Κατασκευαστικές: Στον «τοίχο» των εγγυητικών επιστολών και της έλλειψης προσωπικού ετοιμάζονται να προσκρούσουν τα μεγάλα έργα

Στη στενωπό των εγγυητικών επιστολών και της έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού αναμένεται να εγκλωβιστούν τα μεγάλα έργα που έχουν προγραμματιστεί τους επόμενους μήνες.

Ο ΒΟΑΚ και η επέκταση της Αττικής Οδού είναι δύο από τα εμβληματικά που παρά τα όποια προβλήματα υπάρχει η πολιτική βούληση να προχωρήσουν και να υλοποιηθούν αλλά ο λογαριασμός γίνεται χωρίς το ξενοδόχος.

Και ο ξενοδόχος στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η αδυναμία των κατασκευαστικών να σηκώσουν τις απαραίτητες νέες εγγυητικές επιστολές από το τραπεζικό σύστημα για δύο βασικούς λόγους.

Ο πρώτος είναι ότι η τραπεζική αγορά στην Ελλάδα λειτουργεί απολύτως ολιγοπωλιακά καθώς μόνο τρεις συστημικές τράπεζες χρηματοδοτούν κατασκευαστικές εταιρίες (η Eurobank δεν χρηματοδοτεί) ενώ τα μεγέθη των υπόλοιπων τραπεζών δεν τους δίνουν περιθώρια χρηματοδοτήσεων και άρα έκδοσης μεγάλου ύψους εγγυητικών που απαιτούν τα μεγάλα έργα.

Το γεγονός ότι υπάρχει μικρός αριθμός μεγάλων τραπεζών έχει ως συνέπεια να συγκεντρώνεται το ρίσκο των κατασκευών σε λίγες τράπεζες και στην ουσία να χτυπά στις αυστηρές απαιτήσεις που έχουν θεσπίσει η ΕΚΤ και ο SSM σε σχέση με την ανάληψη ρίσκου.

Στην κατάσταση αυτή θα πρέπει να προστεθεί και η διαχρονική αφασία της κρατικής γραφειοκρατίας που καθυστερεί την παραλαβή έργων που έχουν ολοκληρωθεί με αποτέλεσμα να μένουν στον αέρα εγγυητικές επιστολές άνευ λόγου και αιτίας.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του αυτοκινητόδρομου Μωρέας που ακόμα δεν έχει παραληφθεί ενώ λειτουργεί εδώ και πολλά χρόνια με συνέπεια να μην έχουν επιστραφεί οι εγγυητικές.

Υπό τις συνθήκες που διαμορφώνονται καθίσταται σαφές ότι σύντομα θα προκύψει αδυναμία υλοποίησης των μεγάλων έργων λόγω αδυναμίας λήψη εγγυητικών από τις κατασκευαστικές εταιρίες που μπορεί να βρήκαν μια διέξοδο στις ασφαλιστικές που επίσης χορηγούν εγγυητικές αλλά η διέξοδος δεν τους λύνει το πρόβλημα.

Οι λύσεις που θα μπορούσαν να υπάρξουν είναι η προσφυγή σε ξένες τράπεζες η οποία είναι σχεδόν αδύνατη ειδικά όσο η χώρα βρίσκεται στην κατηγορία junk των διεθνών οίκων ενώ ένας πιο εύκολος δρόμος θα ήταν το ρόλο της παροχής εγγυήσεων να αναλάβει η Αναπτυξιακή Τράπεζα.

Προς την κατεύθυνση αυτή όμως δεν έχει γίνει η σχετική προεργασία παρά το γεγονός ότι σε άλλες χώρες ο ρόλος τέτοιων τραπεζών είναι να παρεμβαίνουν και να δίνουν λύσεις στο επιχειρείν εκεί που δεν λειτουργεί η αγορά.

Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι ακόμα και αν βρισκόταν λύση στο ζήτημα των εγγυητικών οι κατασκευαστικές βρίσκονται αντιμέτωπες με το μεγάλο πρόβλημα της τεράστιας έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού.

Μια έλλειψη που στην καλύτερη των περιπτώσεων θα τις οδηγήσει σε αδυναμία έγκαιρης παράδοσης των έργων.

Τα περιθώρια λύσης του προβλήματος είναι περιορισμένα και μόνο με αθρόα εισαγωγή εργατικού δυναμικού που δεν είναι και τόσο εύκολη υπόθεση θα βελτιωνόταν η κατάσταση.

Προς το παρόν οι εταιρίες προκειμένου να αξιοποιήσουν στο μέγιστο τις δυνατότητες του κλάδου συζητούν συνεργασίες υπό τη μορφή υπεργολαβιών όπου αυτό είναι εφικτό ώστε να επιτευχθούν οι προσδοκώμενοι χρόνοι.