Πετρέλαιο: Η μάχη της Σαουδικής Αραβίας με τη Ρωσία δεν θα τελειώσει σύντομα

Του Julian Lee

Πετρέλαιο, Σαουδική Αραβία και Ρωσία: Η νέα στρατηγική της Σαουδικής Αραβίας όσον αφορά στο πετρέλαιο - ένα σύντομο και ισχυρό σοκ για τον εκφοβισμό της Ρωσίας - μοιάζει πολύ με τη στρατιωτική της στρατηγική στην Υεμένη - ένα σύντομο και ισχυρό σοκ το οποίο είχε ως σκοπό να πτοήσει τους αντάρτες Χούθι. Οι πιθανότητες η πρώτη να αποδειχθεί έστω και ελαφρώς πιο επιτυχημένη από τη δεύτερη είναι εξαιρετικά περιορισμένες.

Ο πρίγκιπας Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, ο ντε φάκτο ηγέτης του βασιλείου, επιδιώκει να χρησιμοποιήσει τη δύναμη της παραγωγικής ικανότητας της Σαουδικής Αραβίας στον πετρελαϊκό τομέα προκειμένου να δώσει ένα συντριπτικό πλήγμα στους ανταγωνιστές της χώρας του στην παραγωγή πετρελαίου.

Ο στόχος του φαίνεται να είναι η μείωση των τιμών του πετρελαίου τόσο πολύ και τόσο γρήγορα που η Ρωσία να συνειδητοποιήσει ότι έκανε τρομερό λάθος στην άρνησή της να συμφωνήσει σε εμβάθυνση των περικοπών στην παραγωγή κατά τη σύνοδο του OPEC+ την Παρασκευή. Η ρωσική αυτή άρνηση έδωσε απότομο και απροσδόκητο τέλος στις προσπάθειες τριών και πλέον χρόνων για διαχείριση της προσφοράς αργού.

Το πάθημα στην Υεμένη

Στην Υεμένη, ο Σαουδάραβας πρίγκιπας διάδοχος, γνωστός με τα αρχικά MBS, ξεκίνησε την "Επιχείρηση Αποφασιστική Θύελλα" το 2015, χρησιμοποιώντας τη στρατιωτική δύναμη της Σαουδικής Αραβίας για να εξαπολύσει μια συντριπτική επίθεση εναντίον των Υεμενιτών ανταρτών Χούθι.

Ο σκοπός της εκστρατείας ήταν η στρατιωτική εκμηδένιση των ανταρτών και το να ανοίξει ο δρόμος για μια γρήγορη αποκατάσταση στην εξουσία του αρχηγού του υεμενικού κράτους Αμπντ Ραμπού Μανσούρ Χάντι, ο οποίος υποστηρίζεται από τη Σαουδική Αραβία και είναι ο διεθνώς αναγνωρισμένος επικεφαλής της χώρας.

Τελικά, η στρατιωτική επιχείρηση δεν αποδείχθηκε και τόσο αποφασιστική. Πέντε χρόνια αργότερα, η σύγκρουση συνεχίζεται. Οι Χούθι διατηρούν υπό τον έλεγχό τους ένα μεγάλο τμήμα της χώρας και ο πρόεδρος Χάντι βρίσκεται ακόμη στην εξορία, ενώ ο άμαχος πληθυσμός της Υεμένης σηκώνει στους ώμους του τις επιπτώσεις της σύγκρουσης. Τα τρία τέταρτα του πληθυσμού της Υεμένης χρειάζονται πλέον ανθρωπιστική βοήθεια, σύμφωνα με το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Συντονισμό Υποθέσεων Ανθρωπιστικού Χαρακτήρα.

Εν τω μεταξύ, οι Χούθι έχουν μεταφέρει την αντιπαράθεση μέσα στο έδαφος της Σαουδικής Αραβίας, αναλαμβάνοντας την ευθύνη για τις επιθέσεις στα εργοστάσια επεξεργασίας πετρελαίου στο Abqaiq και στο Khurais, καθώς και στον στρατηγικό αγωγό Ανατολής-Δύσης μέσα στο 2019.

Η μεγαλύτερη μείωση τιμών από πλευράς Saudi Aramco εδώ και πάνω από 30 χρόνια

Σε ό,τι αφορά τη διαχείριση της παγκόσμιας παραγωγικής ικανότητας πετρελαίου, υπήρχαν και άλλοι τρόποι να διαχειριστεί κανείς την αντιπαράθεση της προηγούμενης εβδομάδας με τη Ρωσία.

Η απόπειρα μιας πετρελαϊκής συμμαχίας με τη Ρωσία

Το 2016, ο Οργανισμός Εξαγωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών - ο οποίος αριθμεί πλέον 13 μέλη, τα οποία αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου - έπεισε 10 χώρες - μη μέλη του OPEC να συμμετάσχουν στην από κοινού διαχείριση της προσφοράς πετρελαίου, δημιουργώντας το ευρύτερο σχήμα του OPEC+.

Η συμφωνία, η οποία αρχικά προοριζόταν να διαρκέσει έξι μήνες, βρίσκεται πλέον στον τέταρτο χρόνο της. Ενώ ο OPEC σήκωσε το βάρος των δύο τρίτων των περικοπών στην παραγωγή που είχαν συμφωνηθεί, δεν υπήρχε κανένας προφανής λόγος αυτή η κατάσταση να καταστεί μόνιμη.

Πράγματι, η Σαουδική Αραβία θα μπορούσε να ανταποκριθεί στην απροθυμία της Ρωσίας να δεχθεί και να εφαρμόσει βαθύτερες περικοπές στην παραγωγή της πετρελαϊκής της βιομηχανίας, αποδεχόμενη την προσφορά της Μόσχας να επεκταθεί η ισχύουσα συμφωνία και προχωρώντας μονομερώς σε περαιτέρω μείωση παραγωγής από πλευράς αποκλειστικά των χωρών του OPEC.

Δεν το έπραξε. Αντ' αυτού, ξεκίνησε έναν πόλεμο επί των τιμών του πετρελαίου, προχωρώντας στην μεγαλύτερη μείωση της επίσημα προσδιορισμένης από την ίδια τιμής του αργού τα τελευταία 30 χρόνια και σχεδιάζοντας να αυξήσει την παραγωγή της κατά τουλάχιστον 1 εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως τους επόμενους μήνες.

Η πτώση του brent ξεπέρασε το 30% στα πρώτα λεπτά της διαπραγμάτευσής του τη Δευτέρα, μετά τα γεγονότα της Παρασκευής

Μπορεί αυτή η τακτική να επιτύχει αποτελέσματα;

Οι τιμές του πετρελαίου συνετρίβησαν, ωστόσο το γεγονός δεν πρόκειται να οδηγήσει καθόλου σύντομα τον Ρώσο υπουργό Ενέργειας καταβεβλημένο στην έδρα του OPEC στη Βιέννη. Η Σαουδική Αραβία διέθεσε τις μεγαλύτερες περικοπές της στην τιμή του αργού για τις πωλήσεις - εξαγωγές στη βορειοδυτική Ευρώπη, βασική αγορά για το ρωσικό πετρέλαιο.

Αυτή η πρόκληση δεν πρόκειται να δημιουργήσει νέους φίλους για το Ριάντ μεταξύ των πολιτικών ιθυνόντων στη Μόσχα. Η κατάσταση εξελίσσεται σε ένα παιχνίδι του ποιος θα ανοιγοκλείσει πρώτος τα μάτια του μεταξύ δύο διαγωνιζόμενων που έχουν "ακρωτηριάσει" τα βλέφαρά τους.

Η Ρωσία έχει κάποια γεωγραφικά πλεονεκτήματα έναντι της Σαουδικής Αραβίας, με αγωγούς εξαγωγών που μεταφέρουν το αργό της απευθείας σε διυλιστήρια στην Κίνα και την Ευρώπη, καθώς και τερματικούς σταθμούς που απέχουν λίγες ημέρες διά πλωτών μέσων από μεγάλα κέντρα διύλισης, τόσο στις δύο προαναφερθείσες περιοχές, όσο και στην Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα.

Αντίθετα, τα πλοία που ταξιδεύουν από τη Σαουδική Αραβία ενίοτε χρειάζονται έως και έναν μήνα μέχρι να φθάσουν είτε στη βόρεια Ασία είτε στη βορειοδυτική Ευρώπη, προσθέτοντας χρόνο, αλλά και και επιπλέον κόστος στις σαουδαραβικές παραδόσεις αργού.

Η αποχώρηση της Ρωσίας από τη σύνοδο του OPEC+ ήταν ένα "χαστούκι" στο πρόσωπο της Σαουδικής Αραβίας, η οποία είχε περί πολλού τη σχέση της με τη Μόσχα. Είχα προειδοποιήσει τον περασμένο Ιούνιο, καθώς και μόλις πριν από λίγες εβδομάδες ότι το βασίλειο (και ο OPEC) θα μετάνιωναν πικρά για τη συμμαχία τους με τη Ρωσία.

Ο πρώην υπουργός Πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας Σέιχ Ζάκι Γιαμάνι - για τον οποίο εργάστηκα από το 1989 έως το 2014 - μου είπε ότι ο ίδιος και αρκετοί ακόμη υπουργοί των χωρών του OPEC ήταν δύσπιστοι στο να δεχτούν τη Σοβιετική Ένωση στον οργανισμό στα πρώτα του βήματα, φοβούμενοι ότι η Μόσχα θα μπορούσε τελικά να κυριαρχήσει επί των υπόλοιπων μελών. Η ανησυχία του φαίνεται πως ήταν βάσιμη.

Τι θέλει να δείξει το Ριάντ

Η επιθετική μείωση τιμών από πλευράς Σαουδικής Αραβίας και οι προετοιμασίες για ραγδαία αύξηση της παραγωγής είναι η προσπάθειά της να δείξει στη Ρωσία ότι δεν μπορεί να θεωρεί δεδομένο τον ρόλο του βασιλείου ως παραγωγού - εξισορροπητικού παράγοντα.

Ο κίνδυνος, ωστόσο, είναι η Ρωσία και άλλοι μεγάλοι παραγωγοί πετρελαίου, όπως και οι Χούθι στην Υεμένη, να μπορέσουν να αντέξουν τον "πόνο" του πλήγματος και να συνεχίσουν στη δική τους γραμμή, σπρώχνοντας το βασίλειο σε έναν μακροχρόνιο πόλεμο επί των τιμών του πετρελαίου, τον οποίο κανείς δεν έχει την πολυτέλεια να αντέξει.

Φαίνεται πως η Σαουδική Αραβία αισθάνεται ότι πρέπει να δείξει ξεκάθαρα ότι είναι μια δύναμη που πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν - ανεξαρτήτως κόστους.

Πηγή: capital.gr