Η αιφνίδια ανατροπή και η “προσγείωση”

Η αιφνίδια ανατροπή και η “προσγείωση”

Δεν θα μάθουμε ποτέ, αν τελικά, όλα αυτά τα τρισεκατομμύρια δολαρίων και ευρώ, ή και άλλων νομισμάτων, που “μοιράστηκαν” από τις κεντρικές τράπεζες, μέσω των προγραμμάτων “ποσοτικής χαλάρωσης”, όλη την τελευταία δεκαετία, ωφέλησαν την οικονομική ανάπτυξη. Ή, πώς θα είχε εξελιχθεί η διεθνής οικονομία, εάν δεν είναι υπάρξει αυτή η πρωτοφανής διανομή.

Γνωρίζουμε όμως ότι, τα κεφάλαια αυτά, στην πλειοψηφία τους, δεν επενδύθηκαν στις τοπικές οικονομίες, για να βοηθήσουν την ανάπτυξη και να μειώσουν την ανεργία. Άλλωστε, με δεδομένο το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Κίνας και άλλων αναπτυσσόμενων οικονομιών, θα ήταν μάταιο να προσπαθήσει μια βιομηχανική μονάδα, στην Ευρώπη ή στις ΗΠΑ, να τις ανταγωνιστεί.

Γνωρίζουμε όμως ότι, ωφέλησαν τις χρηματιστηριακές αγορές, αφού ο κύριος όγκος τους κατευθύνθηκε προς αυτές. Και προκάλεσαν τη μεγαλύτερη, σε διάρκεια και σε αποδόσεις, ανοδική φάση στην ιστορία, οδηγώντας τις τιμές των μετοχών σε δυσθεώρητα ύψη και προκαλώντας τη δημιουργία και την ανάπτυξη άλλων “χρηματοοικονομικών φαινομένων”, υψηλού ρίσκου, όπως τα “κρυπτονομίσματα”.

Η περίοδος του άφθονου και του δωρεάν χρήματος, φαίνεται πως τελειώνει. Και οι κεντρικοί τραπεζίτες, αμέριμνοι στην αρχή, διστακτικοί στη συνέχεια και φοβισμένοι σήμερα, τρέχουν να αυξήσουν τα επιτόκια και να περιμαζέψουν τη ρευστότητα που έχει πλημμυρίσει τις αγορές.

Η προσγείωση στο ρεαλισμό, ενδεχομένως θα μπορούσε να γίνει πιο “συντεταγμένα” και χωρίς το φόβο της ύφεσης. Όμως, η γεωπολιτική κρίση που προκάλεσε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ανέτρεψε τα δεδομένα και δημιουργεί μία σειρά κρίσεων: οικονομική, επισιτιστική και -ενδεχομένως- ανθρωπιστική.

Στη δεδομένη χρονική στιγμή, μετά από όσα προηγήθηκαν σε όλες τις χρηματοοικονομικές αγορές, με τις πληθωριστικές πιέσεις να εντείνονται κάθε μήνα, μία “ομαλή προσγείωση” των οικονομιών και των αγορών σε ένα πιο σταθερό περιβάλλον, δείχνει να είναι μία πολύ δύσκολη υπόθεση.

Καθώς οι χρηματιστηριακές αγορές βρίσκονται ήδη σε φάση “διόρθωσης” ή σε φάση “πτώσης” (εδώ), καθώς το φαινόμενο της ανόδου του πληθωρισμού βρίσκεται ακόμη σε φάση ανάπτυξης και καθώς, οι κεντρικές τράπεζες έχουν καθυστερήσει δραματικά να κινητοποιηθούν, ενώ παράλληλα ο πόλεμος στην Ουκρανία βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη και οι εκατέρωθεν απειλές εντείνονται, πολύ δύσκολα θα μπορούσαμε να βρούμε κάτι, που θα σταματούσε την πτωτική εξέλιξη των πραγμάτων.

Η ιστορία -πολύτιμος “οδηγός” πάντα- έχει δείξει ότι, η πιο επικίνδυνη φάση τέτοιων κρίσεων, είναι το αρχικό διάστημα. Η φάση που οι αγορές συνειδητοποιούν τις εξελίξεις και σπεύδουν να τις προεξοφλήσουν. Εκτιμούμε ότι αυτή είναι η φάση που διανύουμε τώρα, φάση που θα μπορούσε να διαρκέσει μερικούς μήνες. Όταν, αυτή η φάση, της προεξόφλησης, ολοκληρωθεί -θα το καταλάβουμε πότε θα συμβεί αυτό- η εικόνα, δε θα είναι πιο αισιόδοξη. Θα είναι όμως, πιο ασφαλής.

Επιστροφή στα περιεχόμενα, εδώ