Είναι έτοιμη η Ελλάδα για την 4η βιομηχανική επανάσταση;

Καθώς η 4η βιομηχανική επανάσταση είναι προ των πυλών, αναμένεται μια τεράστια ανακατανομή θέσεων μεταξύ των κρατών, η οποία θα επανακαθορίσει τη διάκριση μεταξύ των πλούσιων βιομηχανικών χωρών του Πρώτου κόσμου και των κρατών που δεν θα ανταπεξέλθουν και θα αρκεστούν de facto σε ρόλους υποδεεστέρους. Ούτω οι βιομηχανικές ανισότητες θα αυξάνονται συνεχώς χωρίς ορατό περιθώριο αντιστροφής και οι αποκλεισμός κρατών από το διεθνοποιημένο σύστημα παραγωγής θα είναι αναπόφευκτος.

Η 4η βιομηχανική επανάσταση θα μεταμορφώσει τη βιομηχανία και τα εξαρτημένα από αυτήν συστήματα, αλλάζοντας ριζικά τη μέχρι τώρα γραμμική πορεία τους και παραγοντοποιώντας τα αποτελέσματα που θα προσφέρει. Ο συνδυασμός τεχνολογιών (Big Data, ΑΙ, Machine Learning) που απαιτείται για τη λειτουργία του νέου αυτού συστήματος θα εξαναγκάσει τη βιομηχανία να επανακαθορίσει τα όρια των πεδίων  δραστηριοποιήσεώς της, αναγκάζοντάς την να αναζητά την καινοτομία σε κάθε βήμα, προκειμένου να  εξασφαλίσει την επιβίωση της.

H σύντηξη των δεδομένων (data fusion) σε συνδυασμό με τα "συνελικτικά νευρωνικά δίκτυα", που αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο της νέας κατάστασης, που θα διαμορφωθεί κατά τον μετασχηματισμό της κοινωνίας, θα επιφέρουν τρομερές αλλαγές στην έννοια της ιδιωτικότητας αλλά και στους συνεκτικούς αρμούς της κοινωνίας, καθιστώντας παρωχημένες τις ιδεολογικές  πατερναλιστικές νόρμες  του πολίτη-καταναλωτή, εργαζομένου, αλλά και του κεφαλαίου, προσομοιώνοντας σε μεγάλο βαθμό την πανοπτική θεωρία του Bentham, ήτοι την απογύμνωση από οιαδήποτε έννοια ιδιωτικότητας, με σκοπό την εξασφάλιση μίας πλασματικής ισορροπίας.

Παράλληλα, η ουσιαστική αποκέντρωση των εξουσιών που θα συντελεστεί λόγω του νέου τεχνολογικού status quo θα θέσει νέες προκλήσεις στα πολιτικά συστήματα διοίκησης,  αναγκάζοντας τα να εξελιχτούν σε πιο προσιτά και διαπερατά, αυξάνοντας τα αντανακλαστικά τους, αφού θα είναι σε διαδικασία συνεχούς ανατροφοδότησης και έλεγχου τους από τον οποιονδήποτε για την τήρηση των δεσμεύσεών τους απέναντι στους πολίτες.

Είναι δε περιττό να αναφερθεί ότι η αναμενόμενη ως άνω κατάσταση θα οδηγήσει στην πλήρη εξαφάνιση του παρασιτικού συστήματος πολιτικής εξυπηρετήσεως που μέχρι τώρα λειτουργούσε στη χώρα και  που αποστερούσε από τους άξιους και ικανούς τη δυνατότητα κοινωνικής ανόδου αναγκάζοντας τους να διαφύγουν στο εξωτερικό.

Στην Ελλάδα κατά τη διαδικασία των προηγουμένων βιομηχανικών επαναστάσεων συνέβη όμως ένα μοναδικό στα σύγχρονα χρονικά παράδοξο. Η Ελλάδα δεν βίωσε ποτέ όλα τα προτερήματα και τις υπεράξιες που προσέφεραν οι προηγούμενες βιομηχανικές επαναστάσεις και ο καπιταλισμός γενικότερα, ήτοι τα βιομηχανικά προϊόντα και αγαθά, την ουσιαστική αναβάθμιση της ποιότητας ζωής, την κοινωνία της αφθονίας, τις  θέσεις εργασίας, την ανάπτυξη, τη μόρφωση  κ.ο.κ, και πέρασε κατευθείαν στον επίλογο και την παρακμή, κληρονομώντας μόνο τα προβλήματα-πληγές που αυτές επέφεραν, όπως ανεργία, βία, εγκληματικότητα, ρατσισμός, ξενοφοβία, ανασφάλεια εργασιακή και φυσική, διάβρωση ηθών.

Στην αυγή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης  ο πήχυς είναι πολύ ψηλά και δεν υπάρχουν τα εχέγγυα ότι η Ελλάδα και το ελληνικό σύστημα εκπαίδευσης - αξιών έχει διαμορφώσει σωστά την κρίσιμη εκείνη μάζα πολιτών που απαιτείται για την αξιοποίηση όλων εκείνων των ευεργετημάτων που θα προσφερθούν σαν αποτέλεσμα, ελαχιστοποιώντας τα  αρνητικά συνεπακόλουθα που αυτή θα επιφέρει by design.

Με βάση την πρότερη εμπειρία, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μην καρπωθούμε τα ευεργετήματα και να περάσουμε απευθείας στις αρνητικές επιπτώσεις που θα φέρουν σαν επακόλουθο οι  αλλαγές που θα συντελεστούν και που εξ ορισμού θα φέρουν τον αποκλεισμό από την εργασία των μη καταρτισμένων, ενώ θα αυξήσουν το βιοτικό επίπεδο αυτών που θα έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα και με τα σωστά εφόδια για να την πραγματώσουν εν τέλει, πυροδοτώντας έτσι αναπόφευκτα κοινωνικές ανισότητες και αναταραχές.

Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και η κοινωνία γενικότερα δεν μοιάζει έτοιμη να καταφέρει να δώσει τα απαραίτητα εφόδια, καθώς ο νεποτισμός στα επαγγέλματα και στις κοινωνικές θέσεις θριαμβεύει. Προς τούτο, απαιτούνται πρώτα ριζικές αλλαγές σε κλασσικές έννοιες όπως η παιδεία και η αξιοκρατία, για να υποδεχθούμε με αξιώσεις τα θετικά της 4ης βιομηχανικής επανάστασης και να μαχηθούμε τα αναπόφευκτα αρνητικά της.

Του Κωνσταντίνου Φράγκου

Πηγή: capital.gr