Αρχική | Χ&Α | Άρθρα - Θέσεις | Η κατάσταση και οι προοπτικές των χρηματιστηριακών αγορών σήμερα

Η κατάσταση και οι προοπτικές των χρηματιστηριακών αγορών σήμερα

Μέγεθος γραμμάτων: Decrease font Enlarge font
Η κατάσταση και οι προοπτικές των χρηματιστηριακών αγορών σήμερα

Στο τεύχος Νο 244 (Σεπτέμβριος 2022) του περιοδικού ΧΡΗΜΑ & ΑΓΟΡΑ, υποστηρίξαμε ότι, με την ομιλία του προέδρου της FED κ. Jerome Powell, στις 26 Αυγούστου 2022, ουσιαστικά, η διεθνής οικονομία και οι διεθνείς αγορές, εισήλθαν στη δεύτερη φάση της πτώσης που προκαλεί η πληθωριστική κρίση.

 

Η πρώτη φάση της κρίσης, χαρακτηρίστηκε από την εμφάνιση του φαινομένου του πληθωρισμού στις περισσότερες οικονομίες του κόσμου και από τις αρχικές προσπάθειες που καταβλήθηκαν για την αναχαίτιση του. Βέβαια, οι προσπάθειες αυτές αποδείχθηκαν ανεπαρκείς και τελικά, ο πληθωρισμός είχε δυσμενέστατες επιδράσεις σε όλες τις χρηματοοικονομικές αγορές.

 

Χρονικά, το τμήμα της πρώτης φάσης, το προσδιορίζουμε, κατά το διάστημα από την αρχή του έτους, ή έστω από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, μέχρι την 16/6/2022 (ημέρα της τρίτης κατά σειρά αύξησης του επιτοκίου της FED και πρώτης κατά +0,75%).

Σε εκείνη τη φάση, οι απώλειες των αγορών, υπήρξαν εξαιρετικά υψηλές (δείτε εδώ, στη στήλη “Χαμηλό Περιόδου”)

 

Σε εκείνη τη χρονική στιγμή, μέρος των επενδυτών, παρασυρμένο και από τις άστοχες δηλώσεις των επικεφαλής των μεγάλων κεντρικών τραπεζών, θεώρησε ότι το φαινόμενο θα μπορούσε να ξεπεραστεί, χωρίς να προκαλέσει μεγάλες ζημιές στις οικονομίες. Από εκείνο το σημείο, παρά τις προειδοποιήσεις πολλών οικονομολόγων, ξεκίνησε μία έντονα ανοδική κίνηση των χρηματιστηριακών δεικτών, η οποία οδήγησε σε πολύ σημαντικά κέρδη στις χρηματιστηριακές αγορές και η οποία διήρκεσε μέχρι και την 26η Αυγούστου, δηλαδή την ημέρα της -σύντομης, αλλά καταλυτικής- ομιλίας του κ. Powell.

 

Η δεύτερη φάση που διανύουμε σήμερα, θα είναι και η τελική, η οποία θα οδηγήσει τις αγοράς στα χαμηλότερα σημεία της κρίσης. Στη φάση αυτή, διαλύεται η αρχική δυσπιστία και αντιλαμβανόμαστε, με ρεαλισμό, τα όσα συμβαίνουν στις οικονομίες και τα προβλήματα ανάπτυξης που αυτές θα αντιμετωπίσουν. Αυτή η αλλαγή της αντίληψης προς το αρνητικότερο, σταδιακά αντικατοπτρίζεται στους διεθνείς χρηματιστηριακούς δείκτες.

Θεωρούμε αρκετά πιθανό ότι, κατά τις επόμενες εβδομάδες και μήνες, ο σημερινός ρεαλισμός να εξελιχθεί σε απαισιοδοξία, η οποία μάλιστα θα μπορούσε να φτάσει σε έναν υπερθετική βαθμό -οι αγορές πάντα “φλερτάρουν” με την υπερβολή.

 

Το κύριο χαρακτηριστικό των πρώτων μηνών της δεύτερης φάσης θα είναι οι επιθετικές αυξήσεις των επιτοκίων. Όπως έγινε και σε αντίστοιχες περιπτώσεις του παρελθόντος, οι αυξήσεις αυτές, θα συνεχίσουν και μετά την κορύφωση του πληθωρισμού, για το λόγο ότι, ο πληθωρισμός έχει ήδη διαχυθεί σε πολλούς τομείς των οικονομιών και η οποιαδήποτε μείωσή του, θα μπορούσε να είναι παροδική.

Οι αυξήσεις, θα οδηγήσουν πολλές οικονομίες σε ύφεση, ή στις παρυφές μιας ύφεσης.

Νομοτελειακά, οι εξελίξεις αυτές θα οδηγήσουν τις χρηματιστηριακές αγορές, σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από τα σημερινά. Εκτιμούμε ότι, θα “δοκιμαστούν” τα χαμηλά επίπεδα του Ιουνίου και του Ιουλίου (σε πολλές ευρωπαϊκές αγορές, τα χαμηλά σημειώθηκαν κυρίως στις αρχές Ιουλίου), ενώ θεωρούμε πολύ πιθανό, πολλοί χρηματιστηριακοί δείκτες να υποχωρήσουν κάτω απ’ αυτά.

 

Ήδη από την αρχή της παρούσας κρίσης, έχουμε εκφράσει την άποψη ότι, μία “κρίση πληθωρισμού κόστους” (όπως είναι η σημερινή), χρειάζεται μεγάλο χρονικό διάστημα για να εκδηλωθεί και ακόμη μεγαλύτερο για να καταπολεμηθεί. Η δε καταπολέμησή της, μπορεί να γίνει μόνον μέσα από συνθήκες ύφεσης μιας οικονομίας. Άλλωστε, αυτό έχει επαναληφθεί και στο παρελθόν.

 

Αυτό σημαίνει ότι, θα απαιτηθεί επίσης μεγάλο διάστημα για την ολοκλήρωση της κρίσης και του καθοδικού κύκλου των οικονομιών και των χρηματιστηριακών αγορών. Στην κρίση του 1973 -η οποία έχει όμοια χαρακτηριστικά με τη σημερινή- απαιτήθηκε διάστημα περίπου 21 μηνών, για να φτάσουν οι αμερικανικοί δείκτες στα χαμηλότερα σημεία της κρίσης (τον Ιανουάριο του 1973 σημειώθηκε το “υψηλό” πριν από την κρίση και τον Οκτώβριο του 1974, το “χαμηλό” της κρίσης). Και απαιτήθηκαν σχεδόν δέκα χρόνια για να υποχωρήσει ο πληθωρισμός στο σημείο που ήταν πριν από την έναρξη της κρίσης.

 

Ας μην έχουμε παραισθήσεις. Αρκετά αιφνίδια, εισήλθαμε σε μία περίοδο μεγάλων αλλαγών, η οποία θα διαρκέσει αρκετά χρόνια. Μέσα απ’ αυτό το πρίσμα, θα πρέπει να βλέπουμε και τις οποιεσδήποτε κινήσεις μας στις χρηματοοικονομικές αγορές, αλλά και στις ζωές μας, γενικότερα.

 

Κατά τους μήνες του “καλοκαιρινού ράλι” των αγορών, νιώθαμε ότι βλέπαμε μια επανάληψη των όσων ζήσαμε, εδώ στην Ελλάδα, στις αρχές του 2000. Τότε που, ο δείκτης (ο Γενικός Δείκτης του Χ.Α.) υποχωρούσε από τα “υψηλά” του φθινοπώρου του 1999 και κινούνταν γύρω από τις 5.000 μονάδες.

“Μα, βρίσκεται στις 5.000 μονάδες, λίγο πριν βρισκόταν στις 6.300. Πόσο μπορεί να υποχωρήσει πια;” Όλοι μας, καταλάβαμε -και βιώσαμε- το πόσο μπορούσε να υποχωρήσει.

 

Λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά της παρούσας κρίσης και την πορεία των διεθνών αγορών, μέχρι και σήμερα, διατηρούμε την εκτίμηση ότι, οι απώλειες των αμερικανικών δεικτών, μέχρι τον (χρηματιστηριακό) “πάτο” της παρούσας διεθνούς κρίσης, θα κινηθούν παρόμοια με τον τρόπο που είχαν κινηθεί και σε προηγούμενες κρίσεις. Δηλαδή, θα μπορούσαν να ξεπεράσουν το -30% (Dow Jones), το -40% (S&P-500) και το -45% (Nasdaq).

 

Δείτε επίσης:

Οι έξι χρηματιστηριακές κρίσεις κατά τη διάρκεια των τελευταίων 50 ετών (εδώ).

1973 και 2022: Κρίσεις παράλληλες (εδώ)

 

Η κατάσταση στην ελληνική χρηματιστηριακή αγορά

 

Η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά, επίσης υπήρξε “θύμα” της πληθωριστικής κρίσης. Ήδη, από τις πρώτες μέρες της εισβολής στην Ουκρανία, ο Γενικός Δείκτης (ΓΔ) υποχώρησε έντονα και ταχύτατα. Από το “υψηλό κλείσιμο” που είχε καταγράψει την 11/2/2022 στις 971,09 μονάδες, ο ΓΔ υποχώρησε στις 789,66 μονάδες (την 8/3/2022). Όμως, από εκείνο το χρονικό σημείο, η συμπεριφορά του είναι σημαντικά καλύτερη από τη συμπεριφορά των περισσότερων διεθνών δεικτών.

 

Δείτε το διάγραμμα της κίνησης του Γενικού Δείκτη, κατά τις τελευταίες 52 εβδομάδες:

Δείτε το διάγραμμα διαδραστικά, εδώ.

Δείτε το συγκριτικό διάγραμμα της πορείας διεθνών δεικτών και του Γενικού Δείκτη του Χρηματιστηρίου της Αθήνας (στο διάγραμμα, 31/12/2021 = 100):

Δείτε το διάγραμμα διαδραστικά, εδώ.

Το χαρακτηριστικό αυτό, αλλά και την πρόβλεψη ότι, το ελληνικό Χρηματιστήριο θα έχει καλύτερη πορεία κατά τη διάρκεια της κρίσης, είχαμε επισημάνει στο κύριο θέμα του τεύχους 241, τον Μάιο του 2022, “Οι αγορές των νότιων ευρωπαϊκών χωρών: Η αντεπίθεση των PIGS” (εδώ).

Το κύριο επιχειρήμά μας για την εκτίμηση αυτή ήταν η πρόβλεψη ότι, οι οικονομίες του ευρωπαϊκού νότου, θα μπορούσαν να πετύχουν βελτιωμένους ρυθμούς ανάπτυξης, σε σχέση με τις άλλες οικονομίες της Ευρωζώνης, ενώ παράλληλα, οι χρηματιστηριακές αγορές τους, δεν είχαν υπερτιμηθεί κατά τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας.

Ειδικότερα για την ελληνική χρηματιστηριακή αγορά, προσθέταμε το λόγο της βελτίωσης των θεμελιωδών μεγεθών και της πορείας του τραπεζικού συστήματος και της ανακατάληψης, από τον τραπεζικό κλάδο, του ηγετικού ρόλου στις εξελίξεις του Χρηματιστηρίου.

 

Οι παραπάνω λόγοι, προς το παρόν, εξακολουθούν και ισχύουν, χωρίς βέβαια να είναι εγγυημένο ότι, η ελληνική οικονομία θα εξακολουθεί να “υπεραποδίδει” σε περίπτωση μεγάλης επιδείνωσης της διεθνούς και της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Συνεπώς, τουλάχιστον προς το παρόν, εξακολουθούμε να εκτιμούμε ότι, η πτώση της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς, δε θα πλησιάσει τα επίπεδα πτώσης που εκτιμούμε -πιο πάνω- για τους αμερικανικούς δείκτες.

Όμως, από την άλλη πλευρά, όπως έχουμε αναφέρει και σε άρθρο μας, στο τεύχος Σεπτεμβρίου, “Μπορεί να ανέβει η αγορά της Αθήνας, σε μία διεθνώς “κακή” χρηματιστηριακή χρονιά; (δείτε εδώ), ποτέ μέχρι σήμερα δεν έχει πετύχει άνοδο η χρηματιστηριακή αγορά της Αθήνας, σε χρονιές που οι κύριες διεθνείς χρηματιστηριακές αγορές είναι πτωτικές.

 

Συμπερασματικά, η αισιοδοξία μας για την πορεία της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς, κατά τους επόμενους μήνες και -τουλάχιστον- μέχρι την εμφάνιση του χαμηλότερου σημείο της κρίσης (του “πάτου”) από τις διεθνείς αγορές, περιορίζεται στο ότι, η αγορά της Αθήνας, θα έχει συγκριτικά καλύτερη απόδοση και ότι, οι επενδυτές που επιδιώκουν να πετύχουν ένα καλύτερο “timing” για αγορές μετοχών, θα πρέπει να περιμένουν αρκετά ακόμη.

 

Σε αυριανό (συνδρομητικό) μας άρθρο, θα αναφερθούμε στις μετοχές που εκτιμούμε ότι θα μπορούσε κάποιος να “στοχεύσει” κατά το υπόλοιπο διάστημα της κρίσης.

 

Γιάννης Σιάτρας


Εγγραφή RSS για αυτά τα σχόλια Σχόλια (0)

συνολικά: | προβολή:

Σχολιάστε το άρθρο comment

Παρακαλώ εισάγετε τον κωδικό που βλέπετε στην εικόνα:

Eshop
  • email Αποστολή άρθρου
  • print Εμφάνιση εκτύπωσης
  • Plain text Προβολή ώς Plain Text