Αρχική | Χρηματιστήριο | Διεθνείς Αγορές | Μάχη για τις πρώτες ύλες των μπαταριών

Μάχη για τις πρώτες ύλες των μπαταριών

Μέγεθος γραμμάτων: Decrease font Enlarge font

Στις αρχές του έτους και όταν ο χειμώνας ήταν ακόμη μπροστά και κανείς δεν γνώριζε πόσο ήπιος θα αποδεικνυόταν ειδικότερα για τις χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά, όπως η Γερμανία, ο Γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς δεν έδειχνε να ανησυχεί τόσο για την επάρκεια φυσικού αερίου στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης. Εθετε μάλλον σε προτεραιότητα την ανάγκη να εξασφαλίσει πρόσβαση στις πρώτες ύλες για την παραγωγή μπαταριών για τα ηλεκτροκίνητα οχήματα, αυτές δηλαδή που χρειάζονται οι γερμανικοί κολοσσοί της αυτοκινητοβιομηχανίας, Mercedes-Benz και Volkswagen.

Οι λόγοι προφανείς, καθώς η επιτακτική ανάγκη για στροφή στην ηλεκτροκίνηση συνέπεσε με το έμφραγμα στις εφοδιαστικές αλυσίδες, συνεπακόλουθο της πανδημίας, και την όξυνση των σχέσεων Δύσης και Κίνας. Εξώθησε, έτσι, χώρες όπως η Γερμανία αλλά και η Ε.Ε. στο σύνολό της σε αναζήτηση των πρώτων υλών, αφενός με τη στροφή τους σε φιλικές χώρες και αφετέρου με μια προσπάθεια αύξησης της εγχώριας παραγωγής. Και μια εναλλακτική της Δύσης για απεξάρτηση από την κυριαρχία της Κίνας είναι οι χώρες της Λατινικής Αμερικής, στις οποίες στράφηκε ο Γερμανός καγκελάριος.

Ισως είναι η μόνη εναλλακτική της Δύσης, όπως επισημαίνει η Πατρίτσια Βάσκεζ, ειδική επί θεμάτων λιθίου στη δεξαμενή σκέψης Wilson Center, καθώς η Λατινική Αμερική είναι το μόνο μέρος στο οποίο παράγεται λίθιο επεξεργασμένο εκτός Κίνας. Ετσι οι χώρες της Νότιας Αμερικής βλέπουν το πλεονέκτημα που τους δίνει η συγκυρία και επιχειρούν να κεφαλαιοποιήσουν τον ορυκτό πλούτο τους. Οι κυβερνήσεις της Χιλής, της Αργεντινής και της Βολιβίας δημιουργούν όλες κρατικά ελεγχόμενες εταιρείες παραγωγής λιθίου που βρίσκονται σε διάφορα στάδια ανάπτυξης.

Οταν περιόδευσε στην ευρύτερη περιοχή, ο Γερμανός καγκελάριος στάθηκε ιδιαίτερα στην Αργεντινή και στη Χιλή, τις δύο χώρες που βρίσκονται πάνω στο λεγόμενο «τρίγωνο του λιθίου» της Νότιας Αμερικής, εκεί όπου βρίσκονται τα μεγαλύτερα αποθέματα του μετάλλου. Και υπέγραψε μαζί τους συμφωνίες συνεργασίας στις εξορύξεις με προοπτική κάποιους καλύτερους όρους συνεργασίας, που θεωρητικά μπορούν να απομακρύνουν και αυτές τις χώρες από τη συνεργασία με την Κίνα. Προ ημερών έγινε άλλωστε γνωστό ότι η Γερμανία ετοιμάζεται να ανοίξει και πάλι ορυχείο κοντά στον Μέλανα Δρυμό που παραμένει κλειστό εδώ και 27 χρόνια εξαιτίας και πάλι της επέλασης των φθηνών πρώτων υλών από την Κίνα.

Πρόκειται για το ορυχείο Κέφερστετζ, που βρίσκεται πάνω στα μεγαλύτερα αποθέματα της Ευρώπης σε αργυραδάμαντα, ένα καίριο συστατικό των μπαταριών, αν και εντελώς άγνωστο αν συγκριθεί με το λίθιο, το κοβάλτιο και το νικέλιο, που είναι ευρύτερα γνωστά για τον ρόλο τους στην ηλεκτροκίνηση. Υπολογίζεται πως η κατασκευή μιας μπαταρίας για ένα ηλεκτροκίνητο Volkswagen ID.4 χρειάζεται περίπου 10 κιλά τού εν λόγω μετάλλου. Εκτιμάται άλλωστε πως η ζήτηση στην Ε.Ε. για αργυραδάμαντα θα εκτοξευθεί, από 755.000 τόνους ετησίως που ήταν το 2020, σε περίπου 1,1 εκατ. τόνους μέχρι τα τέλη της δεκαετίας για να επιτευχθεί η στροφή στην ηλεκτροκίνηση.

Εν ολίγοις, το κλειστό ορυχείο καθίσταται και πάλι αναγκαίο για τη γερμανική βιομηχανία, επειδή σε αυτό βρίσκονται άφθονα αποθέματα μετάλλων αναγκαίων για την παραγωγή μπαταριών ηλεκτροκίνητων οχημάτων. Τις τελευταίες δεκαετίες η Γερμανία τα εισάγει από το Μεξικό και τώρα επιχειρεί να ανακτήσει την αυτάρκειά της.

Ελεγχο του λιθίου σχεδιάζει η Χιλή

Την ώρα που ευρωπαϊκές χώρες στρέφονται στη Νότια Αμερική για τις πρώτες ύλες της ηλεκτροκίνησης, η κυβέρνηση της Χιλής σχεδιάζει να αναλάβει υπό τον έλεγχό της τις κυριότερες μονάδες παραγωγής λιθίου. Στόχος της, να αναπτύξει τα τεράστια αποθέματα του μετάλλου που επί δεκαετίες εκμεταλλεύονται ουσιαστικά δύο μόνον βιομηχανίες στη χώρα και είναι οι μεγαλύτερες στον κόσμο. Πρόκειται για την αμερικανική Albemarle και τη SQM, τη βιομηχανία της Χιλής στην οποία ελέγχει όμως περισσότερο από το 20% η κινεζική Tianqi Lithium Corp.

Σημειωτέον ότι η παραγωγή αυτών των δύο βιομηχανιών καταλήγει κατά 90% στην Ασία και κυρίως στις βιομηχανίες μπαταριών της Κίνας και της Νότιας Κορέας. Κι ενώ η Χιλή και η Αυστραλία αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας εξόρυξης και παραγωγής λιθίου, η Κίνα ελέγχει περισσότερο από το 50% της συνολικής παραγωγικής δυνατότητας επεξεργασίας του μετάλλου και μετατροπής του σε κατάλληλο για μπαταρίες.

Σύμφωνα, πάντως, με τον Μάξιμο Πατσέκο, πρόεδρο της Codelco, εθνικής εταιρείας πρώτων υλών της Χιλής, που έχει αναλάβει για λογαριασμό του κράτους τη διαπραγμάτευση με τις δύο εταιρείες, η Χιλή είναι αποφασισμένη να αναλάβει τον έλεγχο του ορυκτού της πλούτου. Μιλώντας στους Financial Times για το θέμα, δήλωσε προ ημερών πως το κράτος σχεδιάζει να αναλάβει το 51% των κοινοπραξιών που έχει με τους παραγωγούς. «Πρέπει να λύσουμε αυτό το πρόβλημα εντός του έτους», τονίζει και επικαλείται «την αίσθηση του επείγοντος που όλοι έχουμε εξαιτίας των τιμών και της μεγάλης ζήτησης για λίθιο στον κόσμο».

Το σχέδιο της κυβέρνησης για μεγαλύτερο μερίδιο του κράτους ανακοινώθηκε προ εβδομάδων από τον πρόεδρο της χώρας, Γκαμπριέλ Μπόριτς. Δεν πρόκειται πάντως για εθνικοποίηση του λιθίου, καθώς το Σαντιάγκο προτείνει κατά κύριο λόγο τη συνεργασία του δημοσίου με τον ιδιωτικό τομέα, ενώ η κυβέρνηση τονίζει πως θα σεβαστεί τη διάρκεια των υφιστάμενων συμβολαίων.

Σύμφωνα, βέβαια, με παράγοντες της αγοράς, η κίνηση του Σαντιάγκο θα προκαλέσει αντιδράσεις, ενώ ενδέχεται να εξωθήσει τις δύο εταιρείες να επενδύσουν αλλού. Η SQM, μια αμφιλεγόμενη εταιρεία με συμβόλαια εκμετάλλευσης μέχρι το 2030, ελέγχεται σε ποσοστό 22,16% από την κινεζική Tianqi Lithium, ενώ ο μεγαλύτερος μέτοχός της είναι ο Χούλιο Πόντσε, πρώην γαμπρός τού άλλοτε δικτάτορα Αουγκούστο Πινοσέτ. Το περασμένο έτος έφερε στα ταμεία του κράτους περισσότερα από 5 δισ. δολ. και εκτιμάται ότι θα προβάλει αντίσταση στην πρόθεση της κυβέρνησης να αναλάβει μεγαλύτερο έλεγχο της παραγωγής.

Σύμφωνα με τον Χοσέ Χόφερ, πρώην υπάλληλο της εταιρείας, σύντομα η SQM θα ανακοινώσει σχέδιά της εκτός Χιλής και μάλλον θα στραφεί στην Αφρική, όπως έχουν κάνει οι περισσότερες κινεζικές εταιρείες.

Ανοίγουν ξανά ορυχεία στην Ε.Ε., σχέδια για νέες εξορύξεις

Η Γερμανία επιχειρεί μεν να κινηθεί αυτόνομα και να διασφαλίσει πρώτες ύλες για τις δικές της βιομηχανίες αλλά την ίδια στιγμή και η Ε.Ε., της οποίας είναι μέλος, επιχειρεί να διασφαλίσει προμήθειες στις κρίσιμες πρώτες ύλες, ενώ θέτει στόχους για την αύξηση της εγχώριας παραγωγής. Στο πλαίσιο του νομοσχεδίου για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, η Ε.Ε. έχει ορίσει ποσοστώσεις για την εγχώρια παραγωγή μετάλλων, ενώ χαλαρώνει το ρυθμιστικό πλαίσιο για τα ορυχεία. Πολλά υποσχόμενο είναι ένα στρατηγικής σημασίας κοίτασμα σπάνιων γαιών, το μεγαλύτερο έως τώρα στην Ευρώπη, που έχει εντοπισθεί εδώ και μερικούς μήνες στην αρκτική πλευρά της Σουηδίας.

Εκτιμάται ότι εκεί υπάρχουν ένα εκατ. τόνοι οξειδίων σπάνιων γαιών, αλλά θα παρέλθει μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρις ότου καταστεί δυνατή η εκμετάλλευσή του. Στο μεταξύ, ανάμεσα στα 34 εμπορεύματα που καταχωρίζει η Κομισιόν στον κατάλογο των στρατηγικής σημασίας μετάλλων συγκαταλέγεται και ο αργυραδάμαντας, το κατεξοχήν μέταλλο του ορυχείου Κέφερστετζ της Γερμανίας.

Το Κέφερστετζ βρίσκεται σε μια περιοχή γεμάτη δάση στη νοτιοδυτική Γερμανία και συγκεκριμένα στη Βάδη-Βυρτεμβέργη, κοντά στην πόλη Πφόρτσχαϊμ που είναι κέντρο βιομηχανιών κοσμημάτων και ρολογιών. Η ιστορία του Κέφερστετζ είναι αντιπροσωπευτική του τρόπου με τον οποίο έμειναν πίσω οι δυτικές οικονομίες σε ό,τι αφορά τις κρίσιμες πρώτες ύλες της νέας οικονομίας και του πώς ανέκτησαν το ενδιαφέρον τους για τον ξεχασμένο ορυκτό τους πλούτο. Το ορυχείο άρχισε να λειτουργεί το 1935 όταν ο αργυραδάμαντας χρησιμοποιείτο κυρίως στη μεταλλουργία, καθώς έχει τη δυνατότητα να μειώνει τη θερμοκρασία τήξης κατά την παραγωγή αλουμινίου και χάλυβα.

Εν ολίγοις διευκολύνει την αποτελεσματική χρήση ενέργειας και την εξοικονόμηση ενέργειας. Τη δεκαετία του 1990, όμως, ο κλάδος βρέθηκε σε κρίση και ο λόγος ήταν ο ίδιος που κατά καιρούς γονάτισε πολλές βιομηχανίες. Η αγορά κατακλύστηκε από ένα κύμα φτηνού αργυραδάμαντα κινεζικής παραγωγής, που συμπίεσε τις τιμές του μετάλλου. Ετσι η Bayer, που τότε ήταν ιδιοκτήτης του ορυχείου, αποφάσισε να το κλείσει.

Εκτοτε οι τιμές εκτοξεύθηκαν στα ύψη και το καλοκαίρι του 2022 έφτασαν στο ιστορικό ρεκόρ των 700 ευρώ ο τόνος, καθώς ήταν ιλιγγιώδης η ζήτηση για το μέταλλο. Το Κέφερστετζ εκτιμάται ότι έχει κάπου δύο εκατ. τόνους αργυραδάμαντα και ότι μπορεί να παράγει 100.000 τόνους ετησίως από το 2029 και μετά. Στην περίπτωση αυτή θα μπορεί να καλύπτει το 40% της ζήτησης στη Γερμανία και το 13% της ζήτησης στην Ε.Ε. Την ίδια στιγμή, η Zinnwald Lithium, που είναι εισηγμένη στο Λονδίνο, σχεδιάζει εξορύξεις σε ένα τεράστιο κοίτασμα λιθίου στα σύνορα Τσεχίας – Γερμανίας, ενώ η Vulcan Energy Resources σχεδιάζει να παράγει λίθιο από ιαματικά νερά κοντά στην Καρλσρούη στη νοτιοδυτική Γερμανία.

Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν

Η πρόεδρος της Κομισιόν υπογράμμισε προσφάτως την ανάγκη να διασφαλίσει η Ε.Ε. πρώτες ύλες για την ηλεκτροκίνηση και την υψηλή τεχνολογία, τονίζοντας ότι «το λίθιο και οι σπάνιες γαίες σύντομα θα έχουν μεγαλύτερη σημασία από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο και η ζήτησή μας για σπάνιες γαίες θα πενταπλασιαστεί μέχρι το 2030».

98% του οξειδίου νικελίου που χρησιµοποιεί η Ε.Ε. εισάγεται από τη Ρωσία.

Ολαφ Σολτς

Υπογραμμίζοντας την πρόθεση της Γερμανίας να εξασφαλίσει εναλλακτικούς προμηθευτές λιθίου, ο Γερμανός καγκελάριος τόνισε προσφάτως πως «επικρατεί η εντύπωση ότι οι πρώτες ύλες προέρχονται όλες από την Κίνα, αλλά δεν είναι αλήθεια γιατί πολλές πρώτες ύλες έρχονται από την Αργεντινή ή τη Χιλή, εξάγονται στην Κίνα όπου επεξεργάζονται και πωλούνται ξανά».

72% των σπάνιων γαιών που χρησιµοποιεί η Ε.Ε. εισάγονται από την Κίνα.

Μονόδροµος

Η Πατρίτσια Βάσκεθ, ειδική για το λίθιο στη δεξαµενή σκέψης Wilson Center, τόνισε προσφάτως πως «βραχυπρόθεσµα η ∆ύση δεν έχει

άλλη επιλογή από τη Λατινική Αµερική, γιατί είναι το µόνο µέρος εκτός της Κίνας όπου παράγεται και επεξεργάζεται λίθιο και αυτό είναι το µεγάλο πλεονέκτηµα της περιοχής σήµερα».

 

Ρουμπίνα Σπάθη

Πηγή: kathimerini.gr

 

Διαβάστε το άρθρο από την πηγή

Εγγραφή RSS για αυτά τα σχόλια Σχόλια (0)

συνολικά: | προβολή:

Σχολιάστε το άρθρο comment

Παρακαλώ εισάγετε τον κωδικό που βλέπετε στην εικόνα:

Eshop
  • email Αποστολή άρθρου
  • print Εμφάνιση εκτύπωσης
  • Plain text Προβολή ώς Plain Text