Επισημάνσεις της αγοράς

Προς έκπληξη όλων, μετά από το φόβο που επικράτησε, τις πρώτες μέρες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι αγορές αντέδρασαν θετικά, εξάλειψαν τις ζημιές του πολέμου και ηδη κινούνται αρκετά κοντά στις τιμές της αρχής του έτους (εδώ).

Πολλοί, προσπαθούν να εξηγήσουν το πώς συμβαίνει αυτό, όταν οι -κάθε είδους- κίνδυνοι αυξάνονται, ή όταν ο πληθωρισμός απειλεί πλέον, τόσο ανοιχτά, τη σταθερότητα και την ανάπτυξη των οικονομιών.

Κατά την άποψή μας, αυτό συμβαίνει, επειδή οι όποιες επιδράσεις του πληθωρισμού, την αύξηση των επιτοκίων και τους άλλους κινδύνους που αναπτύσσονται, δεν έχουν ακόμη αποτυπωθεί, στα αποτελέσματα των επιχειρήσεων, ή έστω στις προβλέψεις για την εξέλιξη των αποτελεσμάτων. Πέραν από την εκπληκτική κερδοφορία που παρουσιάζουν οι εταιρίες σε όλες τις οικονομίες του κόσμου, για το έτος 2021, οι προβλέψεις για την εξέλιξη των κερδών κατά το 2022, είναι εξίσου εντυπωσιακές (εδώ). Και αυτό, οδηγεί τους επενδυτές, έστω και με επιφυλακτικότητα, να παραμένουν τοποθετημένοι στις χρηματιστηριακές αγορές, αναδιατάσσοντας (εάν κρίνουν σκόπιμο) τα χαρτοφυλάκιά τους.

Παράλληλα, οι επενδυτές γνωρίζουν ότι, σε ένα περιβάλλον πτωτικών αγορών ομολόγων - λόγω των προσδοκιών για άνοδο των επιτοκίων- και μεγάλης μεταβλητότητας στις τιμές των εμπορευμάτων, τελικά, οι μετοχές, εάν επιλεγούν προσεκτικά, μπορούν να αποτελέσουν ένα “καταφύγιο” απέναντι στις διαρκώς εντεινόμενες πληθωριστικές πιέσεις.

****

Εκτιμούμε όμως ότι, οι ανατροπές που έχουν συμβεί αυτό το διάστημα, σε όλους τους τομείς (επιχειρηματικούς, οικονομικούς, κοινωνικούς και γεωπολιτικούς), είναι τόσο μεγάλες, ώστε κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, είναι πολύ πιθανό, να υπάρξουν εξελίξεις που θα προκαλέσουν μεγάλες διακυμάνσεις. Και θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι γι’ αυτές.

****

Συγκριτικά με πολλές άλλες μεγάλες χρηματιστηριακές αγορές, η αγορά της Αθήνας, δείχνει ότι έχει μεγάλη αντοχή και κινείται ιδιαίτερα ικανοποιητικά -κάτι που έχει προκαλέσει έκπληξη σε πολλούς. Και  μάλιστα, είναι από τις λίγες που, βρίσκονται με θετική απόδοση, από την αρχή του έτους.

Κατά την άποψη μας, υπάρχουν πολλοί λόγοι γι’ αυτή τη συμπεριφορά: α) Οι προβλέψεις για επίτευξη ισχυρότερης ανάπτυξης, σε σχέση με άλλα ευρωπαϊκά κράτη, κατά τη διάρκεια του 2022. β) Η υψηλή κερδοφορία των επιχειρήσεων κατά το 2021 και οι προβλέψεις για διατήρηση ικανοποιητικού θετικού ρυθμού αύξησης των μεγεθών τους και κατά το 2022. γ) Η “επαναφορά” του τραπεζικού κλάδου, ο οποίος, μετά από 12 χρόνια, κινείται πλέον με κανονικότητα και χωρίς τα προβλήματα που, μέχρι τώρα, τον επιβάρυναν. Ο τραπεζικός κλάδος, παραδοσιακά είναι ο κυριότερος του ελληνικού Χρηματιστηρίου και προσελκύει μεγάλους όγκους κεφαλαίων. δ) Η θετική εικόνα που έχει δημιουργήσει στο εξωτερικό, η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά, η οποία εξακολουθεί να θεωρείται ως ένα “turnaround story”, μετά τον τερματισμό της μεγάλης κρίσης της προηγούμενης δεκαετίας.

****

Θα μπορούσε όμως να αντέξει η ελληνική αγορά, σε ένα νέο κύμα πιέσεων που, μπορεί να υπάρξει στις διεθνείς αγορές;

Όχι, δε θα μπορούσε να αντέξει, αφού μία διεθνώς πτωτική κίνηση, θα παρασύρει το σύνολο των αγορών. Όμως, θα μπορούσε να έχει καλύτερη “συμπεριφορά”, όπως ακριβώς είχε μετά το ξέσπασμα του πολέμου της Ουκρανίας. Όμως, για να συμβεί αυτό, θα πρέπει, το μακροοικονομικό περιβάλλον της χώρας να συνεχίσει να είναι θετικό και αισιόδοξο, αλλά και να υποστηρίζεται η χρηματιστηριακή αγορά, από ικανοποιητικά κέρδη των εταιριών της. Αν μάλιστα, οι τράπεζες, φροντίσουν να εμπεδώσουν στο επενδυτικό κοινό, την αντίληψη ότι, φέτος, όντως κινούνται προς -πραγματικά- κερδοφόρα αποτελέσματα, τότε, η αντοχή της αγοράς θα ενισχυθεί σημαντικά.

****

Με βάση τα αποτελέσματα 42 εισηγμένων εταιριών (δε συμπεριλαμβάνουμε τις τράπεζες) που είχαν δημοσιεύσει πλήρη αποτελέσματα, για τη χρήση του 2021, μέχρι την 13/4/2022, οι 41 εμφανίζουν βελτίωση των πωλήσεών τους. Παράλληλα, 36 εμφανίζουν κέρδη και μόλις 6 εμφανίζουν ζημιές, ενώ, σε 36, καταγράφεται βελτίωση των αποτελεσμάτων τους (αύξηση των κερδών ή μείωση των ζημιών). Όμως, το πιο σημαντικό είναι ότι, ο περιθώριο καθαρού κέρδους που καταγράφεται μέχρι στιγμής, με βάση τις παραπάνω εταιρίες), φτάνει στο εντυπωσιακό 7,07%, το οποίο είναι το υψηλότερο περιθώριο που έχει καταγραφεί στα 20 τελευταία χρόνια. Από τις ίδιες 42 εταιρίες, κατά το 2020, οι 33 είχαν εμφανίσει κέρδη και οι 9 είχαν εμφανίσει ζημιές. Το (συγκεντρωτικό) καθαρό περιθώριο κέρδους που είχαν εμφανίσει αυτές οι 42 εταιρίες, κατά το 2020, ήταν μόλις 1,69%.

****

Καθώς το επιτόκιο του 10ετούς ομολόγου βρίσκεται πλέον σταθερά πάνω από το 2,80% (την 134/2022, είχε βρεθεί ακόμη και στο 2,95%), ο ΟΔΔΗΧ προετοιμάζεται για την έκδοση ενός 5ετούς ομολόγου, για να καλύψει τις καθυστερήσεις που έχουν υπάρξει στο πρόγραμμα δανεισμού. Για την πραγματοποίηση της έκδοσης, ο ΟΔΔΗΧ περιμένει την αξιολόγηση του οίκου S&P, η οποία θα δημοσιευθεί τη Μεγάλη Παρασκευή, 22 Απριλίου. Παρά το ότι πολλοί ελπίζουν ότι θα υπάρξει μία θετική αξιολόγηση και παράλληλα μία αναβάθμηση σε ΒΒ+, ώστε να απέχει η χώρα, ένα μόλις επίπεδο από την “επενδυτική βαθμίδα” (δείτε εδώ), ουδείς γνωρίζει τις προθέσεις του οίκου. Οι οίκοι αξιολόγησης, συνήθως, δρουν χωρίς προειδοποίηση, αλλά και χωρίς να παρέχουν εξηγήσεις για τις ενέργειές τους.

Το επιτόκιο του 10ετούς ομολόγου, βρίσκεται σήμερα στο ίδιο περίπου επίπεδο που βρισκόταν τον Μάιο του 2019 (δείτε εδώ). Όμως, υπάρχουν μερικές ουσιώδεις διαφορές, αφού, την περίοδο εκείνη, η τάση του επιτοκίου (του 10ετούς ομολόγου) ήταν πτωτική, ενώ τα επιτόκια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, βρίσκονταν σε μηδενικά επίπεδα, χωρίς κάποια προοπτική ανόδου τους στο -τότε- ορατό μέλλον. Σήμερα, τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά και οι αγορές εκτιμούν ότι μέχρι το καλοκαίρι, το επιτόκιο θα υπερβεί το ποσοστό του 4,0%, εξέλιξη που, αν συμβεί, θα έχει πολύ σοβαρές επιδράσεις στα δημοσιονομικά ζητήματα της χώρας.
(Δείτε την καθημερινή εξέλιξη του επιτοκίου του δεκαετούς ομολόγου και τις προβλέψεις για την εξέλιξή του στο επόμενο 18μηνο, εδώ.)

****

Η κυβέρνηση, προσδοκά ότι, θα μπορέσει η χώρα να πετύχει την “επενδυτική βαθμίδα”, έστω και σε έναν οίκο αξιολόγησης (από τους τέσσερις βασικούς), εντός του 2023. Όμως, αυτό κρίνεται ως δύσκολο, αφού το 2023 είναι ένα εκλογικό έτος για την Ελλάδα και μάλιστα, το εκλογικό τοπίο είναι ασαφές, ενώ το αποτέλεσμα των εκλογών θα μπορούσε να εισάγει τη χώρα σε μία προβληματική πολιτική φάση. Συνήθης πρακτική, των οίκων αξιολόγησης, είναι να μην προχωρούν σε αξιολογήσεις και αλλαγές βαθμίδων, κατά τη διάρκεια προεκλογικών περιόδων.

Η επίτευξη “επενδυτικής βαθμίδας” για την Ελλάδα, πέραν του ότι θα σημάνει μία γενικότερη αναβάθμιση για την οικονομία της χώρας και -πιθανότατα- μείωση του κόστους δανεισμού, θα έχει θετικότατες, έως εξαιρετικά θετικές, επιδράσεις στο ελληνικό Χρηματιστήριο, αφού θα μειώσει σημαντικά τα, προβαλλόμενα σήμερα, ως εμπόδια, για την εισροή κεφαλαίων από πολύ μεγάλα επενδυτικά funds.

(Δείτε το ιστορικό και την τρέχουσα πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας, από τους διεθνείς οίκους, εδώ.)

****

Σε μελέτη του, ο Lawrence Summers, πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ (επί προέδρου Κλίντον), υποστηρίζει ότι, οι πιθανότητες, για την οικονομία των ΗΠΑ, να εισέλθει σε φάση ύφεσης στους επόμενους 12 ή 24 μήνες, είναι πάρα πολύ υψηλές. Ο κ. Summers, υποστηρίζει ότι, ουδέποτε, στις ΗΠΑ, δεν υπήρξε συνδυασμός με πληθωρισμό μεγαλύτερο του 4% και ανεργία μικρότερη του 4%, χωρίς να ακολουθήσει ύφεση, μέσα στην επόμενη διετία.

Στη μελέτη του, ο κ. Summers χρησιμοποιεί ιστορικά δεδομένα της αγοράς εργασίας για να αξιολογήσει το κατά πόσο μπορεί η FED να οδηγήσει την οικονομία σε μία “ήπια προσγείωση” (soft landing). Υποστηρίζεται ότι, η αγορά εργασίας σήμερα είναι σημαντικά πιο “σφιχτή” από ό,τι δείχνει ο επίσημος δείκτης ανεργίας. Τα ποσοστά των κενών θέσεων εργασίας και αποχώρησης εργαζόμενων από τις εργασίες τους που παρατηρούνται σήμερα στις Ηνωμένες Πολιτείες, αντιστοιχούν σε έναν βαθμό στενότητας της αγοράς εργασίας που, στο παρελθόν, σχετιζόταν με ποσοστά ανεργίας κάτω του 2%. Αυτή η εξαιρετικά σφιχτή αγορά εργασίας συμπίπτει με τον τρέχοντα “πληθωρισμό των μισθών” 6,5% –το υψηλότερο επίπεδο τα τελευταία 40 χρόνια– ενώ παράλληλα, προβλέπεται ότι, η τάση αύξησης των μισθών θα συνεχιστεί και κατά το 2022.

Τέλος, η μελέτη δείχνει ότι, τα υψηλά επίπεδα πληθωρισμού των μισθών, ιστορικά συνδέονται με σημαντικό κίνδυνο ύφεσης στα επόμενα ένα έως δύο χρόνια.

Στη μελέτη υποστηρίζεται ότι, οι περίοδοι που ιστορικά έχουν χαρακτηριστεί ως “επιτυχημένες ήπιες προσγειώσεις” έχουν λίγα κοινά με την παρούσα οικονομική φάση. Τα αποτελέσματα της μελέτης υποδηλώνουν μια πολύ χαμηλή πιθανότητα, να κατορθώσει, η FED, να μειώσει τον πληθωρισμό χωρίς να προκαλέσει σημαντική επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας.

Δείτε ολόκληρη τη μελέτη, εδώ. Δείτε επίσης, εδώ.

****

Στην τακτική μηνιαία έρευνα, για το μήνα Μάρτιο, της Εθνικής Ένωσης Ανεξάρτητων Επιχειρήσεων (National Association of Independent Business - NFIB) στις ΗΠΑ, διαπιστώθηκαν σημαντικές “στασιμοπληθωριστικές” εξελίξεις. Σύμφωνα με την έρευνα, το 31% των ιδιοκτητών δήλωσε ότι ο πληθωρισμός είναι το πιο σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν. Το ποσοστό αυτό έφτανε μόλις στο 4% τον περασμένο Μάρτιο (δείτε το άνω διάγραμμα, εδώ). Το 72% από όσους έλαβαν μέρος στην έρευνα, αύξησαν τις τιμές πώλησης των προϊόντων και των υπηρεσιών τους, ενώ, το 50% από τους υπόλοιπους, σχεδιάζει να το κάνει. Το ποσοστό των ιδιοκτητών που σχεδιάζουν να αυξήσουν τους μισθούς των εργαζόμενων, παρέμεινε στο πρόσφατο υψηλό επίπεδο ρεκόρ στο 28%.

Η έρευνα της NFIB διαπίστωσε ότι το ποσοστό των ερωτηθέντων που εκτιμούν ότι οι προοπτικές για τις γενικές επιχειρηματικές συνθήκες, σε έξι μήνες από τώρα, θα είναι καλύτερες και όχι χειρότερες, έπεσε στο ιστορικό χαμηλό -49% (δείτε το κάτω διάγραμμα). Αυτό εξηγεί γιατί το ποσοστό που σχεδιάζει να αυξήσει τις προσλήψεις κατά τους επόμενους τρεις μήνες μειώθηκε από το υψηλό ρεκόρ του 32% τον περασμένο Αύγουστο σε 20% τον Μάρτιο.

Επιστροφή στα περιεχόμενα, εδώ