Αρχική | Χ&Α | Χ&Α - Επικαιρότητα | Η "ακτινογραφία" των μετοχών στο Χρηματιστήριο - Τί μας δείχνει η ανάλυση των τιμών των μετοχών

Η "ακτινογραφία" των μετοχών στο Χρηματιστήριο - Τί μας δείχνει η ανάλυση των τιμών των μετοχών

30/12/2020 09:50 Γιάννης Σιάτρας

Μέγεθος γραμμάτων:

Το Άρθρο
Σχόλια ( 0 )

(Το παρόν άρθρο αποτελεί τμήμα της ύλης του τεύχους 203 του περιοδικού ΧΡΗΜΑ & ΑΓΟΡΑ - Δημοσιεύθηκε στις 8/2/2019)

Το άρθρο αυτό, δημοσιεύτηκε στις αρχές του Φεβρουαρίου 2019, για να υποστηρίξει ότι, κατά τα χρόνια από το 2016 έως και το 2018, οι τιμές ενός μεγάλου αριθμού μετοχών αυξάνονταν, χωρίς αυτό να απεικονίζεται απόλυτα στους χρηματιστηριακούς δείκτες. Αναλύοντας τις τιμές των μετοχών, διαπιστώναμε ότι σημειώνονταν, έστω και με αργό ρυθμό, μία σταδιακή μετατόπιση των τιμών, προς ανώτερα επίπεδα.
Με τη βοήθεια και των τραπεζικών μετοχών, οι οποίες μέχρι τότε σημείωναν υποχώρηση, από το Φεβρουάριο του 2019, η αγορά κινήθηκε ανοδικά.
Εκτιμούμε ότι, η αναδημοσίευση του άρθρου αυτού σήμερα, βοηθά στην αντίληψη της μακροχρόνιας κίνησης των τιμών, οι οποίες έχουν απομακρυνθεί οριστικά από τα επίπεδα της κρίσης των περασμένων ετών.

Παράλληλα, η μελέτη αυτή υποστηρίζει τη θέση του περιοδικού ΧΡΗΜΑ & ΑΓΟΡΑ, ότι, από το έτος 2016 εισήλθε σε ένα νέο μακροχρόνιο κύκλο της ιστορίας του, έναν κύκλο που, όπως και οι προηγούμενοι ανάλογοι, θα διαρκέσει μερικές δεκαετίες, αφού, από τη φύση τους, οι κύκλοι αυτοί εξελίσσονται αργά. Στην αρχή αυτού του κύκλου εξακολουθούμε να βρισκόμαστε και σήμερα, ενώ η διακοπή της ανόδου λόγω της πανδημίας της Covid-19 -ένα εξαιρετικά ξαφνικό και απρόβλεπτο γεγονός- αποτέλεσε μία παρένθεση στην εξέλιξη αυτή, η οποία αυτές τις μέρες, κλείνει.

Η “ακτινογραφία” των μετοχών

Τί συμβαίνει στη χρηματιστηριακή αγορά και δεν το έχουμε δει στο Γενικό Δείκτη; Απλούστατα, η αγορά έχει -επιτέλους- αποστασιοποιηθεί από τις εξελίξεις στον τραπεζικό κλάδο και την αρνητική κατάσταση της θέσης των τραπεζών, έχει ήδη προσαρμοστεί στα δεδομένα της ύφεσης και προεξοφλεί τη βελτίωση των συνθηκών της οικονομίας.

Οι μετοχές πλέον πουλιούνται πιο διστακτικά από τους κατόχους τους, αγοράζονται πιο εύκολα και κυρίως, διαχρονικά κινούνται ανοδικά. Αυτοί που, αυτή την περίοδο, ασχολούνται με το Χρηματιστήριο, έχουν παύσει να χάνουν -και κυρίως να χάνουν τόσο εύκολα, όπως στο παρελθόν- κινούνται “επιθετικά” προς ομάδες μετοχών που μπορούν να “χειραγωγηθούν”εύκολα και τοποθετούνται εν όψει μίας καλύτερης χρηματιστηριακής φάσης, στοιχεία που φανερώνουν πώς η ψυχολογία τείνει να μεταβληθεί.

Καθώς η αλλαγή της ψυχολογίας δύσκολα ανιχνεύεται στα στατιστικά του Γενικού Δείκτη ή του όγκου των συναλλαγών, πρέπει να την αναζητήσουμε σε άλλα στοιχεία, περισσότερο “απτά”, αντικειμενικά και αδιαμφισβήτητα:

α) στην άνοδο ενός μεγάλου αριθμού μετοχών, κυρίως μετοχών της χαμηλής κεφαλαιοποίησης

β) στην αλλαγή στις “ομάδες τιμών” των μετοχών

γ) στην αλλαγή στις “ομάδες κεφαλαιοποίησης” των μετοχών

Εξετάσαμε τις μετοχές του Χρηματιστηρίου της Αθήνας, για να δούμε την εξέλιξή τους μέσα στα χρόνια της κρίσης και για να διαπιστώσουμε τη φάση στην οποία βρίσκονται σήμερα. Τα ευρήματά μας είναι σημαντικά και αποκαλυπτικά.

Ως χρονική αφετηρία χρησιμοποιούμε το έτος 2009, επειδή πρακτικά, τότε ξεκίνησε η ελληνική κρίση και από τότε άρχισε να επιταχύνεται η κατάρρευση του Χρηματιστηρίου, αλλά και της ευρύτερης Κεφαλαιαγοράς.

Ανάλυση με βάση την κεφαλαιοποίηση

Διαχωρίσαμε τις μετοχές του Χρηματιστηρίου, από το 2009 έως και σήμερα, με βάση την κεφαλαιοποίησή τους, σε επτά ομάδες: α) κεφαλαιοποίηση έως 20 εκατ. ευρώ, β) από 20 έως 40 εκατομμύρια, γ) από 40 έως 70 εκατομμύρια, δ) από 70 έως 100 εκατομμύρια, ε) από 100 έως 200 εκατομμύρια, στ) από 200 έως 300 εκατομμύρια και ζ) πάνω από 300 εκατομμύρια ευρώ. Εξετάσαμε την εξέλιξη των ομάδων κατά την τελευταία μέρα κάθε έτους, κατά την περίοδο από το 2009 έως και σήμερα . Τα αποτελέσματα εμφανίζονται παρακάτω:

Αριθμός μετοχών σε κάθε ομάδα με βάση την κεφαλαιοποίηση
Έτος	Αριθμός Μετοχών	0-20 εκατ. €	20-40 εκατ. €	40-70 εκατ. €	70-100 εκατ. €	100-200 εκατ. €	200-300 εκατ. €	>300 εκατ. €
4/2/2019	185	98	18	14	8	8	12	27
2018	185	98	20	14	7	7	10	29
2017	199	111	17	14	9	12	7	29
2016	213	133	15	15	5	11	5	29
2015	239	156	17	16	6	10	7	27
2014	245	155	19	21	7	11	7	24
2013	252	158	20	19	6	9	14	26
2012	267	167	23	19	7	15	11	25
2011	275	178	31	16	9	13	8	20
2010	285	163	35	20	9	16	8	34
2009	296	145	42	19	11	26	11	42

Ξεκινώντας από το έτος 2009, παρατηρούμε τη σταδιακή μετατόπιση των εταιριών (μετοχών) προς τα αριστερά, δηλαδή τη διαρκή πτώση της κεφαλαιοποίησης σε ομάδες χαμηλότερου ύψους κεφαλαιοποίησης. Δηλαδή, υποχώρηση των τιμών τους. Αυτό ισχύει έως το 2016. Από το 2016 η τάση αντιστρέφεται. Αυτό γίνεται περισσότερο φανερό αν δούμε τον παραπάνω πίνακα ως ποσοστό επί του κάθε φορά συνολικού αριθμού μετοχών κάθε έτος.

Ποσοστό μετοχών σε κάθε "ομάδα κεφαλαιοποίησης"
Έτος	Αριθμός Μετοχών	0-20 εκατ. €	20-40 εκατ. €	40-70 εκατ. €	70-100 εκατ. €	100-200 εκατ. €	200-300 εκατ. €	>300 εκατ. €
4/2/2019	185	53,0%	9,7%	7,6%	4,3%	4,3%	6,5%	14,6%
2018	185	53,0%	10,8%	7,6%	3,8%	3,8%	5,4%	15,7%
2017	199	55,8%	8,5%	7,0%	4,5%	6,0%	3,5%	14,6%
2016	213	62,4%	7,0%	7,0%	2,3%	5,2%	2,3%	13,6%
2015	239	65,3%	7,1%	6,7%	2,5%	4,2%	2,9%	11,3%
2014	245	63,3%	7,8%	8,6%	2,9%	4,5%	2,9%	9,8%
2013	252	62,7%	7,9%	7,5%	2,4%	3,6%	5,6%	10,3%
2012	267	62,5%	8,6%	7,1%	2,6%	5,6%	4,1%	9,4%
2011	275	64,7%	11,3%	5,8%	3,3%	4,7%	2,9%	7,3%
2010	285	57,2%	12,3%	7,0%	3,2%	5,6%	2,8%	11,9%
2009	296	49,0%	14,2%	6,4%	3,7%	8,8%	3,7%	14,2%

Η εξήγηση του παραπάνω πίνακα είναι εμφανής. Βλέπουμε ότι, το έτος 2009 στο Χρηματιστήριο διαπραγματεύονταν 296 μετοχές. Από αυτές, το 49% ανήκαν στην ομάδα κεφαλαιοποίησης έως 20 εκατομμύρια ευρώ. Το ποσοστό αυτό αυξήθηκε σε 57,2% κατά το 2010 και στο 64,7% κατά το 2011. Δηλαδή, μειώνονταν διαρκώς η κεφαλαιοποίηση όλο και μεγαλύτερου αριθμού μετοχών. Η τάση αυτή φάνηκε ότι διακόπηκε κατά το 2012, αλλά μόνο προσωρινά. Η χειρότερη θέση των μετοχών (από άποψης ύψους κεφαλαιοποίησης) εμφανίζεται στο τέλος του 2015. Από το 2016 αρχίζει μία τάση βελτίωσης που συνεχίζεται έως και σήμερα.

Όμως, η από χρόνο σε χρόνο μεταβολή του αριθμού και του ποσοστού των μετοχών που ανήκουν σε μία ομάδα κεφαλαιοποίησης, δείχνουν μόνον ένα μέρος της πραγματικής εικόνας της χρηματιστηριακής αγοράς. Η εικόνα ολοκληρώνεται αν δούμε και το μέσο όρο της κεφαλαιοποίησης σε κάθε μία από τις ομάδες αυτές.

Μέσος όρος κεφαλαιοποίησης σε κάθε ομάδα (εκατ. ευρώ)
Έτος	Αριθμός Μετοχών	0-20 εκατ. €	20-40 εκατ. €	40-70 εκατ. €	70-100 εκατ. €	100-200 εκατ. €	200-300 εκατ. €	>300 εκατ. €
4/2/2019	185	5,84	30,18	51,31	90,32	142,86	256,63	1.512,80
2018	185	5,69	28,85	53,07	87,18	143,14	246,70	1.355,35
2017	199	4,97	31,71	56,86	87,67	147,67	265,00	1.651,00
2016	213	4,41	31,20	52,87	78,60	142,37	223,80	1.389,00
2015	239	4,51	30,82	54,24	88,83	137,80	250,14	1.535,00
2014	245	4,91	28,74	51,43	93,57	150,82	250,83	1.956,00
2013	252	5,39	27,95	53,58	87,67	150,89	256,36	2.290,04
2012	267	5,98	29,35	52,32	81,71	145,20	258,00	1.040,64
2011	275	5,69	28,87	49,94	87,22	139,62	243,25	960,90
2010	285	6,93	27,60	54,55	88,33	133,81	246,75	1.368,56
2009	296	8,81	27,69	55,42	90,45	148,62	241,46	1.732,00

Σε αυτόν τον πίνακα παρατηρούμε ότι, από το έτος 2009, κάθε χρόνο μειώνεται ο μέσος όρος της κεφαλαιοποίησης της κάθε ομάδας. Δηλαδή, στην πρώτη ομάδα κεφαλαιοποίησης έως 20 εκατομμύρια (η παρατήρηση της οποίας έχει και τη μεγαλύτερη σημασία), δεν αυξάνεται απλά ο αριθμός των μετοχών (εταιριών) που κατατάσσονται σε αυτή, αλλά διαρκώς μειώνεται και ο μέσος όρος της κεφαλαιοποίησης. Έτσι, για παράδειγμα και με τη χρήση των τριών μέχρι τώρα πινάκων, ενώ το 2009 στην ομάδα της χαμηλής κεφαλαιοποίησης (έως 20 εκατ. ευρώ) υπήρχαν 145 μετοχές (49% του συνόλου) με μέσο όρο κεφαλαιοποίησης στα 8,814 εκατομμύρια ευρώ, το 2015, στην ομάδα αυτή υπήρχαν (156 εταιρίες ή το 65,3% του συνόλου) με μέσο όρο κεφαλαιοποίησης που είχε υποχωρήσει στα 4,513 εκατομμύρια ευρώ. Αυτό βεβαίως είναι αποτέλεσμα της διαρκούς μείωσης της τιμής των μετοχών κάθε εταιρίας. Γενικά, ο παραπάνω πίνακας, μας δείχνει το μέγεθος της πτώσης των τιμών.

Η τάση αυτή διαρκεί έως το 2016. Και μεταβάλλεται σημαντικά στα επόμενα χρόνια. Τί σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι, αφ’ ενός μειώνεται το ποσοστό των μετοχών (εταιριών) που ανήκει στην πρώτη ομάδα της πολύ χαμηλής κεφαλαιοποίησης, ενώ παράλληλα, οι εταιρίες της ομάδας αυτής αυξάνουν την κεφαλαιοποίησή τους.

Ανάλυση με βάση τις τιμές των μετοχών

Η ανάλυση της προηγούμενης παραγράφου βασίζεται στην κατηγοριοποίηση των μετοχών με βάση την κεφαλαιοποίησή τους. Ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχει η ανάλυση με βάση τις τιμές των μετοχών.

Αριθμός μετοχών σε κάθε ομάδα με βάση την τιμή της μετοχής
Έτος	Αριθμός Μετοχών	Κάτω από Ον. Αξία	0-0,50 €	0,50-1 €	1-2 €	2-3 €	3-5 €	5-10 €	> 10 €
4/2/2019	185	75	76	25	26	10	16	16	16
2018	185	78	74	28	26	9	16	17	15
2017	199	94	93	25	25	8	16	15	17
2016	213	119	117	28	16	10	14	14	14
2015	239	143	135	27	29	8	16	15	9
2014	244	136	132	36	31	6	13	18	8
2013	252	130	122	39	36	10	12	21	12
2012	267	142	115	63	39	8	15	17	10
2011	275	166	152	46	30	12	14	15	6
2010	285	148	109	69	39	15	24	16	13
2009	296	81	65	80	62	14	29	26	20

Ποσοστό μετοχών σε κάθε "εύρος τιμών"
Έτος	Σύνολο Μετοχών	Κάτω από Ον. Αξία	0-0,50 €	0,50-1 €	1-2 €	2-3 €	3-5 €	5-10 €	πάνω από 10 €
4/2/2019	185	40,5%	41,1%	13,5%	14,1%	5,4%	8,6%	8,6%	8,6%
2018	185	42,2%	40,0%	15,1%	14,1%	4,9%	8,6%	9,2%	8,1%
2017	199	47,2%	46,7%	12,6%	12,6%	4,0%	8,0%	7,5%	8,5%
2016	213	55,9%	54,9%	13,1%	7,5%	4,7%	6,6%	6,6%	6,6%
2015	239	59,8%	56,5%	11,3%	12,1%	3,3%	6,7%	6,3%	3,8%
2014	245	55,7%	54,1%	14,8%	12,7%	2,5%	5,3%	7,4%	3,3%
2013	252	51,6%	48,4%	15,5%	14,3%	4,0%	4,8%	8,3%	4,8%
2012	267	53,2%	43,1%	23,6%	14,6%	3,0%	5,6%	6,4%	3,7%
2011	275	60,4%	55,3%	16,7%	10,9%	4,4%	5,1%	5,5%	2,2%
2010	285	51,9%	38,2%	24,2%	13,7%	5,3%	8,4%	5,6%	4,6%
2009	296	27,4%	22,0%	27,0%	20,9%	4,7%	9,8%	8,8%	6,8%

Στον παραπάνω πίνακα έχει γίνει κατάταξη των μετοχών, με βάση την τιμή τους. Έτσι, βλέπουμε ότι στο τέλος του 2009, το 22% των μετοχών διαπραγματεύονταν σε τιμή κάτω του 0,50 ευρώ και το 27% των μετοχών, σε τιμή μεταξύ 0,50 και 1,00 ευρώ. Δηλαδή, το 49,0% των μετοχών, διαπραγματεύονταν σε τιμή 1,00 ευρώ ή χαμηλότερη. Το ποσοστό αυτό είχε ανέβει στο 67,8% στο 2015, ενώ άρχισε να υποχωρεί από το 2016.

Ας εξετάσουμε όμως και το μέσο όρο της τιμής της κάθε εξεταζόμενης κατηγορίας. Δείτε τον πίνακα:

Μέσος όρος τιμής σε κάθε ομάδα (ευρώ)
Έτος	Σύνολο Μετοχών	Κάτω από Ον. Αξία	0-0,50 €	0,50-1 €	1-2 €	2-3 €	3-5 €	5-10 €	πάνω από 10 €
4/2/2019	185	63	0,194	0,772	1,366	2,463	4,260	7,158	34,678
2018	185	78	0,187	0,744	1,349	2,362	4,276	7,059	35,721
2017	199	94	0,202	0,696	1,506	2,464	4,022	6,953	32,928
2016	213	119	0,177	0,723	1,561	2,572	4,144	6,723	32,795
2015	239	143	0,171	0,719	1,421	2,615	4,009	7,421	42,626
2014	244	136	0,193	0,744	1,518	2,493	3,868	7,337	42,222
2013	252	130	0,196	0,708	1,514	2,475	3,861	7,408	30,885
2012	267	142	0,214	0,674	1,516	2,522	4,045	6,238	26,829
2011	275	166	0,229	0,692	1,394	2,464	3,606	6,963	24,703
2010	285	148	0,275	0,676	1,363	2,515	3,956	7,308	18,949
2009	296	81	0,280	0,730	1,460	2,492	4,123	7,329	20,191

Στον πίνακα αυτόν φαίνεται ότι, στην κατηγορία των μετοχών που είχαν τιμή κάτω από 0,50 ευρώ, ο μέσος όρος της τιμής τους ήταν 0,280 ευρώ. Ο μέσος όρος υποχωρούσε διαρκώς μέχρι και το 2015. Στο τέλος της χρονιάς εκείνης, ο μέσος όρος της τιμής των μετοχών που βρίσκονταν σε αυτή την ομάδα είχε υποχωρήσει στο 0,171 ευρώ. Από το 2016 όμως, άρχισε να βελτιώνεται. Στο τέλος του ο 2016 βρέθηκε στο 0,177 και στο τέλος Ιανουαρίου του 2019 είχε φθάσει στο 0,194. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, αφού δείχνει ότι, από το 2016, όχι μόνον μειώνεται το ποσοστό των μετοχών που έχουν τιμή κάτω από 0,50 ευρώ ή μεταξύ 0,50 και 1,00 ευρώ (προηγούμενος πίνακας), αλλά παράλληλα αυξάνεται και η μέση τιμή τους. Το ίδιο φαινόμενο βελτίωσης, παρατηρείται και στις άλλες κατηγορίες (ομάδες) τιμών.

Σημαντικά είναι επίσης και τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την εξέταση της στήλης με τον αριθμό των μετοχών που διαπραγματεύονται κάτω από την ονομαστική τους αξία. Ο αριθμός αυτός, από 81 (27,4% του συνόλου) στο τέλος του 2009, έφθασε στις 143 (59,8% του συνόλου) στο τέλος του 2015 και σήμερα έχει υποχωρήσει στις 77 (41,6% του συνόλου).

Συμπεράσματα

Η γενικότερη πτωτική τάση στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, με εξαίρεση τον τομέα των τραπεζών, έχει ολοκληρωθεί από το έτος 2016. Αυτό δεν είναι απόλυτα εμφανές από την εξέταση της πορείας του Γενικού Δείκτη. Όμως, στο Γενικό Δείκτη, αφενός εν εξακολουθεί να επιδρά σημαντικά ο τραπεζικός κλάδος και αφετέρου, οι αλλοιώσεις που σημειώνονται στον δείκτη με βάση τους κανόνες σύνθεσής του και στάθμισής του, δεν επιτρέπουν την εξαγωγή αντικειμενικών συμπερασμάτων σε μακροχρόνια βάση, ιδίως σε μία αγορά που υπέστη τεράστιες διακυμάνσεις και ανακατατάξεις

Από την εξέταση της εξέλιξης της κεφαλαιοποίησης και της τιμής των μετοχών (τόσο του συνόλου, όσο -σε ξεχωριστή βάση- αυτών που διαπραγματεύονται συνέχεια από το 2009 έως σήμερα) προκύπτει ότι, από το 2016 έχει ξεκινήσει μία διαδικασία ανατίμησης των τιμών των μετοχών. Το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι περισσότερο ορατό στις μετοχές χαμηλής κεφαλαιοποίησης, οι οποίες άλλωστε, κατά τη φάση της κρίσης, είχαν -άλλες δικαιολογημένα και άλλες αδικαιολόγητα- υποχωρήσει σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα. Η ανατιμητική αυτή κίνηση συνεχίζεται και κατά τη διάρκεια του 2019 και σταδιακά καθίσταται εμφανής.

Άποψή μας είναι ότι, η συνέχιση της πορείας ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας, η εξεύρεση μίας αποτελεσματικής λύσης στο ζήτημα των “κόκκινων” δανείων των τραπεζών και η εκλογική διαδικασία που θα γίνει σε μία ή σε δύο φάσεις εντός του έτους, θα επιτρέψουν τη διατήρηση αυτής της ανατιμητικής διαδικασίας και κατά το 2019 και ότι, η κίνηση αυτή, ενδεχομένως να αποτελέσει τη βάση για την ομαλοποίηση της λειτουργίας της αγοράς και τη σταδιακή αύξηση του αριθμού των επενδυτών, δημιουργώντας παράλληλα τις βάσεις για μία περισσότερο υγιή χρηματιστηριακή αγορά, η οποία θα μπορέσει να προσελκύσει περισσότερους επενδυτές και εταιρίες.

Το περιοδικό ΧΡΗΜΑ & ΑΓΟΡΑ, ήδη από το πρώτο τεύχος μετά την επανακυκλοφορία του, είχε υποστηρίξει ότι, η εξέταση της ιστορικής πορείας της χρηματιστηριακής αγοράς, δείχνει ότι, το Χρηματιστήριο της Αθήνας, ως αντανάκλαση των εξελίξεων και της πορείας της πολιτικής, της οικονομίας και της κοινωνίας, από το έτος 2016 εισήλθε σε ένα νέο μακροχρόνιο κύκλο της ιστορίας του, έναν κύκλο που, όπως και οι προηγούμενοι ανάλογοι, θα διαρκέσει μερικές δεκαετίες.

Δείτε το τεύχος 203 του περιοδικού "Χ&Α"
(ζητήστε δωρεάν κωδικό εισόδου από το xa.eurocapital@gmail.com )