Στο 1 τρισ. το έλλειμμα των 19 χωρών της Ευρωζώνης

Το ιλιγγιώδες ποσό του 1 τρισ. ευρώ πλησιάζει το άθροισμα των δημοσιονομικών ελλειμμάτων των 19 χωρών της Ευρωζώνης, καθώς οι κυβερνήσεις τους παραβιάζουν όσο ποτέ τους στόχους της δημοσιονομικής πειθαρχίας προκειμένου να αντιμετωπίσουν την πανδημία.

Οπως επισημαίνει σχετικό δημοσίευμα των Financial Times, τα σχέδια προϋπολογισμού που υπέβαλαν τα κράτη-μέλη στην Κομισιόν και δημοσιεύθηκαν στην ιστοσελίδα της καταδεικνύουν πως η Ευρωζώνη στο σύνολό της θα έχει συνολικό δημοσιονομικό έλλειμμα 976 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 8,9% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης όπως αυτό διαμορφώνεται φέτος.

Αυτό σημαίνει ότι τα δημοσιονομικά ελλείμματα στους προϋπολογισμούς του τρέχοντος έτους θα είναι σχεδόν δεκαπλάσια εκείνων του περασμένου έτους αλλά και των αρχικών προβλέψεων της Κομισιόν για το 2020.

Οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης προεξοφλούν πως τα δημοσιονομικά τους ελλείμματα θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα ακόμη και το 2021, οπότε ευελπιστούν πως θα ανακάμψουν οι οικονομίες τους. Προβλέπουν ελλείμματα που θα πλησιάζουν τα 700 δισ. ευρώ ή στο 6% του ΑΕΠ. Το αμέσως προηγούμενο ρεκόρ που έχουν σημειώσει τα δημοσιονομικά ελλείμματα της Ευρωζώνης ήταν προ δεκαετίας.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΚΤ, τότε είχαν φτάσει στο 6,6% του ΑΕΠ και ήταν η γενεσιουργός αιτία της κρίσης χρέους που ακολούθησε στην  Ευρωζώνη, καθώς ενέσπειραν ανησυχία στους επενδυτές και οδήγησαν τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων στα ύψη. Στην παρούσα φάση, πάντως, τα υψηλά επίπεδα των ελλειμμάτων δεν έχουν προκαλέσει παρά ελάχιστες αντιδράσεις επενδυτών ή πολιτικών που προειδοποίησαν για τους κινδύνους των αυξημένων δαπανών και του μεγάλου χρέους.

Την περασμένη εβδομάδα υποχώρησαν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων Ελλάδας και Ιταλίας και βέβαια το οφείλουν στο γιγαντιαίο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων που επιστράτευσε η ΕΚΤ. Την Κυριακή η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ χαρακτήρισε προφανές ότι «τα έκτακτα μέτρα στήριξης είτε τα δημοσιονομικής φύσης είτε της νομισματικής πολιτικής πρέπει να παραμείνουν σε ισχύ για όσο χρειαστεί». Η κ. Λαγκάρντ προσέθεσε μάλιστα πως «διαφορετικά, διακινδυνεύουμε να υπάρξει έλλειψη θέσεων εργασίας, να χαθούν βιώσιμες επιχειρήσεις και να διευρυνθεί περαιτέρω η ανισότητα».

Σχολιάζοντας, άλλωστε, η Κάρμεν Ράινχαρντ, επικεφαλής των οικονομολόγων της Παγκόσμιας Τράπεζας, τόνισε πως πρώτα κάνεις τον πόλεμο και μετά κοιτάς πώς θα τον πληρώσεις. Οπως σχολιάζει η βρετανική εφημερίδα, η χαλαρή αυτή στάση με την οποία αντιμετωπίζεται η στροφή από τη δημοσιονομική πειθαρχία στις θεαματικές δαπάνες συνοψίστηκε στην ετήσια σύνοδο του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Τα στελέχη των δύο διεθνών πιστωτών ενεθάρρυναν τις χώρες να αδιαφορήσουν για την ανάληψη μεγάλου όγκου χρέους προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον οικονομικό αντίκτυπο της πανδημίας. Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται, άλλωστε, και οι οικονομολόγοι του ιδιωτικού τομέα, με τον Μάρκο Βάλι, επικεφαλής των οικονομολόγων της τράπεζας UniCredit, να υπογραμμίζει πως «οι κυβερνήσεις δεν έχουν τώρα εναλλακτική και το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να δαπανούν όσο χρειάζεται για να στηρίξουν τις οικονομίες τους και να περιορίσουν τις μακροπρόθεσμες απώλειες».

Την περασμένη εβδομάδα το ΔΝΤ προέβλεψε πως το χρέος της Ευρωζώνης έχει αυξηθεί κατά περισσότερο από 15 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με τα επίπεδα του περασμένου έτους και θα φθάσει στο 100% του ΑΕΠ φέτος όπως και το 2021. Σύμφωνα πάντα με το ΔΝΤ, σε παγκόσμιο επίπεδο οι κυβερνήσεις έχουν από την αρχή του έτους αυξήσει τις δαπάνες ή έχουν μειώσει τους φόρους κατά 11,7 τρισ. δολάρια συνολικά. Το ποσό αυτό ισοδυναμεί με το 12% του παγκόσμιου ΑΕΠ.

Στο πλαίσιο των έκτακτων δαπανών, οι ηγέτες της Ε.Ε. συμφώνησαν τον Ιούλιο σε ένα πρόγραμμα κοινού δανεισμού ύψους 750 δισ. ευρώ, στη θέσπιση του Ταμείου Ανάπτυξης που θα αναλάβει για λογαριασμό τους η Κομισιόν. Τα κεφάλαια που θα αντληθούν προορίζονται για τη στήριξη όσων χωρών έχουν υποστεί τη μεγαλύτερη ζημία από την πανδημία. Τις τελευταίες εβδομάδες ανέκυψαν διαφωνίες ανάμεσα στη γερμανική προεδρία και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς επικρατεί ανησυχία για το ενδεχόμενο να καθυστερήσει η ενεργοποίηση του Ταμείου Ανάπτυξης.

Στο μεταξύ, το δεύτερο κύμα της πανδημίας σε όλη την Ευρώπη έχει ήδη εξωθήσει ορισμένες κυβερνήσεις να λάβουν νέα περιοριστικά μέτρα και επικρατεί μεγάλη ανησυχία για το ενδεχόμενο διπλής ύφεσης. Ως εκ τούτου οι ηγεσίες των ευρωπαϊκών χωρών δεν δείχνουν καμία διάθεση να περιορίσουν τις δαπάνες για να αποτρέψουν μια αύξηση του χρέους τους. Οπως επισημαίνουν, πάντως, οικονομικοί αναλυτές, κάποια στιγμή οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα πρέπει να αρχίσουν να συζητούν πώς θα χειριστούν στο μέλλον το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης και τους κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας των οποίων την ισχύ έχουν αναστείλει από την αρχή της κρίσης της πανδημίας.

Πηγή: www.kathimerini.gr