Τα πλεονεκτήματα των CFD και το "δίκοπο μαχαίρι" της Μόχλευσης

Πέτρος Κ. Στεριώτης

Τα CFD ή "Συμβόλαια επί της Διαφοράς" είναι χρηματοοικονομικά προϊόντα, η ανάπτυξη των οποίων ξεκίνησε τη δεκαετία του '90 στο Λονδίνο και η δημοφιλία τους μεταξύ των ιδιωτών επενδυτών έχει πλέον αποκτήσει μεγάλη έκταση.

Ας δούμε εν συντομία τα βασικότερα στοιχεία του τρόπου λειτουργίας τους, τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν και τα σημεία που πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα οι traders.

Η λειτουργία των CFD

Οι τιμές των CFD "αντικατοπτρίζουν” τις διακυμάνσεις της τιμής των "υποκείμενων" χρηματιστηριακών προϊόντων (μετοχές, δείκτες, εμπορεύματα και ισοτιμίες νομισμάτων). Για αυτό, τα CFD θεωρούνται "παράγωγα" (derivatives).

Τα CFD δεν προϋποθέτουν την κατοχή και δεν επιφέρουν την παράδοση του υποκείμενου προϊόντος. Για παράδειγμα, η αγορά και διακράτηση των CFD πετρελαίου δεν συνεπάγεται την παράδοση βαρελιών "μαύρου χρυσού" στην πόρτα του επενδυτή, όπως συμβαίνει με τα αντίστοιχα Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης (Futures).

Τα CFD διαπραγματεύονται εκτός των οργανωμένων χρηματιστηρίων, μεταξύ δύο αντισυμβαλλόμενων, της εταιρείας παροχής CFD και του πελάτη της. Στη "λήξη” της συναλλαγής, η εκκαθάριση γίνεται σε μετρητά βάσει της διαφοράς στις τιμές ανοίγματος και κλεισίματος της θέσης.

Ας δούμε με ένα απλουστευτικό παράδειγμα πώς τα CFD προσφέρουν στους επενδυτές τη δυνατότητα να εκμεταλλεύονται τις διακυμάνσεις στην τιμή των "υποκείμενων" χρηματοοικονομικών προϊόντων. Επενδυτής εκτιμά ότι ο Dow-Jones θα κινηθεί ανοδικά το επόμενο διάστημα και αγοράζει 1 συμβόλαιο CFD στον δείκτη, στην πλατφόρμα της εταιρίας με την οποία συνεργάζεται, στην τιμή 34.000. Ο επενδυτής θα κερδίζει 1 ευρώ για κάθε μονάδα ανόδου και θα χάνει 1 ευρώ για κάθε μονάδα πτώσης του δείκτη Dow Jones. Έστω ότι όταν ο επενδυτής κλείσει τη θέση του, ο Dow βρίσκεται 100 μονάδες υψηλότερα, στις 34.100. Τότε το συνολικό κέρδος του επενδυτή θα αντιστοιχεί σε 100 ευρώ.

Το παράδειγμα αγνοεί τα κόστη bid-ask, χρηματοδότησης κλπ, τα οποία αποτελούν το βασικό κέρδος της "πλατφόρμας” που παρέχει την υπηρεσία, αλλά τα οποία συμπιέζονται λόγω του εντονότερου ανταγωνισμού μεταξύ των διαφορών παρόχων.

Τα Πλεονεκτήματα των CFD

H εύκολη πρόσβαση στις παγκόσμιες αγορές και η τεράστια γκάμα των προσφερόμενων προϊόντων αυξάνουν την ελκυστικότητα των CFD. Οι πελατειακοί κωδικοί  μπορούν να επιτύχουν κέρδος τόσο σε ανοδικές όσο και σε καθοδικές αγορές, να διαφοροποιήσουν το επενδυτικό τους χαρτοφυλάκιο με διάφορα στοιχεία ενεργητικού και να καταστρώσουν τη δική τους στρατηγική διακράτησης βραχυχρόνιου ή μακροχρόνιου ορίζοντα.

Το άνοιγμα συναλλαγών απαιτεί σχετικά μικρό αρχικό κεφάλαιο, το λεγόμενο περιθώριο ασφάλισης margin. Έτσι, τα CFD εμπορευμάτων προσφέρουν τη δυνατότητα ανοίγματος θέσεων που έχουν πολύ μικρότερη ονομαστική αξία και άρα μεγαλύτερη ευελιξία σε σχέση με τα αντίστοιχα Συμβόλαια Futures.

Η εκτέλεση, επιβεβαίωση, παρακολούθηση και εκκαθάριση των συναλλαγών γίνεται εύκολα και γρήγορα στην ηλεκτρονική εφαρμογή ("πλατφόρμα") του παρόχου.

Τα CFD δεικτών δεν απαιτούν την αγορά επιμέρους μετοχών, ενώ τα CFD σε μετοχές δεν επιβαρύνονται από επιπρόσθετα τέλη, όπως μεταβιβαστικά, έξοδα χρηματιστηρίου και φόρους επί χρηματιστηριακής συναλλαγής.

Καθώς επιτρέπεται το άνοιγμα θέσεων short σε CFD, αυτά μπορούν να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο αγοράς (market risk) του μετοχικού επενδυτικού χαρτοφυλακίου. Για παράδειγμα, επενδυτής που διατηρεί θέσεις σε πραγματικές αμερικάνικες μετοχές, μπορεί να "σορτάρει" το CFD του δείκτη Dow-Jones πετυχαίνοντας έτσι μερικό "χετζάρισμα” σε περίπτωση υποχώρησης της γενικής αγοράς.

Όλες οι παραπάνω ιδιότητες κάνουν τα CFD μία ενδιαφέρουσα επιλογή, ειδικά για επενδυτές οι οποίοι διαθέτουν λογαριασμούς περιορισμένου μεγέθους.

Τα Ρίσκα των CFD

Οι υποψήφιοι επενδυτές των CFD δεν θα πρέπει να αγνοούν τα ρίσκα αυτών των προϊόντων. Όπως προείπαμε, όταν ο επενδυτής ανοίγει μια θέση CFD, ο πάροχος-πλατφόρμα "δεσμεύει” ένα (αναλογικά μικρό) ποσό  ως εγγύηση, το λεγόμενο περιθώριο ασφάλισης (margin).

Ουσιαστικά, η χρήση μόχλευσης ισοδυναμεί με έλεγχο και χρήση "δανεικών” κεφαλαίων, δηλαδή κεφαλαίων υψηλότερων από αυτά που πραγματικά βρίσκονται στον λογαριασμό του επενδυτή.

Η ονομαστική αξία της επενδυτικής θέσης που αντιστοιχεί στα συμβόλαια CFD είναι πολύ υψηλότερη από τα κεφάλαια που "δεσμεύτηκαν”. Αυτή είναι με απλά λόγια η περιβόητη μόχλευση (leverage).

Για παράδειγμα, μόχλευση 10 φορές σημαίνει ότι ο επενδυτής οφείλει να έχει στον λογαριασμό του 1.000 ευρώ προκειμένου να "ελέγχει" θέση αξίας 10.000 ευρώ.

Το περιθώριο ασφάλισης που απαιτείται για το άνοιγμα μίας θέσης διαφέρει με βάση τα χαρακτηριστικά του υποκείμενου χρηματοοικονομικού προϊόντος (ρευστότητα, εύρος διακύμανσης), τις γενικότερες συνθήκες στην αγορά (κόστος χρήματος, τάση, μεταβλητότητα) και την πολιτική του εκάστοτε παρόχου.

Στα χρηματοοικονομικά, η μόχλευση απαιτεί μεγάλη προσοχή, καθώς λειτουργεί πολλαπλασιαστικά τόσο στα κέρδη όσο και στις ζημιές.

Προκειμένου να αυξήσουν τις πιθανότητες μακροημέρευσης και επιτυχίας τους στις αγορές και με δεδομένη τη μεγάλη μεταβλητότητα και την υψηλή μόχλευση που προσφέρουν τα CFD, οι επενδυτές οφείλουν να "ζυγίζουν” νηφάλια το αναλαμβανόμενο ρίσκο,  επενδύοντας μικρό μόνο μέρος του χαρτοφυλακίου τους σε έκαστη θέση, με χρήση εντολών διακοπής ζημιάς (stop-loss) και με άλλους ενδεδειγμένους τρόπους διαχείρισης του ρίσκου.

Σε ό,τι αφορά την επιλογή παρόχου για υπηρεσίες συναλλαγών σε CFD, οι ενδιαφερόμενοι πελάτες οφείλουν να τον αξιολογούν με βάση τις Αρχές που τον εποπτεύουν, το ιστορικό και το μέγεθός του, την κάλυψη των κεφαλαίων των πελατών του από εύρωστο Σύστημα Αποζημίωσης, την αξιοπιστία και το κόστος εκτέλεσης συναλλαγών, τη γκάμα των προσφερόμενων προϊόντων κ.λπ.

* Ο Πέτρος Κ. Στεριώτης είναι Διευθύνων Σύμβουλος Εταιρείας Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών και υποψήφιος Διδάκτορας στα Χρηματοοικονομικά (email: thetradingstrategist@yahoo.com).

Πηγή: capital.gr