Το τρέχον sell-off στα ομόλογα αλλάζει τη στρατηγική της ΕΚΤ – Οι παρεμβάσεις που ετοιμάζονται και τα "νέα" εργαλεία

Οι απανωτές λεκτικές παρεμβάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είτε μέσω της επικεφαλής της Κριστίν Λαγκάρντ είτε μέσω υψηλόβαθμων αξιωματούχων όπως ο διοικητής της Τράπεζας της Γαλλίας, Βιλερουά Ντε Γκαλό, δείχνουν πως αναγνωρίζει τις νέες προκλήσεις με τις οποίες είναι αντιμέτωπη, βλέποντας πως οι πιέσεις στην αγορά ομόλογων επιμένουν.

Αν και είναι δύσκολο προς το παρόν να εκτιμηθούν οι επόμενες κινήσεις της κεντρικής τράπεζας, αναλυτές επισημαίνουν πως το βέβαιο είναι ότι δεν θα μείνει στη λεκτική παρέμβαση. Η νέα της στρατηγική την οποία επιβάλλουν οι εξελίξεις μπορεί να αφορά την ενίσχυση του ρυθμού αγορών υπό το PEPP, σκέψεις για περαιτέρω παράτασή του πέραν του Μαρτίου του 2022, ενώ υπάρχουν εκτιμήσεις πως  αργά ή γρήγορα η ΕΚΤ θα οδηγηθεί στην υιοθέτηση ενός νέου εργαλείου, του yield curve control, δηλαδή του ελέγχου της καμπύλης αποδόσεων, κάτι που αν και η Fed αποφεύγει να το παραδεχτεί οικονομολόγοι εκτιμούν πως η αγορά θα την "σπρώξει" να το κάνει μετά και την εκτόξευση της απόδοσης του αμερικάνικου 10ετούς ομολόγου πάνω από το 1,3% πλέον και στα υψηλά ενός έτους, λόγω της ενίσχυσης των πληθωρικών προσδοκιών. Αν και αυτό το εργαλείο ενέχει κινδύνους, έχει αποδειχτεί ότι μία αξιόπιστη κεντρική τράπεζα μπορεί να το χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά.

Οι αποδόσεις στα 10ετή γερμανικά ομόλογα βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο από τις αρχές του περασμένου Ιουνίου και στο -0,3%, ενώ και τα yields της περιφέρειας έχουν σημειώσει σημαντική άνοδο με το ελληνικό 10ετές ομόλογο να διαμορφώνεται στο 0,91%, το ιταλικό στο 0,64% και το πορτογαλικό στο 0,26%, στα υψηλότερά επίπεδα από τον περασμένο Οκτώβριο-Νοέμβριο.

Αυτή η εξέλιξη μπορεί να οδηγήσει σε μία ανεπιθύμητη σύσφιξη των νομισματικών συνθηκών και σε περίπτωση που οι πιέσεις συνεχιστούν θα οδηγήσουν την ΕΚΤ να ανεβάσει τους ρυθμούς των αγορών ομολόγων, δεδομένου ότι ήδη οι λεκτικές παρεμβάσεις έχουν αρχίσει και ενισχύονται χωρίς σημαντικό αποτέλεσμα. Η κεντρική τράπεζα έχει υπογραμμίσει επανειλημμένως το τελευταίο διάστημα ότι βασική επικέντρωσή της είναι οι χρηματοδοτικές συνθήκες. Σημειώνεται πως χθες η Λαγκάρντ διαμήνυσε σε ομιλία της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ότι "η EKT παρακολουθεί στενά την εξέλιξη των αποδόσεων των μακροπρόθεσμων ομολόγων",  στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα των προθέσεων της ΕΚΤ αλλά και δείχνοντας εμμέσως αλλά σαφώς τις ανησυχίες της. Μία τέτοια φράση, όπως σημειώνει και η Deutsche Bank, δεν θα την χρησιμοποιούσε εάν δεν ανησυχούσε για την πρόσφατη άνοδο των αποδόσεων. Η Λαγκάρντ τόνισε πως οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων και τα επιτόκια της διατραπεζικής αγοράς OIS αποτελούν μερικούς από τους κύριους δείκτες που παρακολουθεί η κεντρική τράπεζα για να εκτιμήσει εάν οι συνθήκες χρηματοδότησης εξακολουθούν να είναι ευνοϊκές, καθώς αποτελούν "καλούς πρώτους δείκτες του τι συμβαίνει στα επόμενα στάδια της μετάδοσης νομισματικής πολιτικής, δεδομένου ότι οι τράπεζες χρησιμοποιούν αυτές τις αποδόσεις ως αναφορά για τον καθορισμό της τιμής των δανείων σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις".

Το θέμα του ευθέος ελέγχου των αποδόσεων, το είχε θίξει πρόσφατα αξιωματούχος της ΕΚΤ, ακόμα και πριν ξεκινήσει το sell-off. "Νομίζω ότι ο έλεγχος της καμπύλης αποδόσεων είναι μια επιλογή που αξίζει να εξεταστεί", δήλωσε πριν μερικές εβδομάδες το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, Πάμπλο Χερνάντεζ ντε Κοζ. "Η εμπειρία άλλων κεντρικών τραπεζών (Αυστραλία, Ιαπωνία) υποδηλώνει ότι, εάν είναι αρκετά αξιόπιστο, αυτό το εργαλείο επιτρέπει τη διαμόρφωση καμπύλης απόδοσης με χαμηλότερο ποσό πραγματικών αγορών, βελτιώνοντας έτσι την αποδοτικότητα".

Ωστόσο, ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Ισπανίας σημείωσε ότι η εφαρμογή του ελέγχου της καμπύλης απόδοσης θα ήταν πιο περίπλοκη στη ζώνη του ευρώ, καθώς η ΕΚΤ θα πρέπει να στοχεύσει σε 19 καμπύλες κρατικών αποδόσεων. Μια εναλλακτική λύση που θα μπορούσε να εξετάσει η ΕΚΤ είναι να στοχεύσει την risk-free καμπύλη απόδοσης, για παράδειγμα την καμπύλη επιτοκίων ανταλλαγής της διατραπεζικής αγοράς (Overnight Indexed Swap, OIS), συνδυάζοντάς την με μια ευέλικτη χρήση του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων της ΕΚΤ.

Κατά την ING, προς το παρόν, η ΕΚΤ θα επικεντρωθεί στην εξουδετέρωση τυχόν πληθωριστικών προσδοκιών λεκτικά. Ωστόσο, η δυσκολία αυτής της πρόκλησης αντικατοπτρίζεται στο γεγονός ότι τις τελευταίες εβδομάδες η ΕΚΤ έχει προχωρήσει σε μια σειρά από λεκτικές παρεμβάσεις, προειδοποιώντας για την πρόωρη ομαλοποίηση της νομισματικής πολιτικής, εστιάζοντας στις ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης, μιλώντας για πραγματικά επιτόκια και τέλος τονίζοντας την πορεία των αποδόσεων των ομολόγων. Όλα αυτά καθιστούν δυσκολότερη την ανάγνωση της αντίδρασης της ΕΚΤ, αλλά τουλάχιστον δείχνουν ότι η ΕΚΤ έχει συνειδητοποιήσει τις νέες προκλήσεις με τις οποίες είναι αντιμέτωπη. Κατά την άποψη των αναλυτών της ING, η ΕΚΤ θα μπορούσε τελικά να κινηθεί προς ένα είδος ελέγχου της καμπύλης απόδοσης.

Από την πλευρά της η Goldman Sachs εκτιμά πως το πρόγραμμα PEPP θα επεκταθεί περαιτέρω έως τα μέσα του 2022. Σχολιάζοντας τις διεθνές δηλώσεις Λαγκάρντ, ότι η ΕΚΤ θα παρακολουθεί στενά την εξέλιξη των μακροπρόθεσμων ονομαστικών αποδόσεων ομολόγων, η αμερικάνικη τράπεζα επισημαίνει πως αυτό αποτελεί ένα πρώτο σημάδι ότι το Διοικητικό Συμβούλιο είναι ανήσυχο με την πρόσφατη αύξηση των επιτοκίων. Εν τω μεταξύ, τα πιο πρόσφατα δεδομένα αγορών της ΕΚΤ δείχνουν ότι οι αγορές υπό το PEPP την προηγούμενη εβδομάδα παρέμειναν γενικά αμετάβλητες σε εβδομαδιαίο επίπεδο, υποδηλώνοντας ότι οι υποκείμενες καθαρές αγορές PEPP πιθανότατα δεν αυξήθηκαν σημαντικά. Έτσι, η G.S αναμένει ότι η ΕΚΤ θα εντείνει τις αγορές assets τις επόμενες εβδομάδες για να προλάβει την περαιτέρω σύσφιξη των συνθηκών χρηματοδότησης και εκτιμά πως οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ θα χρησιμοποιήσουν τον πλήρη φάκελο PEPP έως τον Ιούνιο του 2022.

"Αμφιβάλλουμε ότι η δήλωση της Λαγκάρντ θα είναι αρκετή από μόνη της για να σταματήσει την περαιτέρω αύξηση των αποδόσεων των ομολόγων, ειδικά εάν συνεχιστεί η ανοδική τάση στις αποδόσεις των ΗΠΑ", σημειώνει η Citigroup σε σημερινό της σχόλιο. Επομένως, η αμερικανική τράπεζα αναμένει από την ΕΚΤ να χρησιμοποιήσει την ευελιξία του προγράμματος PEPP για να αυξήσει τις αγορές αυτήν την εβδομάδα και να διατηρήσει υψηλά το επίπεδο των αγορών της έως τη συνεδρίαση της νομισματικής πολιτικής της 10/11 Μαρτίου, όταν θα δοθούν περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με το προτιμώμενο πλαίσιο της ΕΚΤ για να διασφαλιστεί η διατήρηση ευνοϊκών χρηματοδοτικών συνθηκών.

Της Ελευθερίας Κούρταλη

Πηγή: capital.gr