Η παγκόσμια αγορά πετρελαίου στο "κατώφλι" του 2023

Πέτρος Κ. Στεριώτης

Εκτιμήσεις για την πορεία της τιμής του "μαύρου χρυσού" τους επόμενους μήνες

Η τιμή του αργού Πετρελαίου ποικιλίας West Texas Intermediate "οδήγησε" "τρενάκι του τρόμου" τη χρονιά, που πλησιάζει στο τέλος της, με το πρώτο εξάμηνό της να είναι έντονα ανοδικό, καταγράφοντας υπερδεκαετές υψηλό στα 130 δολάρια ανά βαρέλι, αλλά με τους τελευταίους μήνες να χαρακτηρίζονται από μία έντονα πτωτική κίνηση μέχρι την τρέχουσα τιμή πέριξ των 75 δολαρίων.

Με τις πολυεπίπεδες εξελίξεις στη διεθνή πολιτική και οικονομική "σκακιέρα" να συντηρούν την υψηλή μεταβλητότητα, η αγορά Ενέργειας θα συνεχίσει να αποτελεί "πάζλ για δυνατούς λύτες" και το 2023. Ας δούμε τις σημαντικότερες θεμελιώδεις παράμετρους.

α. Η παγκόσμια παραγωγή και η δυναμική της παγκόσμιας Οικονομίας

Ο γνωστός ως OPEC+ Οργανισμός των Πετρελαιοπαραγωγικών χωρών, ο οποίος συμπεριλαμβάνει τη Ρωσία, παρακολουθεί ανελλιπώς τις συνθήκες και αποτελεί πανίσχυρο "παίκτη" της αγοράς Πετρελαίου. Οι σε τακτική βάση συζητήσεις στο εσωτερικό του OPEC+ επικεντρώνονται στο ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης και στην προσπάθεια να περιοριστεί η πτώση των τιμών που μειώνει τα έσοδα των χωρών-μελών του.

Το 2020 και εν μέσω πανδημίας, ο ΟΠΕΚ μείωσε την παραγωγή Πετρελαίου λόγω της μειωμένης ζήτησης, προκειμένου να στηρίξει την τιμή του "μαύρου χρυσού". Το 2021 και το 2022 αύξησε σταδιακά την παραγωγή του ώστε έμμεσα να συνδράμει τις χώρες που εισάγουν Πετρέλαιο. Με βάση τις παρούσες ενδείξεις, οι περισσότεροι αναλυτές της αγοράς  εκτιμούν ότι ο ΟΠΕΚ θα προβεί σύντομα σε νέες εθελοντικές περικοπές παραγωγής με στόχο να ανακόψει την πτωτική τιμή αγοραπωλησίας Πετρελαίου στα παγκόσμια Χρηματιστήρια Εμπορευμάτων.

Παράλληλα και ενώ οι αναταραχές στην ανατολική Ευρώπη συνεχίζουν να αποτελούν το μεγαλύτερο ρίσκο για τις τιμές του Πετρελαίου, οι οφειλόμενοι σε γεωπολιτικούς λόγους κίνδυνοι διαταραχής του εφοδιασμού από χώρες όπως η Λιβύη, η Νιγηρία, το Ιράκ κλπ. συνεχίζουν να υφίστανται. Σε κάθε περίπτωση, οποιαδήποτε μείωση της παραγόμενης ποσότητας Πετρελαίου θα μπορούσε να οδηγήσει τις αγοραίες τιμές σε αρκετά βίαιες ανοδικές αναπροσαρμογές.

Οι τιμές του Πετρελαίου θα μπορούσαν να δεχθούν πιέσεις και το 2023 λόγω μιας βαθύτερης οικονομικής επιβράδυνσης ή και ύφεσης στις χώρες του G-7. Ταυτόχρονα παραμένουν οι ανησυχίες για τη ζήτηση από την Κίνα, τη δεύτερη μεγαλύτερη Οικονομία του Πλανήτη, που "μάχεται" με τα lockdown λόγω πανδημίας, τις διαμαρτυρίες τμήματος του πληθυσμού και τις πιέσεις των εξαγωγών της προς τη Δύση. Αντίστροφα, πλήρες "άνοιγμα" και ενδυνάμωση της παγκόσμιας Οικονομίας θα βοηθήσει την ανάκαμψη της ζήτησης για τα ενεργειακά προϊόντα.

β. Οι πολιτικές αποφάσεις και η άντληση στρατηγικών προμηθειών Πετρελαίου

Οι υπό επεξεργασία αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την επιβολή περιοριστικών μέτρων στις εισαγωγές ρωσικού Πετρελαίου πυροδοτούν νέα αβεβαιότητα στην αγορά Ενέργειας. Οι περιορισμοί στις εισαγωγές, σε συνδυασμό με την επιβολή "πλαφόν" στις τιμές δημιουργούν νέες συνθήκες στο ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης. Εν αναμονή των εξελίξεων, κάποιοι αναφέρονται στην αποτελεσματικότητα ή μη των μέτρων, τόσο λόγω του ενδεχόμενου ελλειμματικού εφοδιασμού όσο και στην πιθανότητα ευρέσεως από τη Ρωσία εναλλακτικών τρόπων διακίνησης του ακατέργαστου Πετρελαίου.

Καθώς η δυνατότητα εισαγωγών Πετρελαίου παγκοσμίως επιφυλάσσει "εκπλήξεις", οι χώρες αναγκάζονται να αντλήσουν και να διαθέσουν μέρος από τα στρατηγικά αποθέματά τους. Η εν λόγω τάση θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς οποιαδήποτε μείωση των αποθεμάτων συνοδεύεται από ανοδική πίεση των τιμών.

γ. Οι τεχνολογικές καινοτομίες, η εποχικότητα και τα φυσικά φαινόμενα

Οι τιμές του Πετρελαίου όχι μόνο το 2023 αλλά και τα επόμενα χρόνια θα εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό από τις εν εξελίξει καινοτομίες στην ενέργεια, τις μεταφορές και στους υπόλοιπους κλάδους της οικονομίας και της καθημερινότητας και ενώ οι κοινωνίες προσπαθούν να περιορίσουν την εξάρτησή τους από τα ορυκτά καύσιμα, στρεφόμενες ολοένα και περισσότερο προς το φυσικό αέριο και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Οι χώρες της Ασίας, για παράδειγμα, βασίζονται σε σημαντικό βαθμό στον άνθρακα για την παραγωγή ενέργειας. Παράλληλα, οι τιμές του "μαύρου χρυσού" πήραν την ανιούσα το 2021 και για μεγάλο διάστημα του 2022, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα να "εκτιναχθούν" οι τιμές και του "ανταγωνιστικού" προς το Πετρέλαιο φυσικού αερίου.

Οι τιμές του Πετρελαίου συνήθως αυξάνονται την άνοιξη, καθώς οι διαπραγματευτές Πετρελαίου προεξοφλούν κορύφωση των οδικών μετακινήσεων κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Στη συνέχεια, οι τιμές συνήθως υποχωρούν κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου ή και του χειμώνα. Πολλά, φυσικά, σε ό,τι αφορά τη ζήτηση θα συνεχίσουν να εξαρτώνται από τις καιρικές συνθήκες, ενώ η προσφορά θα επηρεάζεται από φυσικά γεγονότα όπως θεομηνίες, που διακόπτουν την παραγωγή.

δ. Η πορεία του Δολαρίου και οι Κεντρικές Τράπεζες

Το Δολάριο ΗΠΑ διατηρεί παραδοσιακά αντίστροφη σχέση με την τιμή του αργού Πετρελαίου. Η κύρια αιτία είναι ότι το Πετρέλαιο τιμολογείται σε Δολάρια στις διεθνείς αγορές και κατά συνέπεια η ανατίμηση του αμερικάνικου νομίσματος κάνει τον "μαύρο χρυσό" να φαίνεται "ακριβότερος" στους επενδυτές που διατηρούν διαφορετικό νόμισμα βάσης, αναγκάζοντάς τους να αγοράζουν μικρότερες ποσότητες ή να περιμένουν πτώση των τιμών του Πετρελαίου για να τοποθετηθούν. Το συνολικό αποτέλεσμα είναι να αναπροσαρμόζεται η τιμή του Πετρελαίου σε χαμηλότερα επίπεδα όταν το Δολάριο εμφανίζει ανατιμητικές διαθέσεις.

Σε αυτά τα πλαίσια, ενόσω οι επενδυτές θα αναμένουν συνέχιση της γενικότερης ανοδικής πορείας του Δολαρίου, η οποία "σημάδεψε" το 2022, η αντίστροφη σχέση Δολαρίου-Πετρελαίου θα μπορούσε να συνεχίσει να ασκεί πιέσεις στη χρηματιστηριακή τιμή του "μαύρου χρυσού".

Συνοψίζοντας, και με βάση τα υπάρχοντα δεδομένα, ή καλύτερα με βάση την πλειάδα "γνωστών αγνώστων", θα αποφύγουμε τις "θαρραλέες" μακροπρόθεσμες προβλέψεις. Οπωσδήποτε εκτιμούμε ότι οι σημαντικότεροι καταλύτες της αγοράς αργού Πετρελαίου τους επόμενους μήνες θα συνεχίσουν να είναι η πορεία της παγκόσμιας Οικονομίας, οι πιθανές μειώσεις της παραγωγής του ΟΠΕΚ+, τα "πλαφόν" στις εισαγωγές Πετρελαίου, ο Πληθωρισμός, τα Επιτόκια, το Δολάριο, το γεωπολιτικό περιβάλλον, οι τεχνολογικές καινοτομίες και τα φυσικά φαινόμενα.

Πηγή:capital.gr