Η “τριπλή” κρίση και η ευκαιρία που μας δίνει
Λέγεται ότι, “η ιστορία του χρηματιστηρίου, είναι η ιστορία των κρίσεών του”. Και δεν είναι λάθος. Ένα χρηματιστήριο, χαρακτηρίζεται και προσδιορίζεται από τις κρίσεις του.
Επί τριάντα χρόνια, έχω βιώσει πολλές κρίσεις. Πίστευα -και εξακολουθώ να πιστεύω- ότι, η πιο σημαντική, αυτή που άλλαξε τα πάντα, ήταν η κρίση χρέους της Ελλάδας. Όμως, η κρίση που βιώνουμε σήμερα, είναι διαφορετική. Και είναι επίσης σημαντική -ίσως να αποδειχθεί ως η πιο σημαντική απ’ όλες.
Πρόκειται για μία “τριπλή” κρίση. Που απειλεί τις ζωές μας, την εθνική μας ακεραιότητα και την οικονομία μας. Δε θα είναι μακροχρόνια, αλλά θα είναι έντονη και -ενδεχομένως- βαθιά.
Το ξεπέρασμα αυτής της τριπλής κρίσης δε θα είναι εύκολο. Θα έχουμε περάσει μέσα από αγωνίες, από απογοητεύσεις και από την αίσθηση της απώλειας. Όμως, παράλληλα, στην προσπάθειά μας να την ξεπεράσουμε, θα έχουμε αγωνιστεί, θα έχουμε ελπίσει, θα έχουμε αναθεωρήσει και, αν είμαστε τυχεροί, θα έχουμε πάρει διδάγματα. Ίσως και ένα μέρος από τα διδάγματα που -κακώς- δεν πήραμε από την προηγούμενη κρίση μας.
Πιστεύω ότι, όταν και αυτή η περιπέτεια τελειώσει θα βρισκόμαστε σε μία καινούργια, πολύ διαφορετική κατάσταση. Όταν τελειώσει αυτή η κρίση, οι περισσότεροι από μας, θα έχουμε εκτιμήσει πολλά, απλά και μικρά, πράγματα ή έννοιες της ζωής μας, που μέχρι σήμερα δε λαμβάναμε υπόψη ή δε δίναμε πολλή σημασία. Ενδεχομένως, θα έχουμε γίνει περισσότερο αρνητικοί στην ανάληψη κινδύνου και θα είμαστε πιο συντηρητικοί στις επιλογές μας.
Θα κάνουμε μια πιο υγιεινή ζωή, θα γυμναζόμαστε περισσότερο, θα νοιαζόμαστε για την υγεία μας και θα απαιτήσουμε καλύτερο σύστημα υγείας από τους πολιτικούς μας.
Εκτιμώ ότι, θα έχουμε εκτιμήσει περισσότερο την πατρίδα μας. Στην πραγματικότητα θα την έχουμε εκτιμήσει και όχι στα λόγια. Θα έχουμε καταλάβει ότι, όταν η πατρίδα δεν πάει καλά, ούτε εμείς δεν πάμε καλά. Αυτό, θα μπορούσαμε να το είχαμε καταλάβει και στην προηγούμενη -την οικονομική- κρίση, όμως τότε δεν διακυβεύτηκε παρά ένα μέρος της οικονομικής μας ευμάρειας. Σήμερα, διακυβεύονται πολλά περισσότερα. Θα θελήσουμε να έχουμε μια πιο ισχυρή πατρίδα, ώστε, όχι μόνον να αποτρέπει κάθε επιβουλή, αλλά παράλληλα να έχει την οικονομική ισχύ να εξοπλίζεται, να υπολογίζεται από φίλους και συμμάχους και να μπορεί να κρατά τα παιδιά της στον τόπο της. Και αν θελήσουμε να έχουμε μια πιο ισχυρή πατρίδα, τότε ίσως κατορθώσουμε να επιβάλλουμε αυτό το στόχο και στους πολιτικούς μας. Τους οποίους θα καταλήξουμε να επιλέγουμε πιο προσεκτικά. Και αν μπορέσουμε να αλλάξουμε τη νοοτροπία των πολιτικών μας, τότε ίσως μπορούμε να τους κάνουμε να σέβονται τους νόμους μας, ώστε να επιβάλουν να τους σεβόμαστε όλοι.
Στο τέλος του 2020, θα διαπιστώσουμε ότι, στην καλύτερη περίπτωση, το ΑΕΠ μας, θα έχει γυρίσει πίσω στο 1998 -διαβάστε περισσότερα γι’ αυτό στο κεντρικό θέμα του τεύχους. Ο Δείκτης του Χρηματιστηρίου μας, θα βρίσκεται ανάμεσα στις 600 με 700 μονάδες. Δηλαδή, σ’ αυτές που βρισκόταν στις αρχές και στα μέσα της δεκαετίας του 1990. Δηλαδή, ως χώρα και ως οικονομία, θα έχουμε γυρίσει δυόμιση δεκαετίες πίσω. Αντιλαμβανόμαστε -και νιώθουμε- για μία ακόμη φορά ότι η Ελλάδα είναι ένα αποτυχημένο κράτος. Η κρίση έρχεται να μας το υπενθυμίσει και να αφήσει αυτή την πικρή γεύση στο στόμα μας. Όμως, η κρίση, έρχεται να μας δώσει μια ευκαιρία να το αλλάξουμε. Να αποφασίσουμε να πάμε μπροστά. Να προσπαθήσουμε να κάνουμε μια πατρίδα ισχυρή.
Γιάννης Σιάτρας
Σχολιάστε το άρθρο