Πώς θα σπάσει ο αποκλεισμός της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα

Ο κόσμος αντιμετωπίζει μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση που προκλήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Τα αγροτικά προϊόντα της Ρωσίας και της Ουκρανίας είναι ζωτικής σημασίας για την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια - η Ρωσία και η Ουκρανία αντιπροσωπεύουν το 13% και το 8,5% των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού, αντίστοιχα - και οι κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας, καθώς και ο ναυτικός αποκλεισμός των θαλάσσιων λιμανιών της Ουκρανίας από τη Μόσχα, έχουν αφαιρέσει αυτές τις ζωτικής σημασίας εξαγωγές από την αγορά. Ως αποτέλεσμα, εκατομμύρια άνθρωποι κινδυνεύουν να βιώσουν οξεία επισιτιστική ανασφάλεια, ιδιαίτερα στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Το διακύβευμα είναι μεγάλο: μια επισιτιστική κρίση αυτής της κλίμακας θα μπορούσε να οδηγήσει σε καταστροφική παγκόσμια πείνα, να τροφοδοτήσει την πολιτική αστάθεια σε χώρες που εξαρτώνται από τις εισαγωγές σιτηρών και να προκαλέσει ωστικά κύματα σε ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία.

Η διεθνής κοινότητα έχει στρατιωτικές και διπλωματικές επιλογές για να αμβλύνει αυτή την διαφαινόμενη κρίση, αλλά όλες έχουν μειονεκτήματα. Το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το τρομερό [πολεμικό] ναυτικό του και την εκτεταμένη αεροπορική ισχύ για να συνοδεύσει ουκρανικά πλοία [που μεταφέρουν] σιτηρά. Αλλά μια συνθήκη που είναι γνωστή ως Σύμβαση του Μοντρέ (Montreux Convention) περιορίζει το μέγεθος της δύναμης που μπορεί να εισέλθει στη Μαύρη Θάλασσα, και η Ρωσία μπορεί να αντιταχθεί σε νηοπομπές με το δικό της ναυτικό οπλοστάσιο, πιθανώς χρησιμοποιώντας νάρκες και υποβρύχια. Εναλλακτικές προσεγγίσεις, όπως νηοπομπές τρίτων ή η αποστολή σιτηρών από μη ουκρανικά λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, θα ήταν λιγότερο προκλητικές, αλλά θα εξακολουθούσαν να εξαρτώνται από την ρωσική συναίνεση.

Εν ολίγοις, δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις σε αυτήν την κρίση. Όμως, όσο δύσκολες κι αν είναι οι επιλογές, η Δύση δεν μπορεί απλώς να αγνοήσει το πρόβλημα. Τελικά, εάν η πείνα εξαπλωθεί ευρέως και οδηγήσει σε πολιτική αστάθεια, θα υπάρξει αυξανόμενη πίεση στην Δύση να δράσει. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους πρέπει να έχουν ένα σχέδιο —έστω και ατελές— εάν επιθυμούν να αποφύγουν μια παγκόσμια καταστροφή που θα μπορούσε να ξεφύγει από τον έλεγχο.

ΠΙΣΩ ΣΤΗΝ ΑΚΤΗ

Ένας τρόπος να παρακαμφθεί ο ναυτικός αποκλεισμός της Ρωσίας και να απελευθερωθούν οι αποστολές των γεωργικών εξαγωγών της Ουκρανίας θα ήταν η δρομολόγηση τους από την ξηρά. Με την βοήθεια γειτονικών χωρών όπως η Πολωνία και η Ρουμανία, η Ουκρανία έχει ήδη στραφεί στις οδούς και στους σιδηροδρόμους για να αποστείλει σιτηρά. Αυτές οι μέθοδοι μεταφοράς προσφέρουν ένα μεγάλο πλεονέκτημα: από την Ρωσία λείπει η ικανότητα να εμποδίσει μια τέτοια κίνηση. Μολονότι οι σιδηροδρομικές γραμμές είναι, στην θεωρία, ευάλωτες σε επιθέσεις από πυραύλους ή αεροσκάφη, μια τέτοια απαγόρευση είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί για εκτεταμένο χρονικό διάστημα. Όπως διδάχθηκαν οι Σύμμαχοι στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν προσπάθησαν να διαταράξουν τους γερμανικούς και ιαπωνικούς σιδηροδρόμους, οι σιδηροδρομικές γραμμές είναι σχετικά εύκολο να επισκευαστούν - απλά γεμίζεις τους κρατήρες και τοποθετείς νέες ράγες - επομένως οι επιθέσεις πρέπει να είναι συνεχείς. Από την Ρωσία λείπουν τα μέσα για να φέρει σε πέρας αυτήν την προσέγγιση: η χώρα έχει εξαντλήσει το οπλοστάσιο των πυραύλων υψηλής ακρίβειας που είναι απαραίτητοι για μια τέτοια επίθεση και η αεροπορία της δεν επιχειρεί αρκετά βαθιά στο ουκρανικό έδαφος για να χτυπήσει τις σιδηροδρομικές γραμμές που φέρνουν σιτηρά στα ευρωπαϊκά λιμάνια.

Δυστυχώς, από το σιδηροδρομικό σύστημα της Ουκρανίας λείπει η χωρητικότητα για να αναπληρώσει την απώλεια του θαλάσσιου εμπορίου. Η μεταφορά του συνόλου των εξαγωγών τροφίμων της Ουκρανίας -που υπολογίζονται σε 30 εκατομμύρια τόνους σιτηρών- θα απαιτούσε 100 φορτία πλοίων, σε σύγκριση με τα υπερβολικά πολλά 300.000 σιδηροδρομικά φορτία. Κάποιοι υπολογισμοί προτείνουν ότι θα χρειάζονταν 14 μήνες για να μετακινηθεί όλο το σιτάρι σιδηροδρομικώς, αλλά μόνο τέσσερις μήνες δια θαλάσσης. Δεδομένης της κλίμακας του εγχειρήματος, μια προσέγγιση αποστολής από την ξηρά είναι ένα χρήσιμο ενδιάμεσο μέτρο, αλλά δεν αποτελεί μακροπρόθεσμη λύση στην αναπτυσσόμενη επισιτιστική κρίση.

ΤΑΡΑΓΜΕΝΑ ΝΕΡΑ

Το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να επιδιώξει να σπάσει τον ναυτικό αποκλεισμό της Ρωσίας παρέχοντας νηοπομπές για τα εμπορικά πλοία που κατευθύνονται στα ουκρανικά λιμάνια, τα οποία θα παρείχαν την ταχεία ροή τροφίμων που χρειάζεται ο κόσμος. Αλλά αυτή η στρατηγική θα αντιμετώπιζε πολλά εμπόδια, με το κυριότερο να είναι οι σημαντικές ναυτικές δυνάμεις της Ρωσίας, οι οποίες θα είχαν την ικανότητα να επιτεθούν σε κάθε Δυτικό πλοίο που θα παρενέβαινε στην σύγκρουση. Ο ρωσικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας διαθέτει επί του παρόντος πέντε φρεγάτες, κάποια αμφίβια πλοία, δεκάδες σκάφη παράκτιας άμυνας και, το πιο σημαντικό, έξι νέα ντίζελ-ηλεκτρικά υποβρύχια κλάσης Kilo. Αυτά τα υποβρύχια, τα πιο προηγμένα του ρωσικού καταλόγου, κατασκευάστηκαν με εξελιγμένα μέτρα για να είναι αθόρυβα, ενσωματώνουν προηγμένο σόναρ και είναι οπλισμένα με τορπίλες, πυραύλους κρουζ και νάρκες. Η Ρωσία διαθέτει επίσης αντιπλοϊκούς πυραύλους με βάση την Κριμαία, με βεληνεκές τουλάχιστον 200 μιλίων, αλλά η πρόσφατη εγκατάλειψη του Φιδονησίου (Snake Island) ανοίγει μια ζώνη χαμηλότερου κινδύνου στα δυτικά.

Η λαβή της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα δεν είναι απόλυτη: η απώλεια του Moskva, του καταδρομικού – ναυαρχίδα της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα, τον Απρίλιο, επέφερε σοβαρό πλήγμα στην ικανότητα της Μόσχας να ελέγχει τα ουκρανικά ύδατα. Μολονότι το Moskva είχε μικρή ικανότητα εναντίον χερσαίων στόχων και δεν μπορούσε να βοηθήσει με επιθέσεις στις χερσαίες δυνάμεις και τις υποδομές της Ουκρανίας, διέθετε 16 τεράστιους αντιπλοϊκούς πυραύλους που θα κυριαρχούσαν στη ναυμαχία στη Μαύρη Θάλασσα, εάν αυτή είχε προκύψει. Καθώς η παγκόσμια προσοχή στρέφεται προς τα λιμάνια της Ουκρανίας, ο ρωσικός στρατός θα νιώσει έντονα την απώλεια του Moskva.

Το ΝΑΤΟ, ωστόσο, θα έχει περιορισμένη ικανότητα να χαλαρώσει την λαβή της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα λόγω της Σύμβασης του Μοντρέ. Η συμφωνία του 1936 ρυθμίζει τη ναυτική κυκλοφορία στα τουρκικά στενά που συνδέουν τη Μαύρη Θάλασσα με τη Μεσόγειο. Επιτρέπει απεριόριστη πρόσβαση στα εμπορικά πλοία και σχετικά ελεύθερη διέλευση σε χώρες της Μαύρης Θάλασσας, αλλά περιορίζει το μέγεθος και τον αριθμό των πολεμικών πλοίων που μπορούν να διέλθουν από τα στενά και την διάρκεια της ανάπτυξης τους από χώρες εκτός της Μαύρης Θάλασσας. Αυτό βάζει ανώτατο όριο στην ικανότητα της Δύσης να μετακινήσει δυνάμεις στην περιοχή: τα έθνη που δεν [βρέχονται] από τη Μαύρη Θάλασσα περιορίζονται σε μέγιστο βάρος 30.000 τόνων έκαστο, συνολικό άθροισμα 45.000 τόνων και παραμονή όχι μεγαλύτερη από 21 ημέρες. Η σύμβαση απαγορεύει επίσης τα υποβρύχια από κράτη που δεν [βρέχονται] από τη Μαύρη Θάλασσα, παραγκωνίζοντας έτσι ένα από τα μεγάλα ναυτικά πλεονεκτήματα του ΝΑΤΟ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν υπογράψει την Σύμβαση του Μοντρέ, επομένως θεωρητικά αυτοί οι κανόνες δεν ισχύουν για το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ. Η Ουάσιγκτον, ωστόσο, έχει συμμορφωθεί με την συμφωνία, λαμβάνοντας υπόψη την βασισμένη σε κανόνες διεθνή τάξη και από σεβασμό στην Τουρκία, μια σύμμαχο μέλος του ΝΑΤΟ.

Τελικά, η χρήση των στενών θα εξαρτηθεί από την Άγκυρα, η οποία θα μπορούσε, θεωρητικά, να κάμψει τους κανόνες για να διευκολύνει την συσσώρευση ναυτικού του ΝΑΤΟ. Όμως, δεδομένης της σχετικά ουδέτερης στάσης της Τουρκίας στην σύγκρουση, της απροθυμίας της να θέσει σε κίνδυνο τις σχέσεις της είτε με την Ρωσία είτε με την Δύση και την ιστορική απροθυμία της να υπονομεύσει την σύμβαση, οι περιορισμοί πιθανότατα θα διατηρηθούν. Το πολύ, η Τουρκία ίσως ήταν πρόθυμη να ερμηνεύσει κάποιες διατάξεις με ευελιξία, αλλά μια τέτοια παραχώρηση θα είχε πιθανώς υψηλό κόστος για την Δύση, όπως η παροχή οικονομικής βοήθειας, η απαλλαγή από κάποιες κυρώσεις ή το κλείσιμο των ματιών στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων .

Το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να εργαστεί εντός των περιορισμών που θέτει η Σύμβαση, η οποία επιτρέπει κάποια συσσώρευση δυνάμεων. Ο περιορισμός των 45.000 τόνων σε πλοία εξωτερικών δυνάμεων θα επέτρεπε περίπου πέντε αντιτορπιλικά. Ένα αμερικανικό αντιτορπιλικό κλάσης DDG-51, το προηγμένο πολεμικό πλοίο πολλαπλών αποστολών, θα αντιπροσώπευε περίπου 9.000 τόνους· ένα βρετανικό αντιτορπιλικό Type 45, το οποίο είναι επίσης κατάλληλο για μια μεγάλη ποικιλία αποστολών, θα αντιπροσώπευε περίπου 7.350 τόνους. Δεδομένου του ανώτατου ορίου των 30.000 τόνων στις δυνάμεις μιας χώρας, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να στείλουν τρία αντιτορπιλικά και άλλες χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία ή η Γαλλία θα μπορούσαν να στείλουν τα άλλα δύο. Αυτά τα πέντε πλοία θα μπορούσαν να παράσχουν μια ισχυρή συνοδεία στα εμπορικά πλοία που μεταφέρουν ουκρανικά σιτηρά, παρά τον περιορισμένο αριθμό τους.

Το ΝΑΤΟ θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιήσει την σημαντική αεροπορική του ισχύ. Υποθέτοντας ότι η Ρουμανία και η Βουλγαρία θα συνεργαστούν, παρέχοντας βάσεις και επιτρέποντας στα αεροσκάφη του ΝΑΤΟ να πετούν πάνω από το έδαφός τους, η αεροπορική ισχύς του ΝΑΤΟ θα κυριαρχούσε επί των ρωσικών δυνάμεων επιφανείας και των αεροπορικών δυνάμεων στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας - και θα βοηθούσε στην υποθαλάσσια μάχη.

ΕΑΝ ΞΕΚΙΝΗΣΟΥΝ ΟΙ ΠΥΡΟΒΟΛΙΣΜΟΙ

Εάν το ΝΑΤΟ απέπλεε νηοπομπές στα λιμάνια της Ουκρανίας, ίσως θα ήταν υποχρεωμένο να αντιμετωπίσει μια ρωσική επίθεση. Δεδομένων των επανειλημμένων προειδοποιήσεων του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, προς το ΝΑΤΟ να μην παρέμβει στην σύγκρουση, φαίνεται απίθανο ότι θα άφηνε μια νηοπομπή του ΝΑΤΟ να σπάσει τον αποκλεισμό της Ρωσίας χωρίς να αναλάβει κάποιο είδος δράσης. Η Ρωσία θα είχε επίσης ένα στρατηγικό πλεονέκτημα στο ότι δεν θα χρειαζόταν να εμποδίσει όλες τις μετακινήσεις φορτίων. Ένα ποσοστό φθοράς ακόμη και 25% θα ήταν πιθανώς περισσότερο από αυτό που θα ήταν διατεθειμένοι να ανεχτούν το ΝΑΤΟ και οι ναυτιλιακές εταιρείες.

Η Ρωσία πιθανώς θα χρησιμοποιούσε ναυτικές νάρκες και υποβρύχια για να επιτεθεί στις νηοπομπές σιτηρών, καθώς αυτά τα όπλα δεν είναι μόνο αποτελεσματικά, αλλά επίσης κρυφά και διαψεύσιμα, γεγονός που θα μετρίαζε την ευθύνη που θα αποδιδόταν για το ότι άνοιξε πυρ πρώτη. Η Ρωσία έχει ήδη σπείρει υποθαλάσσιες νάρκες στις προσεγγίσεις των ουκρανικών λιμανιών. Η Ουκρανία θα μπορούσε να προσπαθήσει να τις σαρώσει, αλλά αυτό θα απαιτούσε μια αργή και επίπονη αναζήτηση από μικρά και ευάλωτα σκάφη. Το θέμα περιπλέκεται περαιτέρω από το γεγονός ότι η Ουκρανία έχει επίσης ναρκοθετήσει την ακτογραμμή της για να αμυνθεί έναντι των ρωσικών δυνάμεων· δεν θα ήταν δύσκολο για τη Μόσχα να κατηγορήσει το Κίεβο εάν μια νάρκη κατέστρεφε ένα πλοίο με σιτηρά.

Τα έξι υποβρύχια κλάσης Kilo του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας θα αποτελούσαν τη μεγαλύτερη απειλή για τις νηοπομπές, δεδομένου ότι είναι αθόρυβα και καλά οπλισμένα. Θα μπορούσαν να επιτεθούν με τορπίλες, να εκτοξεύσουν πυραύλους κρουζ, [ευρισκόμενα] έξω από την αποτελεσματική εμβέλεια των συνοδευτικών ή να τοποθετήσουν νάρκες στο μονοπάτι μιας νηοπομπής. Επίγειοι αντιπλοϊκοί πύραυλοι από την Κριμαία θα μπορούσαν να βάλλουν κατά των πλοίων, και πιθανώς θα ξεσπούσε μια μεγάλη μάχη, καθώς το ΝΑΤΟ θα προσπαθούσε να συγκρατήσει τον ρωσικό καταιγισμό πυραύλων. Άλλες ρωσικές δυνάμεις είναι απίθανο ότι θα συμμετείχαν με οποιονδήποτε ουσιαστικό τρόπο. Οι ανίσχυρες δυνάμεις επιφανείας της Ρωσίας δεν θα ήταν ισάξιες ακόμη και μιας περιορισμένης συνοδείας του ΝΑΤΟ. Θα μπορούσαν να προσπαθήσουν να βάλλουν σε πλοία της νηοπομπής από κοντά στην ακτή, αλλά αυτό θα τις εξέθετε στους ουκρανικούς αντιπλοϊκούς πυραύλους και στην αεροπορική ισχύ του ΝΑΤΟ. Η Ρωσία θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιήσει τις σημαντικές αεροπορικές δυνάμεις της, αλλά αυτές έχουν εμπλακεί πλήρως στον χερσαίο πόλεμο και μέχρι στιγμής έχουν αποδώσει άσχημα.

Εάν η Ρωσία επέλεγε να αντιμετωπίσει τις νηοπομπές, ο κόσμος πιθανώς θα το μάθαινε όταν εκρήξεις θα τράνταζαν ένα πλοίο με σιτηρά. Η Ρωσία θα αρνείτο οποιαδήποτε ανάμειξη, ισχυριζόμενη ότι το πλοίο είχε χτυπήσει μια ουκρανική νάρκη. Το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να δεχτεί τις ρωσικές αρνήσεις ανάμειξης και να δοκιμάσει μια διαφορετική προσέγγιση, εάν επιθυμούσε να αποφύγει περαιτέρω κλιμάκωση. Εναλλακτικά, θα μπορούσε να ξεκινήσει μια ναυτική εκστρατεία για να καθαρίσει νάρκες και να νικήσει τα ρωσικά υποβρύχια. Σε αυτή την περίπτωση, θα ακολουθούσε ένας ναυτικός πόλεμος.

Ένας τέτοιος πόλεμος θα περνούσε σε μια σειρά από μάχες των νηοπομπών, καθώς το ΝΑΤΟ θα εργαζόταν για να ωθήσει τα φορτηγά σκάφη δια μέσου του ρωσικού αποκλεισμού. Θα υπήρχαν άφθονες ευκαιρίες για τέτοιες αψιμαχίες, δεδομένου ότι μια νηοπομπή που πλέει με τους συνήθεις 12 κόμβους θα χρειαζόταν περίπου μια ημέρα για να πλεύσει από το λιμάνι της Οδησσού στα στενά. Η έκβαση μιας τέτοιας μάχης θα ήταν αβέβαιη διότι δεν υπάρχει σύγχρονο προηγούμενο για ναυτική εμπλοκή μεταξύ ισότιμων ανταγωνιστών. Σε αντίθεση με τον πόλεμο στον αέρα και στο έδαφος, ελάχιστες ναυτικές εμπλοκές έχουν συμβεί από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και μετά. Είναι πιθανό ότι το ΝΑΤΟ, με τα πανίσχυρα πλοία του και το τεράστιο αεροπορικό πλεονέκτημα του, θα επικρατούσε —ίσως γρήγορα, ίσως μετά από μια εκτεταμένη σειρά μαχών των νηοπομπών. Αλλά πολλά κράτη του ΝΑΤΟ δεν θα έχουν το θάρρος για μια άμεση στρατιωτική αντιπαράθεση με την Ρωσία και όλους τους κινδύνους κλιμάκωσης που αυτή θα έφερνε αναπόφευκτα, ακόμα κι αν μπορούσε να σπάσει τον αποκλεισμό της Μόσχας και να ανακουφίσει την αυξανόμενη επισιτιστική κρίση.

ΑΚΟΜΗ ΠΙΟ ΣΙΓΟΥΡΑ

Μια λιγότερο συγκρουσιακή επιλογή θα ήταν να στρατολογηθούν χώρες εκτός ΝΑΤΟ για να παράσχουν συνοδεία και φορτηγά πλοία. Μια χώρα όπως η Αίγυπτος, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα εισαγόμενα σιτηρά, θα ήταν ίσως πρόθυμη να αναλάβει τους κινδύνους που θα συνεπάγετο μια νηοπομπή. Αυτή η έμμεση προσέγγιση θα απέφευγε το ρωσικό αφήγημα της επιθετικότητας του ΝΑΤΟ και θα στηριζόταν σε μεγάλο βαθμό στο ανθρωπιστικό επιχείρημα της ανακούφισης από την πείνα. Στο τέλος, ωστόσο, αυτός είναι ένας διπλωματικός υπολογισμός, διότι αυτές οι τρίτες χώρες πιθανώς δεν έχουν την στρατιωτική ικανότητα να πολεμήσουν αποτελεσματικά τη Ρωσία.

Η Ουκρανία θα μπορούσε να μεταφέρει σιτηρά σιδηροδρομικώς στο ρουμανικό λιμάνι της Κωστάντζας, το οποίο απέχει μόλις 190 μίλια από την Οδησσό, και από εκεί, να τα μεταφέρει μέσω θαλάσσης, χρησιμοποιώντας πλοία τρίτων. Αυτό θα απέφευγε κάθε άμεση σύνδεση με την Ουκρανία και τον πόλεμο, επιτρέποντας έτσι στην Ρωσία κάποια απόσταση εάν ήθελε να αποφύγει μια αντιπαράθεση. Ωστόσο, η Ρωσία ίσως να μην είναι πρόθυμη να αφήσει ένα τέτοιο σχέδιο να διολισθήσει, μπροστά στις κυρώσεις εναντίον των δικών της εξαγωγών.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να ακολουθήσουν μια άμεση προσέγγιση, νηολογώντας ή μετανηολογώντας εμπορικά σκάφη ως αμερικανικά πλοία, έτσι ώστε η Ρωσία να είναι υποχρεωμένη να επιτεθεί σε αμερικανικά σκάφη για να επιβάλει τον αποκλεισμό. Υπάρχει προηγούμενο για μια τέτοια κίνηση: οι Ηνωμένες Πολιτείες μετανηολόγησαν πετρελαιοφόρα του Κουβέιτ για να παράσχουν αμερικανική ναυτική προστασία κατά την διάρκεια του πολέμου Ιράν-Ιράκ το 1987-88, ώστε να διασφαλίσουν την συνεχή ροή πετρελαίου. Ωστόσο, αυτή είναι μια επικίνδυνη στρατηγική· ακόμη και κατά την διάρκεια του πολέμου των δεξαμενόπλοιων, αυτά τα μετανηολογημένα δεξαμενόπλοια υπόκεινταν σε βολές και ναρκοθετήσεις, με αποτέλεσμα να χρειάζονταν συνοδεία, ανεξάρτητα από την επαναπροσδιορισμένη εθνικότητά τους. Ομοίως, η Ρωσία ίσως να μην αποτραπεί από αυτή την τακτική.

Υπάρχουν επίσης διπλωματικές επιλογές που αξίζει να επιδιωχθούν. Ο Πούτιν, για παράδειγμα, έχει δηλώσει ότι η Ρωσία θα επέτρεπε αποστολές από την Ουκρανία υπό κάποιες προϋποθέσεις. Θα μπορούσε κανείς να φανταστεί μια συμφωνία «πλοίο για πλοίο», σύμφωνα με την οποία σε ένα εμπορικό πλοίο από την Ουκρανία θα επιτρεπόταν να συμμετάσχει στο διεθνές εμπόριο με αντάλλαγμα να το κάνει και ένα πλοίο από την Ρωσία. Αυτή η πρόταση του τύπου «μια σου και μια μου» δεν έχει κερδίσει δημοτικότητα, δεδομένου ότι θα παρείχε στην Ρωσία σημαντικούς οικονομικούς πόρους και θα συνιστούσε προηγούμενο για την άρση των κυρώσεων. Εντούτοις, τα Δυτικά έθνη διστάζουν να διακινδυνεύσουν μια στρατιωτική αντιπαράθεση και η παγκόσμια επισιτιστική κατάσταση θα γίνεται ολοένα και πιο δεινή. Μια διπλωματική προσέγγιση ίσως κερδίσει την διεθνή υποστήριξη με την πάροδο του χρόνου.

Οι χώρες που εξαρτώνται από τα ουκρανικά και τα ρωσικά σιτηρά πιθανώς έχουν αρκετές προμήθειες ώστε να αντέξουν για λίγο, και τα αποθέματα τους ενισχύονται βραχυπρόθεσμα από την Δυτική βοήθεια. Δεν υπάρχουν επί του παρόντος αναφορές πείνας. Αλλά πιο μακροπρόθεσμα, το status quo θα αποδειχθεί μη βιώσιμο. Εάν ο πόλεμος συνεχιστεί, οι μειούμενες προμήθειες θα προκαλέσουν ελλείψεις και ταραχές για τα τρόφιμα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κοινωνική [αστάθεια] και αστάθεια των καθεστώτων. Η Δύση θα αντιμετωπίσει αυξανόμενες πιέσεις για να δράσει Η παγκόσμια πείνα μπορεί να μην είναι ακόμη οξεία, αλλά όταν χτυπήσει, θα χτυπήσει σκληρά. Είναι ευθύνη του ΝΑΤΟ και της Δύσης να έχουν ένα σχέδιο προς εφαρμογή πριν η έλλειψη μετατραπεί σε κρίση.

Πηγή:foreignaffairs.gr