Η σύγχρονη μεγάλη φούσκα που ονομάζεται "bitcoin"

Όταν στις 22 Μαΐου του 2010, ο Laszlo Hanyecz, από το Jacksonville της Φλόριντα, πλήρωνε 10.000 bitcoins για να αγοράσει δύο πίτσες αξίας 41 δολαρίων, δε μπορούσε να φανταστεί ότι θα έμενε στην ιστορία. Επειδή ξεκινούσε κάτι που, για πάντα θα χαρακτηρίζεται ως “μνημειώδες” στην ιστορία των χρηματοοικονομικών αγορών, αλλά και για το ότι πλήρωσε τις πιο ακριβές πίτσες που καταναλώθηκαν ποτέ!

Η πληρωμή για τις δύο πίτσες υπήρξε η πρώτη συναλλαγή υπήρξε η πρώτη καταγεγραμμένη συναλλαγή στο νέο “νόμισμα” που είχε δημιουργηθεί μόλις μερικούς μήνες νωρίτερα. Κατά τη στιγμή της πληρωμής, η “ισοτιμία” του bitcoin έφθανε στα 0,0041 δολάρια. Η συνέχεια έμελλε να είναι συναρπαστική.

Τον Ιούλιο του 2010, η ισοτιμία έφθασε στα 0,08 δολάρια. Τον Οκτώριο στα 0,125 δολάρια και το Φεβρουάριο του 2011 στο ένα δολάριο!

Τον Ιούλιο του 2011 έφθασε στα 31 δολάρια, τιμή η οποία θεωρήθηκε ως υψηλή και έτσι ξεκίνησε μία διόρθωση (πτώση) που πήγε την ισοτιμία στα 2,00 δολάρια, το Δεκέμβριο του 2011.

Μέσα από φάσεις ξέφρενης ανόδου και διορθώσεων, η τιμή έφθασε στα 13 δολάρια το Δεκέμβριο του 2012, στα 600 το Δεκέμβριο του 2013 και υποχώρησε στα 287 στο τέλος του 2014. Από το σημείο εκείνο, η τιμή του “κρυπτονομίσματος” την παραγωγή του οποίου ουδεμία κεντρική τράπεζα μπορούσε να ελέγξει και τη διαδρομή του επίσης ουδείς μπορούσε να καταγράψει μόνον ανέβαινε.Στο τέλος του 2015 είχε ανέβει στα 435 και στα 890 στο τέλος του 2016. Το 2017 ήρθε η απόλυτη “απογείωση”. Πριν από έναν ακριβώς χρόνο -συγκεκριμένα, στις 17 Δεκεμβρίου 2017- η τιμή του “κρυπτονομίσματος” ενδοσυνεδριακά έφθασε μέχρι το απίστευτο ποσό των 19.783,21 δολαρίων.

Την ημέρα εκείνη, οι "επενδυτές" που πλήρωσαν 19.783 δολάρια για να αγοράσουν "κάτι" που πριν επτά χρόνια αποτιμόνταν σε 0,0041 δολάρια, στο διάγραμμα της πορείας του "κρυπτονομίσματος", μπορούσαν να δουν μόνο αυτό:

(Η χρηματιστηριακή πορεία του bitcoin από το Δεκέμβριο του 2015 έως το Δεκέμβριο του 2017)

Σήμερα, ένα χρόνο αργότερα, μπορούν να δουν την πλήρη εικόνα:

(Η χρηματιστηριακή πορεία του bitcoin από το Δεκέμβριο του 2015 έως σήμερα - είναι η "ολοκλήρωση" του προηγούμενου διαγράμματος)

Το ερώτημα όμως που προκαλείται δεν είναι γιατί οι "επενδυτές" δε μπόρεσαν να δουν το δεύτερο μέρος του διαγράμματος (δηλαδή, μετά το Δεκέμβριο του 2017). Άλλωστε, ουδείς ποτέ γνωρίζει σε ποιό σημείο θα διακοπεί μία ξέφρενη χρηματιστηριακή άνοδος. Το ερώτημα είναι, τί είδαν αυτοί που αγόρασαν bitcoin μέχρι τον περυσινό Δεκέμβριο; Τί αγόρασαν; Και τί περίμεναν απ' αυτό;

(Η χρηματιστηριακή πορεία του bitcoin κατά το τελευταίο 12μηνο)

Λένε ότι το bitcoin στηρίζεται σε μία πολύ σημαντική και ενδιαφέρουσα τεχνολογία. Δε γνωρίζω. Όμως, για να το λένε τόσοι πολλοί, μπορεί και να είναι έτσι. Εύχομαι κάποια στιγμή, από την  τεχνολογία αυτή να δημιουργηθούν ενδιαφέρουσες και χρήσιμες εφαρμογές. Όμως, οι προοπτικές μίας τεχνολογίας, τί σχέση μπορεί να έχουν με την ξέφρενη άνοδο της χρηματιστηριακής τιμής ενός προϊόντος της που, χωρίς κανένας να καταλαβαίνει γιατί, χαρακτηρίστηκε ως “νόμισμα”;

Λένε ότι το bitcoin είναι νόμισμα. Αυτό είναι ένα παραμύθι, μία ανοησία. Το νόμισμα έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά (κάτι, χαρακτηρίζεται ως νόμισμα όταν εκδίδεται από μία εθνική -ή έστω υπερεθνική- αρχή και γίνεται αποδεκτό για την πληρωμή φόρων προς μία κρατική αρχή). Ποιά σοβαρή συναλλαγή έγινε με bitcoins;  Ναι, υπάρχουν ATMs που ανταλλάσσουν bitcoin με ευρώ, υπάρχει μία καφετέρια στο Χαϊδάρι που -όπως έλεγε ο ιδιοκτήτης της στην τηλεόραση μια Κυριακή πρωί- δέχεται να πληρωθεί σε bitcoin για τον καπουτσίνο που σερβίρει και υπάρχουν μαγαζιά στο internet στα οποία μπορείς να πληρώσεις το εμπόρευμα σε bitcoins, αφού πρώτα μετατρέψεις την τιμή τους που εκφράζεται σε δολάρια ή σε ευρώ. Επίσης λέγεται ότι, πρόσφατα, η Πολιτεία του Ohio στις ΗΠΑ άρχισε να δέχεται την πληρωμή των πολιτειακών φόρων σε bitcoin. Όμως, στα “ψιλά” γράμματα αναφέρεται ότι τα bitcoins πρέπει πρώτα να μετατραπούν σε ...δολάρια! Με την ίδια λογική μπορείς να πληρώσεις τους φόρους σου στο Ohio και σε τουρκικές λίρες.

Σήμερα, ένα χρόνο μετά την επίτευξη της τιμής ρεκόρ των 19.783 δολαρίων, η τιμή του “κρυπτονομίσματος” έχει καταρρεύσει στα 3.200 δολάρια. Τα οποία και πάλι είναι υπερβολικά πολλά για κάτι που δε μπορούμε να προσδιορίσουμε τί είναι και που αξίζει τίποτα! Και είναι απίστευτο πόσοι, υποτίθεται σοβαροί, άνθρωποι βγαίνουν σήμερα στα sites να μας πουν ότι, να μη φοβόμαστε, το bitcoin έχει και στο παρελθόν γνωρίσει πτώσεις και μετά πάλι ανέκαμψε. Και είναι απίστευτο πόσοι ανόητοι πιστεύουν όλα αυτά και σπεύδουν να τοποθετηθούν για να μη χάσουν την ευκαιρία, χάνοντας όμως τα χρήματά τους.

Είναι απίστευτο ότι τα 17 εκατομμύρια αυτού του “τίποτα” που “κυκλοφόρησαν” από το 2010, πριν από ένα χρόνο έφθασαν να αποτιμώνται στα 330 δισεκατομμύρια δολάρια (1,5 φορά το ΑΕΠ της Ελλάδας), ενώ είναι είναι απίστευτος ο αριθμός των “μικρών bitcoins”, δηλαδή των νέων “κρυπτονομισμάτων” που δημιουργήθηκαν μετά την ...επιτυχία του αρχικού! Όταν πέρυσι τον Οκτώβριο άρχισα -έκπληκτος- να παρακολουθώ την αγορά των “κρυπτονομισμάτων”, κυκλοφορούσαν περίπου 700. Σήμερα, με ακόμη μεγαλύτερη έκπληξη είδα ότι έχουν φθάσει στα 2.527! (δείτε εδώ). Και μέχρι τη στιγμή που διαβάζετε το άρθρο, μπορεί και να έχουν αυξηθεί ακόμη περισσότερο. Ναι, σωστά το υποψιαστήκατε. Όποιος θέλει, στην κυριολεξία όποιος θέλει, μπορεί να “φτιάξει” και να κυκλοφορήσει το δικό του “κρυπτονόμισμα” με την ελπίδα ότι θα βρεθούν κάποιοι ανόητοι να το αγοράσουν. Και βέβαια, εννοείται ότι οι “πλατφόρμες” που συναλλάσσονται αυτά τα “κρυπτονομίσματα” είναι ιδιωτικές και ανεξάρτητες, χωρίς κάποια εποπτική αρχή κάποιου κράτους, χωρίς κάποια θεσμική προστασία και εντελώς στον αέρα.

Πείτε με παλιομοδίτη, πείτε με αναχρονιστικό, εγώ όμως θα επιμένω να θεωρώ ως “χρήμα” αυτό που έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και ιδιότητες και που γίνεται ευρύτερα αποδεκτό, επιμένω να αναζητώ την αξία σ’ αυτά που διαπραγματεύονται στις χρηματοοικονομικές αγορές και επιμένω να διαβάζω οικονομική ιστορία για να μαθαίνω από τις τεράστιες επιτυχίες ανθρώπων και εταιριών που άλλαξαν τον κόσμο, αλλά και από την ανοησία άπληστων και αφελών ανθρώπων που καταστράφηκαν τρέχοντας πίσω από μία φούσκα. Και, όσο υπάρχουν άνθρωποι, η ιστορία θα εμπλουτίζεται διαρκώς. Τελικά, είναι πολύ πιθανό, το μέλλον να αποδείξει ότι, ο Laszlo Hanyecz, πλήρωσε τις πίτσες του με αέρα κοπανιστό!

Γιάννης Σιάτρας

Περιεχόμενα