Κίνδυνος για νέες καθυστερήσεις στην ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης

Με νέες καθυστερήσεις απειλείται η μεγάλη ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης. Μήλον της έριδος –  μεταξύ ΑΔΜΗΕ, Υπουργείου Ενέργειας και Περιφέρειας Κρήτης –  αποτελεί ο σταθμός  μετατροπής ενέργειας, ο οποίος περιλαμβάνεται στις υποδομές που θα στηρίξουν την ηλεκτρική διασύνδεση του νησιού με την Αττική. Το Περιφερειακό Συμβούλιο της Κρήτης αποφάσισε να στηρίξει τους τοπικούς φορείς και στη συνεδρίασή του, την περασμένη Πέμπτη, «υιοθέτησε» την πρόταση μεταφοράς του σταθμού στην Κορακιά – όπως ήταν η αρχική χωροθέτηση και όχι στη Δαμάστα όπου είχε καταλήξει τελικά ο σχεδιασμός. Επίσης, ζητά απόδοση ανταποδοτικών οφελών για τον Δήμο Μαλεβιζίου, λόγω της προσαιγιάλωσης του καλωδίου, και μάλιστα από την έναρξη των εργασιών.

Και παρότι η θέση της Περιφέρειας Κρήτης έχει μόνον γνωμοδοτικό χαρακτήρα, η κυβέρνηση «ζυγίζει» τις επόμενες κινήσεις της ώστε αφενός να ικανοποιηθούν οι κάτοικοι – πιθανώς λαμβάνοντας τα ανταποδοτικά οφέλη που ζητούν – και αφετέρου να μην υπάρξουν επιπλέον καθυστερήσεις στη διασύνδεση, οι οποίες κοστίζουν κάθε χρόνο στους Έλληνες φορολογούμενους περί τα 500 εκατ. ευρώ, μέσω των χρεώσεων ΥΚΩ (Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας) και περαιτέρω περιβαλλοντική επιβάρυνση από τους λειτουργούντες πετρελαϊκούς σταθμούς παραγωγής ρεύματος στην Κρήτη.

Σε κάθε περίπτωση, το ψήφισμα του Δημοτικού Συμβουλίου Μαλεβιζίου που τάσσεται  κατά της χωροθέτησης του σταθμού στη Δαμάστα πέρασε κατά πλειοψηφία από το Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης. Είναι αξιοσημείωτο ότι η Επιτροπή Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της Περιφέρειας Κρήτης τον Ιούνιο του 2018 είχε ψηφίσει υπέρ της διασύνδεσης, αλλά βάζοντας «αστερίσκο» όσον αφορά στη χωροθέτηση του σταθμού στη Δαμάστα.

Ειδικότερα, σύμφωνα με το Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης πρέπει να τηρηθεί το περιφερειακό χωροταξικό πλαίσιο της Κρήτης το οποίο αποτελεί νόμο του κράτους καθώς και τις χρήσεις γης που αποδίδει σε Κορακιά, Λινοπεράματα, Δαμάστα, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιοχές Αλμυρός, Δαμάστα, Φόδελε είναι απ’ τις πιο πλούσιες σε γεωλογικά, περιβαλλοντικά και ιστορικά πολιτισμικά στοιχεία του Γεωπάρκου Ψηλορείτη. Επίσης, ζητά να εξειδικευτεί από το ΥΠΕΝ και τη Διοίκηση της ΔΕΗ το χρονοδιάγραμμα απομάκρυνσης του Ατμοηλεκτρικού Σταθμού Λινοπεραμάτων, με έγγραφες δεσμεύσεις για το οριστικό του κλείσιμο.

Σύμφωνα με το ισχύον χρονοδιάγραμμα του ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) η Κρήτη θα διασυνδεθεί με την Πελοπόννησο (μικρό καλώδιο) το 2020 και το 2021 θα βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία  ενώ με την Αττική, δίχως αλλαγές στη χωροθέτηση, το έργο θα έχει ολοκληρωθεί το 2022 και το καλώδιο θα βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία το 2023.

Το πρώτο δίμηνο του νέου έτους αναμένεται ότι, θα ξεκινήσει ο διαγωνισμός για τη διάθεση σε επενδυτές μεριδίου της εταιρείας ειδικού σκοπού (SPV) του ΑΔΜΗΕ, της «Αριάδνης Interconnection».Ο Διαχειριστής έχει κάνει εδώ και καιρό σαφές ότι προτίθεται να παραχωρήσει σε τρίτους μειοψηφικό ποσοστό της «Αριάδνης» (100%  θυγατρικής του), προκειμένου, μεταξύ άλλων, να χρηματοδοτήσει το έργο, δίχως μεγάλο βάρος τραπεζικού δανεισμού.

Το ποσοστό της “Αριάδνης” που θα διαθέσει σε επενδυτές σχεδιάζεται να είναι 39%, όσο δηλαδή είχε δικαίωμα να πάρει η κυπριακών συμφερόντων Eurasia  Interconnector, όταν το έργο βρισκόταν ακόμη στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI -Projects of Common Interest).

Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) και ο ΑΔΜΗΕ επεξεργάζονται τους όρους του διαγωνισμού ώστε να δοθεί η δυνατότητα το 39% να μοιραστεί σε περισσότερους «παίκτες».  Άλλωστε, ήδη η κρατική κινεζική εταιρεία State Grid επιδιώκει – πέρα από την αύξηση του μεριδίου της στον ΑΔΜΗΕ στον οποίο συμμετέχει με 24% – και είσοδό της με 20% στην εταιρεία ειδικού σκοπού «Αριάδνη Interconnection».

Εντούτοις, η κυβέρνηση πρέπει να ισορροπήσει σε τεντωμένο σχοινί, καθώς η Κομισιόν έχει εκδηλώσει πολλές φορές την ανησυχία της για τις εξαγορές ενεργειακών υποδομών από κινεζικές εταιρείες. Γι΄ αυτό έχει διαμορφωθεί και ένα ιδιαιτέρως αυστηρό κοινοτικό δίκαιο, το οποίο θέτει περιορισμούς στη συμμετοχή τρίτων, θέτοντας τροχοπέδη στην κινεζική διείσδυση στην Ευρώπη.