Νέοι παράγοντες στη λειτουργία των αγορών

Η 23η Μαρτίου 2020, ήταν η μέρα που οι βασικοί αμερικανικοί χρηματιστηριακοί δείκτες βρέθηκαν στο χαμηλότερο σημείο της -χρονικά σύντομης, αλλά μεγάλης σε ένταση- χρηματιστηριακής κρίσης που προκλήθηκε από το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού. Η κρίση αυτή, σήμανε τη διακοπή μίας ανοδικής πορείας που είχε διαρκέσει επί 11 περίπου χρόνια και που είχε τετραπλασιάσει τις τιμές των δεικτών.
Στην ιστορία των αγορών, τόσο μεγάλες χρηματιστηριακές άνοδοι δε χρειάζονταν κάποιο “σοβαρό αρνητικό γεγονός” για να υποχωρήσουν και να “ξεφουσκώσουν”. Η πτώση εμφανίζονταν μόνη της, συχνά και με ασήμαντες αφορμές. Σήμερα όμως, οι συνθήκες των αγορών, τουλάχιστον για τις αμερικανικές, είναι διαφορετικές, όπως διαφορετική είναι και η λειτουργία τους.

Εκατό περίπου μέρες από την ημέρα που σημειώθηκε το “χαμηλό” εκείνης της φάσης, οι άνοδοι των χρηματιστηριακών δεικτών είναι άνευ προηγουμένου (δείτε τη στήλη “Μεταβολή από 23/3/2020). Τί προεξοφλούν οι αγορές; Προεξοφλούν την ανάκαμψη των οικονομιών, μετά το τέλος της πανδημίας; Όμως, πότε θα τελειώσει η πανδημία;

Όταν ο κορωνοϊός εμφανίστηκε στην Κίνα (κάποια στιγμή προς το τέλος του 2019 ή στις αρχές του 2020), ουδείς ασχολήθηκε ή ανησύχησε. Όταν από τα τέλη Ιανουαρίου άρχισε να εξαπλώνεται στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, πάλι ουδείς ανησύχησε. Μάλιστα, είναι χαρακτηριστικό ότι, πολλές χρηματιστηριακές αγορές (μεταξύ αυτών και των ΗΠΑ) πέτυχαν νέα ιστορικά ρεκόρ, στο δεύτερο 10ήμερο του Φεβρουαρίου.
Τότε, όλοι είχαμε υιοθετήσει το σενάριο ότι “από τον Απρίλιο που θα βελτιωθεί ο καιρός, ο ιός θα περιοριστεί”. Σήμερα, διαπιστώνουμε ότι τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Οι άνθρωποι τείνουμε να είμαστε αισιόδοξοι και συχνά, να υποτιμούμε τις δυσκολίες. Αυτό βρίσκει ακόμη μεγαλύτερη εφαρμογή στις χρηματιστηριακές αγορές που καταγράφουν άνοδο, επί μεγάλο χρονικό διάστημα.

Στην παρούσα φάση, γίνονται προβλέψεις για την εξέλιξη της κερδοφορίας των εταιριών (δείτε εδώ). Παρακολουθώντας την εξέλιξη των προβλέψεων αυτών, διαπιστώνουμε ότι, η ανάκαμψη των οικονομιών στην οποία όλοι προσβλέπουν, τοποθετείται χρονικά όλο και πιο πίσω. Αυτό είναι λογικό, επειδή σήμερα, δε μπορούμε ακόμη να δεχτούμε ότι, οι “ισχυρές” οικονομίες που είχαν δημιουργηθεί, μπορούν έτσι εύκολα να καταρρεύσουν. Όμως, το αποδεχόμαστε σιγά σιγά. Και οι θετικές προβλέψεις, θα μετατίθενται χρονικά όλο και πιο πίσω.

Βιώνουμε περίεργες φάσεις των αγορών, όπου η συνήθης πρακτική και τρόποι λειτουργίας τείνουν να ανατραπούν, δημιουργώντας ένα καινούργιο περιβάλλον, που προσδιορίζεται από τις ροές της ρευστότητας από τις κεντρικές τράπεζες προς τις οικονομίες και από αυτές προς τις αγορές.  Δεν υποστηρίζουμε ότι η λογική “αποβλήθηκε” από τις αγορές, αλλά ότι, υπάρχουν νέοι παράγοντες που πρέπει να λαμβάνουμε υπ’ όψη μας. Σε μερικές αγορές (κυρίως ΗΠΑ) οι παράγοντες αυτοί υπάρχουν εδώ και μία δεκαετία. Όμως, τώρα εντείνονται και επιδρούν ισχυρότερα.