“Εγκατάλειψη” της συντηρητικής πολιτικής της ΕΚΤ (με την ανοχή της Γερμανίας);

Η χθεσινή μέρα ήταν για τις αγορές από τις πλέον “περίεργες” των τελευταίων μηνών. Αντί μίας “ανόδου ανακούφισης”, όπως κανονικά θα αναμενόταν μετά την απόφαση της Ευρωπαϊκης Ένωσης να επιβεβαιώσει ότι θα στηρίξει κάθε μέλος της να αποφύγει μία ξαφνική ή ελεγχόμενη χρεοκοπία, οι μετοχικές αγορές υποχώρησαν, οι τιμές των ευρωπαϊκών ομολόγων κινήθηκαν προς νέα χαμηλά επίπεδα και τα spreads αυξήθηκαν ανησυχητικά.

Πώς εξηγείται αυτή η συμπεριφορά; Τί φοβούνται οι αγορές;
Φοβούνται άραγε την ικανότητα των κρατών της Ένωσης να υπερασπιστούν τα μέλη της; Αυτό μάλλον δεν ευσταθεί. Φοβούνται τις αντιδράσεις της γερμανικής κοινής γνώμης, όταν θα υπολογισθεί ο λογαριασμός από την ενδεχόμενη διάσωση της Ισπανίας, της Ιταλίας ή και του Βελγίου (αυτές οι χώρες ήταν τα κυρίως “θύματα” της σημερινής πτώσης στις ευρωπαϊκές αγορές ομολόγων). Αυτό είναι σοβαρό, αλλά ούτε βέβαιο και βεβαίως, ούτε και άμεσο.

Εκτιμώ ότι κάτι άλλο συμβαίνει.
Κατά το τελευταίο διάστημα, παρατηρείται μία αξιοπρόσεκτη “στροφή” τόσο στη ρητορική, όσο και στη στάση της Γερμανίας. Και παράλληλα, μία αρκετά εντυπωσιακή -και αρκετά απόλυτη- αποφασιστικότητα από την πλευρά των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων.

Εκτιμώ ότι οι επενδυτές δε φοβούνται την “αχρηματία” της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά περισσότερο μία ενδεχόμενη “πλημμύρα” κεφαλαίων από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Δηλαδή, το ενδεχόμενο εγκατάλειψης, από την πλευρά της ΕΚΤ, της -γερμανικής εμπνεύσεως και επιμονής- συντηρητική στάση απέναντι στο ζήτημα της νομισματικής κυκλοφορίας και του πληθωρισμού και της υιοθέτησης μίας πολιτικής αύξησης της κυκλοφορίας του χρήματος και -σιωπηρής- μεταβολής του στόχου του πληθωρισμού προς τα πάνω.

Δηλαδή, αντί η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να ρισκάρουν την αποσύνθεση της Ευρωζώνης λόγω των υψηλών χρεών και δημοσιονομικών ελλειμμάτων, να υιοθετούν μία πολιτική μείωσης της αξίας του χρέους των μελών τους, μέσα από μία πληθωριστική υποτίμηση του νομίσματος. Κάτι που με απλά λόγια, σημαίνει κυκλοφορία μεγαλύτερων ποσοτήτων χρήματος από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Ήδη, η ΕΚΤ έχει σιωπηρά -μέσω του προγράμματος παρεμβάσεών της στις αγορές των ομολόγων- υιοθετήσει την πολιτική αυτή. Σήμερα ανακοίνωσε ότι κατά την προηγούμενη εβδομάδα διπλασίασε το μέγεθος των παρεμβάσεών της και αγόρασε ομόλογα της ευρωζώνης ύψους 1,35 δισεκατομμυρίων ευρώ, φθάνοντας το συνολικό μέγεθος των μέχρι σήμερα παρεμβάσεών της σε 67 δισεκατομμύρια ευρώ.

Ένα μεγάλο μέρος των επενδυτών, λόγω των προβλημάτων του χρέους, είχε ήδη αρχίσει να εγκαταλείπει τις επενδύσεις σε ευρωπαϊκά ομόλογα και μετοχές. Καθώς πολλοί υποψιάζονται μία στροφή στην πολιτική της ΕΚΤ, η φυγή από το ευρώ συνεχίζεται και μειώνει την ισοτιμία του. Αυτό βεβαίως δεν είναι αρνητικό για τα κράτη της Ευρωζώνης. Αν μάλιστα, όντως υπάρχει μία στροφή στην μακροχρόνια πολιτική της Κεντρικής Τράπεζας, τότε ίσως δίδεται μία ικανοποιητική (υπό την οπτική του “μη χείρον βέλτιστον) λύση ανάγκης στο πρόβλημα των χρεών. Τουλάχιστον έως ότου καταλαγιάσουν οι ανησυχίες και οι πιέσεις που καλλιεργήθηκαν κατά το τελευταίο διάστημα.

Βεβαίως, όλα αυτά, γίνονται χωρίς να γίνει κάποια επίσημη παραδοχή, καθώς σε καμία περίπτωση τα κράτη μέλη δε θα πρέπει να χαλαρώσουν την πολιτική μείωσης των ελλειμμάτων τους.
Όμως, οι εξελίξεις αυτές, σημαίνουν κάτι απλό και πάρα πολύ σημαντικό, ιδίως για τη χώρα μας: Ο φόβος μίας χρεοκοπίας, η οποία θα συνδυαζόταν με ένα “γενναίο” κούρεμα της τιμής αποπληρωμής των ομολόγων, δείχνει -προς το παρόν- να απομακρύνεται.