Επίλογος: Το 2009 καταγράφεται ως μία "κακή" χρονιά...

Το 2009, παρά τη θετική του απόδοση και παρά τα υψηλά κέρδη που δημιούργησε σε πολλά χαρτοφυλάκια, τελικά υπήρξε μία κακή χρονιά για το ελληνικό Χρηματιστήριο. Ίσως πιο κακή και απ' ότι υπήρξε το 2008, το οποίο είχε τη χειρότερη απόδοση στην ιστορία του ελληνικού Χρηματιστηρίου. Και αυτό, επειδή κατά το 2009 όχι μόνον διαψεύσθηκαν οι ελπίδες της ανάκαμψης της αγοράς, αλλά επειδή κατά τη διάρκειά του εμφανίσθηκαν προβλήματα που θέτουν σοβαρά ερωτηματικά για το μεσομακροπρόθεσμο μέλλον της ελληνικής οικονομίας και συνεπακόλουθα και για το μέλλον της χρηματιστηριακής μας αγοράς.

Κατά το 2008, ο Γενικός Δείκτης του Χρηματιστηρίου της Αθήνας σημείωσε απώλειες κατά 68,76%. Το 2008 υπήρξε η χειρότερη χρονιά που έχει καταγραφεί από τότε που άρχισε να υπολογίζεται Γενικός Δείκτης του Χρηματιστηρίου (1954), αλλά παράλληλα και η χρονιά με τη μεγαλύτερη μείωση της κεφαλαιοποίησης της χρηματιστηριακής αγοράς, στα 133 χρόνια λειτουργίας της. Στις 30/12/2009, μία μέρα πριν από τη λήξη του 2009, ο Γενικός Δείκτης του Χρηματιστηρίου κερδίζει 22,83%. Παρά τα κέρδη του κατά το 2009, ο Γενικός Δείκτης εξακολουθεί να βρίσκεται κατά 61,62% πιο χαμηλά σε σχέση με το κλείσιμό του στο τέλος του 2007. Ποτέ στην ιστορία της ελληνικής αγοράς, μία πτώση της τάξης του 68,76% μίας χρονιάς δεν ακολούθησε μία τόσο μικρή άνοδος. Και κυρίως, μία τόσο "εύθραυστη" και "αβέβαιη" άνοδος.

Τί μπορεί να σημαίνουν τα παραπάνω στατιστικά στοιχεία; Απλά, ότι η ελληνική αγορά διαφοροποιούμενη από τις υπόλοιπες αγορές με τις οποίες μέχρι πρόσφατα συμβάδιζε, δεν κατόρθωσε να βγει από την ύφεσή της, παρά την "αναπήδηση" που πραγματοποίησε κατά την περίοδο Μαρτίου - Οκτωβρίου. Το χειρότερο όμως είναι ότι, τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας και του ελληνικού τραπεζικού συστήματος είναι τόσο έντονα, ώστε να έχει μειωθεί σημαντικά -με κίνδυνο να μειωθεί ακόμη περισσότερο κατά τους επόμενους μήνες- η παρουσία και η συναλλακτική δραστηριότητα των ξένων θεσμικών επενδυτών, οι οποίοι κατά τα τελευταία χρόνια ήταν αυτοί που κυριαρχούσαν στις συναλλαγές και που δημιουργούσαν τις εξελίξεις.

Το 2009 ήταν μία κακή χρονιά όχι μόνον επειδή διαψεύσθηκαν οι προσδοκίες της ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας και του Χρηματιστηρίου της Αθήνας, αλλά κυρίως επειδή "γκρεμίστηκαν" αυτά που επί χρόνια είχαν -με κόπο- δημιουργηθεί. Και θα απαιτηθεί μεγάλο χρονικό διάστημα και πολλές προσπάθειες ώστε να καταφέρει η χρηματιστηριακή αγορά της Αθήνας να ενταχθεί και πάλι στην ομάδα των "αναπτυγμένων" αγορών και να προσελκύσει και πάλι τα κεφάλαια μεγάλων ξένων επενδυτών.

Παράλληλα, φεύγοντας, το 2009, αφήνει ένα μεγάλο αριθμό ερωτηματικών και άλυτων προβλημάτων.

Κατά την άποψή μας, κατά το 2010 η ελληνική Κυβέρνηση θα κατορθώσει να μειώσει το δημοσιονομικό έλλειμμα και να βάλει σε κάποια τάξη τη λειτουργία των οικονομικών μηχανισμών του Κράτους. Όμως, εκτιμούμε ότι δε θα μπορέσει να βάλει σε "τάξη" την οικονομία, ούτε και να την περισώσει από την ύφεση. Ίσως τη χειρότερη ύφεση από τη δεκαετία του 1970.
Και αυτό, επειδή το πραγματικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας δεν είναι το δημοσιονομικό της έλλειμμα. Αυτό μπορεί να διορθωθεί μέσα από σειρά διοικητικών μέτρων. Τα κυριότερα προβλήματα της οικονομίας είναι η δυσλειτουργία του κρατικού τομέα και η συνολικά μειωμένη ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Τα προβλήματα αυτά δε δημιουργήθηκαν μέσα σε μία χρονιά. Ούτε σε μία πενταετία ή δεκαετία. Είναι προβλήματα που δημιουργήθηκαν μέσα από μία λανθασμένη νοοτροπία και λανθασμένες πολιτικές δεκαετιών. Προϋπήρχαν. Και τα οποία ίσως δεν έχουμε ακόμη δει σε όλη τους την έκταση.

Το 2009 υπήρξε μία κακή χρονιά για το Χρηματιστήριο, την οικονομία και, γενικότερα, για την Ελλάδα. Και φεύγοντας, μεταφέρει μεγάλα και σοβαρά προβλήματα στο 2010. Και το καλύτερο που θα μπορούσε να συμβεί κατά το 2010 είναι, να αρχίσουμε τουλάχιστον να αντιλαμβανόμαστε τα προβλήματα αυτά. Τα πραγματικά προβλήματα του τόπου. Θα πρόκειται για ένα μεγάλο βήμα!