ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ 2018

Η διανομή μερισμάτων επί των κερδών του 2018

Δεκαεννέα (19) εταιρίες, από τις 42 που έχουν, μέχρι στιγμής, δημοσιεύσει αποτελέσματα για τη χρήση του 2018, προτίθενται να διανείμουν μέρισμα στους μετόχους τους. Ο αριθμός αυτός είναι σημαντικά βελτιωμένος σε σχέση με πέρυσι, καθώς από τις ίδιες 42 εταιρίες, μέρισμα από τα κέρδη του 2016 διένειμαν μόλις οι 12.  Κατά το 2017, από τις ίδιες 42 εταιρίες, μέρισμα είχαν διανείμει οι 15.

Το ποσοστό των εταιριών που διανέμουν μέρισμα για τη χρήση του 2018, μέχρι στιγμής κινείται κοντά στο 45% (19 εταιρίες από τις 42 που έχουν ανακοινώσει αποτελέσματα). Το ποσοστό αυτό είναι ανώτερο από το συνολικό μέσο όρο του περασμένου έτους (25%), αλλά είναι ακόμη σημαντικά κατώτερο από το μέσο όρο των δεκαετιών του 1990 και του 2000, οπότε κυμάνθηκε γύρω από το 65%. Εκτίμησή μας είναι ότι, μετά την ολοκλήρωση της δημοσίευσης των αποτελεσμάτων, το συνολικό ποσοστό των εταιριών που θα διανείμουν μέρισμα από τα κέρδη της χρήσης του 2018, θα κυμανθεί μεταξύ 35% έως 40% του συνόλου. Έστω και μία τέτοια εξέλιξη, θα πρέπει να τη θεωρούμε ως σημαντική και ικανή να βελτιώσει τις επιδόσεις της χρηματιστηριακής αγοράς και το επίπεδο του Γενικού Δείκτη του Χρηματιστηρίου.

Το συνολικό μέρισμα που προτίθενται να διανείμουν, φθάνει -σύμφωνα με τις ανακοινώσεις τους- στα 1.054 εκατομμύρια ευρώ, έναντι 956 εκατομμυρίων πέρυσι και 749 εκατομμυρίων κατά το 2017 (από τα κέρδη της χρήσης 2016). Δηλαδή, παρατηρείται αύξηση κατά 10,3%, ενώ η αύξηση μεταξύ των ετών 2018 και 2017 ήταν 24,4%.

Με δεδομένη τη φάση “κατάρρευσης” που προηγήθηκε στα προηγούμενα χρόνια, η εξέλιξη που εμφανίζεται φέτος είναι ικανοποιητική.

Τέλος, από τις 19 εταιρίες (από τις 42 που έχουν ανακοινώσει αποτελέσματα), οι 10 διανέμουν μέρισμα κάθε χρόνο στα τρία τελευταία χρόνια.

Την πλήρη κατάσταση των μερισμάτων που θα διανεμηθούν, μπορείτε να δείτε στον παρακείμενο πίνακα . Επίσης, μέσα από τον σύνδεσμο (δείτε εδώ), μπορείτε να παρακολουθείτε την καθημερινή ενημέρωση των στοιχείων αυτών, την ίδια μέρα που ανακοινώνονται από τις εταιρίες.

Επίσης, μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα στοιχεία για το μέρισμα και τις ελληνικές εταιρίες που, στα τελευταία 20 χρόνια, διανέμουν μέρισμα σε τακτική βάση, μπορείτε να διαβάσετε στο αφιέρωμα του ΧΡΗΜΑ & ΑΓΟΡΑ, στο τεύχος 202 (στο flip book ή στο site).

Σημειώνεται ότι, με βάση το άρθρο 65 του ν. 4603/2019, μειώνεται ο συντελεστής φορολόγησης μερισμάτων και παρακράτησης φόρου στο 10% από το 15% που ισχύει σήμερα. Η διάταξη αυτή θα ισχύσει από τα κέρδη που θα δημιουργηθούν από την 1/1/2019, δηλαδή -για τις περισσότερες εταιρίες- από τα μερίσματα που θα διανεμηθούν στο επόμενο έτος, αλλά και τα προμερίσματα της χρήσης του 2019 που θα διανεμηθούν από πολλές εταιρίες, αργότερα μέσα στο χρόνο. (Δείτε εδώ)

Προμέρισμα
Ένας αριθμός εταιριών, έχει ήδη διανείμει μέρος των κερδών του 2018, μέσω προμερισμάτων. Το προμέρισμα συνιστά τμήμα του συνολικού μερίσματος από τα κέρδη μίας χρήσης, το οποίο η εταιρία αποφασίζει να διανείμει πριν από την τακτική Γενική Συνέλευση.Η διανομή προμερίσματος είναι θετική για τους μετόχους, όχι απλά επειδή εισπράττουν μέρισμα για την επένδυσή τους νωρίτερα, αλλά επειδή μέσω αυτής της πρακτικής, μεταδίδεται το μήνυμα ότι η πορεία της εταιρίας είναι θετική και ότι η χρηματοοικονομική της κατάσταση είναι καλή.

Σημειώνουμε ότι το προμέρισμα δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50% των εκτιμώμενων κερδών. Επίσης, η απόδοση του φόρου διανομής κερδών, πρέπει να γίνει εντός 2 μηνών από την απόφαση για διανομή προμερίσματος.Από τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας, η πρακτική της διανομής προμερίσματος ήταν συνήθης στις πρώτες δεκαετίες της ζωής του Χρηματιστηρίου. Στην περίοδο μεταξύ του 1900 και του 1930, αρκετές εταιρίες -κυρίως τράπεζες και άλλες μεγάλες εταιρίες- διένειμαν το μέρισμα της χρήσης (το μέρισμα έπαιζε σπουδαίο ρόλο σ’ εκείνα τα χρόνια) σε δύο φάσεις.Κατά τα τελευταία 30 χρόνια, η εταιρία Μπουτάρης διένειμε προμέρισμα το 1988 (από τότε δεν επανέλαβε την πρακτική αυτή), η Ιντρακόμ το 1994 και ο ΟΤΕ και η Folli Follie το 1998. Όμως, ουδεμία απ’ αυτές τις εταιρίες επανέλαβε τη διανομή προμερίσματος.Οι εταιρίες που, κατά τα 18 τελευταία χρόνια, έχουν διανείμει προμέρισμα περισσότερες φορές είναι η ΟΠΑΠ (13 φορές) και η Motor Oil (12 φορές).Από τα κέρδη της χρήσης του 2018, προμέρισμα διένειμαν συνολικά 8 εταιρίες.

Σημειώνουμε ότι σε πολλές χώρες, η διανομή προμερίσματος είναι συνήθης πρακτική, η οποία μάλιστα τηρείται ευλαβικά από τις εισηγμένες εταιρίες. Στις ΗΠΑ, οι εταιρίες συνήθως διανέμουν μέρισμα κάθε τρίμηνο.

Περισσότερα στοιχεία για τη διανομή προμερίσματος από τις σήμερα εισηγμένες εταιρίες μπορείτε να δείτε στον παρακείμενο πίνακα.

Επιστροφή κεφαλαίου

Μία περίπτωση “ιδιότυπου” μερίσματος είναι η “επιστροφή κεφαλαίου”. Αυτό συμβαίνει όταν, η Γενική Συνέλευση μίας εταιρίας, μετά από πρόταση της διοίκησης, αποφασίζει να επιστρέψει ένα μέρος του μετοχικού κεφαλαίου, προς τους μετόχους. Αυτό μπορεί να συμβεί για διάφορους λόγους: η εταιρία διαθέτει πλεονάζοντα κεφάλαια για τα οποία δεν έχει κάποιο σχέδιο να χρησιμοποιήσει, η εταιρία προτιμά το δανεισμό παρά τη χρήση ιδίων κεφαλαίων κλπ (με την επιστροφή κεφαλαίου αυξάνεται η απόδοση των ιδίων κεφαλαίων, ενώ υπάρχει θετική επίδραση και σε άλλους χρηματοοικονομικούς δείκτες). Στην Ελλάδα, κυρίως στα τελευταία χρόνια, η πρακτική αυτή υιοθετήθηκε από αρκετές εταιρίες, όχι για τους παραπάνω λόγους, αλλά για την αποφυγή της φορολογίας μερισμάτων, αφού πέραν από τη φορολογία των κερδών στην εταιρία, το μέρισμα επιβαρύνεται με επιπλέον φόρο κατά 15% (όπως αναφέρθηκε θα μειωθεί στο 10% από τον επόμενο χρόνο), ενώ συμμετέχει και στην υποχρέωση του φορολογούμενου για καταβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.

Πρέπει να θεωρείται ως μέρισμα η επιστροφή κεφαλαίου; Στην πράξη πολλοί το θεωρούν. Ιδίως στην Ελλάδα, καθώς η πρακτική αυτή εγκαινιάστηκε και συνεχίστηκε, κυρίως για φορολογικούς λόγους.

Περιπτώσεις επιστροφής κεφαλαίου έχουν καταγραφεί σε πολλές περιόδους στο παρελθόν. Στη σύγχρονη περίοδο όμως, οπότε και η δυνατότητα αυτή των επιχειρήσεων στην ουσία συνιστά μία “νόμιμη καταστρατήγηση” των φορολογικών διατάξεων, συνολικά 56 από τις σήμερα εισηγμένες εταιρίες, έχουν προχωρήσει σε επιστροφή κεφαλαίου προς τους μετόχους της.

Η εταιρία με τις περισσότερες επιστροφές κεφαλαίου είναι η “Ελληνικά Χρηματιστήρια” (ΕΧΑΕ), η οποία στα τελευταία 14 χρόνια, έχει πραγματοποιήσει επιστροφή κεφαλαίου 13 φορές. Κατά το περασμένο έτος την πρακτική της επιστροφής κεφαλαίου χρησιμοποίησαν 17 από τις εισηγμένες εταιρίες. Σχετικά στοιχεία δείτε στον παρακείμενο πίνακα.

Επιμέλεια στοιχείων: Κωνσταντίνα Ρομοσού, Γιώργος Βλουτέλλης

Δείτε τα περιεχόμενα του τεύχους 206