Το Χρηματιστήριο και η ανάγκη για έναν “εθνικό στόχο”

Το Χρηματιστήριο και η ανάγκη για έναν “εθνικό στόχο”

Η υπέρβαση του επιπέδου των 1.000 μονάδων και η σαφής μεταβολή του επενδυτικού κλίματος και των επενδυτικών προσδοκιών που αυτή προκάλεσε, είναι κάτι που αναμέναμε να συμβεί αρκετά νωρίτερα και συγκεκριμένα, κατά το έτος 2000. Είχαμε αναφερθεί στο ενδεχόμενο αυτό αρκετές φορές. Πλην όμως, αρχικά η πανδημία και στη συνέχεια ο πληθωρισμός και ο πόλεμος στην Ουκρανία, καθυστέρησαν τις εξελίξεις.

Η μεταβολή του κλίματος, μετά την 26/1/2023 (ημέρα υπέρβασης των 1.000 μονάδων) ήταν ακαριαία.

Σε μας που βρισκόμαστε στην 4η δεκαετία ενασχόλησης με το χρηματιστηριακό χώρο, όλο αυτό, θυμίζει το σκηνικό του 1990. Όμως, το 1990, υπήρχε κάτι ουσιώδες στο οποίο βασίστηκε η θετική μεταβολή του -τότε- χρηματιστηριακού κλίματος και των επενδυτικών προσδοκιών: Η υπόσχεση της νεοεκλεγείσας (τότε) κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, ότι θα αποκαθιστούσε τον τρόπο λειτουργίας της ελληνικής οικονομίας, η οποία είχε βρεθεί σε μία δυσχερή θέση και με τεράστια δημοσιονομικά ελλείμματα. Παράλληλα, ζούσαμε σε ένα περιβάλλον σημαντικότατων διεθνών γεωπολιτικών μεταβολών, οι οποίες δημιουργούσαν ένα νέο διεθνές σκηνικό και έθεταν τις βάσεις για την παγκοσμιοποίηση. Έτσι, με τη βοήθεια και των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών προγραμμάτων και ενισχύσεων, η ελληνική οικονομία έμπαινε σε μία διαδικασία μετάλλαξης, ανάπτυξης και γεωγραφικής επέκτασης. Παράλληλα, στα μέσα της δεκαετίας, προέκυψαν, δύο ακόμη ζητήματα, τα οποία, για την κοινωνία, την οικονομία και το Χρηματιστήριο, λειτούργησαν ως “οράματα” και ως “στόχοι”. Η ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 και η προοπτική της ένταξης στην Ευρωζώνη. Αυτές οι εξελίξεις, οδήγησαν το Χρηματιστήριο, μέσα από αρκετές -πλην όμως βατές και ήπιες- διακυμάνσεις, στην κορύφωση και την υπερβολή του 1999.

Υπάρχουν αντίστοιχες συνθήκες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν την ελληνική οικονομία και τη χρηματιστηριακή αγορά υψηλότερα, πέρα από το “σενάριο” της φυσιολογικής αναπήδησης, μετά από μία μεγάλη περίοδο κρίσης και πολυετούς κατάρρευσης των μετοχικών αξιών;

Η προοπτική της “επενδυτικής αναβάθμισης” που, κάποια στιγμή, θα συμβεί, δεν αρκεί να συντηρήσει μια κατάσταση χρηματιστηριακής ευδαιμονίας, για μεγάλο χρονικό διάστημα. Θα πρέπει να υπάρξουν -ή να δημιουργηθούν- οράματα και στόχοι, που θα προκαλέσουν και θα οδηγήσουν μία πανεθνική προσπάθεια ανάπτυξης και κίνησης προς τα εμπρός. Οι στόχοι αυτοί, θα πρέπει να είναι τέτοιοι, ώστε να καλύπτουν και να ωφελούν το σύνολο της κοινωνίας -για να συμμετάσχει ολόκληρη η κοινωνία στην προσπάθεια για την επίτευξής τους. Θα μπορούσαν να αναφέρονται σε μία “τεχνολογική επανάσταση”, ώστε να μετατραπεί η Ελλάδα, σε χώρα παραγωγής τεχνολογίας. Θα μπορούσαν να αναφέρονται σε μία “ενεργειακή επανάσταση”. Ή ακόμη και στο να γίνει η Ελλάδα κέντρο παροχής προηγμένων ιατρικών υπηρεσιών ή ένα διεθνές κέντρο προηγμένης εκπαίδευσης.

Τέτοιες υποθέσεις και αναζητήσεις, θα μπορούσαν να γίνουν πολλές. Δεν είναι δικό μας θέμα να το επιλέξουμε. Όμως, μπορούμε να εκτιμήσουμε, με αντικειμενικότητα και με ακρίβεια ότι, αν -σύντομα μάλιστα- δεν υπάρξει ένα νέο γενικό και εφικτό, πανεθνικό όραμα ανάπτυξης, το οποίο θα αγκαλιάσει η κοινωνία και το οποίο θα τεθεί άμεσα σε εφαρμογή, ο ενθουσιασμός που βλέπουμε σήμερα να αναπτυσσεται στο Χρηματιστήριο, θα ξεφουσκώσει πολύ γρήγορα.

Το παρόν άρθρο, είναι τμήμα της ύλης του τεύχους 249 (Φεβρουάριος 2023) του περιοδικού ΧΡΗΜΑ & ΑΓΟΡΑ. Δείτε τα πλήρη περιεχόμενα του τεύχους 249, εδώ.