Εάν η Αμερική ήταν στην Αφρική

Του Reuben E. Brigety II

Τον Απρίλιο του 2013, όταν ήμουν αναπληρωτής βοηθός Υπουργός Εξωτερικών για τις Αφρικανικές Υποθέσεις, συνόδευα τον πρώην πρέσβυ των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη και Δήμαρχο της Ατλάντα, Andrew Young, σε μια συνάντηση με τον πρόεδρο της Ζιμπάμπουε, Ρόμπερτ Μουγκάμπε. Τότε ο υπουργός Εξωτερικών, Τζον Κέρι, μας έστειλε στην Χαράρε για να πείσουμε τον Μουγκάμπε να επιτρέψει ελεύθερες και δίκαιες εκλογές αργότερα εκείνο το καλοκαίρι. Για χρόνια, οι εκλογές στην Ζιμπάμπουε είχαν αμαυρωθεί από βία, εκφοβισμό ψηφοφόρων, και χειραγώγηση του νομικού συστήματος από το κυβερνών κόμμα, το Πατριωτικό Μέτωπο της Αφρικανικής Εθνικής Ένωσης της Ζιμπάμπουε (ZANU-PF). Εάν ο Μουγκάμπε και οι άνθρωποί του συγκρατούντο από τέτοιες τακτικές στις επερχόμενες εκλογές, είπαμε στον πρόεδρο της Ζιμπάμπουε, οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν διατεθειμένες να χαλαρώσουν τις κυρώσεις που είχαν επιβληθεί από το 2001 και να ομαλοποιήσουν πλήρως τις σχέσεις με την χώρα του. Ο Mugabe και ο Young γνωρίζονταν πολύ καλά από τις συναρπαστικές μέρες που ακολούθησαν την ανεξαρτησία της Ζιμπάμπουε από το Ηνωμένο Βασίλειο. Λέγεται ότι ο Young ήταν ο μόνος άνθρωπος που υπήρχε στην γη τον οποίο ο Mugabe θα άκουγε με μια φιλική και πρόθυμη διάθεση.

Ο Μουγκάμπε μας άκουσε, αλλά δεν ακολούθησε τις συμβουλές μας. Στις 31 Ιουλίου 2013, ο πρόεδρος της Ζιμπάμπουε επανεκλέχθηκε για έκτη θητεία εν μέσω ισχυρισμών για εκτεταμένες παρατυπίες στις εκλογές. Το ZANU-PF κέρδισε πλειοψηφία των δύο τρίτων στο Κοινοβούλιο. Λίγο περισσότερο από τέσσερα χρόνια αργότερα, ο Μουγκάμπε ανατράπηκε σε πραξικόπημα από μέλη του κόμματός του. Πέθανε στην εξορία στην Σιγκαπούρη το 2019.

Ως διπλωμάτης των ΗΠΑ στην Αφρική, ήγειρα συχνά τις ανησυχίες μου στους Αφρικανούς συνομιλητές μου για την ποιότητα των εκλογών και την κατάσταση της δημοκρατίας στις χώρες τους. Από την Κένυα ως το Καμερούν, από το Μπουρούντι έως τη Μπουρκίνα Φάσο, οι συνάδελφοί μου και εγώ μιλούσαμε οπουδήποτε βλέπαμε την δημοκρατία να απειλείται. Ενθαρρύναμε τους Αφρικανούς ηγέτες να τηρούν το κράτος δικαίου και να αποφεύγουν την βία εναντίον του λαού τους. Ζητούσαμε από τους απλούς Αφρικανούς πολίτες να βάλουν στην άκρη τις φυλετικές τους σχέσεις και να ψηφίζουν για το κοινό καλό των χωρών τους. Και συμβουλέψαμε τα τοπικά μέσα ενημέρωσης να εμμείνουν στην αναφορά των γεγονότων και να αποφεύγουν να τροφοδοτούν τις φλόγες της θρησκευτικής εχθρότητας.

Αυτή η δέσμευση δεν είναι μοναδική στην διπλωματία των ΗΠΑ στην Αφρική. Υπό ρεπουμπλικανικές και δημοκρατικές διοικήσεις, οι διπλωμάτες των ΗΠΑ υπερασπίζονται εδώ και καιρό την δημοκρατία σε όλο τον κόσμο -στην Λατινική Αμερική, την Ανατολική Ευρώπη, την Κεντρική Ασία, τη Μέση Ανατολή και πέραν αυτής. Και σε οποιαδήποτε από αυτές τις περιοχές, εάν οι διπλωμάτες των ΗΠΑ παρατηρούσαν τα ίδια ενοχλητικά σημάδια που εκτίθενται επί του παρόντος στις Ηνωμένες Πολιτείες, θα χτυπούσαν τον διπλωματικό συναγερμό στα υψηλότερα επίπεδα διακυβέρνησης.

ΕΤΟΙΜΟ ΝΑ ΕΚΡΑΓΕΙ

Τις παραμονές των προεδρικών εκλογών του 2020, οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν αναμφισβήτητα τον μεγαλύτερο κίνδυνο εμφύλιων αναταραχών και βίαιων εξεγέρσεων από το 1860, όταν 11 πολιτείες αρνήθηκαν να αποδεχθούν την εκλογή του Αβραάμ Λίνκολν ως προέδρου και τελικά αποχώρησαν από την Ένωση. Οι Αμερικανοί πολίτες είναι οπλισμένοι, με ρεκόρ πωλήσεων πυροβόλων όπλων κατά την διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού, ειδικά από αγοραστές όπλων για πρώτη φορά. Οι κομματικές προτιμήσεις έχουν σκληρυνθεί σε τέτοιο βαθμό που τώρα μοιάζουν με φυλετικές διαιρέσεις, καθιστώντας φαινομενικά αδύνατο για τους Αμερικανούς να βρουν προσωπικό ή πολιτικό κοινό έδαφος μεταξύ των κομματικών γραμμών. Ξένοι αντίπαλοι χρησιμοποιούν το «bot farms» [στμ: διαδικτυακά εικονικά «ρομπότ» που εκτελούν σχετικά απλές αλλά ταχέως επαναλαμβανόμενες εργασίες στο ίντερνετ] για να διαδώσουν παραπληροφόρηση που θα διαιρέσει περαιτέρω το εκλογικό σώμα. Το ποσοστό των Αμερικανών που δεν έχουν καμία εμπιστοσύνη στα μέσα ενημέρωσης [1] βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο όλων των εποχών.

Οι πιθανότητες εκλογικής βίας στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν εμφανείς εδώ και μήνες. Κατά την διάρκεια των διαδηλώσεων κατά της φυλετικής αδικίας και των περιορισμών του κορωνοϊού αυτό το καλοκαίρι, οι πολίτες συγκρούστηκαν μεταξύ τους και με την αστυνομία. Στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, μη ταυτοποιημένες «δυνάμεις ασφαλείας» έσυραν διαδηλωτές μέσα σε φορτηγά χωρίς διακριτικά. Στο Σιάτλ, αριστεροί διαδηλωτές κατέλαβαν ένα ολόκληρο τμήμα της πόλης, δημιουργώντας μια λεγόμενη αυτόνομη ζώνη στην οποία απαγορευόταν να εισέλθουν οι τοπικές Αρχές. Ένας 17χρονος αντιδιαδηλωτής πυροβόλησε και σκότωσε δύο άοπλους ανθρώπους και τραυμάτισε έναν τρίτο στην Kenosha του Ουισκόνσιν. Μέλη των ακροδεξιών «boogaloo bois» δολοφόνησαν αξιωματικούς της επιβολής του νόμου στο Όκλαντ και την Σάντα Κρουζ. Και στο Μίσιγκαν, το FBI εξάρθρωσε μια συνωμοσία από μέλη μιας δεξιάς πολιτοφυλακής για να απαγάγει την Δημοκρατική κυβερνήτη της πολιτείας, Gretchen Whitmer, και να την δικάσει για προδοσία.

Τις τελευταίες εβδομάδες πριν από τις εκλογές, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κάλεσε τους υποστηρικτές του να απορρίψουν οποιοδήποτε αποτέλεσμα εκτός από τη νίκη του. Σε ένα έτος κατά το οποίο ένας αριθμός ρεκόρ Αμερικανών ψήφισε μέσω ταχυδρομείου εξαιτίας της πανδημίας, ο Τραμπ έχει επανειλημμένα ισχυριστεί ότι οι ψήφοι δι’ αλληλογραφίας είναι εγγενώς παράνομοι, θέτοντας τα θεμέλια για να ισχυριστεί ότι οι εκλογές ήταν «νοθευμένες» αν δεν νικήσει. Τόσο αυτός όσο και ο αντιπρόεδρος Mike Pence αρνήθηκαν να δεσμευτούν για μια ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας, τη μόνη φορά στην αμερικανική ιστορία που ένα μεγάλο κόμμα που διαγωνίζεται για την προεδρία -πόσω μάλλον ο σημερινός ένοικος του Λευκού Οίκου- δεν έχει δεσμευτεί να τιμήσει αυτήν την ιερή παράδοση της δημοκρατίας. Για πρώτη φορά στη μνήμη, οι Ηνωμένες Πολιτείες κινδυνεύουν να υποστούν αμφισβητούμενες εκλογές με πιθανώς βίαια επακόλουθα.

Κάθε προεδρική εκλογή προσφέρει μια επιλογή για το μέλλον. Οι εκλογές του 2020, όχι λιγότερο από οποιεσδήποτε προηγούμενες εκλογές, παρουσιάζουν διαφορετικά οράματα για την αμερικανική κοινωνία στο εσωτερικό και την εμπλοκή των ΗΠΑ στο εξωτερικό. Οι λογικοί και καλοπροαίρετοι άνθρωποι μπορούν να διαφωνήσουν για κάθε είδους σημαντικά ζητήματα εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής. Πρέπει να ψηφίσουν ανάλογα. Ωστόσο, ανεξάρτητα από το ποιος θα κερδίσει τον Λευκό Οίκο, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να ολοκληρώσουν αυτήν την εκλογική περίοδο με την δημοκρατία τους ανέπαφη. Προς το παρόν, αυτό δεν είναι σίγουρο.

ΑΚΟΛΟΥΘΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΤΗΝ ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΜΑΣ

Σε αυτή την στιγμή της κρίσης για την αμερικανική δημοκρατία, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να λάβουν υπόψη τους την συμβουλή που εδώ και χρόνια έχουν μοιράσει σε εύθραυστες κυβερνήσεις στην Αφρική και σε όλο τον κόσμο. Αυτό σημαίνει να απαιτήσουν από τους Αμερικανούς πολίτες το ίδιο πνεύμα πολιτικής συμμετοχής που οι διπλωμάτες των ΗΠΑ επιδιώκουν να εμπνεύσουν σε πολίτες σε ξένες χώρες και να απαιτήσουν από τους ηγέτες των ΗΠΑ τον ίδιο σεβασμό για το κράτος δικαίου που απαιτούν από ξένους ηγέτες.

Οι Αμερικανοί κάθε πολιτικής τάξης πρέπει κατηγορηματικά να καταδικάσουν την βία εναντίον ανθρώπων και περιουσιών σε όλες τις περιστάσεις, καθιστώντας σαφές ότι οι Αμερικανοί δεν επιλύουν τις πολιτικές διαφορές τους με την κάνη ενός όπλου ή ρίχνοντας πέτρες στο δρόμο. Σε μια δημοκρατία, κάθε ψήφος λέγεται ότι έχει σημασία. Κάθε φωνή έχει σημασία, επίσης. Στις προσωπικές συνομιλίες και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι Αμερικανοί πρέπει να υπενθυμίζουν ο ένας στον άλλο ότι δεν υπάρχει λόγος, όσο κι αν είναι ευγενής, για τον οποίο δικαιολογείται η βία -ούτε καν η φυλετική δικαιοσύνη ή η ατομική ελευθερία.

Σίγουρα, θα υπάρχουν μερικοί που μιλούν και ενεργούν διαφορετικά. Αλλά όσο περισσότερα άτομα μιλούν ενάντια σε μια τέτοια παρεκκλίνουσα συμπεριφορά, τόσο πιο πιθανό είναι εκείνοι που έχουν την τάση προς την βία θα πεισθούν ότι το να εμπλακούν με τους συμπολίτες τους χωρίς βία είναι η πιο πατριωτική πορεία δράσης. Εάν η κυβέρνηση των ΗΠΑ μπορεί να ενθαρρύνει τον λαό του Σουδάν να αντιμετωπίσει έναν βίαιο δικτάτορα όπως ο Omar al-Bashir μέσω μη βίαιης διαμαρτυρίας, τότε σίγουρα οι Αμερικανοί μπορούν να επιμείνουν οι συμπολίτες τους να διαχειρίζονται τις πολιτικές διαφωνίες με παρόμοια αυτοσυγκράτηση.

Οι Αμερικανοί πρέπει να απαιτήσουν να διεξαχθούν οι εκλογές και τα επακόλουθά τους σύμφωνα με το κράτος δικαίου. Τα αρχικά αποτελέσματα μπορεί να χρειαστούν ημέρες για να δημοσιοποιηθούν και πολλές εβδομάδες θα μπορούσαν να περάσουν πριν επιλυθούν τυχόν νομικά προβλήματα -εν μέρει λόγω του ασυνήθιστα υψηλού αριθμού ψήφων μέσω ταχυδρομείου. Η νομική διαμάχη σε αυτές τις εκλογές θα μπορούσε να κάνει αυτό που ακολούθησε τις εκλογές του 2000 στην Φλόριντα να μοιάζει με κάτι πανεύκολο. Σε μια τέτοια στιγμή αβεβαιότητας, οι Αμερικανοί πρέπει να επιμείνουν στην διαφάνεια στην διαλογή των ψήφων και στην αυστηρή τήρηση τόσο των πολιτειακών εκλογικών νόμων όσο και των ομοσπονδιακών συνταγματικών απαιτήσεων. Πρέπει επίσης να επιμείνουν στην λογοδοσία της αστυνομίας και των ιδιωτικών δυνάμεων ασφαλείας [2] εάν παρεμβαίνουν σε μέλη του κοινού που ασκούν ειρηνικά την ελευθερία έκφρασης ή το δικαίωμα ψήφου.

Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Οι Αμερικανοί πρέπει να καλέσουν τους εκλεγμένους αντιπροσώπους τους και να δημοσιεύσουν στους λογαριασμούς τους στα κοινωνικά μέσα (social media). Θα πρέπει να μιλήσουν με συγγενείς στο δείπνο των Ευχαριστιών και να καλέσουν σε ραδιοφωνικές εκπομπές. Είναι σημαντικό οι Αμερικανοί να επιδείξουν μια συντριπτική λαϊκή συναίνεση ότι δεν θα ανεχθούν την υπονόμευση της εκλογικής διαδικασίας των ΗΠΑ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ζήτησαν τίποτε λιγότερο από τους πολίτες της Κένυας και τους ηγέτες τους κατά την διάρκεια των βίαιων αμφισβητήσεων εκλογών του 2007 και κατά την διάρκεια κάθε εκλογικής διαδικασίας έκτοτε. Και οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να ζητήσουν το ίδιο από τον εαυτό τους τώρα.

Ομοίως, ανεξάρτητα από το ποιον υποστηρίζουν στις επερχόμενες εκλογές, όλοι οι Αμερικανοί πρέπει να επιμείνουν ότι και οι δύο υποψήφιοι να δεσμευθούν για μια ειρηνική και συνταγματική μεταβίβαση εξουσίας στις 20 Ιανουαρίου 2021. Το ότι ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών δεν έχει ακόμη δεσμευτεί είναι πολύ ανησυχητικό. (Προς τιμήν τους, ορισμένα μέλη του κόμματος του Τραμπ απαιτούν [3] να το πράξει). Ο αμερικανικός λαός πρέπει να καταστήσει σαφές ότι η ειρηνική μεταβίβαση εξουσίας είναι αδιαπραγμάτευτη. Αμερικανοί διπλωμάτες μετέφεραν ακριβώς αυτό το μήνυμα στο Μαλάουι μετά τον θάνατο του προέδρου Bingu wa Mutharika το 2012 και στη Νιγηρία αφότου ο Muhammadu Buhari νίκησε τον νυν πρόεδρο Goodluck Jonathan το 2015 -την πρώτη φορά στην ιστορία της Νιγηρίας που ένας νυν πρόεδρος υπέστη ήττα στις εκλογές και έφυγε εθελοντικά από την εξουσία. Και στις δύο περιπτώσεις, η πίεση των ΗΠΑ συνέβαλε στην διασφάλιση ειρηνικών και συνταγματικών μεταβιβάσεων εξουσίας. Όσο εκπληκτικό κι αν είναι ότι οι Αμερικανοί δεν μπορούν πλέον να βασίζονται στον ηγέτη τους να σεβαστεί το Σύνταγμα και την βούληση του λαού, πρέπει να επιμένουν ότι αυτά τα βασικά πρότυπα δημοκρατίας ισχύουν για την χώρα τους.

Σπάνια στην ιστορία των ΗΠΑ τα στοιχήματα ήταν τόσο υψηλά. Οι σειρήνες του συναγερμού χτυπούν και τα προειδοποιητικά σημάδια είναι απτά για να τα δει ο οποιοσδήποτε. Αυτό που διακυβεύεται στις εκλογές του 2020 δεν είναι απλώς η επιλογή ενός προεδρικού υποψηφίου, αλλά η ανθεκτικότητα της ίδιας της δημοκρατίας των ΗΠΑ. Για να αποφευχθεί το είδος της εκλογικής καταστροφής που έχει τόσο συχνά τραβήξει την προσοχή των διπλωματών των ΗΠΑ στην Αφρική και αλλού, οι Αμερικανοί πολίτες πρέπει τώρα να κάνουν επειγόντως αυτό για το οποίο ξόδεψα ένα μεγάλο μέρος της διπλωματικής μου καριέρας προτρέποντας τους Αφρικανούς πολίτες να κάνουν -να απαιτήσουν από τους πολιτικούς ηγέτες να σεβαστούν τους δημοκρατικούς κανόνες και να υποστηρίζουν το κράτος δικαίου. Οι Αμερικανοί πρέπει να ακολουθήσουν την συμβουλή που έδωσαν τόσο συχνά σε άλλους και να θέσουν την διαφύλαξη της δημοκρατίας πάνω από τις σκληροπυρηνικές κομματικές τους προτιμήσεις.

Πηγή: capital.gr