Καταθέσεις: Πώς ήρθε η πλήρης ανάκαμψη μετά το «χτύπημα» των capital controls

Υψηλό 10ετίας έχουν αγγίξει οι καταθέσεις που έχουν στις τράπεζες οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά μετά από μακρά περίοδο πτώσης που σηματοδότησαν τα προγράμματα προσαρμογής, η μείωση του ΑΕΠ και του διαθέσιμου εισοδήματος του ιδιωτικού τομέα.

Στο τέλος του Ιουλίου, οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα ανήλθαν στα 171,6 δισ. ευρώ και βρέθηκαν κοντά στο επίπεδο που είχε καταγραφεί το Νοέμβριο του 2011, όταν το σύνολο των καταθέσεων είχε διαμορφωθεί στα 172,9 δισ. ευρώ.

Έκτοτε η πτώση των καταθέσεων ήταν καθολική και για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, με κορύφωση από τον Ιανουάριο έως και τον Ιούλιο του 2015, οπότε και επιβλήθηκαν τα capital controls προκειμένου να ανακοπεί η εκροή καταθέσεων από τις τράπεζες. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Ιούλιο του 2015, το ύψος των καταθέσεων έφτασε στο ναδίρ, υποχωρώντας στα 120,8 δισ. ευρώ από τα οποία τα 102,9 δισ. ευρώ ήταν οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών και τα υπόλοιπα η ρευστότητα που διατηρούσαν οι επιχειρήσεις στις τράπεζες.

Επόμενο σημείο καμπής για την πορεία των καταθέσεων υπήρξε ο Απρίλιος του 2017, οπότε οι καταθέσεις, ακολουθώντας μια πορεία διετούς σταθεροποίησης περιορίστηκαν στα 119 δισ. ευρώ με τις καταθέσεις των νοικοκυριών να καταγράφουν νέο ιστορικό χαμηλό στα 99 δισ. ευρώ. Αιτία της περαιτέρω πτώσης των καταθέσεων την περίοδο εκείνη, κατά την οποία τα capital controls ήταν ακόμη σε ισχύ, υπήρξε η περαιτέρω πτώση του ΑΕΠ και η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος σε συνδυασμό με τα φορολογικά μέτρα που είχαν εφαρμοστεί και τα οποία εξανέμισαν κάθε δυνατότητα αποταμίευσης. Να σημειωθεί ότι οι τράπεζες την περίοδο εκείνη είχαν καταφύγει στο μηχανισμό ELA της ΕΚΤ προκειμένου να αντισταθμίζουν στις απώλειες που είχαν υποστεί από τον οποίο απελευθερώθηκαν πλήρως τον Φεβρουάριο του 2019.

Υπενθυμίζεται ότι τα capital controls ήρθησαν πλήρως τον Σεπτέμβριο του 2019 και παρά το γεγονός ότι όταν επιβλήθηκαν ανέκοψαν τις εκροές σε σεντούκια ή σε λογαριασμούς στο εξωτερικό, δεν στάθηκαν ικανά να ανακόψουν τις απώλειες των νοικοκυριών που άγγιξαν το χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας 20ετίας (!) το Μάρτιο του 2017, όταν υποχώρησαν στα 98,8 δισ. ευρώ, δηλαδή σε επίπεδο που ήταν οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών πριν την είσοδο της χώρας στο ευρώ.

Το σημερινό επίπεδο των καταθέσεων, που στα τέλη Ιουλίου ανήλθαν στα 171,6 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 131,4 δισ. ευρώ είναι καταθέσεις νοικοκυριών, έχει υποστηριχθεί από τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης της οικονομίας και την ρευστότητα που έχει απελευθερώσει η ΕΚΤ. Η επεκτατική πολιτική της Ευρωζώνης σε συνδυασμό με την απομόχλευση του χαρτοφυλακίου των τραπεζών από τα κόκκινα δάνεια έχει εκτοξεύσει τους δείκτες ρευστότητας των τραπεζών, ανοίγοντας το δρόμο για τη χρηματοδότηση της οικονομίας σε υγιή βάση.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο δείκτης ρευστότητας (δάνεια προς καταθέσεις) διαμορφώθηκε στο τέλος του α’ εξαμήνου στο 58,6% για την Εθνική Τράπεζα, στο 64,7% για την Τράπεζα Πειραιώς, στο 75,4% για την Eurobank και στο 83,3% για την Alpha Bank. Το σύνολο των καταθέσεων των τεσσάρων συστημικών τραπεζών ανήλθε στην Ελλάδα στα 175,4 δισ. ευρώ (περιλαμβάνεται και η χρηματοδότηση προς την κεντρική κυβέρνηση) και συνιστά επίπεδο ρεκόρ για τις τράπεζες, που έχουν ούτως ή άλλως αντλήσει άλλα 46,8 δισ. ευρώ από την ΕΚΤ μέσω του προγράμματος μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης TLTRO.

ΕΥΓΕΝΙΑ ΤΖΩΡΤΖΗ

Πηγή: moneyreview.gr