Ιστορικό στοίχημα 100 δισ. ευρώ με τα κονδύλια από την Ευρώπη

Τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ προσφέρουν μια σπάνια ευκαιρία να αλλάξει η Ελλάδα και η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να αξιοποιηθούν με διαφάνεια, προς όφελος των πολλών.

Η Ελλάδα είναι μπροστά σε μια ιστορικών διαστάσεων ευκαιρία, από αυτές που δεν παρουσιάζονται πολλές ανά τους αιώνες. Η χώρα πέρασε δια πυρός και σιδήρου την τελευταία 10ετία, εν μέσω χρεοκοπίας, μνημονίων, περικοπών συντάξεων, διάλυσης του παραγωγικού ιστού, κλεισίματος χιλιάδων επιχειρήσεων, φυγής 400.000 Ελλήνων στο εξωτερικό, capital controls, κλεισίματος τραπεζών και χρηματιστηρίου, δημοψηφίσματα, ενώ φλέρταρε κατ’ επανάληψη με το Grexit.

Η Ελλάδα από το 2010 και εντεύθεν, πλήρωσε και με το παραπάνω τον «λογαριασμό» και τα λάθη προηγούμενων δεκαετιών. Πλέον όμως, δείχνει πιο έτοιμη και ώριμη από ποτέ να γυρίσει σελίδα, να «πατήσει» στη συγκυρία και να καλύψει το χαμένο έδαφος. Η κοινωνία –και λόγω όσων εκτυλίχθηκαν αυτή τη δεκαετία– είναι ωριμότερη από ποτέ, έχει περάσει το δικό της «καθαρτήριο» μέσα από την πολιτικοοικονομική κρίση αυτών των ετών και είναι έτοιμη να ακολουθήσει.

Η χώρα μέσα στα επόμενα χρόνια καλείται να αλλάξει «πίστα» σε όλα τα επίπεδα και, αναλόγως με τη χρηστή χρήση των κεφαλαίων, μπορεί να κερδίσει τα χαμένα χρόνια της τελευταίας δεκαετίας. Τα τεράστια κεφάλαια από το Ταμείο Ανάκαμψης μπορούν να λειτουργήσουν ως ισχυρός επιταχυντής της ανάπτυξης και κεντρικός καταλύτης μεγάλων οικονομικών και κοινωνικών αλλαγών για τις επόμενες δεκαετίες.

Μια κοσμογονία έργων σε όλο το φάσμα της οικονομίας, των υποδομών, της ενέργειας, του περιβάλλοντος, της υγείας, της αγροτικής παραγωγής, του δημοσίου τομέα, της Παιδείας και όλης της κοινωνίας θα λάβει χώρα τα επόμενα χρόνια.

Από τα 30,5 δισ. ευρώ που δικαιούται η χώρα μας μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, εκτιμάται ότι θα κινητοποιηθούν κεφάλαια 59 δισ. ευρώ μέσω επενδύσεων και θα αγγίξουν τα 100 δισ. ευρώ μαζί με τα κονδύλια του ΕΣΠΑ. Τεράστια κεφάλαια, μια ιστορική ευκαιρία για αναδόμηση όλης της χώρας.

Στο Σχέδιο Ανάκαμψης περιλαμβάνονται 68 μεταρρυθμίσεις και 106 επενδύσεις, που αναμένεται να συμβάλουν στη δημιουργία 180.000 νέων θέσεων εργασίας και στην περαιτέρω αύξηση του ΑΕΠ κατά 6,9% έως το 2026. Παράλληλα, το «χτίσιμο» αυτών των έργων θα λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά, ευεργετικά σ’ όλη την οικονομία, την επιχειρηματικότητα και την κοινωνία. Το σχέδιο «Ελλάδα 2.0» είναι ένας συνδυασμός επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων, ένα ισχυρό πρόγραμμα που δημιουργήθηκε από την ελληνική κυβέρνηση για την ελληνική οικονομία.

Συνδυαστικά με όλα αυτά, το timing είναι έτσι κι αλλιώς εποικοδομητικό. Μεγάλα και κομβικά έργα ξεκινούν, όπως η Γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας, η ολοκλήρωση του Ε65 από τη Λαμία προς την Εγνατία οδό και τη Δυτική Μακεδονία, ο Βόρειος Οδικός Άξονας της Κρήτης, ο περιφερειακός (Flyοver) της Θεσσαλονίκης, ενώ ξεκινάει και το Ελληνικό, που αποτελεί τη μεγαλύτερη αστική ανάπλαση σε όλη την Ευρώπη. Έργα που θα αλλάξουν τη φυσιογνωμία μεγάλων και κομβικών τμημάτων της χώρας, όπου παράγεται η συντριπτική πλειονότητα του ΑΕΠ.

Η χώρα λοιπόν έχει μια ιστορική ευκαιρία να «χτίσει» και να δημιουργήσει το μέλλον, να δημιουργήσει μια άλλη Ελλάδα, σε όλα τα επίπεδα. Τα κεφάλαια που θα έρθουν και τα έργα που μέλλουν να γίνουν είναι τόσο σημαντικά και μεγάλα, που απαιτούν σύμπνοια, ομοψυχία, συνεργασία και κυρίως διαφάνεια. Δεν χωρούν τακτικές του παρελθόντος, ούτε αδιαφανείς και «σκοτεινές» πρακτικές άλλων εποχών, διαχωρισμοί και δίπολα κομματικά ή ιδεολογικά.

Τα λάθη του παρελθόντος και η σημερινή πρόκληση

Η Ελλάδα, από την είσοδό της στην ΕΟΚ πριν από τέσσερις περίπου δεκαετίες, έχει δεχτεί πακτωλό κεφαλαίων, τέτοιων που αν «ζυγιστούν» και αν μετρηθούν, θα δείξουν ότι πολλά, ίσως τα περισσότερα, χάθηκαν στη διαδρομή, σπαταλήθηκαν αναίτια ή δεν χρησιμοποιήθηκαν εποικοδομητικά.

Πακέτα Ντελόρ, προγράμματα ανάπτυξης, Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης, επιδοτήσεις, στηρίξεις αγροτικής οικονομίας και συνεταιρισμών πάσης φύσεως, γεωργικές καλλιέργειες, κτηνοτροφία. Πέρασαν τεράστια κεφάλαια από τη χώρα, αλλά κατά κοινή ομολογία ο τρόπος απορρόφησής τους όχι μόνο δεν ήταν ο ενδεδειγμένος αλλά –σε πολλές περιπτώσεις- ήταν συντεχνιακός, κοντόφθαλμος, αδιαφανής και εστιασμένος στους λίγους και όχι στους πολλούς.

Η χώρα μας και οι κυβερνήσεις που είχαν την ευθύνη, απέτυχαν σε πολλά σημεία σ’ ό,τι αφορά την υπεύθυνη διαχείριση των διεθνών κονδυλίων προς το ελληνικό κράτος, είτε για έργα υποδομής, είτε για ενίσχυση της γεωργίας, είτε για την καινοτομία και τη μεταποίηση.

Φυσικά, δεν σημαίνει ότι κατ’ ανάγκη όλα τα κεφάλαια που χάθηκαν ή δεν έπιασαν τόπο «απαλλοτριώθηκαν» με αθέμιτο τρόπο από ιδιώτες, ομάδες ιδιωτών, φατρίες, κομματικές, κυβερνητικές, συνδικαλιστικές και άλλες. Μεγάλο μέρος όμως αυτών των κεφαλαίων, χάθηκε με αυτόν ακριβώς τον τρόπο. Γι’ αυτό έχουν ευθύνη όλες οι κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης, άλλες λιγότερο, άλλες περισσότερο.

Η διαφάνεια, λοιπόν, η υπευθυνότητα, η σοβαρότητα και η πλήρως «ανοικτή» γραμμή με την κοινωνία στην απορρόφηση των κονδυλίων, είναι μια απαίτηση όλων και κυρίως της νέας γενιάς, αυτής που θα «παραλάβει» τη νέα Ελλάδα. Αυτής της γενιάς που εδώ και περίπου δώδεκα χρόνια βιώνει τη γκρίνια, την έκπτωση, τη μιζέρια, την απαισιοδοξία, την απώλεια της εργασίας, την απουσία οράματος, αλλά και τους μισθούς που δε συνάδουν με μια ανεπτυγμένη ευρωπαϊκή χώρα.

Η διαφάνεια πρέπει να γίνει η σημαία της κυβέρνησης και όλων όσων έχουν την ευθύνη να διαχειριστούν και να κατανείμουν τα πρωτοφανή σε μέγεθος κονδύλια που θα έρθουν στη χώρα. Η τωρινή κυβέρνηση έχει την ευκαιρία αλλά και το ύψιστο προνόμιο να αποφύγει τα λάθη του παρελθόντος, όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων. Έχει και την εμπειρία αλλά και τη γνώση για το τι πρέπει να αποφύγει. Λάθη θα γίνουν. Όμως, η στρατηγική στόχευση πρέπει να εδράζεται σε κεφαλαιώδεις και ισχυρές έννοιες όπως διαφάνεια, αξιοκρατία, δικαιοσύνη και δημιουργία. Προς όφελος των πολλών. Χρέος και ευθύνη (και) της κοινωνίας είναι να δείξει ωριμότητα αλλά και να συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση.

Η κοινωνία που διαρκώς ακούει τους τελευταίους 16 μήνες ότι οι επόμενες δύο εβδομάδες είναι… κρίσιμες, θα πρέπει να εμπεδώσει ότι η επόμενη πενταετία είναι (πραγματικά) κρίσιμη! Γιατί θα κρίνει και θα οριοθετήσει την πορεία της χώρας τις επόμενες πολλές δεκαετίες. Περιθώρια αποτυχίας δεν υπάρχουν. Η Ελλάδα είναι καταδικασμένη να πετύχει.

Πηγή: businessdaily.gr