Αρχική | Διάφορα | Τεύχη 2018-2023 (Νο 199 έως Νο 253) | Χ&Α - 213 | Οι “επιθέσεις πανικού” σε μια χρηματιστηριακή αγορά

Οι “επιθέσεις πανικού” σε μια χρηματιστηριακή αγορά

Μέγεθος γραμμάτων: Decrease font Enlarge font
Οι “επιθέσεις πανικού” σε μια χρηματιστηριακή αγορά

Οι “επιθέσεις πανικού” σε μια χρηματιστηριακή αγορά

 

Με βάση τη χρηματιστηριακή βιβλιογραφία -ελληνική και διεθνή-  δεχόμαστε ότι “μία πτωτική φάση της αγοράς ξεκινάει όταν ο βασικός χρηματιστηριακός δείκτης υποχωρήσει σε ποσοστό μεγαλύτερο του 20% από το υψηλότερο σημείο της ανοδικής φάσης που διανύει”. Αντίθετα, “μία ανοδική φάση της αγοράς ξεκινάει ότι ο βασικός χρηματιστηριακός δείκτης αυξηθεί σε ποσοστό μεγαλύτερο του 20% από το χαμηλότερο σημείο της πτωτικής φάσης που διανύει”. Παράλληλα, γίνεται αποδεκτό ότι μία αγορά μπαίνει σε φάση “διόρθωσης” όταν ο βασικός χρηματιστηριακός δείκτης υποχωρεί σε ποσοστό μεγαλύτερο του 10%. Και αν η πτώση συνεχιστεί, τότε σύμφωνα με τα παραπάνω, η φάση διόρθωσης μετατρέπεται σε φάση πτώσης.

 

Τί γίνεται όμως εάν ο χρηματιστηριακός δείκτης υποχωρήσει σε ποσοστό έως 10% από το προηγούμενο υψηλό του; Υπάρχει ονομασία που να περιγράφει αυτή την κατάσταση;

 

Ο διάσημος αμερικανός χρηματοοικονομικός αναλυτής Ed Yardeni -ο οποίος κατά τη διάρκεια των περίπου 35 ετών της παρουσίας του ως αναλυτής και χρηματοοικονομικός σύμβουλος έχει πρωτοπορήσει και αναπτύξει πολλές νέες έννοιες- χαρακτηρίζει μία ξαφνική πτώση της χρηματιστηριακής αγοράς σε ποσοστό από 4% έως 10%, η οποία βασίζεται σε φόβους ότι κάποιο μη αναμενόμενο γεγονός θα μπορούσε να προκαλέσει ύφεση ή μεγάλη πτώση στην αγορά, ως “επίθεση πανικού” (panic attack). Πέραν του χαμηλού μεγέθους της πτώσης, μία “επίθεση πανικού” έχει το χαρακτηριστικό της σύντομης διάρκειας, η οποία μπορεί να είναι μερικές μέρες έως 3-4 εβδομάδες. Αντίθετα, οι διορθώσεις μπορούν να διαρκέσουν έως και μήνες, ενώ οι πτωτικές φάσεις, μπορούν να διαρκέσουν ακόμη και μερικά χρόνια. Παράλληλα, οι “επιθέσεις πανικού”, όπως συμβαίνει και με τις “διορθώσεις”, συνήθως αποτελούν καλές ευκαιρίες αγοράς μετοχών.

 

Ο Ed Yardeni, μέσα από τα newsletters που εκδίδει, συνήθως χαρακτηρίζει μία πτώση ως “επίθεση πανικού”, όταν αυτή εξελίσσεται, ή όταν πιστεύει ότι ολοκληρώθηκε. Παράλληλα, διατηρεί ένα “αρχείο” με τις “επιθέσεις πανικού” που έχουν εκδηλωθεί κατά τη διάρκεια της τελευταίας ανοδικής φάσης της αμερικανικής αγοράς (από το 2009). Στο αρχείο αυτό (εδώ), καταγράφονται 66 “επιθέσεις πανικού”! Δηλαδή, κατά τα τελευταία 11 χρόνια, πέραν των 7 “επίσημων” διορθώσεων (δείτε εδώ), καταγράφηκαν και 66 “επιθέσεις πανικού”. Παρ’ όλα αυτά, η αγορά συνέχισε την ανοδική της πορεία και από την έναρξη της ανοδικής φάσης (9 Μαρτίου 2009) έως και σήμερα (7/2/2020) πέτυχε απόδοση 391,5%!

 

Συνεπώς, μπορούμε να ορίσουμε -και να χρησιμοποιούμε στο εξής- μία “επίθεση πανικού” ως “την αιφνίδια πτώση ενός χρηματιστηριακού δείκτη σε ποσοστό από 4% έως 10%, η οποία προκαλείται, μέσα σε διάστημα ολίγων ημερών ή 4 έως 5 εβδομάδων, από ένα ξαφνικό γεγονός, το οποίο προκαλεί φόβους για τη δημιουργία σοβαρών προβλημάτων στην οικονομία ή και οικονομική ύφεση”.

 

“Επιθέσεις πανικού” στο Χρηματιστήριο της Αθήνας

 

Με την ίδια λογική που σημειώνονται στα αμερικανικά χρηματιστήρια, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι, “επιθέσεις πανικού” σημειώνονται και στο Χρηματιστήριο της Αθήνας. Και μάλιστα, καθώς η ελληνική αγορά είναι περισσότερο “νευρική” και “επιθετική” (δηλαδή κάνει περισσότερες και μεγαλύτερες διακυμάνσεις) σε σχέση με το αμερικανικό χρηματιστήριο, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι οι “επιθέσεις” αυτές είναι συχνότερες.

 

Αν θεωρήσουμε ότι, η ανοδική φάση την οποία διανύουμε σήμερα (δείτε εδώ) ξεκίνησε στις 20/11/2018, τότε, με βάση τον παραπάνω ορισμό, το Χρηματιστήριο της Αθήνας έχει δεχθεί 4 “επιθέσεις πανικού” (στο ίδιο διάστημα, ο δείκτης S&P-500 επίσης δέχθηκε 4) και μία διόρθωση (σημειώθηκε μεταξύ 31/7/2019 και 16/8/2019, όταν ο Γενικός Δείκτης κατέγραψε απώλειες 12%). Οι επιθέσεις αυτές καταγράφονται στον παρακάτω πίνακα, μαζί με τις επεξηγήσεις τους.

 

 

 

Επεισόδια "επιθέσεων πανικού" κατά τη διάρκεια της τρέχουσας ανοδικής φάσης
Επεισόδιο Έναρξη "πανικού" Τιμή ΓΔ Λήξη "πανικού" Τιμή ΓΔ Μεταβολή (%)
1 3/12/2018 659,72 27/12/2018 597,83 -9,4%
2 2/5/2019 775,16 20/5/2019 727,21 -6,2%
3 4/7/2019 892,94 9/7/2019 840,58 -5,9%
5 24/1/2020 948,64 7/2/2020 910,91 -4,0%
1) Εμπορικός πόλεμος στο επίκεντρο των συζητήσεων (σύλληψη υψηλόβαθμου στελέχους της Huawei- 7/12/2018) - Στις 13/12/2018, η ΕΚΤ διακόπτει το QE - Στις 19/12/2018, η Fed αύξησε τα επιτόκια για 4η φορά (εύρος 2,25% - 2,50%) - Η Morgan Stanley αναφέρει ότι είναι νωρίς για τοποθετήσεις τραπεζικό κλάδο.
2) Νέες απειλές του προέδρου Trump για επιβολή δασμών - Η αγορά επηρεάζεται από το προεκλογικό κλίμα και προσπαθεί να ρευστοποιήσει τα κέρδη της.
3) Ρευστοποίηση κερδών που είχαν επιτευχθεί μεταξύ Ευρωεκλογών και βουλευτικών εκλογών.
5) Εξάπλωση του κορωναϊού - Φόβοι για πανδημία και πρόκληση βλάβης στη διεθνή οικονομία.
Διορθώσεις αγοράς κατά τη διάρκεια της τρέχουσας ανοδικής φάσης
Διόρθωση Έναρξη Διόρθωσης Τιμή ΓΔ Λήξη Διόρθωσης Τιμή ΓΔ Μεταβολή (%)
1 31/7/2019 899,93 16/8/2019 792,06 -12,0%
1) Αντιστροφή καμπυλών 2ετούς - 10ετούς ομολόγου Αμερικής - Ο οίκος Fitch διατηρεί την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας στη βαθμίδα "BB-" - Εμφάνιση προβλημάτων οικονομικής πολιτικής στη νέα κυβέρνηση.

 

Δείτε το διάγραμμα διαδραστικά (εδώ)

Οι επιθέσεις πανικού δεν καταστρέφουν την ανοδική αγορά. Αποτελούν φυσιολογικές αντιδράσεις σε ένα κόσμο γεμάτο αβεβαιότητα, ιδίως δε όταν διακυβεύονται τα κέρδη που έχουν δημιουργηθεί.

 

Βεβαίως, αντιλαμβανόμαστε ότι μία πτώση ήταν “επίθεση πανικού” ή “διόρθωση” μόνον αφού αυτή έχει ολοκληρωθεί. Αυτό τουλάχιστον ισχυρίζονται οι περισσότεροι και ιδίως όσοι ασχολούνται με τη μεθοδολογία της τεχνικής ανάλυσης. Και από την πλευρά τους -αφού η οπτική τους βασίζεται αυστηρά στην εξέταση των διαγραμμάτων- έχουν δίκιο.Όμως, εκτιμούμε ότι υπάρχουν τρόποι που μπορεί κάποιος να εκτιμήσει, με μεγάλο βαθμό ασφαλείας -αλλά ποτέ με απόλυτη βεβαιότητα- ότι μία πτώση που έχει ξεκινήσει, τελικά θα καταλήξει να χαρακτηριστεί ως “επίθεση πανικού” και δε θα καταλήξει σε μία μεγαλύτερη πτώση και είσοδο της αγοράς σε πτωτική φάση. Με βάση αυτή την εκτίμηση, μπορεί να χαράξει τη στρατηγική του. Και, είναι αυτές οι αποφάσεις, που τελικά προσδιορίζουν το μέγεθος της κερδοφορίας ενός χαρτοφυλακίου και την επιτυχία ή όχι του διαχειριστή.

 

Πώς μπορεί κάποιος να εκτιμήσει σωστά την εξέλιξη μίας πτώσης που μόλις έχει ξεκινήσει; Βεβαίως, η λέξη “σωστά” ίσως δεν πρέπει να έχει θέση στην παραπάνω πρόταση. Επειδή, “σωστά” ουδείς μπορεί να προβλέπει σε διαρκή βάση.

Κατά την άποψή μας, δύο στοιχεία μπορούν να βοηθήσουν. Το πρώτο έχει να κάνει με την ιστορία της χρηματιστηριακής και η προηγούμενη συμπεριφορά της σε αντίστοιχες περιπτώσεις του παρελθόντος. Μπορούμε να πάρουμε για παράδειγμα το ζήτημα της εξάπλωσης του ιού nCoV2019. Όταν γνωρίζουμε τον τρόπο που αντέδρασαν οι αγορές σε προηγούμενες, ευθέως ανάλογες και παράλληλες καταστάσεις, μπορούμε να έχουμε μία γενική εικόνα για το πώς θα αντιδράσουν και στην παρούσα φάση.

Το δεύτερο στοιχείο έχει να κάνει με την πορεία της οικονομίας. Και της εγχώριας, αλλά και της διεθνούς. Μία οικονομία -είτε είναι η παγκόσμια, είτε μίας χώρας- δε μπορεί να αλλάξει πορεία εύκολα. Η οικονομία είναι ένα καράβι που “στρίβει” δύσκολα. Και αν πάρει μια ρότα, αυτή δεν αλλάζει εύκολα. Θα πρέπει να συμβούν πολλά στραβά για να γυρίσει σε αρνητικό έδαφος μία οικονομία που κινείται θετικά. Και πριν το κάνει, θα δώσει πολλά σημάδια. Για παράδειγμα, αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους εκτιμούμε ότι, ακόμη και εάν υπάρξει ένα σημαντικού μεγέθους “θερμό επεισόδιο” με την Τουρκία, εάν αυτό είναι σύντομης διάρκειας, δε θα μπορέσει να γυρίσει την ελληνική οικονομία σε αρνητικό έδαφος και συνεπώς, η επίδραση που θα βλέπει στο Γενικό Δείκτη ένας χρηματιστηριακός ιστορικός του μέλλοντος, θα είναι μικρή ή και αμελητέα.

Κάποιος που γνωρίζει την ιστορική πορεία της χρηματιστηριακής αγοράς ή των χρηματιστηριακών αγορών και παρακολουθεί προσεκτικά την πορεία της οικονομίας, μπορεί να “νιώσει” το βάρος της επίδρασης του γεγονότος που αιφνιδίως βρέθηκε στον ορίζοντα, μπορεί να δει με τα “μάτια” του ιστορικού του μέλλοντος και να κρίνει την επίδραση που το γεγονός αυτό θα αφήσει στην αγορά. Και δεν πρόκειται για κάποια “έκτη αίσθηση”, αλλά για εκτιμήσεις που προκύπτουν από τη γνώση και την πείρα.

 

Σε κάθε περίπτωση, το βασικό που θα πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι, σε κάθε ανοδική φάση της αγοράς, θα υπάρξουν αρκετές -ή και πολλές- “επιθέσεις πανικού”. Ακόμη και αν δε μπορούμε να τις αναγνωρίζουμε καθώς αυτές εκδηλώνονται, θα πρέπει να γνωρίζουμε τί σημαίνουν, ποιά είναι τα όριά τους και πότε η πτωτική πορεία εξελίσσεται σε “διόρθωση” ή και σε “πτώση”, ώστε να χαράζουμε την επενδυτική πολιτική και να παίρνουμε τις αποφάσεις μας.

 

Ακολουθώντας την πετυχημένη πρακτική του Ed Yardeni, στο εξής θα τηρούμε αρχείο με τις “επιθέσεις πανικού” και τις “διορθώσεις” κάθε φάσης, στο οποίο θα υπάρχει εύκολη πρόσβαση, ώστε να μάθουμε να τις αναγνωρίζουμε, αλλά και να διδασκόμαστε από την παρελθούσα πορεία της αγοράς.

 

 

Επιμέλεια: Γιάννης Σιάτρας - Κωνσταντίνα Ρομοσού

 

 

Επιστροφή στα περιεχόμενα
Δείτε τους συνδέσμους για παλαιότερα τεύχη (εδώ
Δείτε την ύλη των παλαιότερων τευχών (εδώ)


Εγγραφή RSS για αυτά τα σχόλια Σχόλια (0)

συνολικά: | προβολή:

Σχολιάστε το άρθρο comment

Παρακαλώ εισάγετε τον κωδικό που βλέπετε στην εικόνα:

Eshop
  • email Αποστολή άρθρου
  • print Εμφάνιση εκτύπωσης
  • Plain text Προβολή ώς Plain Text