Αντιμετωπίζοντας την Τουρκία

Είναι η Ελλάδα και τα κυριαρχικά της δικαιώματα ο βασικός στόχος της τουρκικής στρατηγικής; Η απάντηση είναι με βεβαιότητα όχι. Η Τουρκία του Ερντογάν αντιλαμβάνεται τον εαυτό της ως μια περιφερειακή δύναμη που επηρεάζει τον ευρύτερο περίγυρό της από τη Συρία και το Βόρειο Ιράκ ώς το Κατάρ και από τη Σομαλία ώς τη Λιβύη. Σε μια μεταβατική και για αυτό ασταθή φάση του διεθνούς συστήματος περιφερειακές δυνάμεις, όπως η Τουρκία απολαμβάνουν εκτεταμένη ελευθερία κινήσεων απέναντι στη μοναδική υπερδύναμη.

Συνεπώς, ο στόχος της Τουρκίας είναι να εμπεδώσει την ηγεμονική θέση της στην Ανατολική Μεσόγειο και βέβαια ο δρόμος για αυτό περνά και από τον περιορισμό των δικαιωμάτων της Ελλάδας και άλλων χωρών και τη σταδιακή μετατροπή τους σε οιονεί δορυφόρους της. Με άλλα λόγια, ο βασικός στόχος της παράνομης χάραξης ΑΟΖ με την κυβέρνηση της Τρίπολης και των απειλούμενων γεωτρήσεων ανατολικά και νότια της Κρήτης δεν είναι τόσο η εύρεση και εκμετάλλευση κοιτασμάτων –αν βρεθούν, δεν θα τα αφήσει– όσο ένα ισχυρό μήνυμα προς όλες τις δυνάμεις της περιοχής ότι κανένα σχέδιο ενεργειακής ανάπτυξης δεν θα «περπατήσει» χωρίς τη συναίνεση και κυρίως χωρίς την αποφασιστική συμμετοχή της.

Απέναντι στην Ελλάδα η Τουρκία αυξάνει τις περιοχές έντασης προσθέτοντας τον Εβρο, στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Οσο θα αυξάνονται και θα οξύνονται τα μέτωπα έντασης τόσο θα μειώνεται η ελληνική δυνατότητα αποτροπής και θα αναγκαστούμε ή να επιλέξουμε μέτωπα (π.χ. να εγκαταλείψουμε τον χώρο της Ανατολικής Μεσογείου) ή να συρθούμε σε έμμεση (π.χ. μέσω συμφωνίας για συνυποσχετικό) ή άμεση διμερή διαπραγμάτευση επί όλων των τουρκικών διεκδικήσεων.

Η απάντηση σε αυτήν την τακτική δεν είναι ούτε η υποτίμηση των τουρκικών αξιώσεων και των πράξεων που τις ακολουθούν ούτε μια παράλογη κούρσα εξοπλισμών, στην οποία οι μόνοι κερδισμένοι θα είναι οι εταιρείες και οι μεσάζοντες όπλων. Παράλληλα με την ενίσχυση της αποτρεπτικής δύναμης, πρέπει να φέρουμε το θέμα της συμπεριφοράς της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση με τρόπο μεθοδικό, ενεργοποιώντας τις κυρώσεις που έχουν ήδη αποφασιστεί, ώστε να κατανοήσει η Αγκυρα ότι η επιθετικότητα έχει συνέπειες.

Η συγκρότηση συμμαχιών στα Βαλκάνια είναι επίσης σημαντική για την απόκρουση του τουρκικού ηγεμονισμού και διαχρονικά έχει αποδειχθεί πολύ αποτελεσματική. Η Συμφωνία των Πρεσπών άνοιξε τον δρόμο, αλλά χρειάζεται συνεχής και μεθοδική διπλωματική δουλειά για να χτιστούν στέρεες συμμαχίες.

Τέλος, η Ελλάδα πρέπει παράλληλα με τη σκληρή στάση απέναντι στον τουρκικό ηγεμονισμό να μεταφέρει με καθαρότητα και σαφήνεια προς τις τουρκικές ελίτ (ισλαμιστικές και μη) το μήνυμα ότι η Αθήνα θεωρεί την παρουσία και τη συνεργασία της Τουρκίας στα περιφερειακά προγράμματα της Ανατολικής Μεσογείου πολύ σημαντική και επωφελή.

Σωτήρης Ρούσσος, Αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και υπεύθυνος του Κέντρου Μεσογειακών, Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών

Πηγή: www.efsyn.gr