Η επανεπένδυση του μερίσματος - Πώς αυξάνει θεαματικά τις αποδόσεις σας

Η επένδυση σε μετοχές μπορεί να αποτελέσει μία ιδιαίτερα αποδοτική τοποθέτηση των κεφαλαίων. Ιδίως τώρα που, οι προοπτικές της οικονομίας έχουν βελτιωθεί, αλλά και τα επιτόκια καταθέσεων είναι εξαιρετικά χαμηλά.
Μία έξυπνη πρακτική μακροχρόνιας επένδυσης είναι η επένδυση σε μετοχές με τακτική διανομή μερίσματος και η επανεπένδυση του μερίσματος σε μετοχές της ίδιας εταιρίας. Δείτε τις εξαιρετικές αποδόσεις που πέτυχαν οι μετοχές με τακτική διανομή μερίσματος. Παρά την κρίση και παρά την κακή πορεία της χρηματιστηριακής αγοράς, οι αποδόσεις τους ήταν ιδιαίτερα υψηλές.

Μία πρακτική που χρησιμοποιείται συχνά από τους μακροπρόθεσμους επενδυτές χρηματιστηρίων σε όλο το κόσμο, είναι η επανεπένδυση του μερίσματος που εισπράττουν, σε μετοχές της ίδιας εταιρίας. Και αυτό έχει μία λογική. Εφ’ όσον κάποιος θεωρεί ότι η μετοχή την οποία κατέχει είναι καλή (πετυχαίνει αύξηση της τιμής της διαχρονικά και δίνει ικανοποιητικό μέρισμα), τότε δεν έχει λόγο να μην επενδύσει περισσότερα χρήματα στη μετοχή αυτή, κινούμενος βέβαια στα πλαίσια του χρονικού επενδυτικού προγράμματος που έχει χαράξει. Τα κέρδη μπορεί να είναι πολύ μεγάλα, χωρίς πολλές πράξεις, με απλή παρακολούθηση της πορείας των εταιριών που έχει επενδύσει.

Στο τεύχος 202, θελήσαμε να ερευνήσουμε την περίπτωση της επανεπένδυσης του μερίσματος στις 26 εταιρίες που είχαμε επιλέξει τότε, για την περίοδο 2009 - 2018. Είχαμε κάνει την υπόθεση εργασίας ότι, με τα χρήματα που εισπράττουμε από το μέρισμα μίας μετοχής, αγοράζουμε και πάλι μετοχές της ίδιας εταιρίας. Με την υπόθεση ότι κάνουμε όλες τις αγορές μας, με βάση τις τιμές κλεισίματος της τελευταίας συνεδρίασης κάθε έτους, τα αποτελέσματα εμφανίζονται στον παρακάτω πίνακα “Απόδοση μετοχών μετά από την επανεπένδυση του μερίσματος (2009-2018)” (εδώ). Οι υπολογισμοί του πίνακα έχουν γίνει μετά την αφαίρεση του φόρου των μερισμάτων, όπως αυτός προσδιοριζόταν από την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία.

Στο παρόν τεύχος θέλουμε να επεκτείνουμε τα χρονικά όρια της έρευνας σε διάστημα τουλάχιστον μίας 20ετίας (η περίοδος 2009-2018 που είχαμε χρησιμοποιήσει στην προηγούμενη μελέτη, ήταν η περίοδος της κρίσης και συνεπώς, “προβληματική” από πολλές πλευρές. Παράλληλα, κάνοντας τη μελέτη πιο ρεαλιστική, προσθέσαμε την παράμετρο της συμμετοχής του επενδυτή σε όλες τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου (με καταβολή μετρητών) καθ’ όλο το διάστημα της εξεταζόμενης περιόδου.

Δηλαδή, οι "υποθέσεις εργασίας" της παρούσας μελέτης είναι ότι: α) το μέρισμα που εισπράττουμε από κάθε μετοχή, το επανεπενδύουμε στην ίδια τη μετοχή και β) συμμετέχουμε σε όλες τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου που γίνονται (βέβαια, η εμπειρία δείχνει ότι οι εταιρίες που διανέμουν μέρισμα σε τακτική βάση, δεν πραγματοποιούν συχνές αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, αφού η κεφαλαιακή τους κατάσταση συνήθως είναι ισχυρή).

Σημειώνεται ότι, για τη συγγραφή της παρούσας μελέτης, δεν έγινε με επιλογή. Έγινε με μοναδικό κριτήριο, οι εταιρίες να έχουν διανείμει μέρισμα τουλάχιστον 15 φορές στα 20 τελευταία χρόνια και παράλληλα να έχουν διανείμει μέρισμα, τουλάχιστον μία φορά στα τρία τελευταία χρόνια.

Τα αποτελέσματα που προκύπτουν είναι εντυπωσιακά. Δείτε τον παρακάτω πίνακα “Εξέλιξη επένδυσης σε μία μετοχή, με επανεπένδυση και χωρίς επανεπένδυση του μερίσματος”.
Δείτε επίσης τον υπολογισμό της απόδοσης κάθε μετοχής (ο σύνδεσμος βρίσκεται στον κωδικό της κάθε μετοχής). Τα συμπεράσματα που προκύπτουν είναι τα εξής:

1) Η πρακτική της επανεπένδυσης του μερίσματος σε μετοχές της ίδιας εταιρίας μπορεί να αυξήσει σημαντικά την αξία της επένδυσης μέσα στο χρόνο.
2) Ο παράγοντας χρόνος είναι σημαντικός, αφού μέσα από τη διαδικασία της επανεπένδυσης και της συμμετοχής σε αυξήσεις κεφαλαίου με ή χωρίς την καταβολή μετρητών, η αξία της επένδυσης μπορεί να αυξάνει με γεωμετρικό ρυθμό.
3) Το σύνολο των εξεταζόμενων μετοχών, κατά την εξεταζόμενη περίοδο, πέτυχαν συνολική απόδοση σημαντικά μεγαλύτερη από το Γενικό Δείκτη.

4) Η αύξηση της επένδυσης είναι μεγαλύτερη σε εταιρίες με υψηλή μερισματική απόδοση.

Τί μας λέει ο παραπάνω πίνακας;
Μας περιγράφει το πόσο θα ήταν η σημερινή αξία της επένδυσής μας σε μία από τις μετοχές του πίνακα, εάν (πρώτη περίπτωση) επανεπενδύαμε το μέρισμα σε μετοχές της ίδιας της εταιρίας και εάν (δεύτερη περίπτωση) δεν επανεπενδύαμε το μέρισμα.
Για παράδειγμα, αν το έτος 2000 είχαμε αγοράσει μία μετοχή της AS Company (κωδικός: ΑΣΚΟ) και επανεπενδύαμε το μέρισμα που δίνει σε μετοχές, τότε -μαζί με τη διανομή δωρεάν μετοχών που από καιρού σε καιρό γινόταν (split μετοχής), τότε σήμερα θα είχαμε 6,95 μετοχές. Για την αρχική μετοχή και τη συμμετοχή μας στις αυξήσεις μετοχικού που έγιναν αυτά τα χρόνια (σημείωση: στην περίπτωση της ΑΣΚΟ δεν έγιναν α.μ.κ.), θα μας είχαν στοιχίσει 11,74 ευρώ. Η σημερινή τρέχουσα αξία μετοχών, θα ήταν 21,20 ευρώ. Αυτό θα δημιουργούσε μία απόδοση της επένδυσής μας ίση προς 80,6%.
Αντίθετα, εάν δεν είχαμε επανεπενδύσει το μέρισμα που κάθε χρόνο εισπράτταμε, τότε στο διάστημα αυτό (2000 έως σήμερα) θα είχαμε εισπράξει συνολικά μερίσματα ύψους 1,90 ευρώ, ενώ θα είχαμε 3,00 μετοχές. Η σημερινή αξία των 3,00 αυτών μετοχών είναι 11,05 ευρώ. Αν στο ποσό αυτό αθροίσουμε και το συνολικό μέρισμα, τότε η συνολική αξία της επένδυσής μας είναι 12,95. Δηλαδή, η συνολική αξία της επένδυσής μας, χωρίς επανεπένδυση του μερίσματος, είναι 10,3%.
Με τον ίδιο τρόπο αναλύουμε και εξετάζουμε και τις υπόλοιπες μετοχές. Διαβάστε ξεχωριστό άρθρο για την εντυπωσιακή περίπτωση της μετοχής της Τιτάν (εδώ).

Εξέλιξη επένδυσης σε μία μετοχή, με επανεπένδυση και χωρίς επανεπένδυση του μερίσματος - Επεξήγηση του πίνακα.

1) Περίοδος επένδυσης: Η εξεταζόμενη περίοδος για κάθε μετοχή. Λαμβάνεται η περίοδος από την εισαγωγή της κάθε εταιρίας στο Χρηματιστήριο, έως και την 13/9/2019. Για τη μετοχή του Ομίλου Fourlis (ΦΡΛΚ) εξετάζεται η περίοδος 1988 έως σήμερα. Ειδικά για τη μετοχή της Τιτάν (ΚΟ), εξετάζονται δύο περίοδοι: α) 1957-2019 και β) 1989-2019. 2) Αριθμός κατεχόμενων μετοχών: Ο τελικός αριθμός μετοχών που καταλήγει να διαθέτει ο μέτοχος που στην αρχή της κάθε περιόδου αγόρασε μία μετοχή. 3) Μετρητά που καταβλήθηκαν (κόστος επένδυσης): Το συνολικό κόστος επένδυσης που καταβλήθηκε από τον επενδυτή για την αγορά της πρώτης μετοχής και για τη συμμετοχή στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου που ενδεχομένως ακολούθησαν. 4) Τρέχουσα αξία κατεχόμενων μετοχών: Η συνολική τρέχουσα (με τιμή 13/9/2019) αξία του αριθμού των μετοχών, όπως αυτός εξελίχθηκε κατά τη διάρκεια της εξεταζόμενης περιόδου. 5) Συνολική τρέχουσα αξία επένδυσης: Το σύνολο της αξίας της επένδυσης σε μία μετοχή, στην περίπτωση της μη επανεπένδυσης του μερίσματος. Είναι το άθροισμα της αξίας των μετοχών συν τα μετρητά που εισπράχθηκαν ως μέρισμα στην περίοδο της επένδυσης. 6) Απόδοση με επανεπένδυση: Η απόδοση που είχε κάποιος από τα χρήματα που κατέβαλε κατά τη διάρκεια της επένδυσης (αξία αρχικής αγοράς της μετοχής συν τα χρήματα που κατέβαλε σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου) με τη μέθοδο της επανεπένδυσης του μερίσματος. 7) Απόδοση χωρίς επανεπένδυση: Η απόδοση που είχε κάποιος από τα χρήματα που κατέβαλε κατά τη διάρκεια της επένδυσης (αξία αρχικής αγοράς της μετοχής συν τα χρήματα που κατέβαλε σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου) χωρίς την επανεπένδυση του μερίσματος.
Σημείωση: Στην παρούσα μελέτη, την επιστροφή κεφαλαίου (μία πρακτική που ακολουθήθηκε από αρκετές εταιρίες κατά τα τελευταία χρόνια, με σκοπό να αποφεύγεται η πληρωμή φορολογίας μερισμάτων) τη χειριζόμαστε με τον ίδιο τρόπο που χειριζόμαστε το μέρισμα.

Προγράμματα επανεπένδυσης μερίσματος

Τα “προγράμματα επανεπένδυσης του μερίσματος” ή “Scrip Dividend” όπως είναι γνωστά στο εξωτερικό, είναι προαιρετικά προγράμματα που, επισήμως και μετά από έγκριση των Γενικών Συνελεύσεων, ακολουθούν οι εταιρίες και δίνουν την επιλογή στους μετόχους να λάβουν το μέρισμα σε μετρητά ή να επανεπενδύσουν αυτόματα το μέρισμα σε πρόσθετες μετοχές της εταιρίας.

Τα προγράμματα αυτά αποτελούν μια συνηθισμένη πρακτική για τις εταιρίες του εξωτερικού, κυρίως στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Η εφαρμογή τους δίνει την ευκαιρία στους μετόχους, να επανεπενδύουν το ποσό του μερίσματος στην ίδια την εταιρία, με απλές διαδικασίες και χωρίς κόστος. Παράλληλα, δίνουν τη δυνατότητα στην εταιρία να επωφελείται από την διατήρηση των μετρητών που παραμένουν στα διαθέσιμα της για την περαιτέρω ανάπτυξη και επίτευξη των στόχων της.

Οι μέτοχοι, με την ένταξη τους στο πρόγραμμα επανεπένδυσης, έχουν την δυνατότητα να αυξήσουν την συμμετοχή τους στην εταιρία. Αυτό μειώνει το κόστος απόκτησης μετοχών, διατηρεί το ποσοστό του μετόχου στην εταιρία σταθερό, ενώ (σε ορισμένα κράτη) συχνά προσφέρει και φορολογικά πλεονεκτήματα.

Στην Ελλάδα, το πρόγραμμα αυτό ακολουθεί η εταιρία ΟΠΑΠ ΑΕ, μετά από έγκριση της Γενικής Συνέλευσης στις 22/5/2019. Η Συνέλευση ενέκρινε την έκτακτη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου μέχρι το ποσό των 50 εκατομμυρίων ευρώ, με την έκδοση 160 εκατ. νέων κοινών ονομαστικών μετοχών. Το διάστημα πρώτης εφαρμογής του προγράμματος είναι 5 χρόνια (2019 - 2023). Η εταιρία δίνει τη δυνατότητα στους μετόχους της να αποκτήσουν μετοχές αντί για μέρισμα με μια έκπτωση 3% από τη μεσοσταθμική τιμή ενός συγκεκριμένου διαστήματος που όρισε η Συνέλευση. Παράλληλα, δόθηκε στους μετόχους η να γίνει η αποπληρωμή μερίσματος κατά 50% με μετρητά και το υπόλοιπο 50% με νέες μετοχές. Δείτε λεπτομέρειες του προγράμματος (εδώ).

Πρόκειται για μία πρωτοβουλία που εκσυγχρονίζει τη χρηματιστηριακή αγορά, αναπτύσει τη μετοχική ιδέα και δίνει την ευκαιρία για μεγαλύτερα κέρδη. Θα ήταν μία απόλυτα θετική εξέλιξη εάν παρόμοια προγράμματα υιοθετούνταν και από άλλες εισηγμένες εταιρίες. Επίσης, θα ήταν ευχής έργο εάν υπήρχαν επιπλέον φορολογικά οφέλη από την υιοθέτηση παρόμοιων προγραμμάτων. Για παράδειγμα, με βάση τις νέες ρυθμίσεις, η φορολογία των μερισμάτων μειώνεται σε 5%, από 10% που ισχύει σήμερα. Η Κυβέρνηση, στα πλαίσια της λήψης μέτρων για την ανάπτυξη της Κεφαλαιαγοράς, θα μπορούσε να νομοθετήσει την πλήρη κατάργηση της φορολογίας μερισμάτων για τις περιπτώσεις εφαρμογής προγραμμάτων επανεπένδυσης.

Το περιοδικό ΧΡΗΜΑ & ΑΓΟΡΑ θα αναπτύξει πρωτοβουλία για την υιοθέτηση παρόμοιων προγραμμάτων και από άλλες εισηγμένες εταιρίες, αλλά και, μετά από συνεννόηση με τη διοίκηση του Χρηματιστηρίου της Αθήνας και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, θα προτείνει προς την Κυβέρνηση την πλήρη κατάργηση της φορολογίας μερισμάτων για τις περιπτώσεις αυτές.

Κείμενα: Γιάννης Σιάτρας, Κωνσταντίνα Ρομοσού. Επεξεργασία στοιχείων: Ευάγγελος Καμπούρης

Το παρόν άρθρο αποτελεί τμήμα της ύλης του τεύχους 208 (Σεπτέμβριος 2019) του περιοδικού ΧΡΗΜΑ & ΑΓΟΡΑ, αποτελεί τμήμα μίας γενκότερης μελέτης και και είναι συνδεδεμένο με το άρθρο "Το μέρισμα". Δείτε το σύνολο της μελέτης στις σελίδες 13-17 (εδώ).

Επιστροφή στα περιεχόμενα

Δείτε τους συνδέσμους για παλαιότερα τεύχη εδώ.