Η κατηγοριοποίηση των χρηματιστηριακών αγορών

Όλες χρηματιστηριακές αγορές στον κόσμο δεν είναι ίδιες και αυτό συμβαίνει επειδή και οι οικονομίες δεν είναι ίδιες. Για ιστορικούς λόγους, σε κάθε χρονική περίοδο, η κάθε χώρα και η κάθε οικονομία, έχουν τη δική τους “ειδική” βαρύτητα στο διεθνές περιβάλλον. Σήμερα, σε όλο το κόσμο, υπάρχουν περισσότερες από 860 χρηματιστηριακές αγορές και χώροι συναλλαγών (εδώ). Αυτή η μεγάλη διασπορά, σε συνδυασμό με την αύξηση της δραστηριοποίησης των επενδυτών σε διάφορες περιοχές της γης, ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1970, δημιούργησε την ανάγκη κατηγοριοποίησής τους, με βάση ορισμένα αντικειμενικά κριτήρια.

Η Morgan Stanley Capital International (MSCI - εδώ), η μεγαλύτερη εταιρία στον κόσμο που ειδικεύεται στους χρηματιστηριακούς δείκτες, έχει προχωρήσει στην κατηγοριοποίησή τους, με βάση διάφορα κριτήρια (εδώ), από τα οποία, τρία είναι τα πιο βασικά: 

 Το πρώτο αφορά την οικονομική ανάπτυξη και την βιωσιμότητα της χώρας. Για να θεωρηθεί μία χώρα ανεπτυγμένη πρέπει το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της να βρίσκεται για τρία χρόνια πάνω από το όριο υψηλού εισοδήματος που έχει θέσει η Παγκόσμια Τράπεζα (σήμερα υπολογίζεται στα 12.535 δολάρια ΗΠΑ - εδώ). 

Κατά το δεύτερο κριτήριο, η χρηματιστηριακή αγορά πρέπει να έχει έναν ελάχιστο αριθμό εταιρειών που πληρούν διάφορα κριτήρια μεγέθους και εμπορευσιμότητας των μετοχών τους. 

Πιο συγκεκριμένα, μια αγορά για να θεωρηθεί ανεπτυγμένη αγορά πρέπει να έχει τουλάχιστον πέντε εταιρίες με κεφαλαιοποίηση $2,8 δισ. και από αυτά τα $1,4 δισ. να είναι διαθέσιμα προς διαπραγμάτευση στο χρηματιστήριο. Η εμπορευσιμότητα (Αξία συναλλαγών έτους/Κεφαλαιοποίηση) αυτών των μετοχών πρέπει να είναι 20%.

 Μια αναπτυσσόμενη αγορά σύμφωνα με το δεύτερο κριτήριο του MSCI πρέπει να έχει τουλάχιστον τρεις εταιρίες με κεφαλαιοποίηση $1,4 δισ. με τα $700 εκατ. αξίας μετοχές να είναι διαπραγματεύσιμες στο χρηματιστήριο. Για μια αναπτυσσόμενη αγορά η εμπορευσιμότητα αυτών των μετοχών πρέπει να είναι τουλάχιστον στο 15%. 

Για να θεωρηθεί μια αγορά “μεθοριακή” πρέπει να έχει δύο εταιρίες με κεφαλαιοποίηση $700 εκατ. και μετοχές αξίας τουλάχιστον $53 εκατ. να είναι διαθέσιμες προς διαπραγμάτευση στο χρηματιστήριο. Η εμπορευσιμότητα των δύο αυτών εταιριών πρέπει να είναι τουλάχιστον στο 2,5%.

Σύμφωνα με το τρίτο κριτήριο, οι αγορές κατατάσσονται βάσει διαφόρων προϋποθέσεων προσβασιμότητας σε αυτές. Πιο συγκεκριμένα, πόσο φιλόξενες είναι για τους ξένους επενδυτές, πόσο εύκολο είναι να πραγματοποιούνται ροές κεφαλαίων από και προς αυτές, ποια είναι η αποδοτικότητα του λειτουργικού πλαισίου και ποια η σταθερότητα του θεσμικού. Τέλος, κριτήριο αποτελεί και η διαθεσιμότητα διαφόρων εργαλείων επενδύσεων. 

Μια ανεπτυγμένη αγορά πρέπει σε όλα τα προαναφερθέντα ποιοτικά κριτήρια να αξιολογείται ως εξαιρετική και να υπάρχει απεριόριστη ελευθερία στην διακίνηση κεφαλαίων. Όσον αφορά τις αναπτυσσόμενες αγορές τα κριτήρια είναι πιο ελαστικά αλλά εξακολουθούν να οριοθετούν βασικές δυνατότητες, ελευθερίες και προϊόντα σε αντίθεση με τις μεθοριακές απο τις οποίες ζητούνται τα απολύτως απαραίτητα.

Ο σημαντικότερος δείκτης των αναπτυγμένων αγορών MSCI είναι ο MSCI World Index όπου οι αμερικανικές εταιρίες συνιστούν το 66,1% της συνολικής κεφαλαιοποίησης! Δεύτερη έρχεται η Ιαπωνία με το 7,87%, τρίτο το Ηνωμένο Βασίλειο με 4,28% και ύστερα έπεται η Γαλλία και ο Καναδάς με 3,48% και 3,1% αντίστοιχα. Λοιπές αγορές αποτελούν το 15,16% του δείκτη ο οποίος έχει κεφαλαιοποίηση $49.095 δισ. με την μέση εταιρία από τις 1600 που τον αποτελούν να έχει μέγεθος τα $ 30,6 δισ.

Η δεκαετής ετησιοποιημένη απόδοση αυτού του δείκτη είναι 10,19% ενώ η πενταετής 10,87% επιδεικνύοντας σταθερότητα και πολύ καλά αποτελέσματα. Παρόμοια καλή ήταν η επίδοση του δείκτη για το τρέχον δωδεκάμηνο μέχρι το Νοέμβριο του 2020 σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία όποτε και έφτασε το 14,52%. (εδώ)

Ο δείκτης MSCI Emerging Markets περιλαμβάνει 1380 μετοχές μεσαίας και υψηλής κεφαλαιοποίησης από τις 27 χώρες που οι αγορές τους κατατάσσονται στις αναπτυσσόμενες (βλέπε πίνακα άρθρου). Αναλυτικότερα, η αγορά της Κίνας αποτελεί το 40,13% του δείκτη, με δεύτερη αυτή της Ταιβάν στο 13,32% και τρίτη της Νότιας Κορέας στο 13,3%. Ακολουθούν οι αγορές της Ινδίας και της Βραζιλίας στο 8,86% και 4,61% αντίστοιχα. 

Η κεφαλαιοποίηση των εταιριών αυτού του δείκτη ανέρχεται στα $8.041 δισ. με την μέση εταιρία να αποτιμάται στα $5,87 δισ. Η μέση δεκαετής ετησιοποιημένη απόδοση του δείκτη είναι 4,23% ενώ αυτή της τελευταίας πενταετίας φτάνει το εντυπωσιακό 15,03%. Τον τελευταίο χρόνο ο δείκτης ανατιμήθηκε κατά 27,89%. (εδώ)

Από τις 27 αγορές που κατατάσσονται στις “μεθοριακές” αγορές έχουν επιλεγεί 79 εταιρίες για να συνθέσουν των δείκτη MSCI Frontier Markets. Την μεγαλύτερη συμμετοχή σ’ αυτόν τον δείκτη έχει η αγορά του Βιετνάμ με 29,61%, με το Μαρόκο δεύτερο στο 13,79% και την Κένυα τρίτη στο 8,57%. 

Η ετησιοποιημένη απόδοση των μεθοριακών αγορών σύμφωνα με τον δείκτη MSCI Frontier Markets τα τελευταία πέντε χρόνια ήταν 6,59% ενώ τα τελευταία 10 χρόνια 3,62% υποαποδίδοντας του MSCI ACWI (Παγκόσμιου δείκτη). Όσον αφορά το 2020 οι μεθοριακές αγορές υποαπέδωσαν άλλη μια φορά κερδίζοντας μόλις 1,65%. (εδώ)

 Η Ελλάδα, κατατάχθηκε στις αναπτυσσόμενες αγορές το 1989. Τον Μάιο του 2001 κατατάχθηκε στις αναπτυγμένες αγορές. “Υποβιβάστηκε” στις αναπτυσσόμενες αγορές το Νοέμβριο του 2013. Δείτε τη σελίδα της MSCI για την Ελλάδα (εδώ).

O δείκτης MSCI Greece IMI περιλαμβάνει 20 μετοχές ανεξαρτήτως κεφαλαιοποίησης με συνολική χρηματιστηριακή αξία τα $19,759 δισ. Ο ΟΤΕ είναι η μετοχή με την μεγαλύτερη συμμετοχή στο 17,35% και ακολουθούν ο ΟΠΑΠ και η Eurobank με 12,75% και 8,77% αντίστοιχα. 

Ο MSCI Greece IMI τα τελευταία δέκα χρόνια έχει ετησιοποιημένη απόδοση -15,69% ενώ τα τελευταία χρόνια δείχνει να ανακάμπτει με ετησιοποιημένη απόδοση 6,62% με το τελευταίο όμως έτος να έχει υποστεί μείωση 13,11%. 

Δείτε την τελευταία αναφορά της MSCI για την κατηγοριοποίηση των αγορών (εδώ). Ακούστε: Παλαιότερο webinar, σχετικά με τη μέθοδο κατηγοριοποίησης των αγορών απο την MSCI (εδώ). 

Επιστροφή στα περιεχόμενα (εδώ)