Πώς θα είναι η δεκαετία του 2020;

Επί περισσότερο από δύο χρόνια, στην παρούσα στήλη, αποφεύγουμε να σχολιάσουμε τα όσα γίνονται στις διεθνείς αγορές με τη “στενή” χρηματιστηριακή λογική. Εκφραζόμαστε με μια άλλη οπτική, αρκετά ευρύτερη, που συχνά βασίζεται σε άλλα στοιχεία. Η εξέταση της ιστορίας βοηθά σημαντικά σ’ αυτό.

Η ιστορία μας λέει ότι, το 1918, ακριβώς στην περίοδο που έληγε ο Α’ Π.Π., η υφήλιος “κτυπήθηκε” από την πανδημία της ισπανικής γρίπης. Οι απώλειες ήταν κολοσιαίες, μεγαλύτερες ακόμη και από αυτές του πολέμου. Όμως, λίγα χρόνια αργότερα, η διεθνής οικονομία εισήλθε σε μία περίοδο εκπληκτικής οικονομικής ανάπτυξης, που προκλήθηκε από την πρόοδο της τεχνολογίας, και το ξεκίνημα της 2ης βιομηχανικής επανάστασης. Η δεκαετία του 1920, άσχετα του τρόπου που τελείωσε, ήταν μία από τις καλύτερες στην ιστορία των χρηματιστηριακών αγορών.

Σήμερα, η πανδημία του κορωνοϊού, προκαλεί εξαιρετικές δυσχέρειες στην παγκόσμια οικονομία, αλλά πολύ λιγότερα θύματα -και αυτό μάλλον δε θα μεταβληθεί. Η αιτία της μεγάλης οικονομικής άνθησης στη δεκαετία του 1920, ήταν η τεράστια αύξηση της παραγωγικότητας που είχαν προκαλέσει οι εφευρέσεις και οι αλλαγές στη διαχείριση της παραγωγικής διαδικασίας. Σήμερα, βρισκόμαστε στο κατώφλι της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, όπως αυτή ορίζεται από τη μετεξέλιξη της τεχνολογίας και της δημιουργίας της “οικονομίας του ίντερνετ” και των εφαρμογών και υπηρεσιών που συνδέονται μ’ αυτό. Είναι, εκτιμούμε, κατανοητό απ’ όλους ο βαθμός της αύξησης της παραγωγικότητας που προκαλείται από αυτή τη νέα τεχνολογική -και συνάμα, οικονομική- επανάσταση. Και αντιλαμβανόμαστε τον τρόπο και το ρυθμό που μεταβάλλεται ο κόσμος γύρω μας και -κυρίως- ο τομέας παραγωγής και διανομής προϊόντων και υπηρεσιών. Μία μεταβολή που ωθήθηκε σημαντικά από την ίδια την επίδραση της πανδημίας, κάτι που ενδεχομένως εξηγεί και την εντυπωσιακή υπερτίμηση των μετοχών των σύγχρονων (ιντερνετικών) εταιριών, σε όλο το κόσμο.

Η πρόοδος δεν περιορίζεται μόνο στον τομέα της ιντερνετικής τεχνολογίας. Ο τομέας της βιολογίας και της ιατρικής θα βγουν κερδισμένοι από την παρούσα κρίση, αφού σήμερα δαπανώνται τεράστια ποσά σε εκατοντάδες μεγάλα ερευνητικά κέντρα για την κατασκευή του εμβολίου κατά του κορωνοϊού. Όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι τα αποτελέσματα δε θα περιοριστούν μόνο στην κατασκευή ενός εμβολίου για έναν ιό, αλλά ότι οι εξελίξεις αυτές έχουν πυροδοτήσει νέες ανακαλύψεις που θα εμφανιστούν στο επόμενο διάστημα και νέες ιατρικές βελτιώσεις.

Θα μπορούσαμε να απαριθμήσουμε πολλά παραδείγματα και περιπτώσεις που, με αφορμή την πανδημία, προκαλούν κατακλυσμιαίες μεταβολές στην οικονομία και στον κόσμο. Μπορούμε να αντιληφθούμε τις εξελίξεις και να να πειστούμε πως, ό,τι και συμβεί με την πανδημία και τη διεθνή οικονομία, ο κόσμος όχι μόνο δε θα καταστραφεί, αλλά, στην τρέχουσα δεκαετία, θα γνωρίσει μία εκπληκτική ανάπτυξη. Το ίδιο και τα χρηματιστήρια.

Το παραπάνω άρθρο αποτελεί μέρος της ύλης (του τμήματος των “Διεθνών Αγορών”) του τεύχους 219 (Αύγουστος 2020) του περιοδικού ΧΡΗΜΑ & ΑΓΟΡΑ. Δείτε τα πλήρη περιεχόμενα του τεύχους (εδώ).