Ρωσία βρίσκεται σε επαφή με όλες τις εμπόλεμες πλευρές στη Λιβύη και τάσσεται υπέρ μιας ειρηνικής επίλυσης στον πόλεμο που μαίνεται στη χώρα. Η Ρωσία καλωσορίζει όλες τις πρωτοβουλίες που ενδέχεται να συμβάλουν σε μια διευθέτηση. Στην πραγματικότητα, η βάση της διευθέτησης αυτής έχει υπονομευθεί, σε μεγάλο βαθμό, λόγω γνωστών στρατιωτικών ενεργειών από ορισμένες γνωστές συμμαχίες”, πρόσθεσε χαρακτηριστικά ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου.

"Εθνική σύμπνοια και ομόνοια"

Στην Αθήνα, οι εξελίξεις σημαδεύτηκαν από την συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής, έπειτα από πρωτοβουλία του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια, ο οποίος ενημέρωσε τους εκπροσώπους των κομμάτων και διαπίστωσε, όπως δήλωσε μετά το πέρας της συνεδρίασης, "εθνική σύμπνοια και ομόνοια”.

"Θέλω να πω στην ελληνική κοινωνία ότι η χώρα αντιμετωπίζει τα πολύ σοβαρά προβλήματα με σοβαρότητα και με ψυχραιμία. Η Ελλάδα έχει αυτοπεποίθηση. Είναι μια ευρωπαϊκή χώρα στο σκληρό πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μπορεί να αντιμετωπίσει όλα τα προβλήματα” κατέληξε ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας.

Από τους εκπροσώπους των λοιπών κομμάτων στο ΕΣΕΠ, ο μεν τομεάρχης Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην υπουργός Γιώργος Κατρούγκαλος ζήτησε από την κυβέρνηση να ξαναβρεί, όπως είπε, το νήμα της ενεργού διπλωματίας, αλλά ταυτοχρόνως να διατηρηθούν ανοικτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας με την Τουρκία, όπως τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και να ξαναρχίσουν οι διερευνητικές επαφές για το Αιγαίο. Πρότεινε δε την πραγματοποίηση Συνόδου των Χωρών της Νότιας Ευρώπης, αλλά έκρινε μη αναγκαία την σύγκληση του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών, πάγιο αίτημα του ΚΙΝΑΛ το οποίο επανέφερε ο Ανδρέας Λοβέρδος.

Ο τελευταίος διαπίστωσε και αυτός από την πλευρά του αρραγές εθνικό μέτωπο, προσθέτοντας  χαρακτηριστικά ότι ξεπεράστηκαν οι διασπάσεις του πολιτικού συστήματος κατά το πρόσφατο παρελθόν. Οι προτάσεις που κατέθεσε το κόμμα του, ανέφερε, αφορούσαν ταυτοχρόνως τους τομείς των εξωτερικών και της άμυνας.

Οι δύο επιστολές

Είχε προηγηθεί η ενημέρωση των συντακτών από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Στέλιο Πέτσα με κύριο αντικείμενο τις δύο επιστολές που έστειλε η Ελλάδα το βράδυ της Δευτέρας στον ΟΗΕ, προς τον Γενικό Γραμματέα και την Πρόεδρο του Συμβουλίου Ασφαλείας αντιστοίχως, σχετικά με τις τουρκικές ενέργειες.

"Το θέμα της [προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της] Χάγης μας απασχολεί επί δεκαετίες αλλά η Τουρκία προκαλεί”, είπε χαρακτηριστικά, κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης ο Στέλιος Πέτσας, ενώ σε ερώτηση για τυχόν επόμενα βήματα απάντησε: "Η Ελλάδα θα κάνει ό,τι χρειαστεί”.

Στην πρώτη επιστολή, επισημαίνεται ότι η Συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης συνάφθηκε κακόπιστα και παραβιάζει το Δίκαιο της Θάλασσας, καθώς οι θαλάσσιες ζώνες της Τουρκίας και της Λιβύης δεν γειτνιάζουν, ούτε υπάρχει κοινό θαλάσσιο σύνορο μεταξύ των δύο κρατών. Επιπρόσθετα, η Συμφωνία δεν λαμβάνει υπόψη της τα ελληνικά νησιά και το δικαίωμά τους να έχουν θαλάσσιες ζώνες (υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ).

Επισημαίνεται, επίσης ότι η Συμφωνία είναι άκυρη, καθώς δεν εγκρίθηκε από τη λιβυκή Βουλή, γεγονός που αποδεικνύεται και από σχετική επιστολή του Προέδρου της λιβυκής Βουλής προς τον Γ.Γ. του Ο.Η.Ε. Για τους λόγους αυτούς, η χώρα μας απορρίπτει στο σύνολο της ως άκυρη και μη δυνάμενη να επηρεάσει τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα τη συμφωνία αυτή.

Επισημαίνεται, επίσης, ότι η σύναψη της "Συμφωνίας" διαταράσσει την ειρήνη και την ασφάλεια της περιοχής και ζητείται να τεθεί υπόψη του Συμβουλίου Ασφαλείας, προκειμένου να την καταδικάσει ως αντίθετη στη διεθνή νομιμότητα και να καλέσει την Τουρκία και τη Λιβύη να απόσχουν από κάθε πράξη, η οποία θα παραβίαζε τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και θα κλιμάκωνε την ένταση στην περιοχή.

Στην επιστολή προς τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, τίθενται τα ίδια επιχειρήματα και ζητείται λόγω της ακυρότητας της συμφωνίας να μην πρωτοκολληθεί αυτή στα Ηνωμένα Έθνη και να μην δημοσιευθεί από το Τμήμα Ωκεάνιων Υποθέσεων και Δικαίου της Θάλασσας του ΟΗΕ.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος υπενθύμισε ότι η Ελλάδα έχει αναλάβει διπλωματικές πρωτοβουλίες σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, που ήδη αποδίδουν καρπούς: από τις δηλώσεις Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων, όπως του Γάλλου Προέδρου Μακρόν, μέχρι ανακοινώσεις, όπως της αμερικανικής και ρωσικής διπλωματίας. Ο Υπουργός Εξωτερικών ανέπτυξε τα Ελληνικά επιχειρήματα στο χθεσινό Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, ανέδειξε την τουρκική παραβατικότητα στο Αιγαίο, την Κύπρο και την Ανατολική Μεσόγειο, ζήτησε την ρητή καταδίκη των συγκεκριμένων μνημονίων, τη δημιουργία πλαισίου κυρώσεων, εάν η Τουρκία και η κυβέρνηση της Τρίπολης δεν συμμορφωθούν και βεβαίως τη στήριξη της Ελλάδας και της Κύπρου. Το θέμα θα θέσει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, την Πέμπτη και Παρασκευή, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

Μνεία στο κείμενο συμπερασμάτων

Από τις Βρυξέλλες, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης έκανε γνωστό με δήλωσή του μετά το πέρας των εργασιών του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων ότι στο σχέδιο συμπερασμάτων της επερχόμενης Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. συμπεριελήφθη ρητή αναφορά στο γεγονός ότι το μνημόνιο μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης δεν παράγει έννομα αποτελέσματα.

"Παρουσιάσαμε συνολικά την τουρκική συμπεριφορά- όλους τους τελευταίους μήνες- που προκαλεί ανασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή” επισήμανε ο αναπληρωτής υπουργός και τόνισε πως η ξεκάθαρη θέση των εταίρων μας, για αλληλεγγύη στην Ελλάδα και την Κύπρο, αποτελεί μια ξεκάθαρη ευρωπαϊκή απάντηση στην τουρκική προκλητικότητα.

Ιταλική φρεγάτα στην Κύπρο

"Η Ιταλία απέστειλε στρατιωτικό πλοίο στην Κύπρο για την προστασία των εθνικών της συμφερόντων”, γράφει η ιταλική εφημερίδα La Repubblica, προσθέτοντας ότι πρόκειται για φρεγάτα, η οποία βρίσκεται στην Κύπρο από την περασμένη Παρασκευή, "για την προστασία των ιταλικών εθνικών συμφερόντων”.

Η εφημερίδα υπενθυμίζει ότι από τον περασμένο Οκτώβριο η Τουρκία ξανάρχισε τις γεωτρήσεις στα ανοικτά της Κύπρου, σε περιοχή που έχουν εξασφαλίσει η γαλλική Total και η ιταλική Eni.

Η ιταλική φρεγάτα Μartinengo έφτασε την περασμένη Παρασκευή στο λιμάνι της Λάρνακας. Πρόκειται για επιχείρηση περιπολίας της Ανατολικής Μεσογείου, με στόχο την παρουσία και την παρακολούθηση των ναυτικών περιοχών, με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και για την προστασία των εθνικών συμφερόντων αναφέρεται αναλυτικά σε επίσημο ιταλικό ανακοινωθέν.

"Τις επόμενες ημέρες, η Martinengo θα πάρει μέρος σε ασκήσεις με το ναυτικό φίλων χωρών. Πιθανώς πρόκειται για την Ελλάδα και την Κύπρο” γράφει η La Repubblica. "Το μήνυμα προς την Άγκυρα είναι σαφές: αν χρειάζεται να δείξουμε τη σημαία μας, εμείς είμαστε έτοιμοι” καταλήγει η εφημερίδα της Ρώμης.

Πηγή: www.capital.gr