Μπορούν, αλλά δεν πληρώνουν δάνεια 10 δισ.

Από τον Γιάννη Παπαδογιάννη.   Δάνεια άνω των 10 δισ. ευρώ που βρίσκονται σε καθεστώς οριστικής καθυστέρησης (NPLs) και τα οποία αντιστοιχούν στο 21% του συνόλου των NPLs αφορούν δανειολήπτες που, ενώ μπορούν, δεν αποπληρώνουν τις οφειλές τους προσβλέποντας σε κάποια ευνοϊκή ρύθμιση.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών, ο κύριος όγκος των «στρατηγικών κακοπληρωτών» εντοπίζεται στα νοικοκυριά, καθώς σε σύνολο NPLs ύψους 20 δισ. ευρώ στη στεγαστική πίστη, το περίπου 30% ή 6 δισ. αφορά δανειολήπτες που έχουν δει την κρίση ως ευκαιρία και δεν αποπληρώνουν, ενώ μπορούν, τις οφειλές τους. Αντίστοιχα στα επιχειρηματικά μη εξυπηρετούμενα δάνεια, ύψους 28,9 δισ. ευρώ, εκτιμάται ότι το 15% ή 4,3 δισ. ευρώ αφορά «στρατηγικούς».

Η «κυριαρχία» των νοικοκυριών, στις αθετήσεις τακτικής, αποδίδεται στη συστηματική ενθάρρυνση της λογικής «δεν πληρώνω» τα προηγούμενα χρόνια και στην πολιτική εκμετάλλευση του θέματος με υποσχέσεις ακόμη και για σεισάχθεια και οριζόντιο «κούρεμα» οφειλών. Σύμφωνα με τις τράπεζες, ο νόμος Κατσέλη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά αποτέλεσε δυναμίτη στα θεμέλια του τραπεζικού συστήματος, καθώς όχι απλώς ενθάρρυνε παραβατικές συμπεριφορές, αλλά δημιούργησε μια φάμπρικα «στρατηγικών» κακοπληρωτών. Το 2010 η τότε κυβέρνηση, με στόχο την προστασία των αδύναμων κοινωνικών ομάδων, προχώρησε στη θεσμοθέτηση ενός νόμου, χωρίς σαφή κριτήρια, ώστε γρήγορα και αποτελεσματικά να μπορεί να κριθεί αν ο δανειολήπτης είχε πραγματικό πρόβλημα ή επιδίωκε να επωφεληθεί από την κρίση. Ετσι σήμερα περισσότερες από 150.000 αιτήσεις για ένταξη στον νόμο Κατσέλη περιμένουν τα δικαστήρια, ώστε να κριθεί αν μπορούν ή όχι να υπαχθούν στον νόμο με ημερομηνίες εκδίκασης που φθάνουν ακόμη και το 2032. Και στον χώρο των επιχειρήσεων εντοπίζεται το παράδοξο φαινόμενο εξαιρετικά πλούσιων επιχειρηματιών, οι οποίοι ωστόσο ελέγχουν υπερχρεωμένες επιχειρήσεις. Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι υπάρχουν περιπτώσεις όπου δάνεια που λήφθηκαν για επιχειρηματικούς σκοπούς μεταφέρθηκαν σε προσωπικούς καταθετικούς λογαριασμούς σε τράπεζες του εξωτερικού.

Αν και οι μεγάλες προσδοκίες του παρελθόντος περί σεισάχθειας κ.ά. έχουν πια ξεθωριάσει, ωστόσο η κουλτούρα μη πληρωμής εξακολουθεί να καλλιεργείται, όπως π.χ. μέσω του οριζόντιου μπλοκαρίσματος των πλειστηριασμών. Επιπλέον, οι μεγάλες καθυστερήσεις στην οριστικοποίηση του θεσμικού πλαισίου, κάτι που θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί εδώ και χρόνια, ώστε να αντιμετωπιστεί το μεγάλο πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων, αφήνουν περιθώριο για ελπίδες ότι κάτι καλύτερο θα υπάρξει μελλοντικά. Σύμφωνα με στελέχη τραπεζών, η ραγδαία επιδείνωση της εικόνας των μη εξυπηρετούμενων δανείων τον περασμένο Ιανουάριο οφείλεται, εκτός από την αβεβαιότητα για την αξιολόγηση, στις προσδοκίες για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό. Σύμφωνα με στελέχη τραπεζών, πολλοί δανειολήπτες απορρίπτουν ή δεν ανταποκρίνονται στις προτάσεις των τραπεζών για ρυθμίσεις οφειλών, αναμένοντας τη θεσμοθέτηση του εξωδικαστικού συμβιβασμού, ελπίζοντας ότι θα περιέχει καλύτερους όρους για τους οφειλέτες. Οπως έγραψε η «Κ» τον Ιανουάριο, τα NPLs αυξήθηκαν κατά σχεδόν 1 δισ. ευρώ, ανατρέποντας την πτωτική τάση που είχε διαμορφωθεί τους προηγούμενους μήνες. Σύμφωνα με τις τράπεζες, το πισωγύρισμα του Ιανουαρίου, εικόνα που διατηρείται και τον Φεβρουάριο, καθιστά πολύ δύσκολη την επίτευξη των στόχων μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων που έχουν συμφωνηθεί με τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM) για το πρώτο τρίμηνο.

Πηγή: kathimerini.gr

21