Αρχική | Πολιτική | Κοινωνία | Ο κόσμος γίνεται πιο ίσος

Ο κόσμος γίνεται πιο ίσος

Μέγεθος γραμμάτων: Decrease font Enlarge font

Οι αντίπαλοι της οικονομικής παγκοσμιοποίησης επισημαίνουν συχνά τους τρόπους με τους οποίους [η παγκοσμιοποίηση] έχει διευρύνει τις ανισότητες στα έθνη τις τελευταίες δεκαετίες. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, οι μισθοί παρέμειναν αρκούντως στάσιμοι από το 1980, ενώ οι πλουσιότεροι Αμερικανοί έφερναν στο σπίτι τους ένα ολοένα μεγαλύτερο μερίδιο εισοδήματος. Αλλά η παγκοσμιοποίηση είχε ένα άλλο σημαντικό αποτέλεσμα: μείωσε την συνολική παγκόσμια ανισότητα. Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι έχουν απομακρυνθεί από την φτώχεια τις τελευταίες δεκαετίες. Ο κόσμος έγινε πιο ίσος μεταξύ του τέλους του Ψυχρού Πολέμου και της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 2008 -μια περίοδος που συχνά αναφέρεται ως «υψηλή παγκοσμιοποίηση» (“high globalization”).

Ο οικονομολόγος Christoph Lakner και εγώ διυλίσαμε αυτήν την τάση [1] σε ένα διάγραμμα που κυκλοφόρησε το 2013. Το διάγραμμα έδειξε τους κατά κεφαλήν ρυθμούς αύξησης του εισοδήματος μεταξύ 1988 και 2008 σε ολόκληρη την παγκόσμια κατανομή εισοδήματος. (Ο οριζόντιος άξονας έχει τους φτωχότερους ανθρώπους στα αριστερά και τους πλουσιότερους στα δεξιά). Το γράφημα προσήλκυσε πολλή προσοχή, επειδή συνόψιζε τα βασικά χαρακτηριστικά των τελευταίων δεκαετιών της παγκοσμιοποίησης και κέρδισε το όνομα «γράφημα του ελέφαντα» επειδή το σχήμα του έμοιαζε με ελέφαντα με ανυψωμένο κορμό.

Οι άνθρωποι στη μέση της παγκόσμιας κατανομής εισοδήματος, των οποίων τα εισοδήματα αυξήθηκαν σημαντικά (υπερδιπλασιάστηκαν ή υπερτριπλασιάστηκαν σε πολλές περιπτώσεις), ζούσαν συντριπτικά στην Ασία, πολλοί από αυτούς στην Κίνα. Άνθρωποι πιο μακριά προς τα δεξιά, που ήταν πλουσιότεροι από τους Ασιάτες αλλά είχαν πολύ χαμηλότερα ποσοστά αύξησης εισοδήματος, ζούσαν κυρίως στις προηγμένες οικονομίες της Ιαπωνίας, των Ηνωμένων Πολιτειών και των χωρών της Δυτικής Ευρώπης. Τέλος, οι άνθρωποι στο άκρο δεξιά του γραφήματος, το πλουσιότερο ένα τοις εκατό (κυρίως αποτελούμενο από πολίτες των βιομηχανικών χωρών), απολάμβαναν υψηλούς ρυθμούς αύξησης εισοδήματος, όπως εκείνοι στη μέση της παγκόσμιας κατανομής εισοδήματος.

μεσαίας τάξης και των Δυτικών της μεσαίας τάξης και ένα άλλο μεταξύ των Δυτικών της μεσαίας τάξης και των πλουσιότερων συμπατριωτών τους. Και στις δύο συγκρίσεις, η Δυτική μεσαία τάξη ήταν στην χαμένη πλευρά. Οι Δυτικοί της μεσαίας τάξης είδαν λιγότερη αύξηση εισοδήματος από τους (συγκριτικά φτωχότερους) Ασιάτες, παρέχοντας περαιτέρω αποδεικτικά στοιχεία για μια από τις καθοριστικές δυναμικές της παγκοσμιοποίησης: τα τελευταία 40 χρόνια, πολλές θέσεις εργασίας στην Ευρώπη και την Βόρεια Αμερική είτε μεταφέρθηκαν στην Ασία είτε εξαλείφθηκαν ως αποτέλεσμα του ανταγωνισμού με τις κινεζικές βιομηχανίες. Αυτή ήταν η πρώτη πίεση της παγκοσμιοποίησης: η ασιατική ανάπτυξη φαίνεται να λαμβάνει χώρα στην πλάτη της Δυτικής μεσαίας τάξης.

Το άλλο χάσμα άνοιξε ανάμεσα στους Δυτικούς της μεσαίας τάξης και τους πλούσιους συμπατριώτες τους. Και εδώ, η μεσαία τάξη έχασε έδαφος. Φαίνεται ότι οι πλουσιότεροι άνθρωποι στις πλούσιες χώρες και σχεδόν όλοι στην Ασία επωφελήθηκαν από την παγκοσμιοποίηση, ενώ μόνο η μεσαία τάξη του πλούσιου κόσμου έχασε σε σχετικούς όρους. Αυτά τα γεγονότα υποστήριξαν την ιδέα ότι η άνοδος των «λαϊκιστικών» πολιτικών κομμάτων και ηγετών στην Δύση προήλθε από την απογοήτευση της μεσαίας τάξης. Το γράφημά μας έγινε εμβληματικό [2] όχι μόνο για τις οικονομικές επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης αλλά και για τις πολιτικές συνέπειές της.

ΝΕΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ, ΠΑΛΙΕΣ ΤΑΣΕΙΣ

Σε μια νέα έκθεση [3], επιστρέφω σε αυτό το ερώτημα και ρωτώ εάν οι ίδιες ή παρόμοιες εξελίξεις συνεχίστηκαν μεταξύ 2008 και 2013–14, τα έτη για τα οποία είναι διαθέσιμα τα τελευταία παγκόσμια δεδομένα από την Παγκόσμια Τράπεζα, τη Μελέτη Εισοδήματος του Λουξεμβούργου (Luxembourg Income Study) και άλλες πηγές. Είναι πιο εξευγενισμένα δεδομένα από αυτά που μπορούσαμε να έχουμε πρόσβαση στο παρελθόν. Περιλαμβάνουν περισσότερες από 130 χώρες με λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τα εισοδήματα σε επίπεδο νοικοκυριού. Τα αποτελέσματα στο παρακάτω γράφημα δείχνουν πράγματι την συνέχιση αυτού που ονόμασα ως την πρώτη ένταση της παγκοσμιοποίησης (the first tension of globalization): η αύξηση του εισοδήματος της μη Δυτικής μεσαίας τάξης υπερβαίνει κατά πολύ την αντίστοιχη της Δυτικής μεσαίας τάξης. Στην πραγματικότητα, το χάσμα ανάπτυξης μεταξύ των δύο ομάδων έχει πραγματικά αυξηθεί. Για παράδειγμα, το μέσο εισόδημα των ΗΠΑ το 2013 ήταν μόλις 4% υψηλότερο από το 2008. Εν τω μεταξύ, τα μεσαία εισοδήματα της Κίνας και του Βιετνάμ υπερδιπλασιάστηκαν, ενώ το μεσαίο εισόδημα της Ταϊλάνδης αυξήθηκε κατά 85% και της Ινδίας κατά 60%. Αυτή η ανισότητα δείχνει το πώς η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, ειδικά το αρχικό σοκ που αποκαλύπτεται σε αυτά τα δεδομένα, έπληξε την Δύση πολύ πιο σοβαρά από όσο την Ασία.

Branko Milanovic

Πηγή: www.foreignaffairs.gr

Διαβάστε το άρθρο από την πηγή

Εγγραφή RSS για αυτά τα σχόλια Σχόλια (0)

συνολικά: | προβολή:

Σχολιάστε το άρθρο comment

Παρακαλώ εισάγετε τον κωδικό που βλέπετε στην εικόνα:

Eshop
  • email Αποστολή άρθρου
  • print Εμφάνιση εκτύπωσης
  • Plain text Προβολή ώς Plain Text