Το Bitcoin στα 34.000 δολάρια. Και γιατί όχι στα 500.000; Ή ακόμη και στο 1.000.000;

Στα 31.400 δολάρια διαπραγματεύεται το Bitcoin αυτή την ώρα (εδώ). Χθες, είχε φτάσει στα 34.800. Πέρυσι τέτοια μέρα βρισκόταν στα 8.000 δολάρια. Το Μάρτιο είχε υποχωρήσει στα 4.826 δολάρια. Κάποιος αναλυτής, μεγάλου και σπουδαίου οίκου, έγραψε ότι στην επόμενη τριετία ή πενταετία θα φτάσει στα 318.000 χιλιάδες -υποθέτουμε ότι, αν είναι έξυπνος θα είχε πουλήσει όλα τα υπάρχοντά του το Μάρτιο και θα είχε αγοράσει Bitcoins. Κάποιος άλλος, επίσης μεγάλου επενδυτικού οίκου, υπερθεμάτισε και έγραψε χθες ότι θα πάει στα 400.000 δολάρια. Αύριο θα βρεθεί κάποιος να γράψει για 500.000 ή και για 1.000.000. Γιατί όχι. Τη δουλειά τους κάνουν. Και φέρνουν πελάτες και δουλειές στις εταιρίες τους -και αυτοί εισπράττουν τα παχυλά τους bonus.

Και προσπαθούν να πείσουν, εμάς τους άπιστους και τους αφελείς, ότι πρόκειται για ...νόμισμα που θα χρησιμοποιείται και σε συναλλαγές! Το φαντάζεστε; Ένα νόμισμα που έχει μία διακύμανση 800% μέσα σε λιγότερους από 12 μήνες! Μα, αν υπήρχαν τέτοια -μάλιστα παγκόσμια- νομίσματα, ο κόσμος θα είχε τιναχτεί στον αέρα μέσα σε 10 λεπτά της ώρας και η ανθρωπότητα θα γύριζε στην εποχή των σπηλαίων μέσα σε μια βδομάδα.

Μπήκαν, λέει, θεσμικοί επενδυτές στο Bitcoin. Και ότι μεγάλοι επενδυτικοί οίκοι δημιούργησαν ειδικά τμήματα διαπραγμάτευσης και διαχείρισης του Bitcoin, ή και δημιουργούν προϊόντα, “δεμένα” πάνω στο “κρυπτονόμισμα”. Λογικό δεν είναι; Όταν υπάρχει κόσμος που ...τρέχει να προλάβει την ευκαιρία, σημαίνει ότι κινούνται κεφάλαια, δημιουργούνται προμήθειες, αμοιβές και δικαιώματα “υπεραποδόσεων”. Απ’ αυτά ζουν οι “μεγάλοι επενδυτικοί οίκοι”, από τη βλακεία των άλλων (δείτε ένα ωραίο σχετικό άρθρο). Κορόιδα είναι να τα αφήσουν; Οι οίκοι αυτοί πάντα φτιάχνουν, ότι ζητούν οι πελάτες.

Η ουσία είναι ότι οι κεντρικές τράπεζες έχουν πλημμυρίσει τον κόσμο με χρήμα και το χρήμα αυτό κάπου θα πρέπει να βρει διέξοδο για τοποθέτηση. Και το χρήμα, οδεύει παντού. Στα χρηματιστήρια, στα ακίνητα, σε εξαγορές, σε start ups, σε κρυπτονομίσματα, σε ό,τι μπορεί να φανταστεί κάποιος.

Η ιστορία έχει αποδείξει ότι η μανία που δημιουργούν η απληστία και η ανοησία του να πιστεύει κάποιος ότι μπορεί εύκολα να γίνει πλούσιος στις αγορές, δεν έχει όρια. Όμως, κάποια στιγμή, έχουν ένα τέλος. Και όταν θα έρθει το τέλος, ούτε οι “μεγάλοι επενδυτικοί οίκοι” θα χάσουν (αυτοί απλά θα αλλάξουν προσανατολισμό και θα σπεύσουν στο νέο “Ελ Ντοράντο” που κάποια στιγμή, κάπου, θα στηθεί), ούτε οι θεσμικοί επενδυτές (αυτοί θα έχουν βγει), ούτε οι δισεκατομμυριούχοι της Wall Street (αυτοί είναι άπληστοι, αλλά έχουν μυαλό, διαφορετικά, πώς θα έκαναν τα δισεκατομμύρια;). Θα χάσουν οι αφελείς. Επειδή, πραγματικά περί αφέλειας πρόκειται.

Πέρυσι, τέτοιες μέρες, είχα συμμετάσχει σε ένα δημόσιο debate, “Bitcoin: Επενδυτική ευκαιρία ή φούσκα;” με έναν από τους μεγαλύτερους και γνωστότερους υπέρμαχους του Bitcoin στην Ελλάδα, τον αγαπητό μου φίλο Βασίλη Παζόπουλο. Παρά τις πολλές συζητήσεις που είχα από τότε με τον Βασίλη και παρά τις δεκάδες ώρες μελέτης και αναζήτησης στοιχείων που έχω ξοδέψει, εξακολουθώ να πιστεύω τα όσα είχα αναφέρει στην περσινή εκδήλωση.Και μάλιστα, υπερθεματίζω!

(το κείμενο που αφορά στην τοποθέτησή μου)

“Στην εισαγωγή του, ο κ. Γιάννης Σιάτρας ανέφερε ότι το Bitcoin δε συνιστά χρήμα. Για να υποστηρίξει αυτή τη θέση ανέφερε διάφορα παραδείγματα:

α) Όταν προταθεί ως νόμισμα πληρωμής σε κάποια -έστω απλή- συναλλαγή της καθημερινότητας, απορρίπτεται με άμεσο και κατηγορηματικό τρόπο. Η δε άρνηση, θεωρείται ως απόλυτα φυσιολογική τόσο από τον αρνούμενο, όσο και από τον προτείνοντα. Συνεπώς, κάτι το οποίο δε γίνεται ευρέως αποδεκτό και το οποίο δε μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέσο συναλλαγής, δε μπορεί να είναι χρήμα.

β) Το Bitcoin έχει υπόσταση μόνον όταν αυτό είναι αντικείμενο συναλλαγής σε μία αγορά και έχει σχέση ανταλλαγής με κάποιο κανονικό και νόμιμο νόμισμα, συνήθως με το δολάριο. Εάν παύσει να ανταλλάσσεται με κάποιο άλλο νόμισμα, ή παύσει να είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε μία -έστω άτυπη- χρηματοοικονομική αγορά, τότε παύει να έχει αυθύπαρκτη υπόσταση και ουδείς θα ήταν διατεθειμένος να συνεχίσει να το διακρατά.

Αντίθετα, ένα άλλο νόμισμα, για παράδειγμα το ευρώ, έχει αυθύπαρκτη υπόσταση, ακόμη και εάν δεν είναι μετατρέψιμο σε άλλο νόμισμα, ή και εάν δεν είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε μία αγορά. Παράλληλα, εάν διακοπεί η δυνατότητα ανταλλαγής του ευρώ σε Bitcoin και πάλι εξακολουθεί να έχει την ιδιότητα του χρήματος. Αυτό συμβαίνει για δύο λόγους: α) επειδή είναι απ’ όλους αποδεκτό ως μέσο συναλλαγής και β) επειδή αυτό το επιβάλλει ο νόμος. (το δεύτερο, είναι κάτι πολύ σημαντικό).

γ) Ένα υπερβολικό επιχείρημα αναφέρει ότι το Bitcoin είναι ο “νέος χρυσός”, ή ότι -τέλος πάντων- θα εξελιχθεί σε κάτι τέτοιο. Αν ως χρυσό αναφερθούμε σε μία χρυσή λίρα, σήμερα, μεταξύ του Bitcoin Και της λίρας, υπάρχει μία “τριγωνική” σχέση ανταλλαγής: Bitcoin - δολάριο - χρυσός (λίρα). Το ζήτημα όμως και πάλι είναι ότι, το Βitcoin εξακολουθεί να μη μπορεί να σταθεί μόνο του. Αντίθετα, η χρυσή λίρα, πάντα μπορεί να σταθεί μόνη της. Και μάλιστα, η χρυσή λίρα ήταν επί δεκαετίες το τελευταίο και πιο σίγουρο καταφύγιο νομισματικής μονάδας (και ασφάλειας) στη χώρα μας, σε κάθε οικονομική ή εθνική κρίση, μέχρι και τη δεκαετία του 1970.

δ) Δε θα πρέπει ποτέ να συγχέουμε τις έννοιες της “τιμής” και της “αξίας”. Αυτές συχνά απέχουν μεταξύ τους, όμως διαχρονικά τείνουν προς την ίδια κατεύθυνση και το ίδιο σημείο και η διακύμανσή τους συσχετίζεται με την προσφορά και τη ζήτηση. Το ότι το Bitcoin έχει τιμή περίπου 8.500 δολάρια, με κανέναν τρόπο δε σημαίνει ότι αυτή είναι και η αξία του.

Στη συνέχεια, ο κ. Γιάννης Σιάτρας ανέφερε ότι “αν έπρεπε οπωσδήποτε να συγκρίνω το Bitcoin με κάτι, το μόνο με το οποίο θα μπορούσα να το συγκρίνω είναι η πατάτα. Και θα το έκανα αυτό, επειδή η πατάτα ανήκει στην ίδια συνομοταξία (των “αγγειόσπερμων”) που ανήκει και η τουλίπα. Η τουλίπα είναι γνωστή στο χρηματοοικονομικό κόσμο, επειδή πριν από 4 περίπου αιώνες έπαιξε το ρόλο του bitcoin στους ανθρώπους εκείνης της εποχής, και ικανοποίησε τη φυσιολογική διάθεση του ανθρώπου για πλουτισμό -ή καλύτερα, για γρήγορο πλουτισμό. Βεβαίως, όπως συνήθως συμβαίνει στις περιπτώσεις αυτές -στις περιπτώσεις εκδήλωσης μίας κερδοσκοπικής μανίας, ή φούσκας- τους κατέστρεψε όλους, ή όσους έμειναν με τον “μουτζούρη” (την τουλίπα στην προκειμένη περίπτωση) στο χέρι. Και βεβαίως κατέστρεψε και την ολλανδική κοινωνία, όπου εκδηλώθηκε η “μανία”, αλλά και το ολλανδικό κράτος που από τότε έχασε τη θέση του ανάμεσα στις παγκόσμιες οικονομικές δυνάμεις. Όταν κάποια στιγμή κόπασε η περιπέτεια της τουλιπομανίας, ο βολβός της τουλίπας είχε την τιμή, ενός βολβού κρεμμυδιού. Δηλαδή, τόση περίπου ήταν η πραγματική του αξία. “Πολύ φοβάμαι, ανέφερε ο κ. Σιάτρας, πως, όταν θα κοπάσει η περιπέτεια του Βitcoin, η τιμή του, θα είναι μικρότερη από την τιμή αυτής της πατάτας. Επειδή η πραγματική του αξία είναι μικρότερη”.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, ο κ. Σιάτρας ανέφερε ότι θα πρέπει να γίνεται ένας σαφής διαχωρισμός μεταξύ της τεχνολογίας που δημιούργησε το Bitcoin, δηλαδή της τεχνολογίας “blockchain” και του Bitcoin. “Η τεχνολογία μπορεί να αποβεί σημαντική για την περαιτέρω εξέλιξη της πληροφορικής και να ωφελήσει τον άνθρωπο και τις κοινωνίες ποικιλοτρόπως”, ανέφερε. “Από την άλλη πλευρά, το Bitcoin, είναι σήμερα ένα αντικείμενο συναλλαγών σε -έστω ανοργάνωτες και μη προστατευόμενες- αγορές. Ως τέτοιο, είναι εξαιρετικό, αφού συνδυάζει διαρκή διαπραγμάτευση με χαμηλό κόστος και σημαντικά μεγάλο “βάθος”. Όμως, αυτό απέχει πάρα πολύ από το να δίνει στο Bitcoin τις ιδιότητες του χρήματος”.

“Θα είναι ολέθριο λάθος”, υπογράμμισε ο κ. Σιάτρας, “αν το Bitcoin θεωρηθεί ως χρήμα και, πέραν από αντικείμενο διαπραγμάτευσης, γίνει αντικείμενο επένδυσης”.

Τέλος, ο κ. Σιάτρας, χαιρετίζει την κίνηση των κεντρικών τραπεζών να μελετήσουν τη λειτουργία και τη δημιουργία ενός ψηφιακού νομίσματος, αφού, όπως ανέφερε “οι τεχνολογικές εξελίξεις, αναπόφευκτα, οδηγούν προς αυτή την κατεύθυνση”.

Το Bitcoin και ο παροξυσμός που το συνόδευσε, έκανε τους πάντες να συνειδητοποιήσουν ότι και το χρήμα, ως αγαθό, θα υποστεί αλλαγές και ότι, αν αυτές οι αλλαγές δεν είναι μελετημένες και συντονισμένες, τότε θα δημιουργούνται διάφορα κερδοσκοπικά φαινόμενα που θα προκαλούν ζημιά σε όσους εμπλακούν μ’ αυτά. Παράλληλα, δημιούργησε τον προβληματισμό για το πώς μπορούν να συμμετάσχουν στα παγκόσμια οικονομικά δρώμενα, άνθρωποι που -για διάφορους, κοινωνικούς ή πολιτικούς λόγους- είναι αποκλεισμένοι από το τραπεζικό σύστημα. Στον προβληματισμό αυτόν συνέβαλε και η κίνηση του κ. Ζούκερμπεργκ από το Facebook να δημιουργήσει το libra, κάτι το οποίο βεβαίως κινείται σε άλλη σφαίρα απ’ αυτή του Bitcoin. Όλα αυτά, είναι θετικά και βήματα προς τα μπρος για τον άνθρωπο και τις κοινωνίες.”

Διαβάστε όλο το ρεπορτάζ για την εκδήλωση “Bitcoin: Επενδυτική ευκαιρία ή φούσκα;” (εδώ)

Και να προσέχετε! Τόσα χρόνια στις αγορές, ακόμη δεν έχω δεί “εύκολα κέρδη” -μόνον οι απατεώνες και οι ψεύτες κερδίζουν εύκολα. Το μόνο που έχω δει είναι “έξυπνα κέρδη”.

Γιάννης Σιάτρας