Αρχική | Οικονομία | Ευρωπαϊκή Οικονομία | Το δύσκολο στοίχημα 8,8 τρισ. ευρώ της EKT

Το δύσκολο στοίχημα 8,8 τρισ. ευρώ της EKT

Μέγεθος γραμμάτων: Decrease font Enlarge font
Το δύσκολο στοίχημα 8,8 τρισ. ευρώ της EKT

Εάν το πρώτο «κεφάλαιο» της σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αυτό τον αυξήσεων των επιτοκίων οι οποίες και συνεχίζονται, ήταν δύσκολο για την αγορά ομολόγων, το δεύτερο και δυσκολότερο «κεφάλαιο» στο οποίο προχωράει η κεντρική τράπεζα, στην ποσοτική σύσφιγξη, αναμφίβολα θα στείλει επιπλέον κύματα αναταραχής.

Το γεγονός και μόνον ότι ο μεγαλύτερος αγοραστής των ομολόγων της Ευρωζώνης σχεδιάζει να γίνει πωλητής, αρκεί για να καταλάβει κάποιος τον «θόρυβο» που θα προκαλέσει η τράπεζα στο ήδη τεταμένο περιβάλλον των αγορών, όπου η εκτόξευση του πληθωρισμού και οι επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων έχουν οδηγήσει σε υψηλότερο κόστος δανεισμού, με τις κυβερνήσεις να αυξάνουν τις δαπάνες για να στηρίξουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις έναντι της ενεργειακής κρίσης, μεγαλώνοντας τις χρηματοδοτικές τους ανάγκες για το 2023.

Η επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, έχει επανειλημμένως δηλώσει ότι στις 15 Δεκεμβρίου θα συζητηθούν και θα ανακοινωθούν λεπτομέρειες για το πώς θα μειωθεί το χαρτοφυλάκιο ομολόγων που έχει αγοράσει υπό το πρόγραμμα APP, στο πλαίσιο της συρρίκνωσης του ισολογισμού της των 8,8 τρισ. ευρώ. Η EKT θα ακολουθήσει έτσι τα πρόσφατα βήματα άλλων κεντρικών τραπεζών, όπως η Federal Reserve, προχωρώντας στο επόμενο ορόσημο της σύσφιγξης της πολιτικής της, που είναι η μείωση των θέσεων που έχει στα ομόλογα, το γνωστό QT.

Ουσιαστικά το QT είναι το αντίστροφο του QE. Για πολλά χρόνια η κεντρική τράπεζα, με την πολύ χαλαρή νομισματική πολιτική της, αποτέλεσε το μεγαλύτερο στήριγμα του κόστους δανεισμού των κυβερνήσεων βοηθώντας στον έλεγχο των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων και των spreads. Tα τελευταία δέκα χρόνια έχει αγοράσει πάνω από 5 τρισ. ευρώ ομόλογα υπό τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης, για να ενισχύσει ουσιαστικά τον εξαιρετικά χαμηλό πληθωρισμό, τον οποίο τώρα θέλει να δαμάσει αφού έχει εκτοξευθεί στο 10%.

Αν και η ΕΚΤ έχει προετοιμάσει το έδαφος ώστε να μην αιφνιδιάσει τις αγορές, καθώς ένα πρόωρο και ξαφνικό QT είχε θεωρηθεί από πολλούς αναλυτές ότι θα μπορούσε να πυροδοτήσει αδικαιολόγητη διεύρυνση των spreads και ακόμη και νέα κρίση χρέους στην Ευρωζώνη, εξακολουθεί να αναμένεται να αποτελέσει το μεγάλο θέμα για τα ομόλογα το 2023.

Σύμφωνα με αναλυτές, ως αποτέλεσμα, η διεύρυνση των spreads και η άνοδος των αποδόσεων είναι βέβαιες, η μεταβλητότητα και η αβεβαιότητα θα ενισχυθούν, όπως και οι ανησυχίες των ήδη πιεσμένων χρηματοπιστωτικών αγορών. «Το βέβαιο είναι πως το QT θα αυξήσει το κόστος δανεισμού και τις πιθανότητες για sell-off στα ομόλογα, τη στιγμή που το 2023 θα είναι το έτος με τη μεγαλύτερη προσφορά ομολόγων της τελευταίας δεκαετίας», υπογραμμίζει η Goldman Sachs. Η Citi εκτιμά πως το QT υπονομεύει ουσιαστικά την αξιοπιστία του προγράμματος κατά του κατακερματισμού TPI – υπό το οποίο υποτίθεται ότι εάν χρειαστεί η ΕΚΤ θα αγόραζε ομόλογα.

Όπως χαρακτηριστικά σημειώνουν «παρατηρητές της ΕΚΤ», η κεντρική τράπεζα έχει κάνει το εύκολο μέρος της σύσφιγξης –τις αυξήσεις επιτοκίων– και τώρα είναι αντιμέτωπη με το πιο δύσκολο, τη στιγμή που οι χαράσσοντες πολιτική έχουν πολύ μικρή εμπειρία για το πώς το QT μπορεί να επηρεάσει τις αγορές. Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις από τα QT των Fed και BoE, ωστόσο η περίπτωση της η ΕΚΤ είναι πολύ πιο περίπλοκη αφού έχει να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις σε 19 οικονομίες και όχι σε μία.

Το δύσκολο στοίχημα 8,8 τρισ. ευρώ της EKT-1

«Κλειδί» η πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας

Όπως έχει προϊδεάσει η ΕΚΤ, η διαδικασία του QT θα είναι «σταδιακή και προβλέψιμη», πράγμα που σημαίνει ότι θα ανακοινωθεί λεπτομερώς ο σχεδιασμός του και πώς θα εξελιχθεί.

Όπως σημειώνει πάντως σε συνέντευξή του στην «Κ» ο Θέμης Θεμιστοκλέους, επικεφαλής του γραφείου επενδύσεων της UBS Global Wealth Management για την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και Αφρική (ΕΜΕΑ), θα  υπάρξει πιθανώς ανακοίνωση για το QT στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου, ωστόσο τα πιο λεπτομερή σχέδια της ΕΚΤ ίσως δοθούν τον Φεβρουάριο, ενώ η εφαρμογή του QT αναμένεται να ακολουθήσει τον Απρίλιο. «Το πιο λογικό και πιθανό είναι το QT να ξεκινήσει με τη σταδιακή μείωση των επανεπενδύσεων», εκτιμά ο κ. Θεμιστοκλέους, δηλαδή η ΕΚΤ θα επιβραδύνει και τελικά θα σταματήσει την επανεπένδυση των λήξεων των ομολόγων πρώτα, και αργότερα θα προχωρήσει σε καθαρή πώληση των θέσεών της.

«Εκτιμώ πως η ΕΚΤ θα ξεκινήσει με μείωση των επανεπενδύσεων ανά τρίμηνο, στο 75% αρχικά, στο 50% στη συνέχεια, έπειτα στο 25%, προτού μηδενιστούν, ξεκινώντας έτσι τη συρρίκνωση του ισολογισμού». Κατά την UBS, η ΕΚΤ θα σταματήσει τις αυξήσεις επιτοκίων το α΄ τρίμηνο του 2023 με το τελικό επιτόκιο κοντά στο 2,5%.

Σύμφωνα με τον κ. Θεμιστοκλέους, η μεγαλύτερη πρόκληση για την αγορά ομολόγων της Ευρωζώνης το 2023 είναι η τεράστια προσφορά χρέους, η οποία θα αυξηθεί λόγω και της μείωσης της στήριξης της ΕΚΤ και της εκκίνησης του QT.

«Ο μεγαλύτερος οδηγός για τις αποδόσεις των ομολόγων της Ευρωζώνης το 2023 είναι η πορεία της οικονομίας, ενώ η μεγάλη πρόκληση για το νέο έτος είναι ότι η Ευρώπη θα σημειώσει από τις μεγαλύτερες καθαρές εκδόσεις ομολόγων των τελευταίων ετών, στα 386 δισ. ευρώ όπως υπολογίζουμε, ενώ σε αυτές θα προστεθεί η ανάγκη για περαιτέρω προσφορά ύψους 70-100 δισ. ευρώ λόγω του QT», επισημαίνει. «Γι’ αυτό είναι σημαντικό να δούμε ποιες θα είναι οι αποφάσεις και οι κινήσεις της ΕΚΤ, καθώς πρέπει να παρακολουθεί την πορεία των αποδόσεων και των spreads», υπογραμμίζει, προσθέτοντας πως γι’ αυτόν τον λόγο ανακοινώθηκε το πρόγραμμα του TPI, με το βλέμμα στο ότι εάν συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια και η Ευρώπη εισέλθει σε ύφεση, είναι πιθανό ο κόσμος να αρχίσει ξαφνικά να ανησυχεί για κάποιες από τις υπερχρεωμένες χώρες, όπως είδαμε να συμβαίνει πριν από μερικούς μήνες με την εκτόξευση των spreads.

Δύσκολο το 2023 για την Ευρώπη, πόσο αναμένεται να επηρεάσει το QT την Ελλάδα

Σε ό,τι αφορά το μέτωπο της οικονομίας, το οποίο και είναι το «κλειδί» για την πορεία των ομολόγων, ο κ. Θεμιστοκλέους εκτιμά πως το 2023 θα είναι ένα πιο δύσκολο έτος από το 2022. Το 2022 και ειδικά το α΄ εξάμηνο επωφελήθηκε από την πολύ χαμηλή βάση του 2021, όπου το μεγαλύτερο μέρος του ήταν περιορισμοί λόγω COVID. «Η Ευρώπη φέτος θα αναπτυχθεί κατά 3%, αλλά όσο πλησιάζουμε στο τέλος της χρονιάς η κατάσταση είναι όλο και πιο δύσκολη. Με τον πληθωρισμό στο 10% και τις αυξήσεις μισθών να είναι περιορισμένες, το διαθέσιμο εισόδημα έχει μειωθεί αρκετά  και φαίνεται ήδη στους βασικούς δείκτες της οικονομίας, ενώ οι αυξήσεις των επιτοκίων δεν έχουν ακόμη περάσει στα οικονομικά των νοικοκυριών. Ετσι το δ΄ τρίμηνο θα είναι αρνητικό και θα ακολουθήσουν και άλλα δύο ίσως αρνητικά τρίμηνα. Ωστόσο η ύφεση θα είναι ρηχή και μικρής διάρκειας το 2023. Σε κάποιο σημείο ορισμένοι παράγοντες θα αρχίσουν να στηρίζουν την οικονομία», όπως σημειώνει.

Σε αυτό το δύσκολο περιβάλλον η Ελλάδα αναμένεται να ξεχωρίσει, κάτι που θα αποτελέσει στήριγμα για την αγορά των ελληνικών ομολόγων, η οποία δεν επηρεάζεται άμεσα από το QT, καθώς η χώρα δεν συμμετείχε στο APP λόγω έλλειψης της επενδυτικής βαθμίδας. Ωστόσο, σε ένα περιβάλλον μεταβλητότητας και πιέσεων των spreads της Ευρωζώνης, είναι βέβαιο ότι θα επηρεαστεί, τη στιγμή που είναι αντιμέτωπη με έναν πρόσθετο παράγοντα αβεβαιότητας, τις εκλογές. Οπως εκτιμά ο κ. Θεμιστοκλέους, οι εκλογές σίγουρα θα παίξουν ρόλο. «Η αγορά ομολόγων θα παρακολουθεί τις δημοσκοπήσεις, αλλά και τις θέσεις των κομμάτων κατά την προεκλογική εκστρατεία σχετικά με την οικονομική πολιτική που θα ακολουθήσουν. Στη συνέχεια, έπειτα από τα αποτελέσματα της κάλπης θα θέλουν να δουν ποιες θα είναι οι πολιτικές», όπως σημειώνει. Σε ό,τι αφορά την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, εάν γίνει θα είναι μετά τις εκλογές, με τον κ. Θεμιστοκλέους να εκτιμά πως είναι εφικτό να δοθεί από έναν οίκο στο β΄ εξάμηνο του 2023.

Ωστόσο, η αγορά θα παρακολουθεί και άλλες εξελίξεις και κυρίως την οικονομία. «Είμαστε αρκετά θετικοί για την ελληνική οικονομία και οι προβλέψεις μας είναι πάνω από αυτές της αγοράς τόσο για φέτος όσο και για το 2023, με 6,4% ανάπτυξη το 2022 και 2,5% το 2023», όπως σημειώνει το στέλεχος της UBS.

«Φέτος η Ελλάδα έχει προχωρήσει σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις και έχει κάνει εκπληκτική δουλειά στην έγκριση έργων και την απορρόφηση των κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης και είναι πολύ μπροστά από τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες σε αυτό το μέτωπο, ενώ τα μηνύματα για το 2023 είναι επίσης θετικά». Αυτό, όπως εκτιμά, θα βοηθήσει την οικονομία κατά τουλάχιστον 2%, ακόμη κι αν η Ευρώπη βρεθεί σε ύφεση.
Ωστόσο, υπάρχουν και ρίσκα. Εκτός από την αβεβαιότητα των εκλογών υπάρχει και αυτή της εξέλιξης του πληθωρισμού. «Εάν ο πληθωρισμός παραμείνει επίμονος σε ευρωπαϊκό επίπεδο και η ΕΚΤ χρειαστεί να κάνει περισσότερα, αυτό δεν θα είναι καλό για καμιά οικονομία», σημειώνει ο κ. Θεμιστοκλέους.

Ρεκόρ εκδόσεων

Το 2023 οι καθαρές εκδόσεις ομολόγων στην Ευρώπη θα είναι από τις μεγαλύτερες των τελευταίων πολλών ετών, στα 386 δισ. ευρώ όπως υπολογίζουμε, ενώ σε αυτές θα προστεθεί η ανάγκη για περαιτέρω προσφορά ύψους 70-100 δισ. ευρώ λόγω του QT, σημειώνει ο Θέμης Θεμιστοκλέους, της UBS Global Wealth Management.

Οι βασικές αρχές

«Τον Δεκέμβριο θα καθορίσουμε τις βασικές αρχές για τη μείωση των ομολόγων στο χαρτοφυλάκιο του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων. Είναι σκόπιμο ο ισολογισμός να εξομαλυνθεί με την πάροδο του χρόνου με μετρημένο και προβλέψιμο τρόπο», σημείωσε την περασμένη εβδομάδα η Κριστίν Λαγκάρντ σε ομιλία της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Οι εκτιμήσεις

Ο οίκος αξιολόγησης S&P εκτιμά πως ο ισολογισμός της ΕΚΤ θα μειωθεί κατά περισσότερο από 3 τρισ. ευρώ στα επόμενα τρία χρόνια, πράγμα που σημαίνει πως το 2026 θα είναι κοντά στα 6 τρισ. ευρώ και κατά 1 τρισ. ευρώ μεγαλύτερος από τα επίπεδα πριν από την COVID-19.



Ελευθερία Κούρταλη

Πηγή: kathimerini.gr
Διαβάστε το άρθρο από την πηγή

Εγγραφή RSS για αυτά τα σχόλια Σχόλια (0)

συνολικά: | προβολή:

Σχολιάστε το άρθρο comment

Παρακαλώ εισάγετε τον κωδικό που βλέπετε στην εικόνα:

Eshop
  • email Αποστολή άρθρου
  • print Εμφάνιση εκτύπωσης
  • Plain text Προβολή ώς Plain Text