Στο "μικροσκόπιο" της Lazard το σχέδιο της ΤτΕ για bad bank – Τα δύσκολα σημεία

Της Νένας Μαλλιάρα

Στο "μικροσκόπιο" μπαίνει από την εβδομάδα αυτή η πρόταση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη σύσταση Asset Management Company για τη μείωση των κόκκινων δανείων.

Το Υπουργείο Οικονομικών ανέθεσε τη μελέτη της πρότασης στην Lazard και αναμένει την εισήγησή της μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου, ώστε μετά η κυβέρνηση να αποφασίσει πώς θα προχωρήσει από κοινού με την ΤτΕ στην παρουσίαση της πρότασης στις αρμόδιες ευρωπαϊκές αρχές.

Την περασμένη Παρασκευή η ΤτΕ ολοκλήρωσε τις κατ΄ ιδίαν παρουσιάσεις του σχεδίου στις τράπεζες, χωρίς, ωστόσο, οι τελευταίες να λάβουν μια πιο σαφή εικόνα για λεπτομέρειες πέραν του γενικού πλαισίου. Κρίσιμο για τις τράπεζες είναι το πώς θα εγγράφουν ετεροχρονισμένα τη ζημία που θα προκύπτει με την ολοκλήρωση της συναλλαγής τιτλοποίησης των κόκκινων δανείων.

Παράλληλα, με τον τρόπο της δομής του σχεδίου της ΤτΕ, οι τράπεζες διακρίνουν τη δημιουργία αθέμιτου ανταγωνισμού μεταξύ τους, καθώς είναι διαφορετικά τα ποσά του αναβαλλόμενου φόρου που κατέχει η κάθε τράπεζα στα κεφάλαιά της, αλλά και το ύψος των προβλέψεων που έχει σχηματίσει για την κάλυψη των επισφαλών δανείων της. Στο πλαίσιο αυτό, το σχέδιο θα μπορεί να ευνοήσει τις τράπεζες που δεν έχουν επιβαρύνει την κερδοφορία τους με λήψη ικανών προβλέψεων για να διασφαλίσουν τον πιστωτικό κίνδυνο των χαρτοφυλακίων τους στο παρελθόν και με τον "αέρα" του DTC, θα μπορέσουν τώρα να σβήσουν ζημιές από κόκκινα δάνεια.

Τα σημεία που θα διερευνήσει η Lazard

Το σχέδιο της ΤτΕ θα εξεταστεί εξονυχιστικά από τη Lazard για λογαριασμό του Δημοσίου, καθώς ευθύς εξαρχής θα πρέπει να προκύπτει ότι δεν προσκρούει στους κοινοτικούς κανόνες και άρα μπορεί να έχει πιθανότητες να μην απορριφθεί από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν. Θα πρέπει, συγκεκριμένα, να αποδειχθεί πώς ο χειρισμός του αναβαλλόμενου φόρου – στην ουσία χρήματα που χρωστούν οι τράπεζες στο Δημόσιο – θα χρησιμοποιηθεί για να σβήσουν οι τράπεζες ζημιές από κόκκινα δάνεια, χωρίς αυτό να συνιστά κρατική βοήθεια (state aid). Σημειώνεται ότι οποιαδήποτε κρατική βοήθεια δοθεί σε τράπεζα ενεργοποιεί αυτομάτως την εφαρμογή της οδηγίας για την εξυγίανση τραπεζών (BRRD), πλήττοντας τους καταθέτες της τράπεζας.

Αμέσως επόμενο σημείο διερεύνησης της πρότασης είναι το δημοσιονομικό κόστος που θα έχει, δηλαδή πόσο θα επιβαρύνει τον Έλληνα φορολογούμενο. Η πρόταση της ΤτΕ προβλέπει ότι οι τιτλοποιήσεις των NPLs θα συνοδεύονται από κρατική εγγύηση προκειμένου να καλύπτεται η ζημία που θα προκύπτει μεταξύ της τιμής μεταφοράς τους στην AMC (λογιστική τιμή) και της τιμής πώλησης σε επενδυτή (τιμή αγοράς). Ωστόσο, σε αντίθεση με τον "Ηρακλή" όπου η κρατική εγγύηση συνοδεύει το "φιλέτο" της τιτλοποίησης, συγκεκριμένα τους senior τίτλους που έχουν λάβει rating ΒΒ-, το σχέδιο της ΤτΕ δεν προβλέπει καμία πιστοληπτική αξιολόγηση των τίτλων.

Δημιουργείται, έτσι, θολό τοπίο για το ύψος της τελικής ζημιάς που μπορεί να δημιουργηθεί από την πώληση των τίτλων (άρα και απροσδιόριστο ύψος τελικής ζημίας για το Δημόσιο που θα έχει δώσει την εγγύηση) και προφανώς, είναι δεδομένο ότι, χωρίς πιστοληπτική αξιολόγηση (rating) των τιτλοποιήσεων, οι τράπεζες θα "ξεφορτώσουν" στην AMC τα δάνεια χειρότερης ποιότητας.

Σημειώνεται ότι το τοπίο για την τελική ζημιά του Δημοσίου είναι θολό και για το πόσο χρονικό διάστημα αυτή θα υφίσταται, αφού ουδείς γνωρίζει το ύψος των κόκκινων δανείων που θα υπάρχουν το 2023. Τότε υποθετικά θα μπορεί να ξεκινήσει να λειτουργεί η AMC, αφού πρόκειται για εγχείρημα που απαιτεί 2 – 3 χρόνια υλοποίησης (ενδεικτικά στην Ιρλανδία, η μεταφορά των δανείων στην ΝΑΜΑ πήρε πάνω από 3,5 χρόνια).

Ακόμη και η πρόβλεψη του σχεδίου της ΤτΕ ότι οι τράπεζες θα πληρώνουν προμήθεια έναντι της εγγύησης που θα λαμβάνουν από το Δημόσιο, δημιουργεί προβληματισμό, αφού οι επενδυτές θα "αποτιμούν" το ρίσκο του χαρτοφυλακίου ταυτίζοντάς το με το ρίσκο της τράπεζας. Σημειώνεται ότι οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν επενδυτική βαθμίδα. Το ελληνικό Asset Protection Scheme "Ηρακλής" που κατάφερε να πάρει την έγκριση των ευρωπαϊκών αρχών και να λειτουργήσει, το πέτυχε γιατί εξασφάλισε για τις τιτλοποιήσεις rating επενδυτικής βαθμίδας. Αυτός είναι και ο λόγος που στον "Ηρακλή" η προμήθεια πληρώνεται από τους Servicers και όχι από τις τράπεζες.

Το σχέδιο της ΤτΕ

Όπως έχει γράψει το Capital.gr, σύμφωνα με το σχέδιο της ΤτΕ, η μεταφορά των κόκκινων δανείων στην AMC θα διενεργείται στην καθαρή λογιστική τους αξία και έναντι αυτών, η τράπεζα θα λαμβάνει ομολογίες χωρίς rating. Η AMC θα τιτλοποιεί το χαρτοφυλάκιο σε τίτλους υψηλής, μεσαίας και χαμηλής διαβάθμισης και θα πουλά σε επενδυτή τουλάχιστον το 50% των τίτλων υψηλής διαβάθμισης (senior notes) και ενδεχομένως τμήμα των τίτλων μεσαίας διαβάθμισης (mezzanine notes).

Για τη διευκόλυνση της πώλησης και προκειμένου να καλύπτεται η διαφορά μεταξύ της αξίας των τίτλων με την οποία τα δάνεια έχουν μεταβιβαστεί στην AMC και της τιμής στην οποία θα τα αγοράζει ο επενδυτής, οι τίτλοι θα συνοδεύονται με κρατική εγγύηση. Έναντι προμήθειας από τις τράπεζες, η κρατική εγγύηση θα καλύπτει τη ζημιά που θα προκύπτει από την πώληση των NPLs σε τιμές αγοράς (λόγω διαφοράς με το net book value). Οι τράπεζες θα έχουν τη δυνατότητα να εγγράφουν τις ζημίες τμηματικά σε βάθος πενταετίας, ενώ η πληρωμή της εγγύησης στο Δημόσιο θα γίνεται  με διαγραφή από την τράπεζα ισόποσης αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης.

Πηγή: capital.gr