Επισημάνσεις

Επισημάνσεις

Τα αποτελέσματα που, αυτές τις μέρες, ανακοινώνουν οι εταιρίες για τη χρήση του 2022, είναι καλύτερα και από τις πιο αισιόδοξες προσδοκίες. Κατά τα φαινόμενα, όταν οι ανακοινώσεις ολοκληρωθούν, η αύξηση των πωλήσεων για το σύνολο των εισηγμένων εταιριών, θα υπερβεί το 20%, σε σχέση με το 2021, ενώ η υπέρβαση των κερδών, μπορεί να πλησιάσει και το 40%. Τα αποτελέσματα αυτά, έρχονται σε συνέχεια μιας σειράς διαρκώς θετικότερων και ποιοτικά βελτιωμένων αποτελεσμάτων, που ξεκίνησε κατά την περίοδο 2016-2017.

Η θέση μας είναι ότι, είναι πλέον σαφές ότι, η ελληνική οικονομία και το ελληνικό Χρηματιστήριο, έχουν εισέλθει σε ένα νέο, μακροχρόνιο, ανοδικό κύκλο, έναν κύκλο που δείχνει ότι -όπως και άλλοι παρόμοιοι κύκλοι του παρελθόντος- μπορεί να διατηρηθεί για αρκετά χρόνια. Κατά τα προηγούμενα χρόνια, που η οικονομία και η χρηματιστηριακή αγορά ανέπτυσσαν τη σύγχρονη δυναμική της, υπήρξαν σοβαρότατες αρνητικές επιδράσεις, από μια σειρά από παράγοντες: πανδημία, εφοδιαστικές αλυσίδες, πληθωρισμός, πόλεμος της Ουκρανίας, ενεργειακή κρίση κ.α.  Παρά τις αρνητικές αυτές εξελίξεις, και η οικονομία και η χρηματιστηριακή αγορά, άντεξαν και, παρά τις διακυμάνσεις που υπήρξαν, συνέχισαν, με δυναμική, την ανοδική τους πορεία.

Σήμερα, κατά πολλούς, πλησιάζει μια νέα “απειλή”, αυτής της κυβερνητικής εμπλοκής, μετά από τις εκλογές του Μαΐου. Εκτιμούμε ότι, αυτή η νέα “απειλή” είναι μεν υπαρκτή, αλλά όχι τόσο σημαντική ή ισχυρή, ώστε να ανατρέψει τον ανοδικό κύκλο που διανύουν η οικονομία και η χρηματιστηριακή αγορά.

****

Μας ανησυχεί περισσότερο το ενδεχόμενο επιδείνωσης των οικονομικών και των χρηματιστηριακών συνθηκών, στο εξωτερικό. Τα “τραπεζικά επεισόδια” στα μέσα του Μαρτίου, τόσο στις ΗΠΑ, όσο και στην Ευρώπη, δείχνουν πόσο ευαίσθητη είναι σήμερα η ψυχολογία των αγορών.Το έδειξαν σε ένα περιστατικό που, όπως αποδείχθηκε ήταν περίπτωση κακού χειρισμού καταστάσεων, χωρίς μεγάλη ουσία. Όμως, η “ουσία” θα αρχίσει να εμφανίζεται σιγά σιγά στους οικονομικούς δείκτες, καθώς τα υψηλά επιτόκια, επιδρούν πλέον σημαντικά στη λειτουργία των οικονομιών.

Εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι, όλα όσα συνέβησαν κατά τα τελευταία χρόνια, δεν είναι δυνατό να μην έχουν αφήσει “κουσούρια” και σημάδια, τα οποία δε θα αργήσουν να φανούν. Αν μάλιστα κρίνουμε και από την ταχύτητα που εκδηλώθηκαν τα “επεισόδια πανικού” στις τράπεζες των ΗΠΑ και στην Ευρώπη, τότε καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι και άλλοι κάνουν τις ίδιες σκέψεις με μας.

****

Οι κύκλοι ανόδου και πτώσης των χρηματιστηριακών αγορών, είναι διεθνές φαινόμενο και -συνήθως- οι κύκλοι αυτοί συμπίπτουν, συμπίπτουν, έστω και με αποκλίσεις, στην ένταση και τους χρόνους. Αυτό, είναι φαινόμενο που συμβαίνει από τότε που εμφανίστηκαν οι πρώτες επίσημες χρηματιστηριακές αγορές. Δηλαδή, είναι πολύ σπάνια η περίπτωση, του να καταγράψει μεγάλα ποσοστά ανόδου η χρηματιστηριακή αγορά μας -μικρής ή μεγάλης- χώρας, σε μια περίοδο που οι περισσότερες χρηματιστηριακές αγορές του πλανήτη, “βυθίζονται”. Το να καταγράψει, μια “μικρή αγορά”, μία ήπια άνοδο ή να μη σημειώσει απώλειες, όταν οι άλλες υποχωρούν, είναι δυνατό να συμβεί και αυτό, δεν αναιρεί το γενικότερο κανόνα. Το γιατί συμβαίνει αυτό, σε ένα σύστημα “ανοικτών” οικονομιών, χωρίς περιορισμούς στη διακίνηση των κεφαλαίων, είναι εύκολα αντιληπτό.

Λόγω της κρίσης της προηγούμενης δεκαετίας, η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά, “αποσυντονίστηκε” από τον κύκλο ανόδου των διεθνών αγορών, στην περίοδο εκείνη. Σήμερα, που η ελληνική οικονομία ανακάμπτει, οι διεθνείς οικονομίες και -κυρίως- οι διεθνείς χρηματιστηριακές αγορές, αντιμετωπίζουν προβλήματα. Όμως, είναι βασικό, ο κύκλος της ελληνικής αγοράς, να συντονιστεί με τους κύκλους των υπολοίπων διεθνών αγορών, διαφορετικά, μπορεί να υπάρξει άνοδος στην ελληνική χρηματιστηριακή αγορά, αλλά αυτή θα είναι “αναιμική” και σχετικά μικρή, ή, σε κάθε περίπτωση, μικρότερη απ’ αυτή που θα μπορούσε να επιτευχθεί σε “συντονισμένους κύκλους”.

Το ζήτημα αυτό το έχουμε επισημάνει εδώ και αρκετό καιρό και σήμερα διαπιστώνουμε ότι, οι επιφυλάξεις αυτές επιβεβαιώνονται.

Όμως, ουδείς μπορεί να μεταβάλει, τη ροή των πραγμάτων. Καθώς η αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά, αλλά και άλλες διεθνείς αγορές, αντιμετωπίζουν προβλήματα και -ενδεχομένως- οδηγηθούν σε χαμηλότερα επίπεδα, το ευκταίο για την αγορά της Αθήνας, είναι να διατηρήσει τις “δυνάμεις” της και το επίπεδό της, όσο καιρό χρειαστεί, ώστε να επανεισέλθουν οι μεγάλες διεθνείς αγορές, σε ανοδική φάση, ώστε να συντονιστεί στη συνέχεια μαζί τους.

Μετά τις ανατροπές του 2022 στη διεθνή οικονομία και τις διεθνείς αγορές, το ασθενικό ξεκίνημα, στις αγορές αυτές, για το 2023 και τα σημάδια της ύφεσης που απλώνονται σε μεγάλες οικονομίες της διεθνούς οικονομίας, το παραπάνω, φαντάζει ως από τα πιο πιθανά σενάρια εξελίξεων για την ελληνική χρηματιστηριακή αγορά. Όμως, το απαραίτητο είναι να διατηρήσει η οικονομία τους ανοδικούς της ρυθμούς και να ενταθεί η προσέλκυση επενδύσεων στη χώρα μας.

****

Το 2023, ξεκίνησε ως “η χρονιά των τραπεζών”. Όμως, κατά το τελευταίο διάστημα, οι προσδοκίες έχουν υποχωρήσει (δείτε την εξέλιξη του τραπεζικού δείκτη σε σχέση με το ΓΔ του Χρηματιστηρίου, εδώ). Πέραν της “περιπέτειας” των τραπεζικών κλυδωνισμών σε ΗΠΑ και Ευρώπη, στα μέσα Μαρτίου, στην πτώση των τιμών των τραπεζικών μετοχών, συνέβαλε και η ανατροπή του σχεδιασμού για διανομή μερίσματος από τις τράπεζες για τα κέρδη του 2022 (διανεμητέα στη χρήση του 2023). Οι τράπεζες, σήμερα μεταθέτουν τη διανομή μερίσματος, για το 2024, οπότε θα διανεμηθεί τμήμα από τα κέρδη χρήσης του 2023. Η εξέλιξη αυτή, θα μπορούσε τελικά να αποβεί θετική, αφού, μία ενίσχυση της κίνησης του τραπεζικού κλάδου κατά το 2024, θα μπορούσε να συμβάλλει στον καλύτερο συντονισμό της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς, με τις διεθνείς, εφ’ όσον αυτές βρεθούν σε φάση ανάκαμψης και νέας ανόδου.

****

Τί μας δίδαξαν τα “τραπεζικά επεισόδια” του Μαρτίου; Μας δίδαξαν ότι, σε μια περίοδο που έχουν ανατραπεί νοοτροπίες και πρακτικές πολλών ετών, μια “φωτιά” είναι πολύ εύκολο να ξεκινήσει. Παράλληλα μας έδειξαν ότι, τέτοιες σκηνές (όπως αυτή της φωτογραφίας) έξω από τράπεζες, ανήκουν στο παρελθόν. Σήμερα, ένας “τραπεζικός πανικός” εκδηλώνεται με πιο σύγχρονους τρόπους. Εφ’ όσον εκδηλωθούν ανησυχίες ότι, κάτι δεν πάει καλά στην τραπεζική αγορά, οι φήμες κυκλοφορούν -συχνά αλλοιωμένες- ταχύτατα μέσα στα κοινωνικά δίκτυα, αναπαράγονται και διαχέονται παντού, σε ελάχιστο χρόνο. Μετά, αναλαμβάνουν δράση οι υπολογιστές ή ακόμη και τα κινητά τηλέφωνα και οι καταθέσεις “φυγαδεύονται” μέσα σε μερικά λεπτά ή σε λίγες ώρες. Και μια τράπεζα, άσχετα του ποιά ήταν η κατάστασή της πριν από την κυκλοφορία των φημών, βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Είναι ένας καινούργιος κόσμος, με νέες πρακτικές, από τις οποίες, οι τράπεζες -πάντα ιδιαίτερα ευαίσθητες- δεν έχουν ακόμη αναπτύξει μέσα άμυνας.

****

Σειρά εκδηλώσεων (roadshows) για την προβολή εταιριών της μεσαίας κεφαλαιοποίησης του Χρηματιστηρίου, ετοιμάζει η διοίκηση της ΕΧΑΕ. Μια σειρά εκδηλώσεων, θα γίνουν στη Γενεύη (13/6), στο Παρίσι (22/6) και στη Φρανκφούρτη (31/10).

Ουδείς αμφιβάλλει ότι η προβολή των ελληνικών εταιριών και του Χρηματιστηρίου γενικότερα, είναι θετικές κινήσεις που, μπορούν να έχουν απήχηση στην εξέλιξη της χρηματιστηριακής αγοράς. Όμως, το κύριο έργο για την ανάπτυξη του Χρηματιστηρίου, είναι η προσέλκυση εταιριών και επενδυτών (κυρίως εγχώριων). Και για να γίνει αυτό, χρειάζεται η θέσπιση κινήτρων από την Πολιτεία -όπως άλλωστε γινόταν και σε αντίστοιχα “δύσκολες” φάσεις της χρηματιστηριακής αγοράς στο παρελθόν. Προσπάθειες που έγιναν, προς αυτή την κατεύθυνση, στο παρελθόν, από τον πρώην υφυπουργό Οικονομικών κ. Γ. Ζαββό, δυστυχώς, ατόνησαν μετά την παραίτησή του.

Αναβάλλουμε τη (μικρή) αύξηση που είχαμε προαναγγείλει για την τιμή της συνδρομής του περιοδικού και των συνδρομητικών σελίδων. Πιστεύουμε ότι, στο χώρο μας, τυχόν αυξήσεις, θα πρέπει να γίνονται όταν η αγορά ανεβαίνει και το μεγαλύτερο μέρος των επενδυτών, έχει κέρδη. Θα περιμένουμε λίγο ακόμη.

Το παρόν άρθρο, είναι τμήμα της ύλης του τεύχους 251 (Απρίλιος 2023) του περιοδικού ΧΡΗΜΑ & ΑΓΟΡΑ. Δείτε τα πλήρη περιεχόμενα του τεύχους 251, εδώ.