Αγορές - πωλήσεις - επαναγορές, σε μία πτωτική φάση της αγοράς

Υπάρχουν τρεις τρόποι για να κερδίσει κάποιος κατά τη διάρκεια μιας πτωτικής αγοράς.

Ο πρώτος είναι ο “κλασικός”: Να ρευστοποιήσει τις θέσεις του έγκαιρα, δηλαδή στην αρχή της πτωτικής φάσης και να τις επαναγοράσει έγκαιρα, μετά το τέλος της, στην αρχή της φάσης της ανάκαμψης της αγοράς.

Ο δεύτερος είναι πιο “σύγχρονος” και απαιτεί τη χρήση παραγώγων προϊόντων. Δηλαδή, να “σορτάρει” το Γενικό Δείκτη ή συγκεκριμένες μετοχές  (δηλαδή, να στοιχηματίσει κάποιος ότι ο Γενικός Δείκτης ή οι συγκεκριμένες μετοχές θα υποχωρήσουν), κάτι που γίνεται με διάφορες τεχνικές. Το δεύτερο (χρήση παραγώγων) μπορεί κάλλιστα να γίνει σε συνδυασμό με το πρώτο (ρευστοποίηση της θέσης σε μετοχές). Ο τρόπος αυτός έχει μεγαλύτερο ρίσκο, απαιτεί κάποιες γνώσεις και συνεχή παρακολούθηση της αγοράς και είναι ιδιαίτερα “αγχώδης”.

Ο τρίτος τρόπος είναι, να ρευστοποιήσει κάποιος το χαρτοφυλάκιό του, αλλά παράλληλα, να βάλει ένα πρόγραμμα επαναγορών. Ο τρίτος αυτός τρόπος είναι περισσότερο “ελεγχόμενος”, αφού κάποιος κινείται ανεξάρτητα της καθημερινής κίνησης του Γενικού Δείκτη, αρκεί βέβαια να συντρέχουν κάποιες προϋποθέσεις, που θα εξετάσουμε παρακάτω.

Θέλουμε να επικεντρωθούμε στον τρίτο τρόπο δράσης, κατά τη διάρκεια μιας πτωτικής αγοράς. Ας δώσουμε ένα παράδειγμα:

Έστω ότι ένας επενδυτής έχει 10.000 μετοχές της Alpha Bank (σύμβολο: ΑΛΦΑ).

Την 24/2/2022, την ημέρα της εισβολής στην Ουκρανία, όταν και ο (απλός) ΚΜΟ-200 ημερών, έδωσε “σήμα εξόδου”, πουλά τη μισή του θέση, δηλαδή 5.000 μετοχές, στην τιμή κλεισίματος, ή σε κάποια άλλη τιμή, εκείνης της ημέρας (€ 1,25, η τιμή κλεισίματος). Την επόμενη μέρα, ή σε μία από τις αμέσως επόμενες μέρες (όταν έγινε ορατό ότι το διεθνές γεωπολιτικό κλίμα έγινε πάρα πολύ επικίνδυνο) πουλά και τις επόμενες 5.000, έστω στην τιμή των € 1,212 (κλείσιμο της 28/2/2022). Από τη ρευστοποίηση των αρχικών 10.000 μετοχών, ο επενδυτής εισέπραξε το ποσό των € 12.310 (€ 6.250 στην πρώτη πώληση και € 6.060 στη δεύτερη - για λόγους απλούστευσης του παραδείγματος, θεωρούμε ότι δεν υπάρχουν προμήθειες ή άλλα κόστη). Δείτε τις ιστορικές τιμές της ΑΛΦΑ, αυτής της περιόδου, εδώ.

Κατά τους επόμενους μήνες (μέχρι την 5/7/2022), η μετοχή της ΑΛΦΑ, υποχώρησε μέχρι και τα € 0,844 Σε κάποιο σημείο, άσχετα της πορείας και τη ορμής του Γενικού Δείκτη, ο επενδυτής θα μπορούσε να έχει επαναγοράσει τις μετοχές του. Προσοχή! Αγοράζει μετοχές με το σύνολο του ποσού που είχε εισπράξει από τη ρευστοποίηση.

Ακόμη και αν ο επενδυτής είχε αγοράσει σε “άσχημη” τιμή κατά την πτώση, έστω στα € 0,90 (τιμή της 12/5/2022), θα είχε αγοράσει 13.733 μετοχές, δηλαδή 37,33% περισσότερες απ’ ότι είχε πουλήσει, σε μία τιμή που είναι κάτω από την τιμή της τελευταίας αύξησης μετοχικού κεφαλαίου της μετοχής. Ακόμη και αν, ο επενδυτής, τερμάτιζε την “κερδοσκοπική” του δραστηριότητα στο σημείο εκείνο, πάλι θα ήταν κερδισμένος, σε σχέση με την αρχική του θέση.

Αν ο επενδυτής παρακολουθούσε την αγορά πιο “στενά” και επαναγόραζε τις μετοχές του πιο χαμηλά από τα € 0,90, ή αν τις επαναγόραζε τμηματικά, με ένα μέσο κόστος, έστω € 0,86, τότε, η αγορά θα του έδινε περιθώριο για μία ακόμη “κερδοσκοπική” κίνηση.
Θέλουμε να σημειώσουμε ότι, δε χρειάζεται κάποιος να γνωρίζει ποιός θα είναι ο “πάτος” μιας μετοχής. Αν μια βασική μετοχή του Χρηματιστηρίου, που μάλιστα διανύει περίοδο με θετικά σχόλια και εκτιμήσεις, φτάσει να πωλείται κατά 35% κάτω από την τιμή που την πούλησε κάποιος, η μετοχή επαναγοράζεται. Αρκεί να είμαστε πιστεύουμε (έγκυρα και τεκμηριωμένα) ότι η αγορά μπορεί να επανέλθει στα προηγούμενα επίπεδα (δείτε σχετικό σχόλιο παρακάτω).

Αργότερα, η μετοχή φτάνει στα € 1,00 (στις 25/8/2022) και στο σημείο εκείνο, ο Γενικός Δείκτης (αλλά και το διεθνές περιβάλλον) δείχνουν ότι η ανάκαμψη μάλλον ολοκληρώνεται. Σε κάποιο σημείο, καθώς η αγορά αρχίζει να υποχωρεί, ο επενδυτής πουλά είτε τις μισές, είτε το σύνολο της θέσης του. Ας υποθέσουμε ότι πουλά το σύνολο, την 29/8/2022 (μετά την παρέμβαση του προέδρου της FED που “γκρέμισε” τις αγορές), στα € 0,95 Από τη ρευστοποίηση εισπράττει € 13.046.

Στη συνέχεια, απλά περιμένει την πτώση. Μάλιστα, θα μπορούσε να βάλει και μία “τιμή στόχο” για να αρχίσει την επαναγορά. Την επαναγορά την κάνει σε μία ή σε περισσότερες κινήσεις. Ας υποθέσουμε ότι η επαναγορά, γίνεται σταδιακά, με αρχή την τιμή των € 0,92 και τέλος στην τιμή των € 0,88 ανά μετοχή.

Ο επενδυτής αγοράζει μετοχές της ΑΛΦΑ, για το σύνολο του κεφαλαίου που έχει σχηματίσει μέσα από τις αγοραπωλησίες της αρχικής μετοχής. Έτσι, χωρίς να έχει διακινδυνέψει περισσότερα χρήματα, μέσα από έναν κατάλληλο χειρισμό, κατά τη διάρκεια μιας ασταθούς φάσης, ο επενδυτής καταλήγει να έχει σημαντικά μεγαλύτερο αριθμό μετοχών της ΑΛΦΑ (ή του τίτλου τον οποίο διαχειρίζεται), απ’ ότι είχε αρχικά. Όταν αυτό επαναληφθεί αρκετές φορές, η απόδοση του επενδυτή καταλήγει να γίνεται πολύ σοβαρή. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι, στη φάση ανόδου, θα ανεβαίνει η τιμή της μετοχής, ενώ θα έχει έναν αρκετά μεγαλύτερο αριθμό μετοχών.

Ακούγεται εύκολο. Στην πραγματικότητα όμως δεν είναι. Αυτή η διαχείριση, έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να στεφθεί από επιτυχία όταν:

1) Η φάση της αγοράς είναι τέτοια που γνωρίζουμε, ή εκτιμούμε με μεγάλη πιθανότητα η εκτίμησή μας να είναι ορθή, ότι η “αναστάτωση” της αγοράς είναι προσωρινή.

Πρέπει να είμαστε σε θέση να αντιλαμβανόμαστε τη δυναμική της αγορά ή και το εάν μία “αναστάτωση” είναι βαθιά, εάν είναι μακροχρόνια, ή εάν είναι προσωρινή. Για παράδειγμα, πρέπει να είμαστε σε θέση να αντιληφθούμε ότι η παρούσα πτωτική φάση, δεν έχει καμία ομοιότητα ή σχέση με την πτωτική φάση των ετών 2010 έως 2012. Η αντίληψη των χαρακτηριστικών και της ποιότητας της φάσης της αγοράς που βρισκόμαστε, είναι πάρα πολύ σημαντική και πρωταρχική για να εμπλακούμε σε μία διαχείριση όπως αυτή που περιγράφουμε.

2) Θα πρέπει να αντιλαμβανόμαστε εάν η “αναστάτωση” της αγοράς είναι βραχυχρόνια ή μεσοχρόνια ή και μακροχρόνια. Η παρούσα “αναστάτωση” (αυτή που ζούμε σήμερα) έχουμε εκτιμήσει ότι θα είναι μεσομακροχρόνια και συνεπώς και θα μας ταλαιπωρήσει αρκετά, αλλά και θα υπάρξουν πολλές διακυμάνσεις, δηλαδή “ευκαιρίες” για “γυρίσματα” των θέσεών μας. Όμως, τα “γυρίσματα” αυτά δε μπορούν να είναι μερικών ημερών ή εβδομάδων, αλλά μάλλον θα είναι “γυρίσματα” μηνών.

3) Θα πρέπει να μην προσπαθούμε να “μεγιστοποιήσουμε” το κέρδος, αλλά να κινούμαστε με βάση “στόχους”. Δηλαδή, αν πριν μερικές μέρες ρευστοποιήσαμε τη μετοχή της ΑΛΦΑ, στο € 1,00, να μην περιμένουμε να πάει στα € 0,85 για να την επαναγοράσουμε. Μπορούμε να αγοράσουμε μερικές μετοχές στο € 0,95, μερικές ακόμη στο € 0,92 και να συνεχίσουμε όσο η μετοχή υποχωρεί. Αν δούμε ότι ο στόχος δεν επιτυγχάνεται, θα πρέπει να δράσουμε άμεσα και να την αγοράσουμε πριν φτάσει στο € 1,00, ώστε να μη βγούμε χαμένοι από την όλη διαχείριση. Έστω και ένα μικρό κέρδος, είναι κέρδος. Όμως, η πρακτική αυτή θέλει αμεσότητα στην εκτέλεση και ψυχρότητα στην ψυχολογία μας. Πάντως, η εμπειρία μας έχει δείξει ότι, το “μυστικό” για την επιτυχία είναι να θέτουμε στόχους επαναγοράς, αλλά αν μας ξεφύγουν, να κινούμαστε με ταχύτητα για να καλύψουμε τη θέση μας. Το ζητούμενο είναι να επαναγοράσουμε τις μετοχές, πριν αυτές ξεπεράσουν την τιμή που είχαν πωληθεί. Αυτό, ακόμη και αν πετύχουμε μικρό κέρδος, θα τονώσει την ψυχολογία μας.

4) Πρέπει να γνωρίζουμε ότι, σε μία πτωτική φάση, η “ταλάντωση” των τιμών των μετοχών, τείνει να μειώνεται κατά την εξέλιξη της φάσης. Δηλαδή, αν η τιμή της ΑΛΦΑ, στην πρώτη μέρα της πτώσης ήταν στο € 1,25 και τον Ιούλιο κατέληξε στα € 0,73, δύσκολα θα την ξαναδούμε στα € 0,73 ακόμη και αν η πτωτική φάση συνεχιστεί. Το € 0,73 και η περιοχή γύρω απ’ αυτή την τιμή, συνιστά πλέον μία περιοχή “στήριξης”. Παράλληλα, κατά τη διάρκεια της πτώσης, δύσκολα θα δούμε την τιμή να φτάνει στο € 1,10 ή και παραπάνω. Η ταλάντωση (δηλαδή οι “ακραίες” τιμές, κάθε διακύμανσης κατά τη διάρκεια της φάσης) θα τείνει να μειώνεται. Εκτίμησή μας, για τη συγκεκριμένη μετοχή είναι ότι, η τιμή θα τείνει να κινείται ανάμεσα στα € 0,85 και στα € 0,95 -σημειώνουμε ότι η εκτίμηση αυτή είναι καθαρά υποκειμενική και στηρίζεται απλά σε εμπειρική παρατήρηση.

5) Συνιστάται να μην αυξάνουμε ή μειώνουμε το κεφάλαιό μας. Αν ξεκινήσουμε μία τέτοια διαχείριση, με (π.χ.) 10.000 μετοχές της ΑΛΦΑ και μετά από μερικούς μήνες, καταλήξουμε να έχουμε 12.000 μετοχές, τότε νιώθουμε πολύ ωραία. Και δεν είναι μόνον το οικονομικό όφελος. Είναι η αίσθηση του ότι, “δημιουργήσαμε” χρήμα ή κέρδος που μετρά περισσότερο και βελτιώνει την ψυχολογική μας διάθεση.

6) Μία τέτοια διαχείριση συνιστάται να μη γίνεται κατά τη διάρκεια μιας -αποδεδειγμένα- ανοδικής φάσης της αγοράς. Σε μια ανοδική φάση της αγοράς, δε μπορούμε να γνωρίζουμε, ή έστω να υποψιαστούμε, την πορεία της τιμής μιας μετοχής. Δεν πρέπει να πηγαίνουμε “αντίθετα” σε μία ανοδική αγορά, αφού θα κινδυνεύουμε να μείνουμε “έξω” από την άνοδο. Μία τέτοια διαχείριση, θα μπορούσε να γίνει μόνο σε μία πτωτική φάση της αγοράς, για την οποία γνωρίζουμε (ή που μπορούμε να εκτιμήσουμε) ότι θα είναι προσωρινή.

7) Αυτή η “διαχείριση” θα είχε μεγάλη αξία να γίνει από άτομα που συνήθως αποφεύγουν να κάνουν πράξεις. Δηλαδή, από άτομα που “παγώνουν” όταν ξεκινάει μία πτώση και που τελικά καταλήγουν να εξαντλήσουν όλη την πτωτική φάση, χωρίς να έχουν κάνει κίνηση και που απλά περιμένουν να επανέλθουν οι τιμές στα προηγούμενα επίπεδά τους. Γνωρίζουμε ότι, τέτοια άτομα υπάρχουν πολλά. Εκτιμούμε ότι, μια “δοκιμή” θα μπορούσε, σιγά σιγά, να τους οδηγήσει να αλλάξουν επενδυτικές συνήθειες και πρακτικές.

Όπως έχουμε αποδείξει, μέχρι σήμερα, δεν έχουμε κάνει ιδιαίτερα λάθη στη διάγνωση της πορείας των αγορών και της φάσης που, κάθε φορά, διανύουμε. Εκτιμούμε ότι, οι σελίδες του “απόλυτου συστήματος”, θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμες, σε όσους θέλουν, κάποια στιγμή, να δοκιμάσουν αυτό τον -σχετικά απλό- τρόπο, υποτιμητικής κερδοσκοπίας (επειδή, περί αυτού πρόκειται -και, στο χώρο που βρισκόμαστε, ας πάψουμε να θεωρούμε την κερδοσκοπία ως κάτι αρνητικό ή δόλιο).

Η παρούσα πτωτική φάση, ήταν μία καλή ευκαιρία για να δοκιμάσει κάποιος την πρακτική αυτή. Ίσως και ακόμη να είναι. Αυτό που, για μία ακόμη φορά, επισημαίνουμε είναι ότι, αυτή τη φορά, η αγορά της Αθήνας δε κινδυνεύει να καταρρεύσει. Αργά ή γρήγορα, ανάλογα των εξελίξεων στη διεθνή οικονομία και τις διεθνείς αγορές, η αγορά μας θα βρεθεί σε επίπεδα που θα μας εκπλήξουν.

Ευχαρίστως θα απαντούσαμε σε ερωτήσεις ή σε σχόλια, με βάση το παραπάνω κείμενο.

Το παρόν άρθρο, είναι τμήμα της ύλης του τεύχους 244 (Σεπτέμβριος 2022) του περιοδικού ΧΡΗΜΑ & ΑΓΟΡΑ. Δείτε τα πλήρη περιεχόμενα του τεύχους 244, εδώ.