Η Ευρωπαϊκή Οικονομία - Ιανουάριος 2021

Αυξάνονται οι ενδείξεις ότι, λόγω των εξελίξεων της πανδημίας, η οικονομία της ευρωζώνης  θα συρρικνωθεί και κατά το πρώτο τρίμηνο του 2021, κάτι που κάνει τους οικονομολόγους να μιλούν για "false start" (άκυρη εκκίνηση) της οικονομίας και να αναθεωρούν προς τα κάτω τις εκτιμήσεις ανάπτυξης ακόμα και για το σύνολο της χρονιάς. Τόσο η επέκταση του γενικού απαγορευτικού σε διάφορες χώρες, όσο και η καθυστερημένη έναρξη του προγράμματος εμβολιασμών, περιορίζουν τις προσδοκίες. Αυτό, ήδη εμφανίζεται στις αποδόσεις των χρηματιστηριακών δεικτών και θα αποτελέσει πρόβλημα και κατά το επόμενο διάστημα.

Πτώση σημείωσε το ποσοστό ανεργίας στην Ευρωζώνη τον Νοέμβριο, υποχωρώντας στο 8,3% από 8,4% τον Οκτώβριο, σύμφωνα με στοιχεία που ανακοίνωσε η Eurostat. Ωστόσο, το ποσοστό ανεργίας είναι αυξημένο σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2019, καθώς τότε είχε διαμορφωθεί στο 7,4%. Το ποσοστό ανεργίας των νέων κάτω των 25 ετών στην Ευρωζώνη αυξήθηκε τον Νοέμβριο στο 18,4% από 18% τον Οκτώβριο. Σε σχέση με το μέγεθος της ανατροπής στις οικονομίες όλης της ηπείρου, η αύξηση της ανεργίας δείχνει να είναι μικρή, κάτι που εξηγείται από τα οικονομικά προγράμματα προστασίας που υλοποιεί η Ευρωπαϊκή Ένωση. Όμως, ουδείς μπορεί να γνωρίζει την εξέλιξη αυτού του μεγέθους, ευθύς μόλις λήξει η πανδημία και περιοριστεί η ροή των κεφαλαίων. Μπορεί το πρόβλημα που θα δημιουργηθεί να μην είναι “τεράστιο”, όμως θα είναι αισθητό.

Πιέσεις στα κρατικά ομόλογα της περιφέρειας ασκεί η υπερπροσφορά τίτλων στην πρωτογενή αγορά. Τα κράτη μέλη της ΕΕ σπεύδουν να αξιοποιήσουν την θετική συγκυρία η οποία οφείλεται κατά κύριο λόγο στα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης και πανδημίας που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), με μαζικές εκδόσεις ομολόγων. Μόνο την πρώτη εβδομάδα του Ιανουαρίου έχουν προγραμματιστεί εκδόσεις κρατικών ομολόγων 45 δισ. ευρώ ενώ σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Unicredit μέσα στον Ιανουάριο τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης θα αντλήσουν από τις αγορές περί τα 150 δισ. ευρώ. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου αναφοράς διαμορφώθηκε στο 0,61% από 0,6% που έκλεισε χθες έναντι -0,55% του αντίστοιχου γερμανικού με αποτέλεσμα το περιθώριο να διαμορφωθεί στο 1,16%. (εδώ)

Η πανδημία του κορωνοϊού, έχει δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα και στην προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) να τονώσει τον πληθωρισμό της Ευρωζώνης. Παρά το πακέτο – μαμούθ του 1,8 τρισ. ευρώ αλλά και των μηδενικών επιτοκίων, τα στοιχεία της Eurostat παραμένουν απογοητευτικά, απέχοντας παρασάγγας από τον στόχο του 2%. Σύμφωνα με το Bloomberg δε, ο κίνδυνος μιας επί μακρόν περιόδου μικρού πληθωρισμού, δηλαδή κάτω του 1%, αρχίζει και καθίσταται ολοένα και πιο ορατός. Δεν είναι λίγοι, μάλιστα, όσοι κάνουν λόγο για “ιαπωνοποίηση” της Ευρωζώνης. Δηλαδή, πολύ χαμηλός πληθωρισμός και πολύ υψηλό δημόσιο χρέος. Ο δείκτης τιμών καταναλωτή, κατά τη διάρκεια του Νοεμβρίου, παρέμεινε αμετάβλητος στο -0,3%, με την εκτίμηση της ΕΚΤ για το σύνολο του 2020 να ανέρχεται μόλις στο +0,2%. Το 2021 θα ενισχυθεί στο +1%, το 2022 στο +1,1% και το 2023 στο +1,4%. Σύμφωνα με την ανάλυση του Bloomberg, η πιθανότητα εδραίωσης ενός χαμηλού πληθωρισμού, ύψους 0,5% έως 1%, για την επόμενη 5ετία ανέρχεται πλέον άνω του 50%, αποτελώντας το επικρατέστερο σενάριο. (εδώ)

Oι ευρωπαϊκές τράπεζες επαναλαμβάνουν αυτό ακριβώς που τους δημιούργησε πρόβλημα τα προηγούμενα χρόνια: συνεχίζουν να συσσωρεύουν κρατικό χρέος, μία σχέση που οι επενδυτές αποκαλούν “doom loop”. Οι τράπεζες της Ευρωζώνης, διαθέτοντας άφθονη ρευστότητα χάρη στα άνευ προηγουμένου μέτρα στήριξης των κεντρικών τραπεζών, αγόρασαν κρατικό χρέος αξίας 200 δισ.ευρώ από τις χώρες στις οποίες εδρεύουν από τις αρχές του έτους έως το Σεπτέμβριο. Με τις αγορές αυτές, το κρατικό χρέος που διακρατούν αυξήθηκε κατά 19% στα 1,2 τρισ.ευρώ. Η ανησυχία έγκειται στο γεγονός ότι πίσω από τη στήριξη αυτή υπάρχει η ιδιαίτερα εξασθενημένη δημοσιονομική κατάσταση των κυβερνήσεων, οι οποίες δανείζονται στο έπακρο για να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της πανδημίας του κορωνοϊού. (εδώ)