ΕΚΤ: Όχι υπεραντίδραση σε προσωρινά σοκ πληθωρισμού

Η ΕΚΤ μπορεί να εμφανίζεται καθησυχαστική για τον πληθωρισμό, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν τον παρακολουθεί και δεν έχει όλα τα βλέμματα στραμμένα στην εκτίναξη των τιμών που προκαλείται από το ντόμινο ανατιμήσεων στην ενέργεια. Η διαδικασία αυτή έχει δημιουργήσει κύκλους τηλεδιασκέψεων μεταξύ των μελών του δ.σ. της ΕΚΤ που πραγματοποιούνται καθημερινά μέσω τηλεδιασκέψεων. Ο τελευταίος κύκλος θα ολοκληρωθεί προς τα τέλη Οκτωβρίου.

Πρώτος στόχος για την ΕΚΤ είναι να εξαντληθούν οι παράγοντες που επηρεάζουν τον πληθωρισμό και πόσοι από αυτούς μπορεί να περιοριστούν με αλλαγή της νομισματικής πολιτικής, δηλαδή είτε με περιορισμό της αγοράς ομολόγων ή με αύξηση των επιτοκίων. Δεύτερος στόχος της ΕΚΤ είναι να μην εμφανιστεί ότι παρασύρεται από τις εξελίξεις, αντί να λειτουργεί προληπτικά. Τρίτον, θα πρέπει να ζυγίσει δύο κινδύνους: τον κίνδυνο του πληθωρισμού βραχυπρόθεσμα ή τον κίνδυνο της ύφεσης.

Από την ομιλία του κ. Lane προέκυψε ότι ο κίνδυνος από την εκτίναξη των τιμών ενέργειας και των διαταραχών στην εφοδιαστική αλυσίδα υπάρχει, σε ό,τι αφορά τον πληθωρισμό. Όμως, υπάρχει και ο κίνδυνος να πέσει η οικονομία σε βαθιά ύφεση, αν δεν έχει τη στήριξη της νομισματικής πολιτικής. Όπως είπε, η ευρωπαϊκή οικονομία βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σημείο καμπής. Βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης και υπερ-αντίδρασης από την ύφεση που δημιουργήθηκε, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και στον πληθωρισμό, αλλά και πολύ κοντά για να γυρίσει σε στασιμότητα ή ύφεση.

Συνεπώς, θα πρέπει να διαχωριστούν οι μόνιμοι και οι παροδικοί παράγοντες τόσο της ανάπτυξης όσο και του πληθωρισμού, ώστε οι αναλύσεις και προβλέψεις να συγκρίνουν όμοια πράγματα. Επίσης, θα πρέπει η ΕΚΤ να ξεχωρίσει τους πληθωριστικούς παράγοντες που συνιστούν τον δομικό πληθωρισμό και ποιοι από αυτούς τους παράγοντες ελέγχονται από την άσκηση της νομισματικής πολιτικής. Στο σημείο αυτό αναφέρθηκε και στα συμπεράσματα των περίπου 20 εσωτερικών μελετών της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό και τη νομισματική πολιτική που δημοσιοποίησε τον περασμένο μήνα το "Κ” και το Capital.gr.

Στη συνέχεια της ομιλίας του, ο κ. Lane γίνεται ακόμα πιο συγκεκριμένος. Η νομισματική πολιτική δεν πρέπει να αντιδρά σε πληθωριστικά σοκ τα οποία θα εξασθενίσουν. Πέραν από την τεχνική υποστήριξη του επιχειρήματος αυτού, αναλυτές σημείωσαν στο Capital.gr ότι αυτό που πέρασε ως μήνυμα ήταν ότι η αύξηση επιτοκίων ή η μείωση της ποσοτικής χαλάρωσης δεν θα διορθώσουν τις αιτίες που προκαλούν την άνοδο στις τιμές ενέργειες ή τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες. Η άνοδος των τιμών ενέργειας έχει αιτίες που ξεκινούν από γεωπολιτικές εντάσεις και τη ζήτηση από την Κίνα και φτάνουν μέχρι σε θέματα πράσινης μετάβασης και ξηρασίας στη βόρεια Ευρώπη όπου υπολειτούργησαν υδροηλεκτρικές μονάδες παραγωγής.

Η εξήγηση του ίδιου του κ. Lane, χωρίς τη βοήθεια της ερμηνείας των αναλυτών, είχε ως εξής:

Πρώτον, η κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής κάνει λόγο για πληθωρισμό πέριξ του 2%, με ανοχή σε υψηλότερα επίπεδα. Η ανοχή αυτή δημιουργεί ένα πληθωριστικό μαξιλάρι, το οποίο κάνει τη δημοσιονομική πολιτική, αλλά και τις παρεμβάσεις από τη νομισματική πολιτική πιο αποτελεσματικές.

Δεύτερον, πρόβλημα θα υπήρχε αν η άνοδος του πληθωρισμού πάνω από το 2% ή το 3%, έστω και προσωρινά, συνέβαινε πέραν του ορίζοντα των προβλέψεων της ΕΚΤ και μάλιστα για μεγάλο διάστημα. Δηλαδή, η νομισματική πολιτική διαμορφώνεται βάσει προβλέψεων τριετίας, όπου σε αυτό το διάστημα είχε προβλεφθεί η παροδική εκτίναξη του πληθωρισμού το 2021, αλλά, επίσης, στο ίδιο διάστημα, δεν υπάρχει πρόβλεψη για πληθωρισμό άνω του 2% πχ το 2022 και το 2023. Όλες οι προβλέψεις και όλα τα μοντέλα προβλέπουν πληθωρισμό κάτω του 2% το 2022 και ακόμα χαμηλότερα το 2023, δηλαδή προβλέπεται ένα εύρος γύρω στο 1,5-1,6%. Αρκετά χαμηλότερα του 2%.

Τρίτον, υπάρχουν παροδικοί παράγοντες και μόνιμοι παράγοντες, όπως επίσης και στοιχεία του πληθωρισμού που έχουν σχέση με τη διάρθρωση της ευρωπαϊκής οικονομίας. Όπως στην ανάπτυξη δεν μπορούμε να θεωρούμε μόνιμες τις αιτίες εκτίναξής της (πχ διόρθωση από την προηγούμενη ύφεση), το ίδιο θα πρέπει να κάνουμε με παροδικές πληθωριστικές διαταραχές. Επίσης, η ευρωπαϊκή οικονομία κινείται κυρίως από τις υπηρεσίες. Συνεπώς, ο κίνδυνος μόνιμων πληθωριστικών πιέσεων θα προερχόταν από αύξηση του κόστους παραγωγής ανά μονάδα παραγόμενου προϊόντος. Αυτό προϋποθέτει την άνοδο του κόστους παραγωγής, του μισθολογικού κόστους και μείωση της παραγωγικότητας. Σήμερα ωστόσο δεν υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις για τέτοιες εξελίξεις. Αντίθετα, όπως σημειώνεται σε άλλη μελέτη της ΕΚΤ, η συνολική μισθολογική δαπάνη σημειώνει πτώση, όχι λόγω μείωσης μισθών αλλά αύξησης των ανέργων ή του περιορισμού των ωρών εργασίας. Και αυτό έχει να κάνει με το κρίσιμο σημείο καμπής μεταξύ ανάπτυξης ή ύφεσης.

Λεωνίδα Στεργίου

Πηγή:capital.gr